Από τη στήλη της Ειρήνης Καλπάκη «Από την καλή κι από την ανάποδη»…
Έχει γίνει σχεδόν καθημερινή η είδηση στα δελτία, ανήλικοι να προβαίνουν σε εγκληματικές ή έκνομες πράξεις, αλλά και σε ιδιωτικές συζητήσεις κάποιος να διηγείται παρόμοια περιστατικά. Στο άκουσμά τους όλοι μένουν με ανοιχτό το στόμα- προκαλούν σοκ, όπως λένε στις ειδήσεις- αλλά παρόλα αυτά το θέμα φαίνεται να εξαντλείται, μαζί με το σοκ, στο πέρασμα της επόμενης συζήτησης. Και όμως αυτό είναι ένα θέμα που αφορά όλους, είτε έχει παιδιά είτε όχι. Πρωτίστως γιατί αν τα παιδιά είναι ο καθρέφτης της οικογένειας/κοινωνίας, τότε έχουμε μεγάλο πρόβλημα ως κοινωνία. Κι επίσης, αφού τα παιδιά είναι το μέλλον της κοινωνίας μας, τότε αυτή η κοινωνία πάει μαθηματικά κατά διαόλου!
Λυπάμαι αλλά αυτό το κείμενο δεν θα κάνει ούτε διάλειμμα για διαφημίσεις ούτε θα αλλάξει το θέμα σε κάτι πιο ανάλαφρο όπως οι νέες τάσεις της μόδας. Είναι δύσκολο και δυσάρεστο να πει κάποιος τα πράγματα με το όνομά τους, αλλά το να τρέφει ψευδαισθήσεις είναι επικίνδυνο. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους: μόνο τον Σεπτέμβριο 2023 συνελήφθησαν από την Αστυνομία 1353 ανήλικοι για 1201 υποθέσεις. 17 παιδιά για βιασμό ή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, γενετήσιες πράξεις με ανήλικους ή ενώπιών τους, πορνογραφία ανηλίκων, 292 για κλοπές και ληστείες, 86 για πρόκληση σωματικών βλαβών, 28 για παράβαση της νομοθεσίας περί όπλων, 242 για παραβάσεις του Κ.Ο.Κ. και της οδικής ασφάλειας, 75 για εξαρτησιογόνες ουσίες, 2 για αρπαγή ανηλίκων, 7 για εγκληματική οργάνωση, 8 για απείθεια και 4 για βία κατά υπαλλήλων και δικαστικών προσώπων, 9 για πλαστογραφία, 4 για εμπρησμό και 16 για απειλή.Κάτι που επίσης προκαλεί εντύπωση ακόμη και σε έμπειρους ποινικολόγους είναι η σκληρότητα με την οποία τελούνται κάποια εγκλήματα αλλά και η μείωση της ηλικίας των εμπλεκομένων.
Αυτό που επίσης πρέπει να καταστεί σαφές είναι ότι η κατάσταση δεν έχει να κάνει με το bullying ούτε με το γεγονός ότι « τώρα ανοίγουν πιο εύκολα τα στόματα». Το bullying έχει να κάνει κυρίως με την επίδειξη ισχύος κάποιου απέναντι σε κάποιον αδύναμο, πλέον ο στόχος είναι να προκληθεί μη αναστρέψιμο κακό σε κάποιον ή να του πάρει κάτι. Παλαιότερα μπορεί να μην άνοιγαν εύκολα τα στόματα, αλλά σίγουρα δεν ακούγαμε συχνά για μαθητές να πηγαίνουν σχολείο με μαχαίρια και να τραυματίζουν συμμαθητές και εκπαιδευτικούς. Και όπως δείχνουν επίσης τα στοιχεία, οι περιπτώσεις αυτές δεν έχουν κάποια διαφοροποίηση σε δημόσια/ ιδιωτικά σχολεία ή κοινωνικο/οικονομικές ομάδες. Η νεανική παραβατικότητα έχει χτυπήσει την πόρτα «πλούσιων και φτωχών», για διαφορετικούς λόγους την κάθε ομάδα, αλλά και για λόγους που τελικά μοιράζονται, όπως η αδιαφορία των οικογενειών, η έλλειψη ζεστασιάς κι επικοινωνίας.
Η εύρεση των αιτιών για το πώς φτάσαμε ως εδώ φαίνεται να βρίσκει τους αρμόδιους φορείς στον ύπνο, ενώ ήδη θα έπρεπε να προτείνονται λύσεις για πρόληψη και καταστολή. Ακούμε κάποιους ψυχολόγους να αποδίδουν την έξαρση του φαινομένου στον εγκλεισμό της πανδημίας. Μια προσέγγιση επιφανειακή αφού αυτό δεν μπορεί παρά να είναι η κορυφή του παγόβουνου. Δεν μπορεί να δημιουργούνται τέρατα μέσα σε λίγους μήνες εάν δεν έχει προϋπάρξει μια χρόνια τοξική κατάσταση. Παιδιά της οικονομικής κρίσης με ό,τι συνεπάγεται αυτό στο περιβάλλον που μεγάλωσαν, παιδιά που βίωσαν σκληρότητα, αδιαφορία, βία. Παιδιά παρατημένα μπροστά σε μια οθόνη με παιχνίδια και σκηνές βίας ακόμη και στα καθημερινά σήριαλ που βλέπουν με τους γονείς τους, το να σκοτώνει κάποιος όποιον του στέκεται εμπόδιο στα σχέδιά του είναι κάτι φυσιολογικό. Παιδιά που η καλύτερη επικοινωνία που έχουν με τους γονείς τους είναι η λεκτική βία. Υπάρχουν και περιπτώσεις, όπως άκουγα τον ιδιωτικό ντετέκτιβ κο Τσούκαλη να λέει, έφηβος είχε 20 μέρες να δει τους γονείς του μες το σπίτι τους και έπαιζε ασταμάτητα βίντεο παιχνίδια. Αυτό το παιδί αργότερα εκτονώνονταν με βίαιες πράξεις και οι γονείς το κατάλαβαν αφού έβαλαν τον ντετέκτιβ να το παρακολουθεί.
Τα παραδείγματα είναι αναρίθμητα, το θέμα είναι ότι οι αρμόδιοι φορείς σιωπούν εκκωφαντικά. Το Υπ. Παιδείας ακόμη πανηγυρίζει την πλατφόρμα για το bullying ενώ οι εξελίξεις την έχουν ήδη καταστήσει παρωχημένη. Θα έπρεπε ήδη να έχουν ξεκινήσει σχετικές καμπάνιες στα ΜΜΕ, να υπάρξει συνεργασία με γονείς και εκπαιδευτικούς, οι οποίοι επίσης σιωπούν ενώ θα έπρεπε να θέσουν το θέμα σε προτεραιότητα. Τα σχολεία θα πρέπει να ανοίξουν τις πόρτες τους τα απογεύματα για να δίνουν υποχρεωτικά μαθήματα σε όλους τους γονείς για το πώς θα πρέπει να είναι γονείς. Αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει χωρίς να υπάρχει το bullying ή οποιαδήποτε νεανική παραβατικότητα.
