“Sillilab: No difference between ho ho ho!!!” – Μια ρηξικέλευθη ματιά της σπουδαίας δημιουργού στην Τεχνητή Νοημοσύνη και το μέλλον της Τέχνης, σε πανελλήνια πρώτη στο Θέατρο ΕΜΣ.
Η Ρούλα Πατεράκη, μια από τις κορυφαίες και πλέον ρηξικέλευθες προσωπικότητες του ελληνικού θεάτρου, επιστρέφει στη γενέτειρά της, τη Θεσσαλονίκη, για να παρουσιάσει το νέο της έργο, «Sillilab: No difference between ho ho ho!!!». Η παράσταση, σε κείμενο, σκηνοθεσία και χορογραφία της ίδιας, ανεβαίνει στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών σε πανελλήνια πρώτη, ως επίσημη συμμετοχή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) στα Δημήτρια.
Η επιστροφή της σπουδαίας δημιουργού, ηθοποιού και σκηνοθέτιδας είναι πάντα ένα πολιτιστικό γεγονός. Η Πατεράκη, μια καλλιτέχνις με διαρκείς δημιουργικές αναζητήσεις, έχει σφραγίσει με την αεικίνητη σκέψη και την ιδιοσυγκρασιακή της σκηνική γλώσσα τις τελευταίες δεκαετίες της ελληνικής θεατρικής παραγωγής.
Η πορεία: Από τη Θεσσαλονίκη στη ριζοσπαστική σκηνή
Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1944, η Ρούλα Πατεράκη ξεκίνησε την επαφή της με το σανίδι σε πολύ νεαρή ηλικία. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και εν συνεχεία θέατρο στη Δραματική Σχολή του Κυριαζή Χαρατσάρη. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του «Θεατρικού Εργαστηρίου Θεσσαλονίκης», πριν μετακομίσει στην Αθήνα, όπου άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά της ως ιδρύτρια της «Επιθεώρησης της Δραματικής Τέχνης» (1978-1985) και του «Δραματικού Θεάτρου Ρούλα Πατεράκη» (1990).
Στην πολυετή καριέρα της, η Πατεράκη έχει αναμετρηθεί με κορυφαία έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου, υπογράφοντας ριζοσπαστικές σκηνοθεσίες και χαρίζοντας συγκλονιστικές ερμηνείες σε κλασικούς ρόλους. Χαρακτηρίζοντας η ίδια το «σπουδαίο θέατρο» ως «πολεμική Τέχνη», το έχει υπηρετήσει με μια στρατιωτική πειθαρχία και έναν ανικανοποίητο, διαρκή πειραματισμό, αναζητώντας πάντα τον κίνδυνο και την υπέρβαση των ορίων.
Σημαντικές Παραστάσεις (ενδεικτική επιλογή) Ως Σκηνοθέτις και Δημιουργός
Η Ρούλα Πατεράκη διακρίνεται για τη ριζοσπαστική της ματιά σε κλασικά έργα και για τη δημιουργία πρωτότυπων, σύνθετων παραστάσεων, συχνά βασισμένων σε δική της δραματουργική επεξεργασία.
- Το μανιφέστο του πολέμου (2014 – Δραματουργία, Διασκευή, Σκηνοθεσία): Βασισμένο στον Θουκυδίδη, εξερευνώντας τη βιαιότητα της ανθρώπινης φύσης.
- Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι (Μπ. Μ. Κολτές, Σκηνοθεσία): Μία από τις σημαντικές σκηνοθετικές της δουλειές.
- Το κουκλόσπιτο – Νόρα (Ερ. Ίψεν, 1990 – Σκηνοθεσία): Παραγωγή με την οποία έβαλε τη δική της σφραγίδα στο έργο.
- Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ (Ρ. Β. Φασμπίντερ, 1987 – Σκηνοθεσία): Σημαντική δουλειά της στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας.
- Ορλάντο (Βιρτζίνια Γουλφ, 1998 – Σκηνοθεσία).
- Στο βυθό (Μ. Γκόρκι – Σκηνοθεσία, Εθνικό Θέατρο, Πειραματική Σκηνή).
Επίσης, έχει σκηνοθετήσει έργα των Μπερνάρ Σω (Ωραία μου κυρία), Ντοστογιέφσκι (Ο ηλίθιος), Άλεξ βαν Βαρμερνταμ (Ο μικρός Τόνυ), μεταξύ άλλων.
Ως Ηθοποιός
Εκτός από σκηνοθέτις, η Πατεράκη έχει ερμηνεύσει πολλούς κορυφαίους ρόλους, συχνά σε παραγωγές που σκηνοθετούσε η ίδια, αλλά και σε συνεργασίες.
- Τρωάδες (Ευριπίδης, 2023 – Ρόλος: Εκάβη): Μία από τις πιο πρόσφατες και συζητημένες της ερμηνείες, σε παραγωγή του ΚΘΒΕ που ανέβηκε στην Επίδαυρο.
- Νίκη, απόψε στο πάρτι (Διασκευή του Πάρτι στο σπίτι της Ελισάβετ Π., 2022 – Μονόλογος/Ερμηνεία).
- Η αυλή των θαυμάτων (Ιάκ. Καμπανέλλης, 2022 – Ρόλος: Αννετώ).
- Το όνειρο ενός γελοίου ανθρωπάκου (Φ. Ντοστογιέφσκι – Ερμηνεία).
- 4.48 Ψύχωση (Σάρα Κέιν – Ρόλος: Πρόσωπο).
- Κασσάνδρα (Κρίστα Βολφ – Ρόλος: Κασσάνδρα).
- Έντα Γκάμπλερ (Ερ. Ίψεν – Ρόλος: Έντα Γκάμπλερ).
- Ευτυχισμένες μέρες (Σάμουελ Μπέκετ – Ρόλος: Γουίνι).
- Το φως του γκαζιού (2011).
Θεατρικές Εταιρείες και Σχήματα
Η καριέρα της Πατεράκη συνδέεται στενά με την ίδρυση και λειτουργία ρηξικέλευθων θεατρικών σχημάτων:
- Θεατρικό Εργαστήρι Θεσσαλονίκης (Ιδρυτικό μέλος).
- Επιθεώρηση της Δραματικής Τέχνης (1978-1985 – Ιδρύτρια).
- Δραματικό Θέατρο Ρούλα Πατεράκη (Ίδρυση 1990).
- Στενή συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ) και το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας.
Η νέα πρόκληση: «Sillilab» και ο John von Neumann
Στο νέο της έργο, η Πατεράκη επιβεβαιώνει τη διαχρονική της γοητεία για τις επιστημονικές και φιλοσοφικές προκλήσεις. Το «Sillilab: No difference between ho ho ho!!!» είναι αφιερωμένο στον κορυφαίο μαθηματικό του 20ού αιώνα, Τζον φον Νόιμαν, μια πολυσχιδή προσωπικότητα με τεράστια επίδραση στην Πληροφορική, την Κβαντική Φυσική και την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ).
Η παράσταση, μέσα από την ιδιαίτερη σκηνική γλώσσα της δημιουργού, επιχειρεί να συνδυάσει το ανθρώπινο με το τεχνητό στοιχείο, εξερευνώντας το πνεύμα και το έργο του Νόιμαν και συνδέοντας το παρελθόν με το μέλλον.
Η Ρούλα Πατεράκη θέτει επί σκηνής το «δράμα» της σχέσης ανθρώπου και μηχανής, τονίζοντας ότι οι μηχανές είναι ικανές να ξεπεράσουν την ανθρώπινη φύση. Με την επιλογή της αυτή, προβληματίζει έντονα για την αναγέννηση του θεάτρου μέσα από την τεχνολογική πρόοδο, θέτοντας ουσιαστικά ερωτήματα για το μέλλον της Τέχνης και της ίδιας της ανθρωπότητας, από την πόλη που ξεκίνησε την καλλιτεχνική της διαδρομή.
