Οι αγαπημένες θεατρικές ομάδες της πόλης… Από την Πίτσα Στασινοπούλου.
Συνήθως έχουν… «περίεργα» ονόματα, ενίοτε ευφάνταστα. Άλλα ρομαντικά, άλλα ποιητικά, άλλα με χιούμορ. Πολλά εξ αυτών στην αγγλική, αν και τούτη την τάση δεν την καταλαβαίνω πάντα. Κατά κανόνα άστεγες οι περισσότερες, αναζητούν φιλοξενία δεξιά κι αριστερά να εκθέσουν τη δουλειά τους. ενώ ο χώρος για πρόβες… μια πονεμένη ιστορία. Οι ελάχιστες τυχερές στεγασμένες, προσωρινά ή μόνιμα- όπου το «μόνιμα» μπορεί να είναι πολύ σχετικό- «ακροβολίζονται» στις παρυφές της πιάτσας. Σε αθέατες γωνιές, μικρά στενάκια, απρόσμενα υπόγεια, εκεί όπου χρειάζεσαι ακριβές στίγμα για να τις βρεις και τα ενοίκια μοιάζουν προσιτά. Άσχετα που η συνεχής αιμορραγία της τσέπης, καθιστά και το πλέον προσιτό… εν τέλει απρόσιτο και απομένει ένα καλλιτεχνικό όνειρο κρεμασμένο στην ελπίδα μιας ελάχιστης επιδότησης που ποτέ δεν θα έρθει…. Άλλωστε και σε καιρούς με ρέον χρήμα, σε μια χώρα που η αξιοκρατία φαντάζει γραφικό ανέκδοτο, η ανάσα της επιδότησης επέλεγε τη χορηγία οξυγόνου στους «εκλεκτούς» της.
Και οι πολυπληθείς τοπικές θεατρικές ομάδες, παλεύουν πια στα όρια της οικονομικής ασφυξίας, μέχρι να επέλθει για πολλές από αυτές το… μοιραίο. Τούτο βέβαια δεν σημαίνει ότι ΟΛΕΣ αξίζουν στήριξη, καθώς ανάμεσα τους δεν αποκλείεται να παρεισφύουν και τυχοδιώκτες ή λογής ματαιόδοξοι, ατάλαντοι, αριβίστες, άλλοι με «κόλλημα» να ανέβουν πάση θυσία στη σκηνή χωρίς να έχουν τίποτα απολύτως να πουν – αντίθετα δοκιμάζοντας τις αντοχές του θεατή, κι άλλοι επειδή μέσω του θεάτρου ανακάλυψαν μια βολική δίοδο προβολής και χρηματισμού, με αρπαχτές της συμφοράς. Ωστόσο παρόμοιες απόπειρες είναι λογικό να έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης, καθότι… τα φύκια δεν μπορούν να πωλούνται επί μακρόν για μεταξωτές κορδέλες. Ειδικά όταν το αυθεντικό «μετάξι» βρίσκεται παραδίπλα κι ο αγοραστής έχει μάτια και βλέπει και ένστικτο να κρίνει, μετά από απανωτές παραπλανήσεις και κούφιες μεγαλοστομίες.
Κι εδώ μιλάμε για αυθεντικό «μετάξι». Για τη μεγάλη πλειοψηφία των αξιόλογων θεατρικών ομάδων της πόλης, που όχι μόνο έχουν κάτι σημαντικό να πουν, αλλά το λένε με τρόπο ξεχωριστό, άξιο προσοχής- τουλάχιστον. Και ΟΧΙ… δεν είναι ο σωβινισμός το κίνητρο για έπαινο. Είναι η δίκαιη και αντικειμενική αξιολόγηση μιας δουλειάς και πορείας, που σε πλείστες περιπτώσεις και σε πείσμα αβάσταχτων δυσκολιών, η αφοσίωση σε υγιείς καλλιτεχνικούς στόχους, δεν μπορεί παρά να συγκινεί. Και να προκαλεί θαυμασμό, μια σειρά από εξαιρετικά «προσόντα»… σαν το ψαγμένο ρεπερτόριο, έξω από επιλογές του συρμού… η αναζήτηση του διαφορετικού σε κείμενα, σκηνοθεσία, ερμηνεία… ο συνεχής πειραματισμός σε νέες φόρμες εξελίσσοντας τη θεατρική τέχνη… το ομαδικό, συλλογικό πνεύμα στη δημιουργία… η επιλογή χαμηλών τόνων χωρίς τυμπανοκρουσίες… Έστω κι αν κάποιες φορές το «πείραμα» δεν φέρνει το ποθητό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Εντούτοις δεν μπορείς να μην εκτιμήσεις την τόλμη, το ρίσκο, την παραβίαση της πεπατημένης, γιατί ο μόνος που δεν κινδυνεύει από λάθη είναι ο άπραγος κι ο βολεμένος!
Όταν μάλιστα έχεις, πέρα από το καλλιτεχνικό/ εμπορικό ρίσκο, να αντιμετωπίσεις τον φοβερό και τρομερό ανταγωνισμό από παραστάσεις με μεγάλα ονόματα-κράχτες, αστείρευτη προβολή με όλα τα Μέσα στα πόδια τους, άφθονο χρήμα για ακριβές παραγωγές, το τόλμημα και η επιβίωση της τοπικής θεατρικής ομάδας, παίρνει διαστάσεις άθλου! Που απέναντι σε όλα αυτά, το μόνο που έχει να αντιπαραθέσει είναι ένα και πολύτιμο: Η ΨΥΧΗ! Ικανή να τροφοδοτεί φαντασία, ευρηματικότητα και μεράκι για το αντιστάθμισμα των «ελλείψεων» και να τα καταφέρνει θαυμάσια για τα κριτήρια ενός αυθεντικού θεατρόφιλου, που συχνά θα συναντήσει στους «αθόρυβους» θεατρικούς χώρους, πραγματικά διαμάντια! Καθότι είναι γνωστό ότι «πενία τέχνας κατεργάζεται», υπολογίζοντας εδώ… τας καλάς τέχνας! Που όταν συνδυάζονται με περίσσεια ταλέντου, συλλογικότητα, φρέσκιες ιδέες και… πείσμα, το θαύμα είναι θέμα χρόνου να προκύψει, όσα εμπόδια κι αν παρεμβληθούν. Καλό και άγιο το χρήμα και μέγας υποστηρικτής της τέχνης, ωστόσο χωρίς τον κατάλληλο ανθρώπινο παράγοντα, το μόνο που στηρίζει είναι φούσκες με πολύ θόρυβο στο σκάσιμο, σαν κάποιες υπερπαραγωγές που περιφέρουν θλιβερά το απόλυτο τίποτα… Τη στιγμή που σε ένα ταπεινό υπόγειο με ανύπαρκτο σκηνικό, απλήρωτους συντελεστές και φθαρμένους πάγκους, μπορεί να συντελείται αθόρυβα το μείζον…
Αφορμή για όλα αυτά μου έδωσε η κατηγορία των «τοπικών θιάσων» στα 6α Θεατρικά Κουλτουροβραβεία και η 5άδα των υποψηφίων ομάδων που διεκδικούν το βραβείο του «καλύτερου τοπικού θιάσου». Διαπιστώνοντας ότι ΚΑΙ οι 5 είναι υπέροχες, μεταξύ πολλών άλλων ισάξιων βεβαίως, από το πλούσιο θεατρικό δυναμικό της πόλης. Όποιος έχει παρακολουθήσει δουλειές τους, θα συμφωνήσει ότι οι εν λόγω υποψήφιες ομάδες συγκεντρώνουν όλα τα προαναφερθέντα «προσόντα» και κατέχουν επάξια μια θέση στην τιμητική λίστα. Σαν την EclipsesGroupTheater με δεύτερο «πόλο» δραστηριοποίησης στην Αμερική και δύο θαυμάσιες φετινές δουλειές, το «Πέτρες στις τσέπες του» και το «Εxit – Παρακαλώ περιμένετε», δύο πραγματικά ρεσιτάλ ερμηνείας/ σκηνοθεσίας. Το «Θέατρο Αναζήτηση» με την 30χρονη ποιοτική πορεία σε κλασικό κυρίως ρεπερτόριο- δοσμένο «αλλιώς» από την ψυχή της ομάδας, τον φετινό τιμώμενο Αχιλλέα Ψαλτόπουλο. Η Pushyourartcompany με ψαγμένες επιλογές και ευφάνταστες παραστάσεις, φλερτάροντας επιτυχημένα με τον σουρεαλισμό και το «διαφορετικό». Η ομάδα «Άρατος», από τις πιο δεμένες του χώρου, με νοσταλγικό άρωμα «παλιού καλού καιρού» και έμφαση στο αυθεντικό λαϊκό θέατρο, δια χειρός του ιδρυτή Βασίλη Τσικάρα. Το «Θέατρο του Άλλοτε» και η ψυχή αυτού, Βαρβάρα Δουμανίδου, με την αντισυμβατική/ καινοτόμα θεατρική προσέγγιση και την επιλογή ατμοσφαιρικών, σκοτεινών, αλλά συνάμα ρεαλιστικών παραστάσεων…
Μία και μία όλες τους, με δικό τους διακριτό στίγμα και όραμα, με συνεχή κατάθεση στα θεατρικά πράγματα της πόλης, έχοντας διαγράψει αξιοθαύμαστη πορεία και κατακτήσει το δικό τους πιστό κοινό. Με σταθερή δημιουργική παρουσία και διαρκείς αναζητήσεις- που συχνά μας εκπλήσσουν με απρόσμενες επιλογές και ιδέες, έρχονται να διαφοροποιηθούν από το συρφετό, την εμπορικότητα, τα αναμασήματα… Στο όνομα ενός ονείρου που επιμένει να αγνοεί ανυπέρβλητες δυσκολίες, αδειανά ταμεία, συμβιβασμούς, λογής εκπτώσεις και προχωρά σταθερά στο στόχο με τη δύναμη της ομάδας… Και μόνο γι αυτό το σπουδαίο που σηματοδοτούν συμβολικά, ανεξάρτητα από το όποιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, είναι αναμφίβολα άξιες πολλών βραβείων! Και νοερά, τα έχουμε ήδη απονείμει από καρδιάς, σε όλες τις αγαπημένες θεατρικές ομάδες της πόλης… Απλά, στην απονομή των 6ων Θεατρικών Κουλτουροβραβείων, θα το κάνουμε και έμπρακτα συνοδεία λαμπρής τελετής όπως τους αξίζει, τιμώντας ενδεικτικά την πολιτιστική προσφορά τους και το πολύτιμο μήνυμα που μεταφέρουν…
Φωτογραφικό υλικό