Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας είναι μια παγκόσμια μέρα που γιορτάζει τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτιστικά και πολιτικά επιτεύγματα των γυναικών.
Τι ακριβώς έχουν καταφέρει οι γυναίκες; Πώς ακριβώς πλάθουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, οι άντρες στο μυαλό τους τις γυναίκες; Πώς παρουσιάζουν οι γυναίκες τις γυναίκες; Η απάντηση υπάρχει γραπτή. Στα βιβλία. Χιλιάδες λευκές σελίδες χρωματίστηκαν από την αύρα εμβληματικών γυναικών. Μεγάλες κυρίες.
Ιδού λοιπόν, σου παραθέτω την δική μου λίστα, τις αγάπησα όλες, με ενέπνευσαν και με βοήθησαν, πάντα εκεί να συμπάσχουν σε κάθε αδυναμία μου δίνοντας μου ελπίδα και κουράγιο. Μου έμαθαν πάνω απ΄όλα να τιμώ την φύση μου!
Αννα Καρένινα, Λέων Τολστόι/ Άννα Καρένινα
Όταν σιγά – σιγά όλοι την εγκαταλείπουν, ακόμα και οι παλιοί της φίλοι ή συγγενείς και εκείνη νιώθει απελπιστικά μόνη, έχοντας πολλές εκρήξεις θυμού και ζήλιας, απλά παραιτείται. Στο απαύγασμα της δυστυχίας της, αποφασίζει να βάλει ένα τέλος σε όλα αυτά, στο ίδιο σημείο, όπου ξεκίνησαν για εκείνη οι μεγάλες περιπέτειες.
Ποιος δεν έχει ακουστά την γυναίκα που έπεσε στις ράγες του τρένου; Ο Λέων Τολστόι μας συστήνει την Άννα. Μια γυναίκα ερωτεύσιμη, που αψήφησε τα κλισέ της ρώσικης κοινωνίας του δέκατου ένατου αιώνα. Ζήλια. Πάθος. Έρωτας. Ενοχή. Η Άννα ως ηρωίδα διακρίνεται από αποφασιστικότητα και φιλοδοξία να ζήσει τη ζωή με όρους δικούς της.Αν και ντροπιασμένη, στιγματισμένη βαθιά, τολμά να αγνοήσει την συντηρητική κοινωνία της Αγίας Πετρούπολης, ακόμα και αν ξέρει ότι θα γευτεί την περιφρόνησή της. Ζει το μαρτύριό της κάτω από παλιακές συμβάσεις, βάσει των οποίων η μοιχεία θεωρείται ανήκουστη, ειδικά όταν τη διαπράττει μία γυναίκα. Η Άννα αυτοκτόνησε και η κοινωνία παρέμεινε σταθερή στις απόψεις της.
Μις Χάβισαμ, Κάρολος Ντίκενς/Μεγάλες Προσδοκίες
Το σκηνικό του Ντίκενς πασίγνωστο, κλειστές κουρτίνες για να μην μπαίνει το φως, στην τραπεζαρία πλήθος εδεσμάτων με την γαμήλια τούρτα να δεσπόζει, τα ρολόγια σταματημένα στην ώρα που έγινε το κακό και μια γυναίκα ντυμένη με ένα ρημαγμένο νυφικό να περιτριγυρίζει.Η θλίψη της μετατρέπεται σε μνησικακία και μίσος. Έτσι, υιοθετεί ένα όμορφο κορίτσι και την εκπαιδεύει στο να μην νιώθει, γιατί διαφορετικά πώς γίνεται να μεριμνήσεις, να πάρεις τα μέτρα σου ώστε να μην πονέσεις, να μην απογοητευτείς, να μην προδοθείς, μα φυσικά «Να ξεριζώσεις την καρδιά σου και στη θέση της να βάλεις ένα κομμάτι πάγο».
Η Μις Χάβισαμ λοιπόν είναι μια τραγική φιγούρα που έπεσε και δε κατάφερε να σηκωθεί, εγκλωβισμένη στην ατυχία της σέρνει μαζί με το παλιό νυφικό της κι έναν απολιθωμένο γάμο. Θλίψη, ακινησία και παράδοση στην μοίρα. Ρωτώ λοιπόν πόσοι δε μπήκαμε στην θέση της, πόσοι δε παραδοθήκαμε στο σκοτάδι; Για αυτό το λόγο η Μις Χάβισαμ άγγιξε ευαίσθητες χορδές κι έμεινε. Βέβαια στο τέλος μετανοεί για την σκληρότητα της και γι αυτό στο οποίο έχει μεταμορφωθεί και τότε βάζει τέλος κι αυτή στο μαρτύριο…Φωτιά!
Σκάρλετ Ο’ Χάρα, Μάργκαρετ Μίτσελ/ Όσα παίρνει ο άνεμος
Το πρώτο και μοναδικό μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Μίτσελ δεν είναι απλώς ένα από τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά φαινόμενα ή ταινία των 8 όσκαρ. Πέτυχε να δημιουργήσει την πιο ξεχωριστή μυθιστορηματική ηρωίδα του 20ου αιώνα, την τολμηρή, ανατρεπτική κι άκρως γοητευτική Σκάρλετ. Γιατί την συμπεριλαμβάνω στην λίστα μου ή γιατί δεν μπορώ να την ξεχάσω από την εφηβεία μου;
· Υπήρξε πρότυπο αυτόνομης και χειραφετημένης γυναίκας σε μια καθαρά ανδροκρατούμενη εποχή. Έφτιαξε φόρεμα από κουρτίνες, όργωσε, εμπορεύτηκε, αγωνίστηκε προκειμένου να γίνει οικονομικά ανεξάρτητη. Δεν στηρίχτηκε ποτέ σε άλλους.
· Δεν έδινε σημασία στη γνώμη των άλλων. Δεν άφησε ποτέ τη γνώμη τους να την ορίσει, δεν είχε ποτέ την εμμονή του να αρέσει στους ανθρώπους. Ακόμα και αν γνώριζε πως κάποιοι τη μισούσαν, εκείνη συνέχιζε να είναι αυτό που θέλει, δεν τσαλακώθηκε προκειμένου να γίνει αρεστή.Ήθελε να αρέσει μόνο στην ίδια.
· Διεκδίκησε την αγάπη που τόσο ήθελε: Η Σκάρλετ διεκδίκησε τον πρώτο της έρωτα ΆσλεΪ, χωρίς να δίνει σημασία στα πρέπει και αποφάσισε στο τέλος να διεκδικήσει και τον Ρετ. Ένα παντοτινό μάθημα πως στη μάχη του έρωτα οφείλεις να καταθέτεις όλο σου το είναι, όλη σου την ψυχή, να μην αρκείσαι στο λίγο.
· Δεν δείλιασε και δεν εγκατάλειψε ποτέ τον αγώνα στη ζωή: Η Σκάρλετ δε λιγοψύχησε ποτέ, όσα δεινά και αν της έφερε η ζωή. Αποχωρίστηκε την πρώτη της πλατωνική αγάπη, βίωσε πόλεμο, έχασε γονείς, χήρεψε δύο φορές,έχασε τα δύο της παιδιά, εγκαταλείφθηκε από τον Ρετ τη στιγμή εκείνη που κατάλαβε πως εκείνος ήταν τελικά η αγάπη της ζωής της. Κι όμως, είχε τη δύναμη να αφήσει το κλάμα, να χαμογελάσει και να ψελλίσει τη θρυλική φράση «Αύριο είναι μια καινούργια μέρα».
Την αγαπώ την Σκάρλετ γιατί παρέμεινε μέχρι το τέλος αληθινή και ζωντανή.
Η Φόνισσα, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης/ Η Φόνισσα
Θα μπορούσα να γράψω ένα ολόκληρο ψυχογράφημα για την ηρωίδα του ¨Αγίου¨, μιας κι αποτέλεσε το θέμα ερευνητικής εργασίας μου στο τελευταίο εξάμηνο. Η Φραγκογιαννού ή Χαδούλα ή ο θηλυκόςΡασκόλνικωφ αποτελεί την κορυφή της ελληνικής πεζογραφίας και ο λόγος που την συμπεριέλαβα στην λίστα μου είναι επειδή καμία άλλη ηρωίδα της ελληνικής λογοτεχνίας δεν θυμάσαι τόσο έντονα όσο εκείνη. Η Φόνισσα είναι επιβλητική, επικίνδυνη και σε στοιχειώνει για χρόνια.Η Φραγκογιαννού είναι αυτό που έλεγε ο Αριστοτέλης«να ζει και να λειτουργεί κανείς μέσα στη φύση της ύπαρξης». Είναι μια δυναμική γυναίκα που οδηγείται σε ακραίες πράξεις, μιας κι αποφασίζει να πνίξει τα κοράσια του χωριού για να τα λυτρώσει από την μελλοντική δυστυχία τους. Ενώ στο τέλος δεν ξέρουμε αν τιμωρήθηκε από τον Θεό ή την ανθρώπινη δικαιοσύνη. Η ύστατη σκηνή, η λύτρωση διά του νερού, είναι καθοριστική για την ιστορία.
Γνωρίζουμε το κορίτσι, την μάνα, την χήρα, την γιαγιά. Η Φραγκογιαννού (αποκαλείται με το όνομα του συζύγου) ασφυκτιά. Το ίδιο της το φύλλο την πνίγει. Η γυναικεία υπόσταση είναι ένοχη και μίζερη, μιασματική οπότε πρέπει να αφανιστεί.
Μαντάμ Μποβαρύ, Γκουστάβ Φλωμπέρ/Μαντάμ Μποβαρύ
Ένας πιστός σύζυγος, μια άπιστη σύζυγος, ένας εραστής που στην πρώτη δυσκολία το βάζει στα πόδια και μια οικογένεια που καταστρέφεται. Μια απλή, χιλιοειπωμένη ιστορία. Τι έχει λοιπόν η «Μαντάμ Μποβαρί» που ξεχωρίζει; Διότι ο Φλωμπέρ ήρθε τον 19ο αιώνα να χτυπήσει τον ρομαντισμό δίνοντας μας όμως στην ουσία μια ρομαντική ηρωίδα. Η Έμμα είναι μια γυναίκα με επιθυμίες και όνειρα που αρνείται να συμβιβαστεί με την μικρή ζωή της ή μια αφελής, ανόητη που επηρεασμένη από τα μυθιστορήματα που διαβάζει χάνει οποιαδήποτε επαφή με την πραγματικότητα. Στην καρδιά της ρομαντικής γαλλικής πεζογραφίας φανερώνεται για πρώτη φορά η ψυχολογία μιας γυναίκας που ασφυκτιά σε έναν βαρετό γάμο.Το παράδοξο είναι ότι ποτέ δε θα καταλάβεις την Έμμα, αυτοκτόνησε επειδή χρεοκόπησε ή επειδή την ταπείνωσε ο εραστής της; Καταστράφηκε επειδή ακολούθησε το πάθος της ή εξαιτίας του συναισθηματικού κενού της ζωής της; Ένας ανισόρροπος χαρακτήρας που ούτε η μητρότητα τον άγγιξε. Ο συγγραφέας δεν δίνει απαντήσεις. Η ρομαντική Έμμα είναι τελικά θύτης ή θύμα; Αυτή είναι μια απόφαση που θα πρέπει να πάρει ο κάθε αναγνώστης για τον εαυτό του. Ο Φλωμπέρ και ηΕμμα πέτυχαν να σκανδαλίσουν την Γαλλία, να συρθούν στα δικαστήρια και τελικά να μείνουν στην ιστορία.
Τζέιν Έυρ, Σαρλότ Μπροντέ/Τζέιν Ευρ
Η ΤζέινΈυρείναι άσχημη, φτωχή και δεν έχει κανέναν στον οποίο να μπορεί να στηριχτεί.Επιλέγει τον δρόμο της μόρφωσης που θα της επιτρέψει να είναι ανεξάρτητη. Το κόκκινο δωμάτιο στο οποίο την κλείδωνε η θεία της όταν ήταν μικρήσυμβολίζει όλα όσα η Τζέιν πρέπει να υπερβεί για να βρει την ελευθερία, την ευτυχία και την αίσθηση του ανήκειν. Κοινωνικά αποκλεισμένη και αναγκασμένη να δέχεται συνεχείς επιπλήξεις και απορρίψεις, πρέπει να αγωνιστεί για να κατακτήσει την αγάπη και τη θέση της στην κοινωνία. «Προκειμένου να κερδίσω την αληθινή αγάπη, τη δική σου ή της μιςΤεμπλ ή οποιασδήποτε άλλης αγαπώ πραγματικά, θ’ άφηνα ευχαρίστως να μου σπάσουν το χέρι ή να βάλουν να με χτυπήσει ταύρος ή να σταθώ πίσω από άλογο που κλοτσάει και να το αφήσω να με πετύχει κατάστηθα με την οπλή του».
Λίσμπεθ Σάλαντερ, Στιγκ Λάρσον/Το Κορίτσι με το Τατουάζ
Γιατί απλά μας σόκαρε, έφερε την ανατροπή στην γυναικεία μορφή!Νεαρή,μικροκαμωμένη, ντυμένη στα μαύρα, με ατέλειωτα πιρσιν σε όλο της το σώμα, λιγομίλητη, με απίθανες ικανότητες στην έρευνα, δεινή χάκερ, αμφιφυλόφιλη, παράξενη, οι περισσότεροι νομίζουν ότι έχει νοητική στέρηση αλλά είναι μόνο μία κάλυψη για την ευφυΐα της. Από παιδί αποταμιεύει τραύματα, θύμα κακοποίησης κι εκμετάλλευσης, μαζί με τη ψυχή χαράκωναν και το σώμα της, μέχρι που ξύπνησε, έγινε η αγωνίστριαπου έχει βγει νικήτρια από τις περισσότερες μάχες που έχει δώσει κι ας έχει στιγμές βαθιάς θλίψης.Η Λίσμπεθ στην τελική είναι ένα απλό κορίτσι που αναζητάει μια ανθρώπινη επαφή ή ένα χάδι παρηγοριάς.
Φωτογραφικό υλικό
