.
.
Το σενάριο *
————–
Ο Φώτης και η Αθηνά είναι ένα ζευγάρι που δυσκολεύεται πολύ να επικοινωνήσει και ζήτησε τη βοήθειά μου πριν από λίγο καιρό. Μαλώνουν ακόμα και για τα πιο απλά πράγματα με αποτέλεσμα να αναρωτιούνται αν ήταν πάντα έτσι μεταξύ τους ή αν έχει αλλάξει κάτι στη σχέση τους. Ο Φώτης χρεώνει την Αθηνά για το πρόβλημα που έχουν καθώς, σύμφωνα με τον ίδιο, άλλα λέει και άλλα κάνει.
– Στο τέλος θα τρελαθώ, λέει εκείνος απεγνωσμένος.
– Ακούγεσαι πολύ προβληματισμένος με όλο αυτό, του απαντώ.
– Ο Φώτης είναι μια ζωή προβληματισμένος, πετάγεται η Αθηνά. Όλα του φταίνε και μετά καταλήγει να κατηγορεί εμένα.
– Γιατί το κάνει; Τι πιστεύεις; Πώς το εξηγείς; τη ρώτησα θέλοντας να μάθω τη σκέψη της γύρω από τη συμπεριφορά του άντρα της.
– Δεν έχω ιδέα. Ίσως να θέλει να με παιδεύει.
– Και τι έχει να κερδίσει με το να σε παιδεύει; τη ρώτησα κοιτάζοντας την ίδια στιγμή προς το Φώτη, που έδειχνε ακόμα πιο απογοητευμένος.
– Έχει πολλά προβλήματα στη δουλειά του και τα ξεσπά όλα πάνω μου μόλις έρθει στο σπίτι.
– Δεν είναι αλήθεια, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ο Φώτης. Έχω πράγματι πολλά προβλήματα στη δουλειά μου αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη δυσκολία που αντιμετωπίζω κάθε φορά που προσπαθώ να επικοινωνήσω μαζί της.
– Δοκίμασε να της μιλήσεις για αυτή τη δυσκολία, τον ενθάρρυνα ελπίζοντας σε ένα διαφορετικό διάλογο των δυο τους.
– Κάθε φορά που σε ρωτάω κάτι κι εσύ μου απαντάς με μπερδεύεις. Ενώ μου λες το Α, η συμπεριφορά σου δείχνει το εντελώς αντίθετο. Για παράδειγμα τις προάλλες που σου είπα ότι θα πήγαινα στη μητέρα μου για να δω πώς είναι εσύ μου είπες “Φυσικά να πας” αλλά μετά είχες κατεβάσει κάτι μούτρα που μόνο το αντίθετο μου έδειχναν.
– Τι πιστεύεις ότι σου έδειχνε δηλαδή με αυτά τα μούτρα; ρώτησα δείχνοντας πως δεν καταλάβαινα.
– Είχε στραβώσει όπως στραβώνει κάθε φορά που αναφέρομαι στη μητέρα μου. Ενώ δείχνει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα μαζί της, στην πραγματικότητα ούτε που θέλει να τη δει στα μάτια της. Τι νομίζεις Αθηνά; Δεν το καταλαβαίνω;
– Αφού λοιπόν το καταλαβαίνεις, γιατί λες ότι σε μπερδεύω; απάντησε εκείνη με μια ευθεία και εύλογη ερώτηση.
– Τώρα που το λέω εδώ ξεμπερδεύεται εντελώς μέσα μου. Άλλα λες, κι άλλα κάνεις και δεν είναι μόνο με τη μητέρα μου. Να σου θυμίσω τι κάνεις με το γιο μας; Από τη μια του λες ότι τον εμπιστεύεσαι τώρα που μεγάλωσε και από την άλλη τον τρελαίνεις στα τηλεφωνήματα για να δεις τι έφαγε, αν είναι καλά ντυμένος και για χίλιες δυο δικαιολογίες που σκαρφίζεσαι προκειμένου να του εξηγήσεις γιατί δεν τον αφήνεις στην ησυχία του.
Ήταν φανερό πως ο Φώτης είχε ξεπεράσει τα όρια του και ήταν έτοιμος να ξεσπάσει με όσο δυνατότερο τρόπο μπορούσε. Η Αθηνά από την άλλη είχε ζαρώσει στη γωνιά της σαν ένα μικρό παιδάκι που το έπιασαν στα πράσα και δεν ξέρει πώς να αντιδράσει. Όσο για μένα το έβλεπα όλο αυτό ως μια θαυμάσια ευκαιρία να τους μιλήσω για τα διπλά μηνύματα στην επικοινωνία των ανθρώπων και για τις επιπτώσεις που έχουν στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Το παιχνίδι
Ο Φώτης και η Αθηνά, όπως και πολλοί άλλοι, δυσκολεύονται στη μεταξύ τους επικοινωνία καθώς δεν υπάρχει ένα ξεκάθαρο μήνυμα που να πηγαίνει από τον έναν (Αθηνά) στον άλλον (Φώτη). Με άλλα λόγια εντοπίζεται μεταξύ των δυο τους η παρουσία διπλού μηνύματος που, σύμφωνα με τον Gregory Bateson, χαρακτηρίζει ένα σύστημα επικοινωνίας που νοσεί. Το σύστημα αυτό μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσώπων.
Ας θυμηθούμε ότι σε κάθε διαπροσωπική επικοινωνία υπάρχουν δύο διαφορετικά επίπεδα, που ονομάζονται “σαφές” και “ασαφές”. Το πρώτο, το σαφές, εκφράζεται συνήθως με τις λέξεις που χρησιμοποιούμε ενώ το δεύτερο, το ασαφές, εκφράζεται με τη μη λεκτική μας συμπεριφορά, δηλαδή με κινήσεις, γκριμάτσες, στάση σώματος και πράξεις. Όταν παρατηρούνται αντιφάσεις μεταξύ των δύο επιπέδων τότε αναφερόμαστε σε διπλά μηνύματα που οδηγούν με τη σειρά τους σε φαύλους κύκλους. Ο Gregory Bateson ονομάζει αυτές τις καταστάσεις “διπλούς δεσμούς” που χαρακτηρίζονται από έντονες ενοχές και εσωτερικές συγκρούσεις.
Όταν έρχεται κανείς αντιμέτωπος με ένα διπλό μήνυμα δεν ξέρει πώς να αντιδράσει καθώς είναι δύσκολο να επιλέξει τη συμπεριφορά την οποία θα πιστέψει και θα δεχθεί ως ειλικρινή. Αν λοιπόν κανείς δεν ξέρει τι να διαλέξει, καταλήγει να κατηγορεί τον εαυτό του θεωρώντας τον υπεύθυνο για αυτό το μπέρδεμα. Μεγαλώνοντας κανείς σε ένα περιβάλλον με διπλά μηνύματα μαθαίνει και ο ίδιος να στέλνει διπλά μηνύματα στους άλλους και γίνεται αναποφάσιστος. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να μπορέσει να αντιληφθεί την εσωτερική σύγκρουση που έχει και να τη λύσει προσπαθώντας να βγει από την αμφιθυμία και επιλέγοντας ως μοναδικό τρόπο επικοινωνίας την αυθεντικότητα.
Και τελικά κανένας άνθρωπος, όπως υποστηρίζει ο Nathaniel Hawthorne, δεν μπορεί να φορά για πολύν καιρό ένα πρόσωπο για τον εαυτό του και ένα διαφορετικό για τον πολύ κόσμο, χωρίς να μπερδευτεί τελικά για το ποιο από τα δύο είναι το αληθινό.
Υστερόγραφο
Δεν ξέρω πώς σε βρίσκει η ανάγνωση αυτού του άρθρου… δεν ξέρω αν είσαι κι εσύ ανάμεσα σε αυτούς που δέχονται ή στέλνουν διπλά μηνύματα… δεν ξέρω αν κι εσύ προσπαθείς να ξεμπερδευτείς… δεν ξέρω τέλος αν θέλεις να συνεχίσεις να ζεις έτσι ή αν σκοπεύεις να αλλάξεις όρους στο παιχνίδι της ζωής σου… η πρόσκλησή μου είναι να κάνεις το πρώτο βήμα που θα σε φέρει πιο κοντά στην αλλαγή…
Τι λες; Παίζουμε λοιπόν;
*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος άρθρου, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.
.
Κάθε Τρίτη στις σελίδες του Kulturosupa.gr
.
Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο μου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις iWrite με τίτλο “Μαθήματα στη γλώσσα της αγάπης” (πληροφορίες και online αγορά θα βρείτε εδώ)
.
.
Bίντεο, συνεντεύξεις και ομιλίες μου επισκεφτείτε το κανάλι μου στο You Tube.
..
Ακολουθήστε μας στα social media
..