Γράφει η φωτογράφος Ειρήνη Μπαιρακτάρη για την Κουλτουρόσουπα.
Η Μαρτίν Φράνκ(1938-2012) ήταν μια από τις πιο σημαντικές φωτογράφους του 20ού αιώνα και μέλος του κορυφαίου φωτογραφικού πρακτορείου Magnum Photos. Γεννημένη στο Άντερλεχτ του Βελγίου, υπήρξε μια εξαιρετική φωτογράφος που απέκτησε φήμη για την ανθρωπιστική προσέγγιση της στη φωτογραφία, εστιάζοντας στα καθημερινά θέματα, τα κοινωνικά ζητήματα και τις ιστορίες των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Η Μαρτίν Φράνκ ξεκίνησε τη φωτογραφία αργά, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της στις Καλές Τέχνες και τη φιλοσοφία.
Η Φρανκ είχε μια Leica που της είχε δανείσει ο εξάδελφός της, την οποία αρχικά δεν ήξερε να χρησιμοποιεί. Σκόπευε απλώς να καταγράψει ενσταντανέ από τις χώρες που θα επισκεπτόντουσαν. Μέχρι το τέλος του ταξιδιού ήξερε ότι ήθελε να γίνει φωτογράφος. Τα πρώτα της έργα ήταν τοπία, η θάλασσα και τα δέντρα, στα οποία είχε μεγάλη αδυναμία. Πάντως μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε κανέναν σαφή στόχο. Ήταν ένα πλουσιοκόριτσο μεγαλωμένο στο Λονδίνο, με σπουδές στην ιστορία της τέχνης στη Μαδρίτη και στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Έδειξε τις φωτογραφίες της στο «Time Life» και την πήραν για πρακτική άσκηση. Έγινε βοηθός σημαντικών φωτορεπόρτερ και μια από τις πρώτες αποστολές της ήταν να συνοδεύσει έναν από αυτούς σε ένα ρεπορτάζ με θέμα τα ρωμαϊκά ερείπια της Προβηγκίας.
Το 1966, η Φρανκ αποφάσισε να ακολουθήσει την καλλιτεχνική της πορεία, και έτσι μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου άρχισε να εργάζεται για διάφορα περιοδικά. Το 1971, έγινε μέλος του πρακτορείου Μαγκνουμ, που είχε ήδη γίνει η στέγη για μερικούς από τους πιο επιδραστικούς φωτογράφους του κόσμου, όπως οι Μπρεσσόν και Ρόμπερτ Κάπα.
Ήταν γνωστή για την ευαισθησία της στον άνθρωπο και για την ικανότητά της να καταγράφει στιγμές με ιδιαίτερη ανθρωπιστική διάσταση. Οι φωτογραφίες της συχνά επικεντρώνονταν στην καθημερινότητα των ανθρώπων, την κοινωνική αδικία, τις ανθρωπιστικές κρίσεις και τις πολιτιστικές διαφορές, αποδίδοντας την ανθρώπινη κατάσταση με σεβασμό και ευαισθησία.
Ήταν παντρεμένη με τον διάσημο φωτογράφο Ενρί Καρτιέ Μπρεσσόν. Οι δύο τους είχαν μια μακροχρόνια σχέση και γάμο, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για τη φωτογραφική κοινότητα, καθώς και οι δύο ήταν κορυφαίοι φωτογράφοι του 20ού αιώνα.
Ο γάμος τους ήταν μια ένωση δύο σημαντικών προσωπικοτήτων της φωτογραφίας, και μαζί μοιράστηκαν όχι μόνο μια προσωπική ζωή, αλλά και μια κοινή αφοσίωση στη φωτογραφία και την τέχνη. Ο Henri Cartier-Bresson, γνωστός για την έννοια της “στρατηγικής στιγμής”, υπήρξε μια τεράστια επιρροή για τη Martine Franck, αν και εκείνη είχε το δικό της ξεχωριστό στυλ και προσέγγιση στη φωτογραφία. «Θα έλεγα ότι η Φρανκ περισσότερο αδικήθηκε παρά ευνοήθηκε από τη σχέση της με τον Μπρεσσόν. Ναι μεν εκείνος της σύστησε πολλούς ανθρώπους του χώρου της φωτογραφίας, αλλά η Franck μειώθηκε στον ρόλο της συζύγου του» σύμφωνα με την κ. Κουτσομάλλη-Moreau.
Το στυλ της Franck χαρακτηρίζεται από τη χρήση φυσικού φωτός και την προσοχή στη σύνθεση. Η φωτογράφος χρησιμοποιούσε συχνά τη φωτογραφία για να φωτίσει τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ ταυτόχρονα δεν απέφευγε την ευαισθησία και την ενσυναίσθηση προς τα άτομα που φωτογράφιζε. Συχνά φωτογράφιζε ανθρώπους σε καταστάσεις οικειότητας ή ενσάρκωνε συναισθήματα με μια εξαιρετικά διακριτική και υποβλητική ματιά.
Κάποια από τα πιο γνωστά έργα της περιλαμβάνουν τις φωτογραφίες που αποτυπώνουν τη ζωή σε διάφορες χώρες του κόσμου, την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στην Ινδία και την Ασία, καθώς και τις πιο προσωπικές της φωτογραφίες του καθημερινού βίου. Η σειρά της που καταγράφει τη ζωή των ανθρώπων στο Λονδίνο τη δεκαετία του 1970 είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του κοινωνικού και ανθρωπιστικού χαρακτήρα της δουλειάς της.
Η Martine Franck συνέχισε να εργάζεται και να δημιουργεί για περισσότερα από 40 χρόνια, και το έργο της απολαμβάνει παγκόσμια αναγνώριση. Μετά το θάνατό της το 2012, η κληρονομιά της παραμένει ζωντανή μέσω της δουλειάς της, η οποία συνεχίζει να εμπνέει νέες γενιές φωτογράφων και να επηρεάζει την αντίληψή μας για την ανθρώπινη φύση και τις κοινωνικές δυναμικές.
Το έργο της Franck αποτελεί έναν ισχυρό διάλογο μεταξύ φωτογραφίας και κοινωνικής ευαισθησίας, και παραμένει ένας από τους πιο δυναμικούς εκπροσώπους του ανθρωπιστικού φωτορεπορτάζ.
