«ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»… το θεατρικό κείμενο στο «απόσπασμα»!
Πεσμένοι οι τόνοι στο φουαγιέ απόκεντρου θεάτρου, λίγο πριν την παράσταση. Μάλλον θα ευθύνεται η γιορτινή θεατρική «κραιπάλη», σκέφτηκα… Λιγοστά αδιάφορα πηγαδάκια, άλλα αμίλητα, με κούραση στο βλέμμα, με νωχελικές κινήσεις… Α μπα, δεν έχει ζουμί εδώ σήμερα, φαίνεται ξόδεψαν όλη την ενέργεια στο 15νθήμερο και απόκαμαν, καλύτερα ας μεταφέρω τον παλμογράφο μου σε κεντρικό φουαγιέ μήπως εκεί συναντήσω περισσότερους και ίσως πιο ζωηρούς. Πάνω όμως που μάζευα τα «σύνεργα», όλως τυχαίως ο παλμογράφος άρχισε να δονείται με αυξανόμενη ένταση δίνοντάς μου καθαρό σήμα: «Μην το κουνήσεις ρούπι, έπιασα λαβράκι!», στα πρόσωπα τριών ώριμων καλοστεκούμενων κυριών…
– Καλή χρονιά κι από κοντά Βούλα! Όλο από το τηλέφωνο τα λέμε…
– Καλή χρονιά βρε κορίτσια, μου λείψατε! Ας όψεται η γρίππη που δεν κατάφερα να έρθω μαζί σας την προηγούμενη βδομάδα. Πώς ήταν τελικά η παράσταση;
– Να σου πει η Ελένη που τα λέει καλύτερα…
– Βρε άσε τα γλειψίματα και πες ότι βαριέσαι… Μαζί δεν τα συζητούσαμε;
– Ναι αλλά εσύ βάζεις ωραία σαλτσούλα και το σερβίρεις πιο πικάντικο!
– Καλέ ας μου πει κάποια επιτέλους κι αφήστε τις κουζίνες! Νισάφι! Αρκετά τις μπούχτισε η ψυχή μου τις γιορτές!
– Δίκιο έχεις Βούλα, σόρρυ… Λοιπόν, χωρίς πολλά λόγια θα σου πούμε ότι ΔΕΝ έχασες απολύτως τίποτα!
– Τόσο κακή ήταν δηλαδή;
– Κοίτα, το «κακή» σηκώνει μεγάλη κουβέντα. Γιατί είναι αλήθεια ότι είχε κάποια συμπαθητικά στοιχεία στη σκηνοθεσία, καλούς ηθοποιούς, ειδικά δύο από τους πέντε ήταν αστέρια, ωραία μουσική, αλλά πες μου: χωρίς κείμενο έχουν νόημα όλα αυτά;
– Τι εννοείς «χωρίς κείμενο»;
– Εννοώ βρε παιδί μου τόσο κακό που καλύτερα να μην υπήρχε! Είναι δυνατόν να στήσεις γερό σπίτι πάνω σε σαθρά θεμέλια; Θα τρίζει μέχρι να καταρρεύσει.
– Να, αυτή τη σαλτσούλα εννοούσα βρε Ελένη, που την αγαπάω την άτιμη!
– Δηλαδή συμφωνείς κι εσύ μ’ αυτό Κατερίνα;
– Μπορείς να διαφωνήσεις με κάτι που βγάζει μάτι; Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός, αρκεί να είσαι… αρτιμελής! Εννοώ να λειτουργούν χωρίς βλάβη τα αυτιά και ο εγκέφαλος…
– Μπορείτε να γίνετε πιο σαφείς, τί δεν σας άρεσε στο κείμενο;
– Το ΚΕΙΜΕΝΟ! Ένα ακατάληπτο πράγμα, χωρίς αρχή και τέλος, χωρίς ουσία, χωρίς νόημα, σκόρπιες ασύνδετες λέξεις, επίτηδες μπλεγμένες σαν κόμπος μπας και εντυπωσιάσουν τους ντεμέκ κουλτουριάρηδες! Και το κακό είναι ότι παίρνουν στο λαιμό τους καλούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες!
– Μα τί να σου κάνουν οι άμοιροι όταν έχουν στα χέρια ένα φτηνιάρικο τίποτα… Γίνεται θαύμα από το τίποτα; Μη τρελαθούμε!
– Βλέπεις κάποιοι συμπλεγματικοί, δεν ξέρω γιατί, αλλά έχουν συνδέσει το επί τούτου δυσνόητο με τη βαριά κουλτούρα, γιατί σου λέει αν το καταλαβαίνει ο μέσος όρος «έχω αποτύχει». Σκοπός είναι να (κάνει ότι) το καταλαβαίνει μόνο η ελίτ των εκλεκτών του πνεύματος… και καλά!
– Ωστόσο αυτό είναι παρανοϊκό. Είναι δυνατόν κάποιος που απευθύνει τη δουλειά του δημόσια, να στοχεύει ΜΟΝΟ σε μια μικρή ελίτ; Στο κάτω- κάτω είναι και το εμπορικό θέμα στη μέση…
– Μια χαρά δυνατόν είναι! Ίσα- ίσα που σκέφτεται με το έτσι κι αλλιώς προβληματικό μυαλό του, ότι η εμπορικότητα θα του χαλάσει την κουλτουριάρικη μόστρα. Σου λέει «κύριε ΔΕΝ με ενδιαφέρουν ούτε οι πολλοί, ούτε το χρήμα, μόνο η τέχνη για τους λίγους γνώστες, αυτούς που ξέρουν να την εκτιμήσουν»… μη βρίσω!
– Πραγματικά πιστεύεις ότι λειτουργούν συνειδητά με τόσο σνομπισμό;
– Για μια μεγάλη μερίδα από δαύτους, ΔΕΝ έχω την παραμικρή αμφιβολία και όχι μόνο στο θέατρο αλλά γενικότερα. Τους βλέπεις να εκφράζονται, είτε προφορικά, αλλά κυρίως στα γραπτά τους με τόσο επιτηδευμένο, τόσο δηθενιάρικο, τόσο περίπλοκο και φευγάτο τρόπο ώστε να ΜΗΝ τους καταλαβαίνουν οι πολλοί, που καρφώνονται από μόνοι τους!
– Το ωραίο δε είναι- για να καταλάβεις τη δηθενιά- ότι έτσι και τους ρωτήσεις «τί εννοείτε κύριε ποιητά;», θα επιδιώξουν να σε μπερδέψουν ακόμα περισσότερο και απάντηση που να ικανοποιεί τον κοινό νου, δεν θα πάρεις ούτε με τάμα! Γιατί απλά «ο ποιητής» ΔΕΝ εννοούσε τίποτα, ΔΕΝ είχε επί της ουσίας να πει τίποτα, παρά μόνο λέξεις τυχαίες, βαλμένες ακατάστατα στη σελίδα και πουλώντας μούρη ως «υψηλή τέχνη» που εσύ ο αδαής είσαι ανίκανος να αγγίξεις! Για τέτοια διαστροφή μιλάμε!
– Χμμμ…. κάτι μου θυμίζουν όλα αυτά… είναι αλήθεια ότι τα έχω συναντήσει και μάλιστα σε πρόσφατη παράσταση που είδα προ δύο μηνών…
– Μόνο σε μία; Εδώ η κατάσταση κοντεύει να γίνει κανόνας! Ζήτημα να βρεις στα καινούργια θεατρικά που γράφονται, κανα-δυο– κι αυτά με το φανάρι- που να μπορούν να σταθούν αξιοπρεπώς στη σκηνή!
– Μήπως υπερβάλλεις βρε Ελένη; Σε βρίσκω πολύ αυστηρή με τους νέους συγγραφείς…
– Τώρα μη με φουντώνεις Βούλα! Θέλεις μήπως να συγκρίνουμε τους θεατρικούς συγγραφείς της προηγούμενης γενιάς με τους καινούργιους; Βλέπεις εσύ κανέναν αξιόλογο με σοβαρή, επαγγελματική δουλειά και συνέχεια στον τομέα; Γιατί εγώ βλέπω ερασιτέχνες ή χομπίστες χωρίς καμιά υποδομή, που σε ένα απόγευμα- άντε σε μια βδομάδα το πολύ, σκαρώνουν ένα εργάκι της πλάκας και άρον- άρον το ανεβάζουν.
– Έχει απόλυτο δίκιο η Ελένη! Και δεν φτάνει ο ερασιτεχνισμός στο γράψιμο που κραυγάζει από το πρώτο 5λεπτο της παράστασης, από πάνω καμαρώνουν για την «ευκολία» να παράγουν θεατρικό έργο μέσα σε μια μέρα! Άσχετα αν το «έργο» δεν πατάει πουθενά, δεν έχει τίποτα να πει ή μόνο τα ανούσια αυτονόητα ή «στοιβάζει» τα πάντα χωρίς να εστιάζει πουθενά, άσε που δεν υπακούει καν σε στοιχειώδεις κανόνες γραφής! Ένα κουλουβάχατο…
– Εδώ που τα λέμε… αν σκεφτείς τους θεατρικούς συγγραφείς του παρελθόντος και τους τωρινούς, μια απογοήτευση σε πλακώνει! Όντως μεγάλη φτώχεια! Παρόλο που υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις.
– Ασφαλώς! Ίσα για να επιβεβαιώσουν τον κανόνα της σαβούρας! Και μιλάμε για σπανιότατες εξαιρέσεις, έτσι; Προσπαθώ τόση ώρα που μιλάμε να σκεφτώ ένα πρωτότυπο καινούργιο θεατρικό που είδα και μου άρεσε και ΔΕΝ…. Τυχαίο;
– Μεταξύ μας όμως, μπορεί εμείς εδώ να σχολιάζουμε εύκολα, αλλά το να γράψεις ένα θεατρικό και μάλιστα καλό, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Πέρα από τεχνικές γνώσεις πάνω στο γράψιμο, χρειάζονται έμπνευση, φαντασία, ταλέντο, ευαισθησία…
– Μη κουράζεσαι πουλάκι μου… χρειάζονται πολλά, αυτά κι άλλα τόσα! Τράβα όμως να τα πεις στους «φαστ- φουντ» γραφιάδες που ξεπετάνε έργα μέσα σε μέρες κι αραδιάζουν και 2-3 φασόν μέσα στο χρόνο, έτσι, να υπάρχουν καβάτζες! Λες και πρόκειται για λίστες με ψώνια απ’ τον μπακάλη…
– Όπως τα λες… κι άντε με τέτοια προχειρότητα στο γόνατο, να περιμένει κανείς ποιότητα… Αν και νομίζω ότι όλη αυτή η συγγραφική ανεπάρκεια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η νέα γενιά ΔΕΝ διαβάζει πια… Και δεν εννοώ απαραίτητα θεατρικά έργα – κλασικά ή πιο σύγχρονα- εννοώ γενικά, λογοτεχνία ας πούμε -μεγάλο «σχολείο»!
– Δεν έχεις άδικο… Ξέκοψαν από την πρωταρχική πηγή του διαβάσματος και κυρίως τη μελέτη πάνω στο κείμενο. Βλέπεις, τόσο η τεχνολογία όσο και η εκπαίδευση, καθιέρωσαν ως «αξίες» την απλή πληροφορία και την ταχύτητα. Και το οξύμωρο είναι ότι έχουμε την ψευδαίσθηση πως «άνοιξαν» οι ορίζοντες, ενώ στην πραγματικότητα οι πνευματικοί «στένεψαν» σε βαθμό ασφυξίας!
– Μα πώς να μη στενέψουν, όταν οι κορυφαίες αξίες ενός πνευματικού δημιουργού, η κριτική ικανότητα και η φαντασία, έχουν επί τούτου ευνουχιστεί με κάθε τρόπο; Πώς να παράγεις πνευματικό έργο ποιότητας χωρίς αυτές; Μόνο φτηνοπράγματα…
– Βρε κορίτσια, ωραία η κουβέντα αλλά ξεχαστήκαμε! Τρίτο κουδούνι… γρήγορα!
Φωτογραφικό υλικό
