«Γυναίκα εσύ…» σήμερα και πάντα… Το εξαιρετικό αφιέρωμα στο Δημοτικό θέατρο Καλαμαριάς.
«Γιορτάζουμε» σήμερα… και τα εισαγωγικά επί τούτου. Οι αρχέγονες έννοιες και αξίες δικαιώνονται πανηγυρικά, καθημερινά και αυθεντικά «εν τοις πράγμασι». Στα πρότυπα των μεγάλων αυτονόητων, καθότι η ύψιστη δικαίωση του φύλου που γεννά, τρέφει, θεριεύει, κανακεύει τη ζωή, αγγίζει το θείο και τα κοινά ανθρώπινα μεγέθη όταν αναμετρώνται με μυστήρια σιωπούν με δέος. Δεν «διεκδικήσαμε» ως φύλο την επιλογή της μεγάλης αποστολής, μας «δόθηκε άνωθεν». Υπήρξαμε οι ίδιες και ερήμην μας, η επιλογή μιας κυρίαρχης συμπαντικής δύναμης, ποιος ξέρει γιατί… Πώς να ερμηνεύσεις με ανθρώπινα μέτρα τα «εσώψυχα» και την απρόσιτη σοφία μιας υπέρτατης δύναμης … Απλά δέχεσαι με ευγνωμοσύνη το χρίσμα ως φορέας ζωής, κι ας μη συναισθάνεσαι πάντα το ύψος του μεγαλείου… κι ας είναι «έκπτωση» να ονοματίζεις το μεγαλείο «γιορτή»…
Είναι όμως μια σύμβαση με την έννοια της τιμής και της ιστορικής μνήμης και ως τέτοια καθίσταται σπουδαία. Μια μέρα συμβολική για να τιμηθεί η κοινωνική διάσταση του γυναικείου φύλου, δίπλα στο αυταπόδεικτο βιολογικό μεγαλείο του. Μια ευκαιρία μνήμης για όλους τους άνισους αγώνες που έδωσε και δίνει η γυναίκα σε άπειρα μέτωπα, παλεύοντας για τα αυτονόητα. Αυτά που της στέρησε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, οδηγημένη κατά βάθος από φόβο απέναντι σε μια δύναμη μυστηριακή που αδυνατεί να ερμηνεύσει και αντ’ αυτού επιλέγει να καταπιέσει, κάποτε στα όρια του αφανισμού. Ναι, έχουν αλλάξει πολλά από τον ιστορικό ξεσηκωμό των εργατριών στην Αμερική του 19ο αιώνα… έχουν κερδηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, το δικαίωμα στη μόρφωση, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης, οι ελεύθερες επιλογές…τουλάχιστον στο Δυτικό κόσμο, γιατί αλλού, η εποχή των σπηλαίων για τη γυναίκα δεν παρήλθε… Ωστόσο, όσο κι αν κατοχυρωθεί νομικά η ισοτιμία, καμιά νομοθεσία δεν έχει τη δύναμη να ανατρέψει στερεότυπα βαθιά ριζωμένα, κι όσο η παιδεία – μόνη ικανή να το καταφέρει- δεν δείχνει… προθυμία, το ζητούμενο θα παραμένει για γενιές στη σειρά…
Αυτά λίγο-πολύ μας θύμισαν οι δύο ομιλήτριες στο θέατρο Μ. Μερκούρη της Καλαμαριάς, όπου ο Δήμος διοργάνωσε τη Δευτέρα 6 Μαρτίου, εκδήλωση με τίτλο «Γυναίκα εσύ…», αφιερωμένη στην Ημέρα της Γυναίκας. Και δεν ήταν τυχαία η ημερομηνία- δύο μέρες πριν, καθώς επιλέχθηκε με αφορμή την ημέρα θανάτου της σπουδαίας Μελίνας, ως τιμή στη μνήμη μιας γυναίκας αγωνίστριας- καλλιτέχνιδας- πολιτικού, με έντονη προσωπικότητα και λάμψη, απόλυτα γήινη με πάθη και λάθη και ταυτόχρονα γοητευτικά μυθική… Για την οποία μίλησε συγκινητικά με αφοπλιστική αμεσότητα η καλεσμένη αντιπεριφερειάρχης Βούλα Πατουλίδου, κάνοντας αναφορά στην προσωπική γνωριμία μαζί της και το τηλεγράφημα που της έστειλε μετά τη νίκη στους Ολυμπιακούς… Ενώ είχε προηγηθεί επί σκηνής, ανοίγοντας την εκδήλωση, η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Μέριμνας, Αλληλεγγύης και Δημόσιας Υγείας, Μαρία Παυλίδου, μιλώντας για τους σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία του γυναικείου κινήματος και δίνοντας το στίγμα του αφιερώματος. Μια καλλιτεχνική σύμπραξη ποίησης, θεατρικών μονολόγων, μουσικής, τραγουδιών, χορού…
Οι σύντομες ομιλίες τελείωσαν, περίπου 30 χορωδοί έλαβαν θέσεις, τα φώτα έσβησαν… Ο προβολέας φώτισε ένα βιολί να κελαηδά λυπημένο και σε λίγο το ακολούθησε ένα πιάνο, σε μια λυρική μουσική εκτέλεση που άγγιξε βαθιές χορδές… Οι χορωδοί ανέλαβαν τη συνέχεια με ατμοσφαιρικές επιλογές γεμάτες συναίσθημα και μια μεγάλη γκάμα ακουσμάτων, από κλασικά μέχρι παραδοσιακά, σύγχρονα κι αγαπημένα, εκτελεσμένα πολυφωνικά κι άλλοτε με σολίστ, συνοδεία πιάνου… Και πάνω στον απόηχο της μουσικής, «εισέβαλε» από την πλατεία η… Κική Δημουλά. Για την ακρίβεια η υπέροχη ποίησή της αφιερωμένη στην «αιχμάλωτη» γυναίκα – άγαλμα, δια στόματος μιας νεαρής ηθοποιού, που με εξαιρετική εκφραστικότητα και κίνηση σε όλο το χώρο «γέμισε» την αίθουσα με τους μοναδικούς στίχους της ποιήτριας. Την αποχώρησή της ακολούθησε χορωδιακό τραγούδι και αμέσως μετά ένα θεατρικό μονόπρακτο με την τραγική φιγούρα μιας χήρας μάνας που η ανάγκη την οδηγεί να παντρέψει την έφηβη κόρη της με γέρο, ενώ το κορίτσι αρνείται σπαρακτικά την άδικη μοίρα του, μη μπορώντας να την αποτρέψει…
Σειρά είχε ο Ν. Καββαδίας και «χόρεψε γυναίκα πάνω στο φτερό του καρχαρία…», με φωνές βαρύτονων, ένα πιάνο και μια αέρινη φιγούρα στα κόκκινα να λικνίζεται στους στίχους του ποιητή και τις νότες του συνθέτη… Γυναίκα και γέννηση και δραματικός μονόλογος για το μελλούμενο φύλο που κυοφορεί… «αν είσαι κορίτσι»… «αν όμως είσαι αγόρι;»… Η χορωδία περνά στην «εμβληματική» Μαίρη Παναγιωταρά και ο επερχόμενος μονόλογος δραματοποιεί με γλυκόπικρο χιούμορ και ασθμαίνοντα ρυθμό το πνεύμα των στίχων, ενώ αμέσως μετά το κλίμα αλλάζει ριζικά, η σκηνή σκοτεινιάζει, ένα σαντούρι κλαίει σε ανατολίτικους τόνους και μια μαυροφορεμένη «διηγείται» χωρίς να ξεστομίσει κουβέντα, μόνο με το σώμα, την κίνηση και έκφραση, τον ανείπωτο θρήνο του ξεριζωμού της, προκαλώντας ανατριχίλα… Η μουσική με τους χορωδούς συνεχίζουν στα λυρικά τους μονοπάτια και υποδέχονται την αριστουργηματική «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Γ. Ρίτσου, δραματοποιημένη τόσο λιτά, τόσο συναισθηματικά με τη σπαρακτική επωδό «άφησέ με να έρθω μαζί σου…», που λίγα μάτια μένουν αδάκρυτα… Μια επωδός που «καλεί» όλες τις γυναικείες φιγούρες στη σκηνή για έναν υπέροχο, ποιητικό αποχαιρετισμό, υπό τους ήχους ενός βάλς στο πιάνο…
Δεν μου αρέσει καθόλου να μιλώ σε πρώτο πρόσωπο, ωστόσο εδώ έχει ιδιαίτερη σημασία: έχω παρακολουθήσει επί χρόνια άπειρα αφιερώματα και εκδηλώσεις για τη συγκεκριμένη ημέρα. Χωρίς την παραμικρή υπερβολή και μετά λόγου γνώσεως, οφείλω να καταθέσω ότι το παρόν ήταν μακράν ό,τι ωραιότερο, αρτιότερο, καλλιτεχνικότερο και ποιοτικότερο έχω δει ποτέ! Μία «ευλογημένη» σύμπραξη τεχνών, που συνδύασε υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο με συναίσθημα, απλότητα, αμεσότητα, ουσία και τα όποια ΕΥΓΕ στην εμπνεύστρια της βραδιάς- υπεύθυνη για τη θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία Λιάνα Κοταλακίδου, είναι λίγα! Και δεν ξέρεις γιατί πρώτα να τη συγχαρείς… για τον θαυμάσιο ρυθμό και δομή της δίωρης βραδιάς με τη άριστα δεμένη ποικιλία τεχνών… για τις εξαιρετικές επιλογές και διασκευή των κειμένων που απέδωσαν πολυδιάστατες γυναικείες πτυχές… για την υπέροχη, ευρηματική, ουσιαστική σκηνοθεσία των δρώμενων, χαρακτηρισμένη από σοφή λιτότητα, φαντασία, σωματικότητα, συναισθηματισμό, ισορροπία, κρατώντας δέσμιο κι αγγίζοντας βαθιά τον θεατή. Και με ηθοποιούς- σπουδαστές ακόμα της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης «Ανδρέας Βουτσινάς», που ωστόσο έδωσαν ένα λαμπρό δείγμα ταλέντου και θεατρικής παιδείας- αγγίζοντας τον επαγγελματισμό και προμηνύοντας μια σπουδαία μελλοντική πορεία. ΜΠΡΑΒΟ σε όλα τα ταλαντούχα κορίτσια! ΜΠΡΑΒΟ επίσης στη Νέα Χορωδία του Δήμου Καλαμαριάς και τον μαέστρο της Κωστή Παπάζογλου, για το μουσικό ταξίδεμα!
Φεύγοντας με… μισή καρδιά από το κατάμεστο θέατρο κι αφού χειροκροτήσαμε μέχρι που έτσουξαν οι παλάμες, πήραμε μαζί μας βαριές αποσκευές: κάποιες καταλυτικές γυναικείες μορφές με έναν καημό άχρονο και παρόντα, μαζί με ένα αυθεντικό καλλιτεχνικό όραμα, δικαιωμένο πλήρως… Για να αναδειχθεί πανηγυρικά για πολλοστή φορά, το αξεπέραστο «θαύμα της τέχνης»… Και τα μόνα που αρμόζουν ως κλείσιμο, δεν είναι παρά οι ειλικρινείς, βαθιές ευχαριστίες μας και ένα τελευταίο από καρδιάς ΕΥΓΕ προς όλους!
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΤέχνηΚαιΒιβλίο #ΔημοςΚαλαμαριάς #ΘέατροΜελίναΜερκούρη #ΗμέραΤηςΓυναίκας #Αφιέρωμα #ΛιάναΚοταλακίδου #ΑνώτερηΣχοληΔραματικήςΤέχνηςΑνδρέαςΒουτσινάς #ΚωστήςΠαπάζογλου
Φωτογραφικό υλικό