«μηδέ του κοσμολόητου Φοίνικα την κόρη ως αγαπούσα, που το Ραδάμανθυ μου γέννησε και τον ισόθεο Μίνω» (Ομηρος, Ιλιάδα Ξ 310 – 322).
Η κόρη Ευρώπη, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία ήταν παιδί του ηγεμόνα της Φοινίκης Αγήνορα και της Τηλεφάσσας. Κατά την ενηλικίωσή της και παίζοντας με τις φίλες της στην ύπαιθρο, την είδε ο δόλιος Δίας και την ερωτεύθηκε αστραπιαία. Δόλιο, υπήρξε ευθύς εξαρχής το σχέδιό του που περιλάμβανε την μεταμόρφωσή του σε έναήρεμο και προσηνή ταύρο, τόσο όμορφο, που η αθώα κόρη αποφάσισε γοητευμένη να τον ιππεύσει. Τότε ο μεταμορφωμένος θεός άρχισε να τρέχει αστραπιαία, διασχίζοντας ακόμα και τη θάλασσα προκειμένου η πανέμορφη κόρη να μην του ξεφύγει. “Η κλαίουσα Ευρώπη” που δε μπορούσε να γλιτώσει με το αριστερό της χέρι κρατούσε το κέρατο, ενώ με το άλλο ανέμιζε το μαντήλι της…
Προορισμός τους υπήρξε η Κρήτη και συγκεκριμένα το Δίκταιο Άντρο όπου μεγάλωσε ο Δίας και εκεί είχαν την πρώτη τους συνεύρεση (Λουκιανός), ενώ κατά το μύθο συνεζεύχθησαν και κάτω από ένα πλάτανο στη Γόρτυνα (Θεόφραστος). Καρπός της σχέσης τους ήταν ο Μίνωας και ο Ροδάμανθυς. Όταν ο Δίας επέστρεψε στον Όλυμπο, η Ευρώπη παντρεύτηκε το βασιλέα της Κρήτης Αστερίωνα, ο οποίος υιοθέτησε και τα αποκτηθέντα παιδιά.
Με το θάνατο του Αστερίωνα, το θρόνο καταλαμβάνει ο Μίνωας με τη θρυλική του πλέον πορεία στο γεωγραφικό χώρο της ευρύτερης Μεσογείου, ως κυβερνήτης-νομοθέτης σε ένα λαμπρό πολιτισμό, που από πολλούς πλέον λέγεται ότι ουσιαστικά υπήρξε ο πρόδρομος του Ευρωπαϊκού θεμέλιου λίθου. “Οι κακές γλώσσες” των αρχαίων υποστηρίζουν, ότι τούτος ο ωραία βίαιος μύθος, κρύβει την πραγματικότητα (όντως) που θέλει ουσιαστικά τον βασιλέα των Δωριέων Αστέριο να έχει αρπάξει από τη Φοινίκη την κόρη του Αγήνορα, Ευρώπη (ευρύωπος, γυναίκα με ευρείες οπές, μεγάλα μάτια).
Και τούτη η βιαιότητα της αρπαγής και του συνόλου της πλοκής ήταν αδύνατον να αφήσει ασυγκίνητη την εικαστική κυρίως τέχνη. Πλήθος καλλιτεχνών αποτύπωσαν το μύθο, έκαστος με τη μανιέρα του και το δικό του φαντασιακό, τηρουμένων των αναλογιών και της έκαστης σκέψης και ιδιοσυγκρασίας. Κάποτε ο μύθος εμφανίζεται ρομαντικός, άλλοτε πραγματικός και άλλοτε αναπαρίσταται απλώς αφηγηματικός.
Δεν είναι μόνο ο συμβολισμός που τον διαποτίζει είναι σαφέστατα και η ίδια η ιδέα της αρπαγής που εξιτάρει, αν θεωρήσουμε πλέον ότι η βία της ατομικής στιγμής ή της συλλογικής στιγμής συνοδεύει κάποια από τα μεγάλα γεγονότα της ζωής μας (ενηλικίωση, πολιτικές στιγμές κτλ ). Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε για την ιστορία, ότι οι αρπαγές είναι μέρος της ιστορίας «ελλήνων και βαρβάρων» και ξεκινούν από την ελληνίδα Ιώ και την αρπαγή της από τους Φοίνικες μέχρι την Ελένη της Τροίας.
Παρακάτω, σας παραθέτουμε κάποιες από τις ζωγραφικές αναπαραστάσεις ως μια εικονογραφική καλλιτεχνική ιστορία και αποτύπωση του συγκεκριμένου μύθου, προς όφελος της δικής σας τέρψης και γνώσης τούτες τις βίαιες ιστορικά μέρες.
Ρωμαϊκό fresco. Πομπηία 5ος αιώνας.
Ερυθρόμορφο ελληνικό βάζο, Αττική
Τιτσιάνο, Η αρπαγή της Ευρώπης 1561-1562
Βερονέζε 1570
Καβαλιέρ ντ΄Αλπίνο 1607-08
Ζαν Μπατίστ Μαρί Πιέρ 1750
Φωτογραφικό υλικό
