Ήρθε, λοιπόν, η ευλογημένη ώρα.
Προορισμό διαλέξατε, βαλίτσες φτιάξατε και -όσοι είστε βιβλιόφιλοι-είστε έτοιμοι να επιλέξετε τη χάρτινη συντροφιά σας για τις διακοπές. Αν ψάχνετε την εύκολη, λύση, το αναγνωστικό fast food, το βιβλίο που θα σας απασχολήσει ελάχιστα και θα σας διηγηθεί απλά μια ιστορία, διαβάζετε το λάθος άρθρο. Τα βιβλία που θα σας προτείνω παρακάτω, απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν απλοϊκά, μικρά και «εύκολα». Το Μεγάλο Αμερικάνικο Μυθιστόρημα, πέρα από τις γαργαντουικές του διαστάσεις, προσφέρει ένα τεράστιο καλειδοσκόπιο της αμερικανικής κοινωνίας και της ανθρώπινης ψυχολογίας. Πρόκειται για βιβλία-«τούβλα» 700, 900,1000+ σελίδων γιατί δεν μπορείς να ξεπετάξεις το χτίσιμο ενός κόσμου και μιας πραγματικότητας. Χρειάζονται περιγραφές μέχρι κεραίας, αναδρομές σε άλλες χρονικές περιόδους και τοποθεσίες, ψυχογραφήματα ηρώων και κομπάρσων, για να μπεις ολόκληρος σε ένα παράλληλο σύμπαν! Σκεφτείτε έναν ρεαλιστικό πίνακα ζωγραφικής, όπου κάθε πινελιά προσθέτει στο γενικό σύνολο…
Ούτε γρήγορα, ούτε πρόχειρα, το Μεγάλο Αμερικανικό Μυθιστόρημα σου προσφέρει μια κινηματογραφική εμπειρία ανάγνωσης, απορροφώντας τον αναγνώστη στις σελίδες του τόσο έντονα, ώστε ξεχνάς κάθε εξωτερικό ερέθισμα. Σας προειδοποίησα, πάντως!
«Το κουαρτέτο του Χάρλεμ» Τζέιμς Μπόλντουιν, εκδόσεις Πόλις
Τέσσερεις νεαροί έγχρωμοι μουσικοί ξεκινούν από το μυθικό Χάρλεμ του ‘40 για να κατακτήσουν τον κόσμο της μουσικής και όχι μόνο! Ο ένας τους, ο Άρθουρ, θα γίνει διάσημος, ο «Αυτοκράτορας της σόουλ», αλλά το νήμα της ζωής του θα κοπεί απότομα 30 χρόνια μετά, όταν θα βρεθεί νεκρός σε μια παμπ στο Λονδίνο. Ο αδερφός του, ο Χαλ, ξεκινάει την αφήγηση του από το παρελθόν… Τι να πρωτοπεί κανείς! Με φόντο τις κοσμοϊστορικές αλλαγές των δεκαετιών ΄40-΄70, ανθρώπινες ζωές ,συναισθήματα, κινήματα, επαναστάσεις, απώλειες και χαρές, μπλέκονται σε ένα απίστευτο γαϊτανάκι προσώπων και γεγονότων… Καθόλου τυχαίο που θα μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη λίαν συντόμως! Πέρα από αυτό, όμως, η αφήγηση ξεχειλίζει από ζωντάνια, ορμή, θυμό και …φιλοσοφία, κάνοντάς σε να αναρωτηθείς για πολλά : τη ζωή, το θάνατο, την επιτυχία, το ρατσισμό και το πώς να παραμείνεις άνθρωπος μέσα σε μια κοινωνία που σε κονιορτοποιεί. Ένα έπος, πραγματικά!
«4321» Πωλ Ώστερ, εκδόσεις Μεταίχμιο
Όσοι δοκιμάσαμε και καταφέραμε να δαμάσουμε το μεγαθήριο των 1226 σελίδων, όταν διαβάσαμε την τελευταία, ευχηθήκαμε να ήταν άλλες τόσες! Λατρέψαμε τον Πωλ Ώστερ και βουτήξαμε στη ζωή του κεντρικού ήρωα, του Άρτσι Φέργκιουσον, τη ζωή του οποίου παρακολουθούμε με απίστευτη λεπτομέρεια από τη γέννηση ως την ενηλικίωσή του. Σαν ένα βιβλιογραφικό Τρούμαν Σόου! Εδώ ακριβώς μας κάνει τη φοβερή ντρίπλα ο Ώστερ. Η ζωή του ήρωα δεν εξελίσσεται γραμμικά και προβλέψιμα, αλλά αναλύεται σε τέσσερεις διαφορετικές εκδοχές, τέσσερεις εναλλακτικές ζωές του ίδιου χαρακτήρα! Οι ζωές τους παρουσιάζουν διαφορές σε πολλά επίπεδα… διαφορές που οδηγούν σε τόσο διαφορετικά μονοπάτια! Αριστουργηματικές περιγραφές και μεγαλοφυής γλωσσική ευχέρεια, βαθύτατη γνώση της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, ωμή ειλικρίνεια και ευαισθησία, χαρακτηρίζουν το καλύτερο -κατ’ εμέ- έργο του. Το περιβάλλον καθαρά αμερικάνικο : η Νέα Υόρκη, το μπέιζμπολ, ο Κέννεντι και το Βιετνάμ, αλλά οι εμπειρίες, τα διλήμματα και τα συναισθήματα πανανθρώπινα: η οικογένεια και οι φίλοι, το σεξ ,οι κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες, η τύχη και ο θάνατος! Μέσα σε όλα αυτά, αχνοφαίνεται και ο ίδιος ο συγγραφέας, βάζοντας τον ήρωα του να γράφει…

«Perfidia: ο κύκλος της προδοσίας», Τζέιμς Έλροι, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Από τη Νέα Υόρκη στο Λος Άντζελες και σε ένα νουάρ, ατμοσφαιρικό αστυνομικό έπος. Τον Έλρόι ίσως τον έχετε ακουστά λόγω της Μαύρης Ντάλιας, της πολύκροτης, ανεξιχνίαστης, φρικιαστικής δολοφονίας που μετέφερε επιδέξια στις σελίδες του. Φυσικά, δεν έχει γράψει μόνο αυτό, αλλά μας έχει δώσει τετραλογίες με φόντο την αγαπημένη του πόλη, την πόλη των Αγγέλων, που βρίθει λάμψης ,αλλά και διαφθοράς… 6 Δεκεμβρίου 1941. Ο B΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται στην Ευρώπη και οι τελευταίες ελπίδες των Αμερικανών για ειρήνη εξανεμίζονται -οι Ιάπωνες μόλις βομβάρδισαν το Περλ Χάρμπορ. Το Λος Άντζελες, παράδεισος έως τώρα για τους Αμερικανοϊάπωνες, ξαφνικά κυριεύεται από πολεμικό πυρετό και ρατσιστικό μίσος. Η σατανική δολοφονία μιας οικογένειας Ιαπώνων φέρνει κοντά τέσσερις διαφορετικούς ανθρώπους. Ο αστυνόμος Γουίλιαμ Πάρκερ είναι χαρισματικός αλλά διαποτισμένος από αμφίβολες ιδεολογίες. Συγκρούεται με τον διεφθαρμένο αρχιφύλακα Ντάντλεϊ Σμιθ, Ιρλανδό μετανάστη και πρώην δολοφόνο του IRA. Ο Χιντέο Ασίντα είναι ο μόνος Ιάπωνας στο Εγκληματολογικό της Αστυνομίας του Λος Άντζελες. Η Κέι Λέικ είναι μια νέα διανοούμενη που αναζητά την περιπέτεια. Θα εμπλακούν και οι τέσσερις στην έρευνα για την εξιχνίαση της υπόθεσης και θα βρεθούν στο επίκεντρο ενός πολιτικού κυκλώνα -σύντροφοι, αντίπαλοι, εραστές, πιόνια της Ιστορίας.(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)Τα έχει όλα: γρήγορη πλοκή και περιπέτεια, συναρπαστικούς χαρακτήρες και ανατροπές, ένα υπέροχα αμαρτωλό, κινηματογραφικό Λος Άντζελες, αλλά και μια αντιπολεμική χροιά που γίνεται ολοφάνερη σε κάποια σημεία.
«Πόλη στις φλόγες», Γκάρθ-Ρισκ Χάλμπεργκ, εκδόσεις Κέδρος
Επιστροφή στη Νέα Υόρκη των ΄70s με ένα βιβλίο που αποτέλεσε για μένα μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας έγινε μήλο της έριδας για κορυφαίους εκδοτικούς οίκους και κατά 2 εκ. δολάρια πλουσιότερος, πετυχαίνοντας ρεκόρ αμοιβής. Όχι τυχαία, βέβαια. Ο Χαλμπεργκ καταφέρνει να σε πάρει από την καρέκλα σου και να σε πετάξει στη μέση του χάους του Μεγάλου Μήλου, σε εποχές άγριες και μαγικές. Πριν την πολιτική ορθότητα και την κοινωνική αποστείρωση, σε εποχές πιο αυθεντικές και ανθρωποκεντρικές. Νέα Υόρκη, παραμονή πρωτοχρονιάς του 1977. Σε μια πόλη που βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, καθώς πλησιάζουν μεσάνυχτα και τα πυροτεχνήματα φωτίζουν τον ουρανό, δύο απανωτοί πυροβολισμοί στο Σέντραλ Παρκ διαλύουν τη γιορταστική ατμόσφαιρα. Ο Αφροαμερικανός καθηγητής Μέρσερ Γκούντμαν βρίσκει αιμόφυρτη μέσα στους θάμνους τη Σαμάνθα Τσιτσάρο, μια νεαρή γυναίκα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στην τέχνη και στο πανκ-ροκ. Καθώς ένας δημοσιογράφος και ένας αστυνομικός προσπαθούν να ανακαλύψουν τον ένοχο, διασταυρώνονται με ένα πλήθος χαρακτήρων, που οι ζωές τους ακολουθούν άλλοτε συγκλίνουσες και άλλοτε παράλληλες διαδρομές. Το περίφημο μπλακ άουτ που θα βυθίσει στο σκοτάδι τη Νέα Υόρκη τον Ιούλιο του 1977 βρίσκει τους ήρωες σε αμηχανία, με τις ζωές τους να έχουν αλλάξει δραματικά… (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) Μέσα στις σελίδες του στροβιλίζονται δεκάδες θέματα και καταστάσεις : φυλετική, σεξουαλική ταυτότητα και ισότητα, καπιταλισμός και επανάσταση, έγκλημα και τιμωρία, ναρκωτικά και πανκ ροκ! Χαώδες και πρωτότυπο ,θυμίζει λίγο το Σπίτι από Φύλλα (για όσους ξέρουν),καθώς έχουμε απανωτά φλας μπακ, πρόδρομες αφηγήσεις, κομμάτια από περιοδικά, e mails και σημειώματα των ηρώων. Δε «χάνεσαι» όμως κι αυτό είναι κάτι που το θεωρώ κατόρθωμα του συγγραφέα! Κατόρθωμα του είναι και η αίσθηση ότι διαβάζεις ένα «κέντημα» χαρακτήρων και καταστάσεων, προσεκτικά δομημένο, σχεδιασμένο με κάθε λεπτομέρεια, που όμως δεν καθιστά το βιβλίο στατικό και βαρύ. Αντιθέτως!
«Η Καρδερίνα», Ντόνα Ταρτ, εκδόσεις Λιβάνη
Η Καρδερίνα είναι ένας πίνακας, που σημαδεύει τη ζωή ενός πιτσιρικά, του Θίο Ντέκερ, με τον πιο καθοριστικό τρόπο. Η μητέρα του σκοτώνεται σε ένα τραγικό γεγονός και ο ίδιος, απουσία πατέρα, μεγαλώνει όπως-όπως σε μια σύγχρονη Αμερική, που δε σου χαρίζει τίποτα. Μόνος κι απροστάτευτος στη Νέα Υόρκη, τελικά θα βρει καταφύγιο στην οικογένεια ενός πλούσιου φίλου. Θαμπώνεται από το καινούριο του σπιτικό στη Λεωφόρο Παρκ, αγανακτεί με συμμαθητές που δεν ξέρουν πώς να τον αντιμετωπίσουν, βασανίζεται από μια αβάσταχτη νοσταλγία για τη μητέρα του και, όσο περνάει ο καιρός, αγκιστρώνεται σε αυτό που διατηρεί πιο έντονη τη θύμησή της: ένα μικρό, ανεξήγητα σαγηνευτικό πίνακα, που τελικά παρασύρει τον Θίο στον υπόκοσμο και στην παρανομία…(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου). Σκοτεινό, σχεδόν γκόθικ, υποβλητικό μυθιστόρημα, όπου η Ταρτ, ως ανατόμος της ψυχής του Θίο, μας την παραδίδει όχι για να τον δικάσουμε, αλλά για να τον αγαπήσουμε. Πολλοί ίσως κουραστούν από την αργή εξέλιξη και τις εκτενείς περιγραφές, αλλά είναι απαραίτητες για να νιώσουμε και μείς την απώλεια, τη νοσταλγία και την ψυχοσύνθεση του ήρωα…
.
Φωτογραφικό υλικό