Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το φετινό καλοκαίρι σχεδόν όλοι οι πολιτιστικοί φορείς και τα φεστιβάλ έχουν εντάξει στο πρόγραμμά τους ανάλογες αφιερωματικές εκδηλώσεις και δρώμενα. Έτσι λοιπόν και το Φεστιβάλ Επταπυργίου που διοργανώνεται από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δε θα μπορούσε παρά να αφιερώσει την κεντρική του εκδήλωση σε αυτό το τραγικό γεγονός της Ιστορίας. Άλλωστε η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε μια προσφυγομάνα για χιλιάδες ανθρώπους που εγκατέλειψαν τους τόπους τους από τα παράλια της Μικράς Ασίας και εγκαταστάθηκαν στον Ελλαδικό χώρο.
.
Ένα «Ρέκβιεμ για τη Σμύρνη» ανατέθηκε στο διακεκριμένο πιανίστα, μουσικό και συνθέτη Γιώργο Εμμανουήλ Λαζαρίδη, ο οποίος συνέθεσε ένα έργο για πιάνο, ηλεκτρική κιθάρα, ορχήστρα και φωνές ενώ το κείμενό του στηρίχτηκε στο «Μυθιστόρημα» του Γιώργου Σεφέρη. Στο πιάνο βρισκόταν ο ίδιος ο συνθέτης, στην ηλεκτρική κιθάρα ο Βαγγέλης Τσοτρίδης, σολίστες ήταν η σοπράνο Βασιλική Καραγιάννη, η μέτζο σοπράνο Μαίρη-Έλεν Νέζη, ο τενόρος Γιάννης Χριστόπουλος και ο μπάσος Κώστας Κατσαράς ενώ όλοι πλαισιώθηκαν από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης υπό τη διεύθυνση του Μιχάλη Οικονόμου και τη συμμετοχή της Μικτής Χορωδίας Θεσσαλονίκης σε διδασκαλία της Μαίρης Κωνσταντινίδου. Την αφήγηση ανέλαβε η ηθοποιός Έφη Σταμούλη.

Το «Ρέκβιεμ για τη Σμύρνη» του Γιώργου Εμμανουήλ Λαζαρίδη ήταν μια σπουδαία παραγωγή στο Φεστιβάλ Επταπυργίου. Η ατμόσφαιρα στο επιβλητικό Επταπύργιο ήταν ιδιαίτερα φορτισμένη με τη μουσική να μας συγκινεί, να μας συνεπαίρνει και να μας κάνει να ανατριχιάζουμε. Διατηρώντας τη φόρμα του ρέκβιεμ, ο συνθέτης κατάφερε να δημιουργήσει ένα ορατόριο μνήμης μεταφέροντας μέσα από τη μουσική του δραματουργία τα συναισθήματα της αγωνίας, της βίας, της απώλειας, της νοσταλγίας αλλά και της αισιοδοξίας και της ελπίδας. Το έργο είχε όλα τα κλασικά στοιχεία του θρησκευτικού ρέκβιεμ όμως η επιλογή του δημιουργού να το διανθίσει με παραδοσιακά Σμυρναίικα, Μικρασιατικά αλλά και Ποντιακά στοιχεία του προσέδωσαν μια διαχρονική αίσθηση ενώ ο ήχος της ηλεκτρικής κιθάρας αποτέλεσε ένα σύγχρονο παραθυράκι στη μουσική. Ο ποιητικός και διαχρονικός λόγος του Σεφέρη μετέφερε, μέσα από τα μελοποιημένα αποσπάσματα του «Μυθιστορήματος» όλα τα συναισθήματα και τις σκέψεις που αντιστοιχούν στο τραγικό γεγονός.

Οι ερμηνείες των καλλιτεχνών ήταν εξαιρετικές. Η «κρυστάλλινη» Βασιλική Καραγιάννη, η «πληθωρική» Μαίρη-Έλεν Νέζη, ο «μεταλλικός» Γιάννης Χριστόπουλος και ο «βαθύς» Κώστας Κατσάρας έδεσαν υπέροχα τις φωνές τους με το έργο. Ταυτόχρονα η Μικτή Χορωδία Θεσσαλονίκης έδωσε ένα πιο έντονο και δραματικό τόνο στη μουσική με τους χορωδούς της ενώ ο Βαγγέλης Τσοτρίδης με την ηλεκτρική του κιθάρα λειτούργησε ως γέφυρα μεταξύ των εποχών, μεταξύ του κλασικού και του μοντέρνου. Η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης απέδωσε εξαιρετικά το έργο με πλούσιο, γεμάτο και αρμονικό ήχο ενώ ο μαέστρος Μιχάλης Οικονόμου διηύθυνε δεξιοτεχνικά όλους τους συντελεστές δημιουργώντας μια ξεχωριστή χημεία και επικοινωνία τόσο με τους μουσικούς όσο και με τους συντελεστές.

Στο ρόλο της αφηγήτριας βρισκόταν η ηθοποιός Έφη Σταμούλη που με τη δραματικότητα και την παραστατικότητα της φωνής της ζωντάνευε τα κείμενα. Ένα ωραίο μικρό στοιχείο ήταν τα ηχογραφημένα νανουρίσματα και μοιρολόγια που ακούστηκαν εμβόλιμα, τα οποία άφηναν τους ακροατές να δημιουργήσουν τις δικές τους εικόνες αλλά προσέδωσαν και μια πιο ρετρό αίσθηση συνδέοντας το παρόν με το παρελθόν. Σχεδόν εκατό συντελεστές στήθηκαν αρμονικά πάνω στη σκηνή του Επταπυργίου ενώ το Φρούριο τονιζόταν με υπέροχους φωτισμούς δημιουργώντας μια επιβλητική ατμόσφαιρα στο εμβληματικό μνημείο. Μια ακόμα λεπτομέρεια που ξεχώρισε ήταν οι στίχοι του Σεφέρη που προβάλλονταν στη μια πλευρά του τείχους και μάλιστα έπεφταν με εφέ κυμάτων, παραπέμποντας στα κύματα της θάλασσας. Σ’ όλη τη διάρκεια του δρώμενου το κοινό παρακολουθούσε με ιδιαίτερη προσήλωση και συγκίνηση ενώ στο τέλος το χειροκρότημα ήταν ενθουσιώδες.

Συμπερασματικά το «Ρέκβιεμ για τη Σμύρνη», ένα έργο ανάθεση στον Γιώργο Εμμανουήλ Λαζαρίδη για το Φεστιβάλ Επταπυργίου, που πραγματοποιείτε για 3η χρονιά υπό τη διοργάνωση του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ήταν ένα δρώμενο που μας πλημμύρισε συγκίνηση, μας μετέφερε μνήμες, μας ζωντάνεψε ιστορίες που έχουμε ακούσει από τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, μας ένωσε με την ιστορία και τις ρίζες μας. Κατάφερε να συνδυάσει όμως τα γεγονότα της Ιστορίας με την τραγικότητα και τον πόνο τους με τη γνώση και τη μεταφορά τους στο σύγχρονο κόσμο μέσα από την αισιοδοξία και την ελπίδα ότι δε θα επαναληφθούν. Ένα μουσικό έργο που γεφύρωσε το παρόν με το παρελθόν, το σύγχρονο με το παραδοσιακό, την κλασική φόρμα του ρέκβιεμ με τα Σμυρναίικα αλλά και μοντέρνα στοιχεία της σύγχρονης μουσικής δημιουργίας.
Μια σπουδαία παραγωγή, με εξαιρετικούς επαγγελματίες συντελεστές που ελπίζουμε να επαναληφθεί. Γιατί είναι σημαντικό να δημιουργούνται νέα έργα, να γίνονται σοβαρές αναθέσεις ώστε να εμπλουτίζεται ο πολιτισμός και ανάλογες ποιοτικές και πρωτότυπες δημιουργίες να μεταδίδονται και να ταξιδεύουν.
.
Δείτε & αυτά:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ: Θέατρο Δάσους & Γης – Φεστιβάλ Καλοκαιριού Θεσσαλονίκης
ΜΟΥΣΙΚΗ: Καλοκαίρι στο Μέγαρο Μουσικής
ΣΙΝΕΜΑ: Οι νέες ταινίες της εβδομάδας
Φωτογραφικό υλικό