Σαν σήμερα, το 1889, γεννήθηκε στο Λονδίνο ο θρυλικός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός Τσάρλι Τσάπλιν, γνωστότερος για τον πολυαγαπημένο χαρακτήρα του, Σαρλό. Απεγνωσμένα φτωχός και με πληθώρα οικογενειακών προβλημάτων κατά τα παιδικά του χρόνια, ο Τσάπλιν ασχολήθηκε με την κωμωδία και την ηθοποιία από τα εφηβικά του χρόνια και σύντομα έγραψε ιστορία.
Γιορτάζουμε λοιπόν τα γενέθλια του ενθυμούμενοι την τεράστια καριέρα του.
Τα πρώτα χρόνια:
.
Όπως ηταν συνηθισμένο την εποχή του βωβού κινηματογράφου, ο Τσάπλιν ξεκίνησε με ταινίες μικρού μήκους (όσο χωρούσε η κινηματογραφική Μπομπίνα) που ήταν αυτό που σήμερα θα χαρακτηρίζαμε “σκερτσάκια”.
Mabel’s Strange Predicament-Kid Auto Races at Venice (1914):
Οι πρώτες δύο ταινίες με τον Τσάπλιν στον ρόλο του Σαρλό, γυρισμένες με 5 μέρες διαφορά (ναι τότε ήταν τοσο απλό) υπό την σκηνοθεσία της Μέιμπελ Νόρμαντ και του Χένρι Λέρμαν αντίστοιχα. Οι ταινίες αυτές ανέδειξαν το κωμικό ταλέντο του Τσάπλιν δίνοντας του την ευκαιρία να γράψει και να σκηνοθετήσει τη δική του ταινία με το…
Caught in the Rain (1914):
Στην ταινία αυτή ο αξιαγάπητος τυχοδιώκτης μπαίνει σε μπελάδες επειδή φλερτάρει με μια παντρεμένη γυναίκα. Η ταινία αποδείχθηκε μεγάλη επιτυχία με αποτέλεσμα ο Τσάπλιν να συνεχίσει να δουλεύει ως πρωταγωνιστής- σκηνοθέτης- σεναριογράφος.
Ο Σαρλό πυροσβέστης (1916):
Μια από τις πιο γνωστές ταινίες του Τσάπλιν στην Ελλάδα, καθώς έχει προβληθεί πολλές φορές στην ΕΡΤ. Όπως καταλαβαίνει κανείς κι απ’ τον τίτλο, η ταινία ακολουθεί τις περιπέτειες του Σαρλό στην πυροσβεστική. Χαρακτηριστική η σκηνή που ο Τσάπλιν σκαρφαλώνει σε ένα πραγματικό κτήριο.
Το Χαμίνι (1917):
Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Τσάπλιν στο ρόλο του Σαρλό. Στην ταινία ο φτωχός και εκκεντρικός πρωταγωνιστής βρίσκει ένα εγκαταλελειμμένο μωρό και το υιοθετεί. Ο Τσάπλιν συνδιάζει την κωμωδία με την τραγωδία δείχνοντας μας με αριστουργηματικό τρόπο. Όχι ότι πρέπει να μας κάνει εντύπωση, καθώς ο ίδιος είχε μια πολύ δύσκολη παιδική ηλικία από την οποία λέγεται πως επηρεάστηκε βαθιά στη συγγραφή του σεναρίου. Μάλιστα ο ίδιος έχει εξηγήσει στενή συγγένεια μεταξύ κωμικού και τραγικού στοιχείου με τη φράση “Η ζωή είναι τραγωδία σε κοντινό πλάνο, αλλά κωμωδία σε μακρινό πλάνο“.
Τα “ώριμα” χρόνια:
.
Τα φώτα της πόλης (1931):
Μια από τις πιο πετυχημένες ταινίες της καριέρας του Τσάπλιν, καθώς και μια από τις αγαπημένες πολλών γνωστών καλλιτεχνών του κινηματογράφου όπως ο Όρσον Γουέλς, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και ο Αντρέι Ταρκόφσκι. Αυτή τη φορά, ο τυχοδιώκτης της καρδιάς μας ερωτεύεται μια τυφλή γυναίκα και γίνεται φίλος με έναν μεθυσμένο πλούσιο που δεν τον θυμάται όταν ξεμεθάει. Ως συνήθως, βέβαια, η φτώχεια κι ο απεγνωσμένος αγώνας για επιβίωση είναι στο background της ιστορίας.
Μοντέρνοι Καιροί (1936):
Η τελευταία εμφάνιση του χαρακτήρα του Σαρλό. Στο “Μοντέρνοι Καιροί” ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να επιβιώσει σε μια μοντέρνα βιομηχανοποιημένη κοινωνία, με αντίξοες συνθήκες ευρέσεως εργασίας εξαιτίας του χρηματιστηριακού κραχ του 1929. Θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του Τσάπλιν που φέρνει αξέχαστες στιγμές χιούμορ ταυτόχρονα να με εύστοχο κοινωνικό σχολιασμό, με την αβεβαιότητα και τον αγώνα για επιβίωση που προαναφέρθηκε να είναι, αυτή τη φορά, στο επίκεντρο.
Ο Μεγάλος Δικτάτωρ (1940):
Στην πρώτη του μη βωβή ταινία, ο Τσάπλιν σατιρίζει τον Χίτλερ και τον ναζισμό (και σε μικρότερο βαθμό τον Μουσολίνι και τον φασισμό). Αν υπάρχει μια ταινία που καταξίωσε τον Τσάπλιν ως έναν από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες στην ιστορία του κινηματογράφου είναι “Ο Μεγάλος Δικτάτωρ” και ο τρόπος που σημάδεψε για πάντα την πολιτική σάτιρα. Βέβαια, ο ίδιος δήλωσε ότι αν γνώριζε για την κατάσταση που επικρατούσε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δε θα μπορούσε να κάνει την ταινία.
Το τέλος της δόξας:
.
Ο κύριος Βερντού (1947):
Μια μαύρη κωμωδία όπου ο Τσάπλιν υποδύεται έναν κατά συρροή δολοφόνο που παντρεύεται πλούσιες γυναίκες κι έπειτα τις σκοτώνει. Αν και υπήρχαν ήδη πολλές υποψίες ότι ο Τσάπλιν ήταν κομμουνιστής, ο τρόπος που η ταινία ασκεί κριτική στον καπιταλισμό ήταν ακόμη μια απόδειξη για όσους τον κατηγορούσαν και η ταινία κατέληξε να μποϊκοτάρεται στην Αμερική. Αυτό δε βοήθησε την δημοτικότητα του καλλιτέχνη που είχε ήδη δεχθεί κρούσμα από τα πολλά σκάνδαλα που αφορούσαν την προσωπική του ζωή.
Τα Φώτα της Ράμπας (1952):
Μια ιδιαίτερα αυτοβιογραφική ταινία, όπου ο ξεπεσμένος κλόουν Καλβερο σώζει μια νεαρή χορεύτρια, την Τέρι, από απόπειρα αυτοκτονίας και μαζί ανακτούν σιγά σιγά την αυτοπεποίθηση να επιχειρούν την επιστροφή στην καριέρα τους. Όταν όμως ο Τσάπλιν πήγε στο Λονδίνο για την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας οι αμερικανικές αρχές βρήκαν την ευκαιρία και του απαγόρευσαν την είσοδο στη χώρα.
Ένας βασιλιάς στη Νέα Υόρκη (1957):
Αποκλειστικά γυρισμένο στην Ευρώπη, το “Ένας βασιλιάς στη Νέα Υόρκη” είναι ακόμη μια σατιρική ταινία του Τσάπλιν που διακωμωδεί την κουλτούρα της Αμερικής, κυρίως όσον αφορά το κυνήγι των κομμουνιστών της εποχής. Αν και γνώρισε καλλιτεχνική επιτυχία, αποδείχθηκε εμπορική αποτυχία κάτι αφού δεν κυκλοφόρησε καν στις ΗΠΑ. Δυστυχώς αυτό ήταν η αρχή του τέλους για τον θρύλο του σινεμά αφού η επόμενη ταινία του ‘Η Κόμισσα απ’το Χόνγκ Κονγκ” (την οποία σκηνοθέτησε και έγραψε αλλά χωρίς να πρωταγωνιστήσει) δέχθηκε πολύ αρνητικές κριτικές, με αποτέλεσμα να μην κάνει άλλη.
.
Φωτογραφικό υλικό
