Τι λες; Παίζουμε λοιπόν;*
Κάθε Τρίτη στις σελίδες του Kulturosupa.gr
.
.
Ο Δημήτρης είναι από τους θεραπευόμενους που μπορούν άνετα να χαρακτηριστούν υποδειγματικοί με την έννοια της συνέπειας και της σταθερότητας στη θεραπευτική σχέση που μοιραζόμαστε εδώ και λίγους μήνες. Ζήτησε τη βοήθειά μου όταν άρχισε να διαπιστώνει ότι τον εκμεταλλεύονται στο επαγγελματικό του περιβάλλον χωρίς να μπορεί να βάλει όρια ή να αρνηθεί οτιδήποτε περιμένουν από τον ίδιο. Τις τελευταίες εβδομάδες συζητούμε αποκλειστικά για αυτό το θέμα καθώς του προκαλεί έντονη δυσφορία με αποτέλεσμα να έχει εμφανίσει ψυχοσωματικά συμπτώματα για τα οποία ξεκίνησε φαρμακευτική αγωγή.
– Πώς ήταν η εβδομάδα σου; ήταν η ερώτηση με την οποία τον καλωσόρισα.
– Μία από τα ίδια. Φοβάμαι πως αν συνεχίσω έτσι δεν το γλυτώνω το έμφραγμα, είπε ο Δημήτρης.
– Ας είμαστε αισιόδοξοι, του απάντησα.
– Προσπαθώ αλλά τα πράγματα εξακολουθούν να είναι δύσκολα. Για τρεις συνεχόμενες μέρες έκανα υπερωρίες τις οποίες φυσικά δεν πληρώθηκα και μόλις χθες μου ζήτησε ο προϊστάμενος να πάρω δουλειά στο σπίτι με τη δικαιολογία ότι έχουμε μια προθεσμία που πρέπει οπωσδήποτε να προλάβουμε.
– Κι εσύ τι έκανες;
– Προσπάθησα να πω ότι υπάρχουν κι άλλοι συνάδελφοι που μπορούν να βοηθήσουν αλλά εκείνος ήταν ανένδοτος. Κανείς δεν είναι καλύτερος από σένα, μου είπε και έφυγε κλείνοντας πίσω του την πόρτα του γραφείου μου. Είμαι εγκλωβισμένος.
.
.
– Τι ή ποιος θα μπορούσε να σε βοηθήσει να απεγκλωβιστείς;
– Υποθέτω πως μόνο εσύ θα μπορούσες να με βοηθήσεις.
– Με ποιόν τρόπο; ρώτησα γεμάτη ενδιαφέρον.
– Μαθαίνοντας μου να λέω όχι και να βάζω όρια στους άλλους.
– Αν δεχθούμε λοιπόν ότι ο στόχος σου είναι να λες όχι και να βάζεις όρια στους άλλους, τι σε εμποδίζει ως τώρα να τον κατακτήσεις;
– Φοβάμαι πως αν βάλω όρια θα γίνω δυσάρεστος.
– Κι αν γίνεις δυσάρεστος, τι θα σου συμβεί;
– Θα πω αυτό που μου έρχεται στο μυαλό χωρίς να το φιλτράρω. Φοβάμαι ότι οι άλλοι θα με εγκαταλείψουν.
– Και τι θα γίνει αν σε εγκαταλείψουν;
– Θα μείνω μόνος.
– Αναρωτιέμαι αν αυτό που φοβάσαι ότι μπορεί να σου συμβεί στο επαγγελματικό περιβάλλον, είναι κάτι που σε φοβίζει και σε άλλες σφαίρες της ζωής σου με αποτέλεσμα να επιτρέπεις σε ανθρώπους να σε εκμεταλλεύονται πρακτικά και συναισθηματικά προκειμένου να μην σε αφήσουν.
Ο Δημήτρης με κοίταξε και βυθίστηκε σε μια σιωπή. Ήταν από εκείνες τις σιωπές που είχαν να πουν πολλά. Ήξερε πως είχαμε ήδη μπει στα βαθιά.
.
Ο Δημήτρης αντιλαμβάνεται, όπως και πολλοί άλλοι, ότι πέφτει θύμα εκμετάλλευσης στο επαγγελματικό του περιβάλλον. Δεν έχει σταθερό ωράριο εργασίας, του αναθέτουν καθήκοντα που δεν ανήκουν πάντα στις δικές του αρμοδιότητες, επιβαρύνουν περισσότερο το δικό του πρόγραμμα από το πρόγραμμα άλλων, δεν πληρώνεται για τις παραπάνω ώρες που μένει στο γραφείο και πολλά άλλα.
Όταν κάποιος εργάζεται σε έναν τέτοιο χώρο δεν είναι ικανοποιημένος και εμφανίζει συχνά σωματικά ή/και ψυχικά συμπτώματα. Παρά τα συμπτώματα που νιώθει συνεχίζει να ανέχεται τις συμπεριφορές εκμετάλλευσης γιατί φοβάται μήπως χάσει τη δουλειά του. Αποφασίζει ουσιαστικά να παραμένει σε ένα τοξικό περιβάλλον εις βάρος της υγείας του.
Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας απόφασης είναι να χάνει τη δημιουργικότητά του, την όρεξη για δουλειά, τη χαρά και κυρίως την αίσθηση ότι είναι ο ίδιος κυρίαρχος του εαυτού του. Δίνει στον άλλον, εργοδότη ή συνάδελφο, τη δύναμη να ασκεί μια μεγάλη αρνητική επιρροή πάνω του και αδυνατεί να βάλει όρια. Για να καταλάβει ότι έχουν παραβιαστεί τα όρια του θα πρέπει να παρατηρήσει καλύτερα τι γίνεται μέσα του. Αν νιώθει δυστυχισμένος και ανασφαλής, τότε είναι βέβαιο ότι κάποιος παίζει με τα όρια του.
Γιατί όμως κάποιος επιτρέπει στους άλλους να παίζουν με τα όρια του; Έχοντας μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου απαγορευόταν να εκφράζει τη γνώμη του και να διεκδικεί τις επιθυμίες του, έμαθε να υποκύπτει πολύ εύκολα στις εντολές των άλλων και να συμπεριφέρεται έτσι ώστε να τους ικανοποιεί. Μεγαλώνοντας όμως έτσι έμαθε από τη μια να μην εμπιστεύεται τις δυνάμεις του και από την άλλη να μην αποδέχεται το λάθος, την αποτυχία και την απόρριψη. Αν χρειαστεί λοιπόν θα μείνει περισσότερες ώρες στη δουλειά, θα αντέξει να μην εισπράττει την επιβράβευση και την αναγνώριση του προϊσταμένου, θα αναλάβει δουλειές που δεν του αναλογούν και θα κάνει οτιδήποτε προκειμένου να μην αποδειχθεί ακατάλληλος και ανεπιθύμητος.
Άλλοτε ο φόβος και άλλοτε η χαμηλή αυτοεκτίμηση οδηγούν κάποιον στο να ανεχτεί συμπεριφορές και καταστάσεις που του κάνουν ξεκάθαρα κακό. Κι ακόμα κι αν αντιλαμβάνεται ότι ο μόνος δρόμος για να ανακουφιστεί είναι να αλλάξει τη στάση του, δυσκολεύεται και συχνά επιλέγει να συνεχίσει να είναι θύμα εκμετάλλευσης χρησιμοποιώντας αρκετούς λόγους για να εκλογικεύσει αυτή του την επιλογή. Μήπως τελικά έχει δίκιο ο Marilyn Manson όταν λέει πως ζούμε σε μια κοινωνία θυματοποίησης, όπου οι άνθρωποι αισθάνονται πιο βολικά να γίνονται θύματα από το να ορθώνουν το ανάστημά τους;
,
Δεν ξέρω πώς σε βρίσκει η ανάγνωση αυτού του άρθρου… δεν ξέρω αν είσαι κι εσύ ένα θύμα εκμετάλλευσης… δεν ξέρω αν κι εσύ δυσκολεύεσαι να βάλεις όρια σε αυτόν που σε εκμεταλλεύεται… δεν ξέρω τέλος αν θέλεις να συνεχίσεις να ζεις έτσι ή αν σκοπεύεις να αλλάξεις όρους στο παιχνίδι της ζωής σου… η πρόσκλησή μου είναι να κάνεις το πρώτο βήμα που θα σε φέρει πιο κοντά στην αλλαγή…
.
«Τα πρόσωπα της βίας»:
Εκτακτη στήλη της Νέλης Βυζαντιάδου κάθε Πέμπτη, εδώ
Διαδικτυακά ραντεβού με την Νέλη Βυζαντιάδου. Παρακολουθήστε ζωντανά τις ομιλίες μου:
.
–Ανοιχτό Σχολείο Ψυχικής Υγείας – Ι.Ν. Παναγούδας. Κάθε Σάββατο στις 18.00 στη σελίδα μου Νέλη Βυζαντιάδου
.
Διαβάστε το βιβλίο μου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις iWrite με τίτλο “Μαθήματα στη γλώσσα της αγάπης” (πληροφορίες και online αγορά, εδώ)
.
.
Bίντεο, συνεντεύξεις, ομιλίες επισκεφτείτε το κανάλι μου στο You Tube.
..
Ακολουθήστε το Kulturosupa.gr στα social media
..