PHILOMENA. Κριτική του Παναγιώτη Τιμογιαννάκη για την ταινία του Στίβεν Φρίαρς.
Αυτό που έχει πάνω από όλα να επιδείξει η “Philomena” είναι πως η πραγματικότητα, η αληθινή ζωή δηλαδή, μπορεί και ξεπερνάει την πιο οργιώδη συγγραφική φαντασία όταν θελήσει να κάνει πλάκα με τον Άνθρωπο.
Ναι, τελευταίως όλο και πληθαίνουν τα φαινόμενα στους τίτλους των ταινιών που γράφουν based on a true story. Προσωπικά, δεν το θεωρώ credit καλλιτεχνικής αξίας το γεγονός πως η ιστορία που βλέπουμε σε ένα φιλμ έχει συμβεί και στην πραγματικότητα. Διότι η καλλιτεχνική δημιουργία εμπνέεται από τη ζωή κι όχι την αντιγράφει.
Η περίπτωση της “Philomena“, όμως, είναι διαφορετική διότι εδώ πραγματικά βλέπουμε αυτή την απίστευτη, ανθρώπινη ιστορία όπου ο συγγραφέας του σεναρίου απλώς την “μόνταρε”. Κι αυτό που παρακολουθούμε είναι ακριβώς αυτό που προανέφερα.
Γι αυτό και πιστεύω ότι ένα σενάριο τέτοιο είναι σπάνια περίπτωση, επειδή ακριβώς όλο, από την αρχή ως το τέλος, το έχει γράψει η ίδια η ζωή κι ο σεναριογράφος απλώς το έχει μετατρέψει σε εικόνες.
Μου κάνει επίσης εξαιρετική εντύπωση ο Στίβεν Φρίαρς ως σκηνοθέτης αλλά ως προς τι; Το ότι ακριβώς δείχνει πως έχει πιάσει το νόημα του τι έργο σκηνοθετεί, και ποιό είναι το κόσμημα αυτού του έργου. Και το γυρίζει με τέτοιο τρόπο ώστε να προβάλει αυτό ακριβώς που είναι το ξεχωριστό “προικιό”: Η ιστορία που έγραψε η Ζωή.
Κι επειδή είναι ανθρωποκεντρική η ιστορία, βεβαίως και διαλέγει, μαζί με τους συνεργάτες, μια κορυφαία ηθοποιό, την “Ντέιμ” Τζούντι Ντεντς. Όμως, για να προβάλει το στοιχείο που πρέπει, την ίδια την ιστορία δηλαδή, ενίοτε “θυσιάζει” τη μεγάλη κυρία, στη συνεργασία με το σεναριογράφο- διασκευαστή: Δεν της “εμπλουτίζει” το ρόλο με σκηνές βιρτουόζικες, δραματικές, δυναμικές, με κορυφώσεις και κορώνες (η λέξη κορώνες δεν είναι ειρωνικής χρήσης), παρά της γράφει ο ένας και της διδάσκει το ρόλο ο άλλος διακριτικά, για να προβληθεί η ιστορία. Κι αυτό που προσφέρει η Τζούντι Ντεντς στον εαυτό της ως ερμηνεύτρια είναι η εναρμόνιση της με αυτό κι η καταφυγή στις πιο διακριτικές λύσεις που θα μπορούσε να της δανείσει η Τέχνη της προκειμένου να ανταποκριθεί σε ένα ρόλο ο οποίος ως ιδέα έχει όλα τα προσόντα να γίνει ρολάρα κι ως εκτέλεση “θυσιάζεται” στο βωμό της αληθινής ιστορίας αλλά με τη σεβαστή καλλιτέχνιδα σε μια άλλου τύπου ερμηνεία, σε ένα ρεσιτάλ διακριτικότητας.
Στα ίδια ανάλογα επίπεδα κινείται κι η μουσική του Αλεξάντρ Ντε(σ)πλά, ένα ελεγχόμενο, διακριτικό, μουσικό παράπονο.
με τους Στιβ Κούγκαν, Τζούντι Ντεντς, Τσάρλι Μέρφι, Σιμόν Λαμπιμπ, Σόφι Κένεντι Κλαρκ
Η Philomena Lee ήταν έφηβη όταν έμεινε έγκυος στην Ιρλανδία του 1952. Θεωρήθηκε «έκπτωτη» και έζησε σε μοναστήρι, όπου της στέρησαν το παιδί της, όταν ήταν ακόμα νήπιο για να το στείλουν σε παρένθετη οικογένεια στην Αμερική. Η ταινία παρακολου-θεί την περιπέτεια και τις αναπάντεχες στιγμές που της
Φωτογραφικό υλικό
