Γράφει ο Ιωάννης Κυφωνίδης για την Κουλτουρόσουπα. (photos Γ.Κ.)
Μέσα στο συχνό πυκνό ξεποδάριασμα μου στη Θεσσαλονίκη πέφτω πάνω σε δρόμους που δεν έχω προσέξει ξανά. Που σίγουρα έχω περπατήσει, αλλά δεν έχω παρατηρήσει. Ένας από αυτούς είναι ο δρόμος Γκαίτε Τζοβαρόπουλου.
Ασυνήθιστο όνομα σκέφτηκα. Κάτι μου λέει, σίγουρα μου έχουν πει, ίσως και στο σχολείο, αλλά δε θυμάμαι καθαρά. Κι όντως είχα δίκιο. Ήταν Μακεδονομάχος.
.jpeg)
Γεννήθηκε στο Καβακλί της Ανατολικής Ρωμυλίας το 1882 και ήταν βλαχόφωνος Έλληνας. Το βαπτιστικό του όνομα Γιώργος (θρακιώτικα: Γκέτας) το έγραφε ο ίδιος ως “Γκαίτε” και έτσι έγινε επίσημα γνωστός.Παρότι καταγόταν από αρχοντική οικογένεια με γιατρούς και εμπόρους, ωστόσο έζησε φτωχικά χρόνια και η ζωή του ήταν περιπετειώδης. Μετά την προσάρτηση της γενέτειράς του από τους Βουλγάρους, υποχρεώθηκε να υπηρετήσει στον βουλγαρικό στρατό από το 1903 ως το 1905 . Στη συνέχεια μετέβη στην Ανδριανούπολη και στη Θεσσαλονίκη, όπου εντάχθηκε στον Μακεδονικό Αγώνα, έχοντας υπηρετήσει ως εκπαιδευτικός (είχε σπουδάσει δάσκαλος στα Ζαρίφεια Διδασκαλεία της Φιλιππούπολης.
Για την εκπαιδευτική και αγωνιστική του δραστηριότητα στο Σέλι και Άνω Βέρμιο Βεροίας φυλακίστηκε από τους Τούρκους στη Βέροια, όμως σύντομα αφέθηκε ελεύθερος έπειτα από αμνηστία. Εργάστηκε ως δάσκαλος στη Γευγελή αλλά σύντομα ξαναπήρε τα όπλα, ηγούμενος σώματος ανταρτών στο πλευρό του Προξένου Κορομηλά. Συνελήφθη ξανά από τους Τούρκους και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ) όπου βασανίστηκε και καταδικάστηκε σε ποινή 101 ετών και στη συνέχεια η ποινή μετατράπηκε σε καταναγκαστικά έργα. Η υπόθεσή του – καθώς ήταν ο μοναδικός κρατούμενος από την ομάδα στον οποίο δεν είχε δοθεί αμνηστία – έλαβε διεθνείς διαστάσεις και τελικά του δόθηκε αμνηστία από τον Σουλτάνο με τον όρο να εγκαταλείψει τη χώρα. Το 1912 έφτασε στον Πειραιά.
Εγγράφηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όμως δεν πρόλαβε να σπουδάσει, καθώς ξέσπασε ο Βαλκανικός Πόλεμος και σύντομα αναχώρησε για το μέτωπο της Ηπείρου με ένα σώμα από προσκόπους.
Το 1917 ο Γκαίτε αιχμαλωτίστηκε από τους Βουλγάρους και οδηγήθηκε στη Βουλγαρία μαζί με χιλιάδες άλλους ανατολικορωμυλιώτες. Μετά την ήττα των Βουλγάρων το 1919, ο Τζοβαρόπουλος επαναδιορίστηκε υποδιοικητής Σιδηροκάστρου.
Για πρώτη φορά ήταν υποψήφιος βουλευτής Πέλλης στις εκλογές του 1926, με την Ένωση Φιλελευθέρων χωρίς επιτυχία, λαμβάνοντας 911 σταυρούς προτίμησης.
Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης το 1933 με το Λαϊκό Κόμμα σε επαναληπτική εκλογή στις 5 Ιουλίου. Έπειτα από το κίνημα του 1935 συνελήφθη και εγκλείστηκε στη φυλακή. Μετά την απελευθέρωσή του με την αμνηστία που δόθηκε, έζησε περιπλανώμενος ανά τη Μακεδονία, προσπαθώντας να βιοποριστεί μαζί με την οικογένειά του.
Απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη στις 8 Μαρτίου 1949. Κατατάχθηκε ως Πράκτορας Α΄ Τάξεως στον Μακεδονικό Αγώνα.
Η οδός Γκαίτε Τζοβαρόπουλου πάντως είναι γεμάτη αντιθέσεις. Ο αστικός αμπελώνας στο Πάρκο Δόξας και οι νεοαγειρόμενες οικοδομές από τη μια και τα παλιά ή εγκαταλελειμμένα σπίτια και μαγαζιά από την άλλη.
Kif Express: Κάθε 5,15 και 25 του μηνός.
