«Ρίζα μ» με φώναζε η γιαγιά μουκι αναρωτιόμουν γιατί από τόσα κοσμητικά επίθετα εκείνη επέλεγε την πιο απλή, έπρεπε να μεγαλώσω για να καταλάβω ότι για τους Πόντιους η ρίζα τους είναι η ψυχή τους. Εάν είσαι Πόντιος το 2021 τότε γνωρίζεις και κατανοείς μια διάλεκτο αρχαίζουσα, κουβαλάς την αίσθηση της προσφυγιάς και κυρίως μια δύναμη που όσο απορείς από που πηγάζει καταλήγεις ότι μάλλον προέρχεται από την καταγωγή σου. Θεματοφύλακας πολιτισμού κατάφερες να διατηρήσεις εκείνο που προσπάθησαν με πρωτοφανή βαρβαρότητα και σοκαριστική μεθοδικότητα να αφανίσουν…. την ρίζα σου.

Πάμε λοιπόν!
Τρεις γενιές γυναικών μας οδηγούν σε ένα οδοιπορικό μνήμης από την Τραπεζούντα του 1915 έως την Θεσσαλονίκη του 1953. Η Ευγενία ζει με την οικογένεια της στην Τραπεζούντα ώσπου ξεκινούν οι διωγμοί εναντίον των Ελλήνων, πορεία θανάτου και αντάρτικο ξεκλήρισαν το σπιτικό της και ακολουθεί την κόρη της Σοφία και τον γαμπρό της στην Γάγγρα. Εκεί θα ορθοποδήσουν και θα ζήσουν ευτυχισμένοι για κάποια χρόνια πιστεύοντας ότι έθαψαν ήδη αρκετούς, αλλά όταν και η Σοφία θα νιώσει την απώλεια ενός παιδιού η ιστορία θα επαναληφθεί ξανά και θα βρεθούν διωγμένοι από τους Σοβιετικούς. Ο δρόμος πλέον τους οδηγεί σε έναν και μόνο προορισμό, την Ελλάδα. Ευγενία, Σοφία και Δωροθέα θα βιώσουν την καχυποψία, ταπείνωση και εκμετάλλευση. Ρωσική υπηκοότητα ως στίγμα και βαρίδιο θα τους οδηγήσουν στην φτώχεια και στα μεροκάματα για ένα ψωμί. Οι μάνες του Πόντου όμως, κουβαλώντας τη δύναμη με την οποία τις έχει μπολιάσει η ρίζα τους, θα δώσουν τον αγώνα τους και θα καταφέρουν να σηκωθούν όσες φορές κι αν χρειαστεί να λυγίσουν.

Αξίζει να το διαβάσεις σαφέστατα για την ιστορία, η οποία είναι και αληθινή. Όσα βιβλία κι αν διαβάσεις για την Ποντιακή γενοκτονία, τα «Αμελέ Ταμπουρού», τα καραβάνια θανάτου, οι πνιγμοί τον παιδιών από χέρια μητρικά, οι σφαγές των νηπίων, τα αντάρτικα βουνά, τα δάκρυα της Παναγίας Σουμελά, το ποντιακό δράμα πάντα θα συγκινεί. Στο συγκεκριμένο όμως βιβλίο η συγγραφέας επιλέγει να συνεχίσει την ιστορία της και την πορεία των ηρώων της και μετά την γενοκτονία. Έτσι μας δείχνει την ζωή των Ποντίων που βρήκαν καταφύγιο στην Σοβιετική Ένωση, τις δυσκολίες αλλά και τις ευκαιρίες για ανέλιξη που όμως και πάλι κατέληξαν σε διωγμό αλλά και την άφιξη στην πατρίδα Ελλάδα, την εργασία στα καπνά και στα εργοστάσια, την ρετσινιά του κομμουνισμού, τον όρο «Ρωσοπόντιος».

Η Μάρθα Πατλάκουτζα μεταφέρει σε ύφος λιτό και γλώσσα απλή γεμάτη ιδιωματισμούς της ποντιακής, τα ιστορικά γεγονότα από τη ματιά της μητέρας Πόντιας. Της μητέρας που αναμετρήθηκε με τον πόνο της απώλειας και του ματωμένου ξεριζωμού από τη γενέθλια γη. Τα κεφάλαια ευκολοδιάβαστα διαδέχονται το ένα το άλλο και φορτίζουν τον αναγνώστη όσο θα έπρεπε, μεταφέρεται το δράμα αλλά και η ελπίδα. Το μήνυμα να σηκώνεσαι όσες φορές και να πέφτεις ξεκάθαρο και τελειώνοντας το βιβλίο αποκτάς δύναμη.
Άφησε το στην άκρη εάν σε κούρασε η θεματική του που έχουμε δει να επαναλαμβάνεται σε αρκετά βιβλία.

Βαθμολογία:
3,2/5
Εκδοτικός Οίκος: ΕΞΗ
Συγγραφέας: Μάρθα Πατλακουτζα
Κατηγορία: Αληθινή ιστορία
Μπορείτε να βρείτε το βιβλίο εδώ
..