Η χίμαιρα των εορτών ή εμείς οι άνθρωποι. Από την Αριάδνη Καναβάκη – «Πάνδημος Μούσα».
«Και ΄έφαγον πάντες και ηυφράνθησαν, εορτάσαντες τα Χριστούγεννα μετά σπάνιας μεγαλοπρέπειας επί του έρημου εκείνου βράχου»…
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Αλλιώς το χειμαρρώδες δεκαπενθήμερο των εορτών! Μια Χίμαιρα ή χειμαρρώδεις οι μέρες που έρχονται και εορτάζονται θρησκευτικά και καταναλωτικά. Είναι που αρέσει στις ανθρώπινες κοινότητες να γιορτάζεται η επαναληπτικότητα και ο κυκλισμός των εποχών [φυσικών & εμπορικών] και εθιμοτυπικά να ανακυκλώνονται με ευσέβεια και προσήλωση τα όποια τελετουργικά. Τελετουργικά μιλώντας, αναφερόμαστε πχ στην αποστολή της περαίωσης ενός γιορτινού τραπεζιού και εν προκειμένω αυτού του Χριστουγεννιάτικου ή Πρωτοχρονιάτικου, μέχρι την όποια κατανάλωση “εμείς οι άνθρωποι” συνηθίζουμε τούτες τις μέρες και για όσους ακόμα και για όσο ακόμη μπορούμε να διατηρούμε την συνήθεια.
Και θα ερωτηθώ: ποιος ο προβληματισμός σας κυρία μου (σε σας το λέμε που βασανίζεται τα πλήκτρα) για την επαναληπτικότητα των εορτών και των χιμαιρικών μας διαθέσεων ; Σας διαβεβαιώνω κανένας, ως ο Ομηρικός «Κανένας» αλλά και συνάμα όλα μαζί ,όλοι μαζί οι προβληματισμοί. Γέννημα θρέμμα του τόπου μας ακολουθώ και εγώ τη γέννα. Γέννα του Χριστού, Γέννα του καινούργιου χρόνου. Δεν σας λείπει όμως από όλες αυτές τις γεννήσεις και πριν τη Σταύρωση/Ανάσταση και τον οριστικό μαρασμό του κάθε χρονομετρούμενου έτους, μια κάποια ενηλικίωση; Πότε θα εορταστεί θεσμοθετημένα στον πολιτισμό μας,θρησκευτικά ή χρονικά, και μια κάποια ενηλικίωση;
Σε κάτι τέτοιες στιγμές συνυπολογίζοντας και τις ευρύτερες διαθέσεις μας και τα περιμετρικά ασφυκτικά που μας «γεωγραφούν», για να μην πούμε μας ασθενούν, έρχεται το ιερουργό/θεραπευτικό πνεύμα του Παπαδιαμάντη (αδυνατώ να σκεφτώ καταλληλότερο) και σου υπαγορεύει σώπαινε: γνωρίζει η “λαϊκή αγιότητα” το όφελος της επαναληπτικότητας, έχει η ψυχή του λαού χειμαρρώδη καταγωγή και χίμαιρες άξιες που θέλουν να εορτάζουν τα άκρα της ζωής και όχι οι ενηλικιώσεις που εσύ «ευαγγελίζεσαι». “Εμείς οι άνθρωποι” θέλουμε το δράμα μας και την αναγέννησή μας επαναληπτικά ,χρονικά και ιερουργικά-τελετουργικά.
Η σφυγμομέτρηση της καρδιάς μας είναι που επιθυμεί το θείο βρέφος και τον καινούργιο έτος και όχι τα ψυχοσεξουαλικά μας στάδια και οι υπενθυμίσεις των βασάνων μας. Βασανισμός μυαλού ενήλικου είναι η ενηλικίωση, αλλά στην γραφόμενη διηγηματική ιστορία μας, ο λεμβούχος ψαράς «Μάνος του Κορωνιού» θα επιζήσει και θα κερδίσει. Αυτός που «ήτο αδύνατος στα μυαλά όπως και κάθε θνητός» κατά τον Άγιο των Γραμμάτων και ήθελε την αγιότητα να είναι λαϊκή και σε κάθε περίπτωση (από το ναΐσκο του βουνού μέχρι τις μητροπόλεις και τα κοιλιόδουλα γιορτινά τραπέζια) την αδυναμία, την τρωτή φύση μας να υπενθυμίζει τη ψυχική μας οδύνη, ψελλίζοντας ως μόνιμο ύμνο στην προσωπική μας καταβαράθρωση, το συλλογικό «…ημείς όλοι».
Σε αυτήν τη φράση δεν υπάρχει απλώς το ψυχογράφημα των παθών μας, αλλά ταυτοχρόνως και η βαθύτερη συλλογική μας καταγωγή που μας υπενθυμίζει στα μυστήρια- αυτά ετήσια και μεγαλοπρεπή- την μεταφυσική μας αγωνία που γονατίζει στην επιρρεπή/γιορτινή φύση μας. Και φυσικά μακριά από τους συλλογισμούς μας, τα ακραία θεσμοθετημένα εκκλησιάσματα.
Οι άνθρωποι λειτουργούνται και επαναλαμβάνονται γιατί φέρουν ως τραύμα τη ζωή και επιθυμούν χιμαιρικά/ βουλιμικά τον ψυχαναγκαστικό κύκλο της γέννησης και του θανάτου, που ωστόσο θα ξαναφέρει την αναγέννηση ή στην υπερβολή την Ανάσταση. Λαϊκά το λένε εμμονή στην ελπίδα, βουλιμία ελπίδας!
Σε κάθε περίπτωση η χίμαιρα των εορτών είτε γιορταστούν με χαρά είτε με δυσφορία και κακουχία (πλέον μιλάμε για κακουχίες) ένα παραμένει σίγουρη ανάγκη, μην καταργήσετε ποτέ τις γιορτές, για να δούμε στο πέρασμα του χρόνου που θα λήξει η χειμαρρώδης μας κατάσταση και πόσο ανθεκτική θα παραμείνει στη φράση «εμείς όλοι, εμείς οι άνθρωποι» η συλλογική μεταφυσική μας καταγωγή. Καλές μας Γιορτές.
Βιβλιογραφία
Κωστή Παπαγιώργη : Αλέξανδρος Αδαμαντίου Εμμανουήλ. Εκδόσεις Καστανιώτη.
Φωτογραφικό υλικό
