Πολλές αντιδράσεις προκάλεσε η κίνηση της Μαρίας Φαραντούρη να αφιερώσει το τραγούδι “Της Αγάπης Αίματα” του Μίκη Θεοδωράκη, στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Πολλές αντιδράσεις προκάλεσε η κίνηση της Μαρίας Φαραντούρη να αφιερώσει το τραγούδι “Της Αγάπης Αίματα” του Μίκη Θεοδωράκη, στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά τη διάρκεια συναυλίας στη Μικρή Επίδαυρο για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου συνθέτη.
Πολλά από τα σχόλια ήταν επικριτικά, με τους χρήστες να τονίζουν πως “ήταν λάθος” της Μαρίας Φαραντούρη, καθώς “η φωνή που έμαθε γενιές να τραγουδούν την αγάπη ως αντίσταση, τώρα, έστω για μια στιγμή, έγινε όργανο συμφιλίωσης με την εξουσία”.
Οι αντιδράσεις
“Αυτό όμως με ξεπερνά…. Η Μαρία Φαραντούρη, στη μικρή Επίδαυρο , αφιέρωσε το τεράστιο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη , “Της αγάπης αίματα” στη Λινα Μενδώνη
“Αν δεν είναι ειρωνία, κάτι που μόνο η κ. Φαραντούρη μπορεί να δηλώσει για να ησυχασουμε, δεν μπορώ να δεχτώ ότι η φωνή που έμαθε γενιές να τραγουδούν την αγάπη ως αντίσταση, τώρα, έστω για μια στιγμή, έγινε όργανο συμφιλίωσης με την εξουσία.
Δεν μπορώ να δεχτώ ότι εκεί που το τραγούδι ήταν κάποτε πράξη, έγινε απλώς επιτέλεση σκοπού…..”
Θα μου πείτε φυσικά ότι οι καλλιτέχνες είναι απλώς επαγγελματίες και κακώς επενδύουμε….. Κάθε φωνή κι η χρήση της… Αλλά τώρα καλώς ή κακώς ειδικά εμείς τα “προΚΑΠΗ και ΚΑΠΗ” το έχουμε κάνει και με αυτό στήσαμε και συντηρήσαμε καριερες … Χρειαζόμαστε ρε φίλε λίγο σεβασμό …. Βαρέθηκα….”.
“Η Μαρία Φαραντούρη είναι μεγάλη τραγουδίστρια. Αλλά τα λάθη των μεγάλων, είναι μεγάλα λάθη. Και η από μέρους της αφιέρωση του τραγουδιού “Της Αγάπης Αίματα” στη Λίνα Μενδώνη χθες στη Μικρή Επίδαυρο, ήταν μεγάλο λάθος. Πολλώ μάλλον που το μέγα τραγούδι το αφιέρωσε σε μια πολύ μικρή υπουργό.Ένα τεράστιο κρίμα”.
“Η χειρονομία της Μαρίας Φαραντούρη να αφιερώσει το τραγούδι “Της Αγάπης Αίματα” στη Λίνα Μενδώνη χθες στη Μικρή Επίδαυρο δεν μπορεί να ιδωθεί απλώς ως μια τυχαία στιγμή ευγένειας καθώς είναι ένα παράδοξο που αποκαλύπτει την ίδια την κρίση της πολιτισμικής μνήμης στην Ελλάδα. Διότι η φωνή της Φαραντούρη δεν είναι μια κοινή φωνή αλλά το ίδιο το ηχητικό αποτύπωμα της αντίστασης, η επιβίωση της ποίησης του Ελύτη και της μουσικής του Θεοδωράκη σε χρόνια καταπίεσης. Είναι φωνή-μνημείο, φωνή που έχει ήδη μεταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως φορέας αντίστασης. Όταν αυτή η φωνή λοιπόν στρέφεται και αποδίδει έναν τέτοιο ύμνο σε μια πολιτική διαχειρίστρια του πολιτισμού, τότε δεν έχουμε απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό, έχουμε την ανάδυση ενός νέου τύπου συμβολικού κεφαλαίου, όπου η εξουσία προσλαμβάνει την αντίσταση για να τη μετατρέψει σε διακοσμητικό της.
Η σύγχρονη φιλοσοφία μιλά για την “κόπωση” της μνήμης στις κοινωνίες του θεάματος, ωστόσο εδώ βλέπουμε κάτι πιο βίαιο: την καταναλωτική αφομοίωση της μνήμης. Το τραγούδι που κάποτε τραγουδιόταν με ρίγος στα στάδια της εξορίας και της οργής, γίνεται τώρα μια αφιέρωση σε υπουργική παρουσία. Η συμβολική οικονομία του αίματος —αυτή που φέρει ο στίχος “της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν”— μετασχηματίζεται σε πρωτόκολλο φιλοφρόνησης. Έτσι, το αίμα που άλλοτε έρρεε ως μαρτυρία, χύνεται τώρα ως κρασί στο ποτήρι της εξουσίας.
Εδώ εδράζεται η πικρία. Όχι επειδή η Φαραντούρη δεν έχει δικαίωμα να αφιερώσει ένα τραγούδι σε όποιον επιλέγει, αλλά επειδή η πράξη της δεν είναι ιδιωτική, αλλά δημόσια, συμβολική, πολιτική. Ο δημόσιος λόγος της τέχνης δεν είναι ουδέτερος. Είναι πάντοτε μια χειρονομία δύναμης. Και όταν το πιο εμβληματικό ίσως τραγούδι αντίστασης μεταβιβάζεται στην ίδια την εκπρόσωπο μιας εξουσίας που έχει συνδεθεί με σκανδαλώδεις πρακτικές διαχείρισης του πολιτισμού, τότε η ιστορική μνήμη γίνεται αντικείμενο εκποίησης.
Αυτό που βιώθηκε χθες λοιπόν στη Μικρή Επίδαυρο δεν ήταν τιμή, αλλά μια μορφή αντιστροφής του νοήματος. Το τραγούδι που τραγουδήθηκε για τα ανώνυμα σώματα των βασανισμένων, για τους εξόριστους, για εκείνους που πλήρωσαν με αίμα την ελευθερία, εκφωνήθηκε ως ύμνος προς το κράτος-εξουσία. Είναι η στιγμή που το πολιτικό τραγούδι πεθαίνει όχι επειδή έπαψε να ακούγεται, αλλά επειδή παραδόθηκε στη φιλανθρωπική αβρότητα του υπουργικού χαμόγελου.
Αν η μνήμη είναι ηθικό χρέος, τότε τέτοιες στιγμές δεν είναι απλώς “παρεξηγήσεις”. Είναι προδοσίες του ίδιου του αίματος που επικαλείται το τραγούδι. Διότι το αίμα δεν είναι υλικό προς ανακύκλωση, ούτε σύμβολο προς εκμίσθωση· είναι το ίδιο το ανεξόφλητο χρέος μιας κοινωνίας προς τους μάρτυρές της. Και κάθε φορά που αφιερώνεται στην εξουσία, μετατρέπεται σε ανούσιο στολίδι, σε θέαμα χωρίς θυσία.
Αυτό είναι που καίει: ότι η φωνή που έμαθε γενιές να τραγουδούν την αγάπη ως αντίσταση, τώρα, έστω για μια στιγμή, έγινε όργανο συμφιλίωσης με την εξουσία. Και εκεί που το τραγούδι ήταν κάποτε πράξη, έγινε απλώς επιτέλεση”.
“Η Φαραντούρη είναι σύμβολο. Και τα σύμβολα βρίσκονται ψηλά στον ουρανό. Αρκεί βεβαίως να θέλουν να μείνουν εκεί και εμείς οι από κάτω να τους βλέπουμε, να τους θαυμάζουμε, να τους χειροκροτάμε, να ταυτιζόμαστε μαζί τους. Η Μαρία, όμως, έκανε προχτές μέγιστο φάουλ. Αφιέρωσε το τραγούδι “Της αγάπης αίματα” σ’ αυτό το κνώδαλο που καμώνεται την υπουργό Πολιτισμού της χώρας. Όσο και αν κάποια σύμβολα χαμηλώνουν και δυστυχώς εσχάτως χαριεντίζονται με την εξουσία της κυβερνητικής αριστείας, αυτά τα τραγούδια είναι δικά μας και δεν μπορεί κανείς να μας τα στερήσει, όπου και αν τα αφιερώσει. Εκφράζουν τη φτωχολογιά, τους καταφρονεμένους και απόκληρους, τους κυνηγημένους και ξενιτεμένους. Τους κάθε λογής καταπιεσμένους του πλανήτη. Έχουν οικουμενική αξία. Είναι κτήμα όλων, σε καμιά περίπτωση της εξουσίας. Δεν ανήκουν ούτε στη Φαραντούρη ούτε στη Μενδώνη. Απλώς το φάουλ ήταν και απρόσμενο και σκληρό, στα όρια του αντιαθλητικού. Θα το ξεπεράσουμε, ωστόσο, η πίκρα μένει. Κρίμα. Πολύ κρίμα… “.
“Η φωνή της Μαριας Φαραντούρη παραμένει συγκλονιστική. Όμως η επιλογή της να αφιερώσει χθες το βράδυ στη Μικρή Επίδαυρο το τραγούδι “Της Αγάπης Αίματα” στη Λίνα Μενδώνη μού άφησε μια πικρή γεύση”.
Η στήριξη του Νίκου Μωραΐτη
Ωστόσο πολλοί από τους χρήστες υπερασπίστηκαν τη σπουδαία ερμηνεύτρια. Ανάμεσά τους και ο γνωστός στιχουργός, Νίκος Μωραΐτης, ο οποίος έγραψε πως “η ευκολία με την οποία κάνουμε cancel στην Ιστορία μας δείχνει πόσο ανιστόρητοι είμαστε. Κοινώς, ασχοληθείτε με κάτι που το ύψος σας φτάνει να λερώσει. Τη Φαραντούρη δεν τη φτάνετε”, προκαλώντας νέες αντιδράσεις στη δική του προσωπική σελίδα στο facebook.
Update: Τόσοι αλάνθαστοι στα σχόλια! Τι να πω, βρε παιδιά, τότε δικαιούστε να είστε τόσο σκληροί. Εγώ δεν είμαι αλάνθαστος, οπότε δεν μπορώ να διαγράφω “βουνά” για ένα λάθος”.
Στη συνέχεια σε νέα του ανάρτηση, έγραψε μεταξύ άλλων πως “το 90% αυτών που εξεγέρθηκαν για το “ολέθριο λάθος της Μαρίας Φαραντούρη που γκρεμίζει μόνη της τον μύθο της κλπ”, δεν έχουν βάλει να ακούσουν τραγούδι της τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια. Εκεί είναι η υποκρισία, φίλοι μου. Αφού την γκρεμίσατε λοιπόν “από το βάθρο της”, βάλτε τώρα να την ακούσετε στο “Άσμα Ασμάτων” και θα έχετε κάνει ένα μεγάλο δώρο στον εαυτό σας”.
