Σέρρα: η ψυχή του Πόντου, στο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου. Διαβάσαμε & Σχολιάζουμε.
Το ανθρώπινο είδος – όπως λένε οι ψυχίατροι- έχει τάσεις αυτοκαταστροφής. Γι’ αυτόν τον λόγο διεξάγει πολέμους. Γι΄ αυτόν τον λόγο, ανά τους αιώνες, άνθρωποι βασανίζουν άλλους ανθρώπους, τους διώκουν, τους καταστρέφουν. Είναι απίστευτο πως κάποιος μπορεί να περάσει στη ζωή του από σαράντα κύματα, διά πυρός και σιδήρου και όμως, να επιβιώσει. Πως μπορεί να πολεμήσει, να εκδιωχθεί από την πατρίδα του, να χάσει σπίτι και οικογένεια, να βασανιστεί, να διαλυθεί η ψυχή του κι όμως, στο τέλος να διατηρεί το κουράγιο του, να στέκεται όρθιος και να προχωράει. Εμείς οι Έλληνες το ξέρουμε αρκετά καλά αυτό και ειδικά οι της Μικράς Ασίας και του Πόντου, που αντιμετώπισαν τη σκληρότητα της προσφυγιάς. Οι ιστορίες τους αναφέρονται σπανίως πια και ο συγγραφέας Γιάννης Καλπούζος στο μυθιστόρημά του, μας γνωστοποιεί μια από αυτές.
Η Υπόθεση:
Ο Γαληνός Φιλονίδης, από την Τραπεζούντα του Πόντου διηγείται στον συγγραφέα τη ζωή του. Η ιστορία του ξεκινά το 1915 στην Τραπεζούντα, τον καιρό που αρχίζει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και διώκονται Έλληνες και Αρμένιοι. Ο ίδιος είναι καθηγητής της ελληνικής Φιλολογίας, μα τού κληροδοτείται και ένα εργοστάσιο λεπτοκαρύων. Καθώς είναι η περίοδος των πρώτων διώξεων και της γενοκτονίας των Αρμενίων, μια γνωστή του του εμπιστεύεται την κόρη της, Ταλίν, με σκοπό να μείνει ασφαλής στο πλευρό του. Εκείνος τη βοηθάει όπως μπορεί και τελικά ερωτεύονται. Ωστόσο, θα δημιουργήσει οικογένεια με τη Φιλάνθη. Θα μισηθεί θανάσιμα με τον Τούρκο Χαμζά Χαφίζ, που διώκει εκείνον και την Ταλίν. Θα χάσει την οικογένειά του δυο φορές, μία μετά την επίθεση των Ρώσων και μια μετά τις τελικές διώξεις των Ελλήνων από τον Πόντο. Οικογένεια και φίλοι θα διασπαρθούν σε Ελλάδα και νότια Ρωσία. Μαζί με την Ταλίν θα καταφύγει στην Αμπχαζία, στη Γεωργία και τελικά στο Καζακστάν. Θα έρθουν αντιμέτωποι με το σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς, χωρίς να δύνανται να έρθουν στην Ελλάδα. Κι όμως, θα επιβιώσουν και θα συνεχίσουν. Έστω μακριά από την πατρίδα.
Αξίζει:
Είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, από τα λίγα. Ο συγγραφέας έχει επεξεργαστεί εξαιρετικά την αφήγηση, διατηρώντας τα γεγονότα και τη χρονολογική σειρά. Η μυθοπλασία που χρησιμοποιεί ταιριάζει άψογα με την ιστορία του κεντρικού ήρωα. Οι καταστάσεις, τα συναισθήματα και οι περιγραφές δίνονται με έντονο λυρισμό και το λεξιλόγιο είναι εξαιρετικό. Η ιστορία και τα γεγονότα τονίζονται επιμελώς και με προσοχή, καθιστώντας το άξιο μελέτης. Παρουσιάζονται τα βάσανα που πέρασαν οι Πόντιοι και πού κατέληξαν, χωρίς τη θέλησή τους. Πώς ενώ βίωναν αρμονικά, κατάντησαν η σκιά του εαυτού τους και τα έχασαν όλα.
Δεν αξίζει:
Είναι αρκετά μεγάλο. Τα στοιχεία της περιοχής του Πόντου και τα ιστορικά γεγονότα που δίνονται, σε συνδυασμό με την έκταση του κειμένου, το κάνουν βαρύ και την ανάγνωση χρονοβόρα.
Τέτοια βιβλία αποτελούν σπουδαία παρακαταθήκη. Σε βάζουν στη διαδικασία να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου, να μπορέσεις να μάθεις ποιος είναι αυτός που στέκεται μπροστά σου και να καταλάβεις ότι τελικά, ο άνθρωπος βασανίζεται άσκοπα από άσκοπους.
Γιάννης Καλπούζος, σέρρα: η ψυχή του Πόντου, εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2016, σσ. 640.
Βαθμολογία:
4/5
#ΜαριάνναΜπουρουτζή
#ΓιάννηςΚαλπούζος
#σέρρα:ηψυχήτουΠόντου
#Κουλτουρόσουπα
#kulturosupa
#ΔιαβάσαμεΚαιΣχολιάζουμε
Φωτογραφικό υλικό
