Γράφει η Νέλη Βυζαντιάδου για την Κουλτουρόσουπα –
Κάθε φορά που γίνονται τα ‘Μαυροσκούφεια’ νιώθω μια ιδιαίτερη συγκίνηση καθώς ο αγαπητός και αείμνηστος Συμεών Μαυροσκούφης ήταν θείος μου και είχα την τύχη να μοιραστώ μαζί του, για περισσότερες από δύο δεκαετίες, όμορφες οικογενειακές στιγμές. Κι αυτές οι στιγμές, που μοιράστηκα μαζί του, παίρνουν άλλη αξία τώρα έτσι όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές με ένα δώρο, που έχουμε στα χέρια μας, και του οποίου τη σημαντικότητα διαπιστώνουμε σε μεταγενέστερο χρόνο. Για μένα λοιπόν ο Συμεών Μαυροσκούφης ήταν ένας εκ των πολύ αγαπημένων πρώτων ξαδέλφων του μπαμπά μου για τον οποίο άκουγα πάντα τα καλύτερα λόγια και απολάμβανα τις συναντήσεις μας. Παιδιά αδελφών οι δυο τους, ο μπαμπάς μου και ο θείος Συμεών, μεγάλωσαν στη Θεσσαλονίκη κουβαλώντας μέσα τους τις ρίζες από τη Μικρά Ασία.
Ο Συμεών Μαυροσκούφης, γεννημένος στη Μουταλάσκη Καπποδοκίας της Μικράς Ασίας το 1909, μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη όπου ο πατέρας του, Φίλιππος Μαυροσκούφης, διορίστηκε διδάσκαλος στο Ελληνικό Σχολείο της Χάλκης. Το 1922, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών του διακοπών, ακολούθησε ένα θείο του σε επαγγελματικό ταξίδι στη Θεσσαλονίκη όπου και έμεινε λόγω των πολιτικών γεγονότων που ακολούθησαν. Έφηβος πλέον σύχναζε τα απογεύματα στη βιβλιοθήκη και τους αθλητικούς χώρους της Χ.Α.Ν.Θ για να γνωρίσει την καλαθοσφαίριση που η Χ.Α.Ν είχε φέρει στη χώρα μας εκείνη την εποχή. Η αγάπη του για τον αθλητισμό διαφάνηκε από νωρίς με αποτέλεσμα να αναλάβει σε νεαρή ηλικία υποδιευθυντής φυσικής αγωγής της Χ.Α.Ν.Θ υπό την ηγεσία του διευθύνοντος Λιούις Γ.Ρις ο οποίος εκτίμησε τα προσόντα και το χαρακτήρα του νεαρού Συμεών και του εξασφάλισε υποτροφία για σπουδές στη Φυσική Αγωγή και την Παιδαγωγική στο Ινστιτούτο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ του Πανεπιστημίου της Γενεύης. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Γενεύη συνέβαλε στην ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης και ως ιδρυτικό μέλος υπέγραψε, το 1932, την ιδρυτική πράξη της FIBA.
Η αγάπη του για το μπάσκετ ήταν δεδομένη. Τι γινόταν όμως όταν αυτός ο άνθρωπος γύριζε στο σπίτι του; Πώς ήταν στις προσωπικές του στιγμές; Η κόρη του Άννα Μαυροσκούφη, φιλόλογος-αρχαιολόγος, θυμάται πως τις ώρες, που βρισκόταν στο σπίτι τους, τις αφιέρωνε αποκλειστικά στη γυναίκα του και στα παιδιά του. Ήταν, σύμφωνα με την ίδια, καταπληκτικός πατέρας και σύζυγος, πάντα πρόθυμος να συζητήσει μαζί τους τα ζητήματα που τους απασχολούσαν, τρυφερός και δημοκρατικός. Ακριβώς έτσι τον θυμάμαι κι εγώ. Ήρεμο, βαθύτατα ευγενή, καλλιεργημένο και με έναν καλό λόγο στο στόμα του. Ζητώ από την Άννα, την ξαδέλφη μου, να σκιαγραφήσει την προσωπικότητά του με τρεις λέξεις. ‘Θα τον περιέγραφα ως έναν άνθρωπο ευγενέστατο, ήπιων τόνων αλλά δυναμικό στις αποφάσεις της ζωής του’, θα πει για να συνειδητοποιήσω πόσα κοινά στοιχεία είχε με το μπαμπά μου. Ίσως γι’ αυτό να είχαν αυτήν την υπέροχη σχέση που χαρακτηριζόταν από αμοιβαία εκτίμηση και σεβασμό.
Ανακαλώ στη μνήμη μου οικογενειακές συγκεντρώσεις και ανταλλαγές επισκέψεων που έλαβαν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια των παιδικών, εφηβικών και πρώτων ενήλικων χρόνων της ζωής μου. Η οικογένεια ήταν πολύτιμη για εκείνον, δηλώνει η κυρία Μαυροσκούφη. Θυμάται με συγκίνηση πως εκείνη και τον αδελφό της Φίλιππο τους αποκαλούσε ‘οι δύο θησαυροί μου’. Όσο για αυτά που τους δίδαξε ήταν πολλά. Πολλά και αξιόλογα. Πέρα από την ηθική ως άξονα ζωής, τους δίδαξε την αγάπη για τη φύση και τον αθλητισμό, την ευγένεια και γενναιοδωρία στις διαπροσωπικές σχέσεις και την ψυχραιμία στις δύσκολες στιγμές της ζωής.
Όση ώρα μιλάμε για το θείο μου, αναρωτιέμαι κάτι. Ποια ήταν άραγε τα όνειρά του για το μέλλον του μπάσκετ στην Ελλάδα. Τι φανταζόταν; Τι ευχόταν; Η κόρη του τονίζει ότι φρόντιζε να ενημερώνεται διαρκώς για τις επιτυχίες των ελληνικών ομάδων όπως και της εθνικής μας ομάδας στο μπάσκετ. Έζησε μάλιστα στην Αθήνα, ως επίσημος προσκεκλημένος, από κοντά τους αγώνες και το θρίαμβο της Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ 1987. Ήταν πάντα αισιόδοξος για το μέλλον του αθλήματος στη χώρα μας γνωρίζοντας πόσο το είχαν αγαπήσει οι Έλληνες με αποτέλεσμα να βγαίνουν συνεχώς νέα ταλέντα με την υποστήριξη άξιων προπονητών.
Τελικά αυτός ο άνθρωπος, που αφιερώθηκε στο μπάσκετ και στην άλλη του αγάπη, την ορειβασία, που ξεκουραζόταν διαβάζοντας βιβλία – κυρίως ιστορικά και που απολάμβανε να παίζει σκάκι με τον αδελφό του, το δικηγόρο Ιορδάνη Μαυροσκούφη, ήταν ένας άνθρωπος άκρως προοδευτικός και πρωτοπόρος. Σε μια εποχή που η σωματική άσκηση ήταν μια άγνωστη έννοια στο κοινό της πόλης μας και όχι μόνο, άνοιξε ιδιωτικό γυμναστήριο, το ‘Γυμναστήριο Μαυροσκούφη’, για να μυήσει παιδιά, έφηβους και ενήλικες στην ενόργανη γυμναστική, την πυγμαχία, την πάλη, την ξιφασκία και φυσικά το μπάσκετ. Το γυμναστήριο αυτό θα λειτουργούσε στο κέντρο της πόλης για σχεδόν μισό αιώνα με τον Συμεών Μαυροσκούφη να δίνει την ψυχή του και να μεταγγίζει το πάθος του για τη γυμναστική σε ολοένα και περισσότερους συνανθρώπους του. ‘Ήταν πράγματι πρωτοπόρος’, επιβεβαιώνει η κόρη του Άννα για να συμπληρώσει ‘Δεν φοβήθηκε το ρίσκο να ανοίξει το δικό του ιδιωτικό γυμναστήριο έχοντας την υποστήριξη μαθητών του που τον πίστεψαν και τον αγάπησαν και με σύνθημά του τη φράση ‘Μείνατε νέοι’’. Αυτό έκανε και ο ίδιος, σκέφτομαι. Έμεινε νέος ως τα 78 του που αποφάσισε να αποσυρθεί κλείνοντας το γυμναστήριο. Άλλωστε η νεότητα, σύμφωνα με τον Πάμπλο Πικάσο, δεν έχει ηλικία.
.jpg)
Φτάνοντας σιγά σιγά στο τέλος αυτής της συζήτησης αντιλαμβάνομαι τον πλούτο όλων αυτών που έζησα με τους γονείς μου και τους συγγενείς μου. Αν και έχω προχωρήσει μπροστά, μου λείπουν ενίοτε στιγμές, αλληλεπιδράσεις και μαθήματα που μου δίδαξαν. Τολμώ να ρωτήσω τη συνεντευξιαζόμενη τις της λείπει από τον πατέρα της και ποια στιγμή δεν έχει ξεχάσει. Απαντά αμέσως ότι της λείπει ο καλός του λόγος, η λέξη ‘κόρη μου’ που της έλεγε μόλις την έβλεπε. Της λείπουν επίσης οι συζητήσεις που μοιραζόντουσαν τόσο για παλιά όσο και για σύγχρονα της εποχής τους γεγονότα. Κι αν θα μπορούσε να ξεχωρίσει μια μόνο στιγμή από τις πολλές αυτή θα ήταν η στιγμή που την είχε συνοδεύσει νύφη στην εκκλησία. Ήταν πολύ συγκινημένος, όπως λέει. Ήμουν κι εγώ στο γάμο της αλλά δεν θυμάμαι πολλά. Κρίμα γιατί ο πλούτος της ζωής, όπως ισχυρίζεται ο ΤσέζαρεΠαβέζε, βρίσκεται στις αναμνήσεις που έχουμε ξεχάσει.
Την προσκαλώ να τελειώσει αυτή τη συζήτηση όπως θέλει η ίδια. Επιλέγει να επαναλάβει το σύνθημα του πατέρα της ‘Μείνατε νέοι’ με την αντίστοιχη στάση ζωής. Με ευχαριστεί που της έδωσα την ευκαιρία να μιλήσει για τον αγαπημένο της πατέρα κι εγώ με τη σειρά μου την ευχαριστώ για την άμεση ανταπόκριση και για το ταξίδι που έκανα, μέσω αυτής της κουβέντας, πίσω σε εκείνα τα όμορφα και αγνά χρόνια της ζωής μου.
Το άρθρο αυτό γράφτηκε με αφορμή το τουρνουά ‘Συμεών Μαυροσκούφης’, γνωστό και ως ‘Μαυροσκούφεια’, που είναι ένα ετήσιο τουρνουά καλοθοσφαίρισης το οποίο διοργανώνει κάθε φθινόπωρο ο Σύνδεσμος Διαιτητών Θεσσαλονίκης στη μνήμη του Συμεών Μαυροσκούφη, πρωτοπόρου της καλαθοσφαίρισης στην Ελλάδα. Το Πρώτο τουρνουά είχε διεξαχθεί το 1991 στο Ιβανώφειο Κλειστό Γυμναστήριο λίγους μήνες μετά το θάνατό του. Πρόκειται για το μακροβιότερο τουρνουά καλαθοσφαίρισης στην Ελλάδα.
