.
Γράφει για την Κουλτουρόσουπα.
.
Από τη στήλη «ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»
Xρόνια με όσα συμβαίνουν γύρω, διαπιστώνω ότι από τις σοφές ρήσεις που έχουν ειπωθεί αιώνες πριν, αυτή που μου έρχεται στο μυαλό συχνότερα από κάθε άλλη και βρίσκει άπειρες εφαρμογές σε πληθώρα περιπτώσεων είναι: «Η γυναίκα του Καίσαρα δεν αρκεί να είναι τίμια, πρέπει και να φαίνεται»… Εξηγήσιμο βέβαια την εποχή της κυριαρχίας του «φαίνεσθαι» και παρότι δεν πρόλαβα να ζήσω… στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία για να συγκρίνω τα ήθη, είναι προφανές ότι ανέκαθεν για τα προβεβλημένα πρόσωπα, αυτό που έδειχναν δημόσια ήταν το πλέον καθοριστικό… Σε σύγχρονη μετάφραση και πιο ειλικρινή εκδοχή θα βάζαμε υπότιτλο: «εσύ φίλε που κατέχεις αξίωμα ή βρίσκεσαι στη δημοσιότητα ή λειτουργείς ως πρότυπο κλπ. αν ΔΕΝ δείξεις πχ. «τίμιος» δεν θα πιστέψει κανείς ότι είσαι, ενώ αν δείξεις τέτοιος – έστω κι αν στην πραγματικότητα απέχεις από την τιμιότητα παρασάγγας- όλοι θα πιστέψουν ότι είσαι! Τελικά, όχι… τρελοί, αλλά άκρως προφητικοί αυτοί οι Ρωμαίοι!
Διότι το τσιτάτο τους, αιώνες μετά, μοιάζει να εφαρμόζει γάντι σε κάθε ανάλογη περίσταση, όπου ένα δημόσιο πρόσωπο καλείται να «ταυτίσει» το είναι του με την έξωθεν εικόνα του, ειδικά σε καιρούς που η εικόνα και γενικώς τα «φαινόμενα» ασκούν τη δική τους ιδιότυπη «δικτατορία» καπελώνοντας οτιδήποτε άλλο… Άσχετα που το επίσης σοφό και μεταγενέστερο «τα φαινόμενα συχνά απατούν» έρχεται να αμφισβητήσει τα προηγούμενα, ωστόσο αυτό ουδόλως απασχόλησε τον… Καίσαρα και τους Ρωμαίους εν γένει, όντας πεπεισμένοι ότι «αρκεί να δείξεις για να πείσεις»… Το αν απατάς ή παραπλανάς ή υποκρίνεσαι με αυτό που δείχνεις ως δημόσια βιτρίνα, πίσω από την οποία πιθανόν να κρύβεις κάτι εντελώς διαφορετικό, ελάχιστη σημασία έχει για ένα πρόσωπο στο επίκεντρο με τα μάτια όλων στραμμένα πάνω του… Ανεξάρτητα από το τί πιστεύει, τί νιώθει, τί σκέφτεται, ΟΦΕΙΛΕΙ εκ της θέσεώς του να προβάλλει δημόσια το «σωστό», ήτοι το κοινά αποδεκτό, που πρακτικά σημαίνει ότι οι Ρωμαίοι, μεταξύ άλλων, έβαλαν και τις βάσεις της περιβόητης… πολιτικής ορθότητας!
Όλα τούτα τα μακροσκελή που αραδιάζω, μου ήρθαν στο μυαλό βλέποντας τη φωτογραφία των γελαστών καλλιτεχνών στη διαδήλωση για την τραγωδία των Τεμπών που γυροφέρνει στο διαδίκτυο και φυσικά δέχεται πληθώρα χλευαστικών αντιδράσεων…. όπου λογής ηθοποιοί και μαζί τους ο πρόεδρος του ΣΕΗ Σπύρος Μπιμπίλας, αγκαλιασμένοι και χαμογελαστοί στη διάρκεια της διαδήλωσης, ποζάρουν στο φακό για «αναμνηστική φωτογραφία», που φυσικά δεν προοριζόταν για τα προσωπικά τους άλμπουμ ή τα συρτάρια τους, αλλά για τα προφίλ τους, που σημαίνει… φέιγ βολάν στο διαδίκτυο με δυνατότητα από οποιονδήποτε να σχολιάσει το θέαμα όπως γουστάρει… και βεβαίως το έκανε, κομψά ή άκομψα ή ειρωνικά ή σαρκαστικά ή προσβλητικά κλπ., θεωρώντας ότι η εικόνα των χαμογελαστών προσώπων σε μια εκδήλωση διαμαρτυρίας για εθνική τραγωδία με δεκάδες νεκρούς, επουδενί συνάδει με την πένθιμη περίσταση και επιπλέον προσβάλλει τη μνήμη τους, καταλογίζοντας στους φωτογραφιζόμενους τουλάχιστον αναισθησία…
.
Καταρχάς αντιλαμβάνεται κανείς ότι η πλειονότητα των επιθέσεων ενέχουν υποκρισία, εκτός αν δεχθούμε ότι οι επικριτές στο σύνολό τους- εξαιρώντας αυτονόητα τους οικείους των 57 – ολημερίς κι ολονυχτίς μοιρολογούν τους νεκρούς, ότι η καθημερινότητα, η δουλειά, οι συντροφιές, οι δραστηριότητές τους έχουν σταματήσει, ότι δεν διανοούνται να τους ξεφύγει χαμόγελο ούτε στιγμή μέσα στη μέρα, ότι το πένθος και ο θρήνος έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στις ζωές τους χωρίς την παραμικρή χαραμάδα, ότι δεν επιτρέπουν στους εαυτούς τους ούτε ψήγμα παρήγορης μικροχαράς, ότι θεωρούν αδιανόητο να φωτογραφηθούν μετά την 1/3/23 με υποψία γέλιου στο πρόσωπο, ότι μετά την αποφράδα ημερομηνία κυκλοφορούν μόνιμα κατηφείς, αμίλητοι, με έκφραση πόνου και κλαμένα μάτια… Κι όλα τούτα για έναν ιδιαίτερο, παρορμητικό, μεσογειακό λαό με έντονο ταπεραμέντο και ακραίες αντιδράσεις «ή του ύψους ή του βάθους», ο οποίος αιώνες τώρα πορεύεται ξορκίζοντας τις συμφορές του με εξωστρέφεια ή σαρκασμόκαι επιβεβαιώνει σε κάθε ανάλογη περίσταση το «δικό» του τσιτάτο ότι «δεν υπάρχει γάμος χωρίς κλάμα και κηδεία χωρίς γέλιο», όσο παράδοξο κι αν ακούγεται για τους μη γνώστες της ψυχοσύνθεσής του…
Παρά ταύτα όμως, όσο κι αν διακρίνει κανείς υποκρισία σε μερίδα των επιτιθέμενων, προσωπικά δεν μπορώ να διαφωνήσω μαζί τους, καθώς συμμερίζομαι σε μεγάλο βαθμό τις ενστάσεις τους- αρκεί βέβαια να εκφράζονται κόσμια… Κι αυτό γιατί η φράση περί της «γυναίκας του Καίσαρα», είτε μου αρέσει είτε όχι, είτε συμφωνώ είτε διαφωνώ, δεν μπορώ να αρνηθώ ότι ισχύει και μάλιστα την εποχή του θεαθήναι περισσότερο από ποτέ! Που εν προκειμένω προσαρμόζεται κατάλληλα για την περίσταση ως: «Ένας διάσημος καλλιτέχνης που διαδηλώνει για την τραγωδία δεν αρκεί να είναι λυπημένος, πρέπει και να φαίνεται»… Για να είμαστε δε ακριβείς, σύμφωνα με τον αρχικό συλλογισμό, ελάχιστα ενδιαφέρει αν και πόσο νιώθει μέσα του πραγματικά λυπημένος, αυτό που έχει καθοριστική σημασία για τη δημόσια εικόνα του είναι να «δείχνει» λυπημένος στο φακό… γιατί αν το «δείχνει» με θλιμμένο, αγέλαστο πρόσωπο, οι πάντες θα πειστούν για την… ειλικρίνεια των συναισθημάτων του, άσχετα αν στην πραγματικότητα δεν του καίγεται καρφί και απλά παίζει ρόλο για να είναι αποδεκτός- πολιτικά ορθός… Ενώ όταν βγαίνει με χαμόγελα, πώς να πείσει ότι ήταν ένα περιστασιακό ενσταντανέ της στιγμής και ότι όντως αισθάνεται βαθιά μέσα του θλίψη;
Επειδή όμως ξέρει πολύ καλά την απήχηση τουφαίνεσθαι για δημόσια πρόσωπα και ότι πάνω σε αυτό κατ’ ουσίαν χτίζει την εικόνα και ενίοτε την καριέρα του, εφόσον τον ενδιαφέρουν, οφείλει εκ των πραγμάτων να προσέχει! Γνωρίζει ότι η δημοσιότητα μαζί με το όφελος της προβολής που τόσο επιδιώκει, «πάει πακέτο» μοιραία με περιορισμούς και δεσμεύσεις, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να απολαμβάνει την πλήρη ελευθερία ενός άσημου, καθώς κάθε του κίνηση ή λόγος- ακόμα και η πλέον ανούσια σαχλαμάρα- μπαίνουν μοιραία στο μικροσκόπιο και αναλύονται ως αντικείμενο ευρύτατου σχολιασμού… Εν προκειμένω οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες της φωτογραφίας, όλως παραδόξως και εντελώς απρόσεκτα,αγνόησαν τη βαρύτητα του φαίνεσθαι και το τίμημα της δημοσιότητας, με συνέπεια να εισπράξουν την αναμενόμενη χλεύη…
Διότι ναι μεν σε μια διαδήλωση, ακόμη κι αν η αφορμή είναι τραγική, είναι ανθρώπινο κάποια στιγμή, για κάποιο άσχετο λόγο, να σου φύγει πιθανόν ένα αυθόρμητο χαμόγελο της στιγμής… όμως όταν στήνεσαι συνειδητάκαι ποζάρεις στο φακό περιχαρής, ξέροντας ως επώνυμος ότι το επόμενο λεπτό η φωτογραφία θα φτάσει στα πέρατα προκαλώντας λογικές αντιδράσεις για το «ασύμβατο» του θεάματος, λειτουργείς απερίσκεπτα, προκλητικά και προσβλητικά για την πένθιμη περίσταση!
Βλέπεις αυτό που κρίνεται είναι το γέλιο που φαίνεται, η λύπη ή η οργή σου είναι αθέατες για να εκτιμηθούν… Τόσο νιονιό χρειάζεται πια;;;
.
Δείτε όλα τα τελευταία άρθρα της Πίτσας Στασινοπούλουυ με μια ματιά εδώ.