Η Ευρωπαϊκή Σύγκρουση: Μία Πολυετής Μάχη Δισεκατομμυρίων
Η συζήτηση για το κατά πόσο τα φυτικά υποκατάστατα κρέατος (vegan “λουκάνικα”, “μπιφτέκια”, “σνίτσελ”) μπορούν να χρησιμοποιούν όρους που παραπέμπουν στο κρέας, έχει εξελιχθεί σε μια σκληρή σύγκρουση δύο πανίσχυρων βιομηχανιών στην Ευρώπη. Η αγορά φυτικών υποκατάστατων γνωρίζει εκρηκτική ανάπτυξη, με τις λιανικές πωλήσεις στις κύριες κατηγορίες (plant-based κρέας, γαλακτοκομικά) να εκτιμώνται ότι θα ξεπεράσουν τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2025.
Η βιομηχανία κρέατος υποστηρίζει ότι οι όροι αυτοί είναι παραπλανητικοί και οικειοποιούνται την κληρονομιά των παραδοσιακών προϊόντων. Αντιθέτως, η βιομηχανία φυτικών τροφίμων υποστηρίζει ότι οι όροι λειτουργούν ως πρακτικά βοηθήματα πλοήγησης για τους καταναλωτές, περιγράφοντας τη γεύση, την υφή και τον τρόπο παρασκευής.
Η Εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας
Το κρίσιμο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο αναφέρεται στο αρχικό άρθρο και πέρασε με 355 ψήφους υπέρ, αποτελούσε μέρος της διαπραγμάτευσης για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ.
Ωστόσο, η τελική έκβαση ήταν διαφορετική:
- Απόφαση της ΕΕ: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ απέρριψαν τελικά την πρόταση για την οριζόντια απαγόρευση των όρων (όπως “vegan steak” ή “tofu sausage”) σε επίπεδο Ένωσης.
- Λόγος Απόρριψης: Η ΕΕ έκρινε ότι μια τέτοια απαγόρευση θα ήταν δυσανάλογη, θα δημιουργούσε περιττή γραφειοκρατία και θα εμπόδιζε την ανάπτυξη της καινοτομίας στον τομέα των βιώσιμων τροφίμων.
- Μόνο το «Γάλα» Προστατεύεται: Η μόνη κατηγορία προϊόντων που προστατεύεται σαφώς σε επίπεδο ΕΕ είναι τα γαλακτοκομικά (“γάλα”, “βούτυρο”, “τυρί”), όπου η χρήση αυτών των όρων για φυτικά υποκατάστατα (π.χ. “γάλα σόγιας” αντί “ρόφημα σόγιας”) απαγορεύεται ήδη, εκτός από συγκεκριμένες παραδοσιακές εξαιρέσεις.
Ο «Εμφύλιος» Μεταφέρεται σε Εθνικό Επίπεδο: Η Περίπτωση Γαλλίας & Γερμανίας
Παρά την αποτυχία του ψηφίσματος σε επίπεδο ΕΕ, η νομική μάχη έχει μεταφερθεί πλέον σε εθνικά κοινοβούλια, με ισχυρές πιέσεις από τη βιομηχανία κρέατος:
- 🇫🇷 Γαλλία: Η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα της ΕΕ που θέσπισε εθνική απαγόρευση το 2022 (με τροποποίηση το 2024) στη χρήση 21 συγκεκριμένων όρων που αφορούν το κρέας (όπως μπριζόλα, μπέικον, ζαμπόν) για φυτικά προϊόντα, όταν η περιεκτικότητά τους σε κρέας είναι κάτω από συγκεκριμένο όριο. Η νομοθεσία αυτή αντιμετωπίζει έντονες νομικές προσφυγές.
- 🇩🇪 Γερμανία: Η Γερμανία, ο ηγέτης της Ευρώπης στις εναλλακτικές πρωτεΐνες (με επενδύσεις που εκτοξεύτηκαν και πωλήσεις διπλάσιες από το 2019), βρίσκεται στο επίκεντρο του «εμφυλίου». Η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε εθνική νομοθεσία που να απαγορεύει όρους όπως “vegan currywurst” (βίγκαν λουκάνικο) και “vegan schnitzel” (βίγκαν σνίτσελ), ακολουθώντας το γαλλικό παράδειγμα, παρά τις έντονες αντιδράσεις από τις αλυσίδες λιανικής (Lidl, Aldi) και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Η “μάχη της ετικέτας” συνεχίζεται, καθιστώντας την Ευρώπη ένα πολύπλοκο μωσαϊκό νομικών πλαισίων για τη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά των φυτικών τροφίμων.
