Είδε ο Γιώργος Τοκμακίδης και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα
Εν Συντομία Εισαγωγή:
Βαδίζοντας ευθύς στον επίλογο του έτους, μία απροσδόκητη έκπληξη συνέβη για να ταράξει τα σχετικά ήρεμα, βαρετά «κινηματογραφικά νερά». Ο λόγος για τη νέα ταινία του Έντουαρντ Μπέργκερ με τίτλο: «Κονκλάβιο» (Conclave, 2024) και πρωταγωνιστή τον πάντοτε εξαίρετο και μη εξαιρετέο Ράλφ Φάινς.
Η ταινία καταπιάνεται με μία θεματική, που τόσο η κινηματογραφική, όσο και η τηλεοπτική βιομηχανία ασχολείται ιδιαιτέρως το τελευταίο διάστημα. Άραγε, τι είναι αυτό που την διαχωρίζει από τη σειρά της και μας φέρνει στην ευχάριστη θέση να μιλήσουμε γι’ αυτή; Πάμε να δούμε!
Πλοκή;
Ο Πάπας είναι νεκρός! Η διαδικασία του «Κονκλάβιου» τίθεται σε εφαρμογή μέχρι να εκλεχθεί ο νέος Πάπας. Ανώτατοι αξιωματούχοι της καθολικής εκκλησίας συρρέουν από όλη την οικουμένη για να συμμετάσχουν στη ψηφοφορία. Ο κληρικός Λόρενς αναλαμβάνει την αρμοστεία του Κονκλάβιου και αναζητά μέσα από συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών και ψήφο εμπιστοσύνης τον επόμενο πλέον ιδανικό για αυτή τη θέση υψίστης συμβολικής σημασίας. Δε θα αργήσουν να έρθουν στην επιφάνεια τα αμαρτήματα των διαφόρων υποψηφίων κατά το πέρας των διαδοχικών ψηφοφοριών. Μέσα σε ένα κλίμα εκκλησιαστικής αστάθειας και κρίσης πίστεως, ποιος είναι αυτός που θα καταφέρει να στηρίξει το «άμφιο» και να υποστηρίξει το «αλάθητο» του Πάπα;
Πίσω από τις κάμερες:
Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Ρόμπερτ Χάρις που κυκλοφόρησε το 2016. Μπορεί εύκολα να υποθέσει κανείς ότι η ιδέα προέρχεται από βιβλίο και όχι από σενάριο, αφού το ζήτημα της εκλογής του νέου Πάπα προσεγγίζεται διαθεματικά και πολυεπίπεδα. Σκηνοθέτης και σεναριογράφος ακολουθούν μία προσέγγιση που θυμίζει τη γραμμή και τη λογική των ταινιών του Σίντνεϊ Λιούμετ. Η ταινία αρχίζει σαν μία αντίστοιχη του είδους πλέον, για να εξελιχθεί σε ταινία αγωνίας (θρίλερ) και να εξελιχτεί σε ένα ιδιόμορφο δικαστικό δράμα με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας να μεταβάλλεται σε κάθε γύρο. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στη Ρώμη της Ιταλίας και στο διάσημο στούντιο «Cinecitta».
Η σκηνοθεσία τώρα, αυτή καθ’ αυτή έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, τόσο εντός, όσο και εκτός ταινίας. Στα πλαίσια του τελευταίου, το προηγούμενη φιλμ του σκηνοθέτη ήταν η επανέκδοση του πολεμικού δράματος «Ουδέν Νεώτερον Από Το Δυτικό Μέτωπο» (All quiet on the western front, 2022), προτεινόμενο και βραβευμένο με βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Ο Μπέργκερ εγκαταλείπει τα μεγάλα επικά γενικά πλάνα και κλείνεται ευρηματικά στον εαυτό του. Η πλειοψηφία των κάδρων τουείναι εσωτερικά και δε σκοτεινά και υποφωτισμένα, με απώτερο σκοπό να αναδειχθεί το σκούρο πέπλο που έχει σκεπάσει την Καθολική Εκκλησία με τον θάνατο του Πάπα, αλλά και την επιλογή νέου. Σκηνοθέτης και φωτογράφος δε μένουν όμως μονάχα εκεί, διαμορφώνουν με τέτοιον τρόπο τις σκηνές τους, έτσι ώστε να τους επιτραπεί να προβούν σε μία χρωματική αρμονία και πειθαρχία. Αποχρώσεις του κόκκινου, λευκού και μαύρου χειρίζονται με τρόπο που ενισχύουν τη γενική εικόνα, συνθέτουν το τελικό κάδρο και εντυπώνονται στην μνήμη των θεατών.
Μπροστά από τις κάμερες:
Πρωταγωνιστής της ταινίας στον ρόλο του «Λόρενς» είναι, όπως άλλωστε προαναφέρθηκε ο Ράλφ Φάινς, ο οποίος περνά μία αμιγώς δημιουργική χρονιά. Η δυναμική του πηγάζει από την ηρεμία του με την οποία προσεγγίζει τον ρόλο του. Είναι ο άνθρωπος που είναι υπεύθυνος για τη διαδικασία της εκλογής και το αποτέλεσμα ως έναν βαθμό τον βαραίνει. Αυτός είναι και ο λόγος που δε θα επιτρέψει στον οποιονδήποτε να αναλάβει να κατευθύνει την καθολική εκκλησία για τις επόμενες δεκαετίες. Ο ρόλος του τον αναγκάζει να σκεφτεί και να δράσει μη «κληρικά», ενώ ο ίδιος βρίσκεται αντιμέτωπος όχι μόνο με τις φιλοδοξίες των τυχοδιωκτών, αλλά και της εσωτερικής του διαμάχης αναφορικά με την πίστη του. Ο χαρακτήρας του έχει μικρά ξεσπάσματα, τα οποία ερμηνεύονται με τέτοια ισορροπία ώστε να υποδεικνύεται ότι καταπιέζονται, με τον Φάινς να είναι αψεγάδιαστος.
Οι συμπρωταγωνιστές του είναι εξίσου δυναμικοί, αλλά ο καθένας ξεχωριστός. Σε δεύτερο ρόλο έχουμε τον Στάνλεϊ Τούτσι, έναν ηθοποιό με ευρεία υποκριτική γκάμα, αλλά όχι τόσες πολλές ευκαιρίες να την αναδείξει σε «σοβαρούς» ρόλους, όπως αυτός που του προσφέρεται. Πρόκειται για έναν από τους υποψηφίους που είναι θετικός απέναντι στις νέες κοινωνικές τάσεις και τον εκσυγχρονισμό της Εκκλησίας. Ο «ευγενής» Τζόν Λίθγκoου συμμετέχει σε αυτό το «κληρικό σχήμα», με το να κινεί τα νήματα πίσω από τη διαδικασία της ψηφοφορίας, ενώ ο Σέργκιο Καστελίττο υποστηρίζει μία συντηρητική προσέγγιση στα εκκλησιαστικά ζητήματα. Η ερμηνευτική έκπληξη είναι ο πρωτοεμφανιζόμενος Κάρλος Ντίεζ, ο οποίος ανέμενε την ενηλικίωση των παιδιών του για να ασχοληθεί με την υποκριτική και δεν απογοητεύει, ενώ ο ρόλος του κρίνεται αμφιλεγόμενος.
Καταλυτικός Επίλογος:
Βλέποντας την κυκλοφορία αυτής της ταινίας, κανείς πιστεύει γρήγορα και εύκολα πως πρόκειται για άλλη μία ταινία της «σειράς». Παρακολουθώντας εντούτοις την ταινία, με την ίδια άνεση και ταχύτητα αλλάζει άποψη και απολαμβάνει μία μικρής κλίμακας ιστορία με μεγάλη ανυπομονησία και ενδιαφέρον. Δε διαθέτει τις αιρετικές και σε βαθμό ιερόσυλες ιδέες του «Κώδικα Ντα Βίντσι», μήτε τις πλεκτάνες της σειράς «Βοργίες», ούτε το στυλιζάρισμα του «The New Pope». Αυτό που προσφέρει όμως το κάνει με μεγάλη μαεστρία και χαιρόμαστε για αυτή της την επιλογή!
Θα έβαζα με ταπεινότητα (ταιριάζει αυτή τη φορά) ένα 7,1/10 για την άψογη προσέγγιση της σκηνοθεσίας και των ερμηνειών.
Διάρκεια: 2 ώρες
Είδος: Αγωνίας-Δράματος-Μυστηρίου
Σκηνοθεσία:Έντουαρντ Μπέργκερ
Πρωταγωνιστές: Ράλφ Φάινς, Στάνλεϊ Τούτσι, Τζιν Λιθγκόου, Σέγκιο Καστελίττο, Κάρλος Νίεζ.