Η περίπτωση της Βίκυς Σταμάτη και ο… «Χορός» της αρχαίας τραγωδίας. Από την Πίτσα Στασινοπούλου.
Η περίπτωση της συγκεκριμένης παραπέμπει ευθέως σε αναβίωση αρχαίας τραγωδίας. Η ηρωίδα προκάλεσε την οργή θεών (και θνητών), διέπραξε Ύβρη και ήταν μοιραίο να επέλθει η Νέμεση για την απαραίτητη Κάθαρση. Αυτά, όσον αφορά στην φόρμα της αρχαίας τραγωδίας με την καθαρότητα των συμβολισμών, περιλαμβάνοντας επιπλέον ως αναπόσπαστο στοιχείο της τον Χορό σε συμπληρωματικό ρόλο «σχολιαστή» των δρώμενων. Ερχόμενοι στη σύγχρονη «αναβίωση», ας δούμε τί έχουμε όσον αφορά στα στοιχεία της αρχαίας τραγωδίας: έχουμε διαπιστωμένη Υβρη – αποδοχή κλοπιμαίων και πρόκληση μέσω αυτών – έχουμε αμφιλεγόμενη Νέμεση – στην υπηρεσία ΟΧΙ του δικαίου, αλλά του «κοινού περί δικαίου αισθήματος», τεράστια διαφορά! – έχουμε ανύπαρκτη Κάθαρση – ουδεμία αποκατάσταση δικαιοσύνης γενικώς… Έχουμε όμως την Κοινή Γνώμη που υποδύεται τον «Χορό – σχολιαστή», σε ρόλο καταλυτικό. Που δεν περιορίζεται σε σχόλια αλλά παρεμβαίνει δυναμικά επηρεάζοντας τις εξελίξεις.
Ήδη με την προφυλάκιση πριν 3 χρόνια της συζύγου του Άκη Τσοχατζόπουλου, η κοινή γνώμη με τη θεάρεστη υποκίνηση της τέταρτης - τερατώδους εξουσίας ( όλοι μέλη του ίδιου Χορού της παράστασης) εκδήλωσε μια ανθρωποφαγία ανελέητη στο πρόσωπό της. Σταθερά, σε όλη τη διάρκεια των 3 χρόνων εγκλεισμού με πρωτοφανή χλευασμό «για τη χλιδάτη κυρία των σαλονιών που έχασε τα λούσα και τα Παρίσια και τώρα στα ζόρια της φυλακής το παίζει καταθλιπτικιά…», με ειρωνικά σχόλια για τις συνθήκες κράτησης, με λεπτομέρειες για τα προσωπικά της δεδομένα ως έγκλειστη στο κελί. Με άμεση ή έμμεση αμφισβήτηση της ψυχικής της αρρώστιας ή της ανάγκης να βρεθεί με το παιδί της, με εύκολους συμψηφισμούς του τύπου «κι άλλες μάνες στη φυλακή στερούνται τα παιδιά τους». Λες και για τα αντίστοιχα δράματα των «άλλων» μανάδων θα ενδιαφερόταν ποτέ η κάμερα να τα φέρει στο φως ή λες και όλοι οι άνθρωποι έχουν τις ίδιες αντοχές. Με μόνιμη επωδό «καλά να πάθει, να σαπίσει στη φυλακή… Ας τα σκεφτόταν αυτά όταν έκανε τα λούσα της με κλεμμένα λεφτά των φορολογούμενων».
Και τώρα, μετά την απόρριψη και της 5ης στη σειρά αίτησης αποφυλάκισης, η Βίκυ ΑΠΕΔΡΑΣΕ! Από το Δρομοκαίτειο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν φρουρούμενη. Στις πολλαπλές αιτήσεις επικαλούνταν την απόλυτη ανάγκη να βρίσκεται δίπλα στο ανήλικο παιδί της που στερούνταν και τους δυο γονείς του και τη σοβαρή βλάβη της υγείας της, ισχυριζόμενη ότι δεν είναι ύποπτη φυγής ή διάπραξης νέων αδικημάτων. Για να εισπράττει κάθε φορά μια νέα απόρριψη… μέχρι που η μοιραία τελευταία της έδωσε τη δύναμη της απελπισίας για την υπέρβαση – απόδραση. Και στο κομβικό τούτο σημείο της τραγωδίας, έρχεται και πάλι – αν και ποτέ δεν έφυγε από το προσκήνιο – ο καταλυτικός Χορός για να «σχολιάσει»… Αρκεί μια περαστική ματιά στο διαδίκτυο, τον θαυμαστό καθρέφτη της κοινής γνώμης, για να ανατριχιάσει κανείς με το μέγεθος της ανθρωποφαγίας! Μεταξύ άπειρων σχολίων, ζήτημα να βρεις δυο-τρία, όχι συμπαθείας αλλά στοιχειωδώς ανθρωπιστικά. Ένας ΦΘΟΝΟΣ δηλητηριώδης, εκφρασμένος με όλη τη γκάμα μεταξύ σκοτεινού, απάνθρωπου και χυδαίου…
Διαβάζοντάς τα, ή ακούγοντας παρόμοια τριγύρω, δεν μπορεί κανείς παρά να υποθέσει λογικά τα εξής:
- Κάθε ένας από τους εν λόγω λάβρους επικριτές, έχει πλήρη γνώση της προέλευσης των χρημάτων που χρησιμοποιεί. Όταν π.χ. η σύζυγος, το παιδί, οποιοσδήποτε συγγενής κάποιου, δέχεται τα λεφτά που του προσφέρει ή του κληροδοτεί, πριν προβεί σε δαπάνη ελέγχει προηγουμένως εκκαθαριστικά, τιμολόγια, Ε3, πόθεν έσχες κλπ. για να βεβαιωθεί περί της νομιμότητας των χρημάτων. Χωρίς αυτή την εξονυχιστική διαδικασία, δεν διανοείται να τα ακουμπήσει. ΣΩΣΤΑ; Παρόμοια διαδικασία άλλωστε και για κάθε εργαζόμενο σχετικά με τα χρήματα που εισπράττει από τον εργοδότη του.
- Κάθε ένας επίσης από αυτούς, διαθέτει πλήρεις γνώσεις τόσο νομικής όσο και ιατρικής, αποφαινόμενος για το δίκαιο της ποινής και διαγιγνώσκοντας την ύπαρξη ή όχι μιας αρρώστιας. Και ο μεν «δικαστής» όρισε την ύψιστη των ποινών, «ισόβια, να σαπίσει…», ο δε «γιατρός» διέγνωσε «φόλα η κατάθλιψη, κοροϊδεύει…»
- Καθένας επίσης από αυτούς, ήταν ανέκαθεν ιδεολογικά πολέμιος της χλιδής, ανέκαθεν τον απωθούσε οικτρά, ουδέποτε διανοήθηκε να φαντασιωθεί καν! Έβλεπε λούσα, προκλήσεις και χρήμα και τους γυρνούσε υποτιμητικά την πλάτη. Συναντούσε ευκαιρίες εύκολου πλουτισμού και έφτυνε τον κόρφο του… μακριά από αυτόν! Περνούσαν δίπλα του ισχυροί φραγκάτοι και τους έφτυνε… Του πρόσφεραν δάνεια για άκοπη πολυτελή ζωή κι αυτός τους τα πετούσε στα μούτρα… Παρακαλώ συγχωρέστε μου τη σύγχυση, προφανώς μιλώ για μια ΑΛΛΗ χώρα.
- Καθένας επίσης από αυτούς είχε ανέκαθεν κοινωνική ευαισθησία, έβλεπε την κατρακύλα του ζεύγους – και κάθε παρόμοιου ζεύγους - και ακριβώς την ώρα που διαδραματιζόταν η Υβρις, την κατήγγειλε ανοιχτά, φροντίζοντας να αποστασιοποιηθεί από το αίσχος. Ούτε καν διανοήθηκε να επιδείξει ανοχή ή να συνυπάρξει με παρόμοια φαινόμενα παρακμής… απλά εξήρε στις κοσμικές στήλες την κομψότητα της κ. Σταμάτη με υπόγειες δόσεις ζήλειας και χειροκροτούσε μανιωδώς υπερψηφίζοντας τον πολιτικό κ. Τσοχατζόπουλο, παρ’ ολίγον πρωθυπουργό… σιγά τα λάχανα!
- Υποθέτω τέλος ότι καθένας από δαύτους, έχει ζήσει στο πετσί του την ανώμαλη, τραυματική πτώση – ανεξαρτήτως ανόδου - την επώδυνη ανατροπή, την εμπειρία εγκλεισμού, την κατάθλιψη, τη στέρηση της μάνας από το παιδί της και αφού τα βίωσε όλα αυτά, δικαιούται βεβαίως να ομιλεί, ελαφρά τη καρδία ή όχι… Τώρα, αν δικαιούται να αφορίζει, να αισχρολογεί, να καταριέται… είναι προφανώς θέμα του ΔΙΚΟΥ του (ειδικού) γιατρού! Που αν κάνει τον κόπο να τον επισκεφτεί, σίγουρα θα εκπλαγεί με τη γνωμάτευση.
Για να είμαι ξεκάθαρη, όσο συμπαθής ή αντιπαθής κι αν μου είναι η Σταμάτη, δεν μπορώ να μιλήσω περί πραγματικής ή όχι κατάθλιψης μη ούσα ψυχίατρος, ούτε να αξιολογήσω την επιβληθείσα ποινή. Και αναφέρομαι στο νομικό κομμάτι, γιατί στο ηθικό, οποιαδήποτε «περίπτωση Σταμάτη», άμα τη εμφανίσει, είναι μια μένα ένα πρότυπο καταδικαστέο. Και ουδέποτε θα ασπαστώ το κατάπτυστο «παν νόμιμον ίσον ηθικόν»! Αντίθετα πιστεύω ότι η νομιμοφροσύνη συχνά λειτουργεί ως προκάλυμμα ανήθικων πράξεων. Ανεξαρτήτως λοιπόν ποινής, για μένα ηθικά λόγω ιδεολογίας, ήταν εξ αρχής καταδικασμένη, είτε δικαζόταν είτε όχι. Όμως η Δικαιοσύνη ως θεσμός δεν μπορεί να λειτουργεί, ούτε εκδικητικά, ούτε παρορμητικά, ούτε παρασυρόμενη από την ανθρωποφάγα κοινή γνώμη, εξαντλώντας την αυστηρότητά της σε ένα βολικό «μαύρο πρόβατο». Που επιλέχθηκε υπό τις κραυγές του όχλου να «άρει τις αμαρτίες» όλων, ως σύμβολο της πάνδημης ελληνικής παθογένειας. Ο οποίος όχλος, πέραν της αμνησίας/ λαϊκισμού/ χειραγώγησης/ ευνουχισμένης κρίσης που τον διακρίνουν, επιπλέον ηδονίζεται με το δημοφιλές «δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται». Όσο η δρυς είναι όρθια και δυνατή, ο ξυλοκόπος την κοιτά με δέος, την θαυμάζει, την φοβάται… μόλις πέσει τα τσεκούρια πιάνουν φωτιά! Και ο αναμάρτητος σπεύδει πρώτος για τον λίθο…
Επιτέλους ο κανιβαλισμός, ο φθόνος, η έλλειψη στοιχειώδους ανθρωπισμού σε τί ακριβώς βοηθούν, πέρα από εκτόνωση απωθημένων και ικανοποίηση κατώτερων ενστίκτων; Είναι αυτά κίνητρα για απόδοση ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ, όταν ΟΦΕΙΛΕΙ κατ’ εξοχήν να «ζυγιάζει» με πλήρη ψυχραιμία, νηφαλιότητα, ανεπηρέαστη από εξωγενείς παράγοντες και κραυγές; Όταν συμβολίζεται με «κλειστά μάτια»; (και «κλειστά αυτιά» θα πρόσθετα). Πώς συνάδουν όλα αυτά με τη γενέτειρα – υποτίθεται- του πολιτισμού, τον τροφοδότη – υποτίθεται – του ουμανιστικού πνεύματος; Ξέρω… τα ερωτήματα θα παραμείνουν ρητορικά. Την ώρα που ο Χορός καλά κρατεί… την ώρα που η απόδραση έλαβε τέλος με οικειοθελή παράδοση και βγήκαν νέοι «δράκοι» στη φόρα… Όλα καλά, νταβαντούρι να γίνεται. Άλλωστε οσονούπω θα σταυροκοπηθούμε μετά δακρύων στο Σταυρό του Μαρτυρίου οι «χριστιανοί» και θα ανταλλάξουμε ευχές Αγάπης.
