Πρόκειται για μια δημιουργό που έχει αφιερώσει τη ζωή της στο θέατρο, υπηρετώντας το με πάθος και αφοσίωση. Το όνομά της συνδέεται με παραστάσεις που αγγίζουν σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, προσφέροντας στο κοινό έναν τρόπο να δει τη ζωή από μια διαφορετική σκοπιά.
Με αφορμή τη νέα της παράσταση «Αγορομάνα», για την πορεία της, τις προκλήσεις που συνάντησε και τη σημασία της τέχνης ως μέσο κοινωνικού διαλόγου η Αφροδίτη Μητσοπούλου μιλά στον Γιώργο Μπαστουνά για την Κουλτουρόσουπα.
- Τι σας οδήγησε στην ίδρυση της Scratch Theater Company και ποιες ήταν οι πρώτες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε;
Η ίδρυση της Scratch ήρθε σαν το επόμενο μιας αλληλουχίας βημάτων, αλλά και σαν ένας τρόπος για να με κάνει να εστιάσω στους στόχους μου. Οι προκλήσεις στην αρχή αυτού του είδους των εγχειρημάτων είναι κυρίως οικονομικής φύσεως.
- Πώς η εμπειρία σας από διαφορετικά καλλιτεχνικά πεδία (όπως αρχιτεκτονική, χορός, μουσική) επηρεάζει την προσέγγισή σας στη σκηνοθεσία και τη θεατρική δημιουργία;
Η λειτουργία του κάθε καλλιτέχνη είναι μοναδική, αλλά είναι η ίδια σε όποιο πεδίο κι αν δημιουργεί. Το πέρασμα από διαφορετικά αντικείμενα με βοήθησε να χτίσω αυτή τη λειτουργία από πολλές πλευρές και με διαφορετικούς τρόπους. Πλέον δεν έχω την αγωνία πώς να χειριστώ ένα θέμα. Ξέρω πώς να παίρνω το χώρο και το χρόνο που χρειάζομαι, πώς να βάζω πλαίσιο, πώς να διαχειρίζομαι την έμπνευση, πώς να προχωράω όταν φτάνω σε αδιέξοδο και τί να κάνω όταν χάνω την εμπιστοσύνη μου.
site3.jpg)
- Ποιες ήταν οι βασικές επιρροές σας στο ξεκίνημα της καριέρας σας ως ηθοποιός και σκηνοθέτης;
Ως παιδί του μεταμοντέρνου βρήκα το δρόμο μου μέσα από πρακτικές του θεάτρου της επινόησης και του θεάτρου ντοκουμέντου. Αγαπώ πολύ τον Τσέχωφ, και πιστεύω ότι το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί καλλιτεχνικά είναι να κλειστώ σε αυτά που ξέρω και σε αυτά που κάνω καλά.
- Πώς σας διαμόρφωσε η συμμετοχή σας στη Χορωδία Εξαρχείων ως καλλιτέχνη και δημιουργό;
Η Χορωδία Εξαρχείων είναι ένα μοναδικό φαινόμενο. Είναι μια αυτό-οργανωμένη χορωδία στην οποία όλοι και όλες έχουν θέση και λόγο και μοναδικό τρόπο να τραγουδούν Μου έμαθε τα οφέλη της λειτουργίας σε ομάδα, τη σημασία της κοινότητας και μου έδωσε και τις Πηνελόπες, μια από τις πιο σημαντικές παραστάσεις της ομάδας.
- Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που έχετε αντιμετωπίσει ως καλλιτέχνης που αγγίζει κοινωνικά και πολιτικά θέματα;
Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να διατηρείται μια ισορροπία στον τρόπο που προσεγγίζονται αυτά τα θέματα. Είναι πολύ εύκολο για μια καλλιτέχνιδα να παρασυρθεί σε μονοπάτια που δεν οδηγούν πουθενά. Μπορεί να καταλήξει να είναι διδακτική ή να επηρεαστεί από τις επικρατούσες τάσεις, ακόμη και να αυτολογοκριθεί για να αποφύγει τις αντιδράσεις. Αυτές οι προκλήσεις καθιστούν τον διάλογο γύρω από κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα ιδιαίτερα περίπλοκο και έτσι πάντα προσπαθώ να γυρίζω πίσω στο γιατί θέλω να ασχοληθώ με ένα θέμα και στο πώς στέκομαι εγώ απέναντί σε αυτό, για να πάρω τις απαντήσεις στο πώς θα συνεχίσω.
- Τι καινούργιο προσφέρει η παράσταση στο δημόσιο διάλογο γύρω από τα ζητήματα της μητρότητας και των έμφυλων ανισοτήτων;
Το κείμενο της παράστασης, το οποίο περιλαμβάνει πολλές σύγχρονες γυναικείες εμπειρίες, ξεκίνησε να γράφεται πριν από τρία χρόνια και συνεχώς εξελίσσεται. Φέρνει στο προσκήνιο την πραγματικότητα όπως είναι, χωρίς ωραιοποιήσεις και χωρίς λογοκρισία. Οι γυναίκες που συμμετείχαν στις συνεντεύξεις πάνω στις οποίες δομήθηκε το κείμενο, οι καλεσμένοι μας και οι καλεσμένοι μας — οι οποίοι/ες διαφέρουν σε κάθε παράσταση — καθώς και οι θεατές με τους οποίους συζητάμε μετά την παράσταση, είναι πολλοί για να αγνοηθούν. Όλοι συμφωνούμε ότι η έμφυλη ανισότητα και η έμφυλη βία είναι πιο εκτεταμένες από ό,τι θα θέλαμε να πιστεύουμε. Επιπλέον, η παράσταση αναδεικνύει μια μορφή έμφυλης βίας που δεν έχει ακόμη θεσπιστεί νομοθετικά, και επομένως δεν αναγνωρίζεται επίσημα: τη μαιευτική βία.
- Ποιοι είναι οι καλλιτεχνικοί στόχοι της Scratch Theater Company για τα επόμενα χρόνια;
Οι στόχοι είναι να συνεχίσουμε με νέες παραγωγές θα υπηρετούν τους στόχους της ομάδας που είναι η συλλογικότητα, οι ανοιχτές – συμμετοχικές διαδικασίες αλλά και η διεκδίκηση της ισότιμης πρόσβασης όλων στην καλλιτεχνική δημιουργία και έκφραση.
- Ποιες από τις παραστάσεις σας θεωρείτε ορόσημο στην καριέρα σας και γιατί;
Η παράσταση ορόσημο είναι οι Πηνελόπες που είναι βασισμένη σε μαρτυρίες γυναικών από τη Γεωργία και τη Συρία. Παίχτηκε την άνοιξη και το φθινόπωρο του 2017 στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων στην Αθήνα και χαρακτηρίζεται από την πρωτοτυπία της θεατρικής φόρμας, καθώς ενσωματώνει υφολογικά στοιχεία από το θέατρο της επινόησης, το θέατρο ντοκουμέντο και το μουσικό θέατρο με ιδιαίτερη έμφαση στη χορικότητα. Ήταν για μένα μια πολύ μεγάλη πρόκληση καθώς είχα μια μεγάλη, για τα δικά μου δεδομένα, ομάδα ανθρώπων να συντονίσω και ένα θέμα που ήταν εξαιρετικά επίκαιρο και αμφιλεγόμενο. Και η Αγορομάνα είναι ορόσημο, αλλά δεν έχει ολοκληρώσει την πορεία της, οπότε δεν μπορώ να κάνω απολογισμό.
- Πώς η συνεργασία με τοπικές κοινότητες επηρεάζει το δημιουργικό σας έργο;
Με αφορά πάρα πολύ το θέμα της κοινότητας. Δεν θέλω να μπαίνω σε αυτό ως εξωτερική που ήρθε να κάνει μια παράσταση και μετά θα φύγει. Γι αυτό και εστιάζω στην περιοχή των Εξαρχείων, γιατί είμαι ενεργό μέλος της κοινότητας. Η κοινότητα έχει μεγάλη δύναμη και όταν οι άνθρωποι που την απαρτίζουν θελήσουν να εμπλακούν σε κάποιο παραστατικό γεγονός, τότε όλα μπορούν να συμβούν.
- Τι σημαίνει για εσάς η συμμετοχικότητα και η συλλογικότητα στη διαδικασία παραγωγής μιας παράστασης;
Σημαίνει ότι λειτουργούμε σαν ομάδα, σαν κοινότητα.
- Υπάρχει κάποιος καλλιτέχνης ή έργο που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για εσάς στη δημιουργία της «Αγορομάνας» ή άλλων παραστάσεων σας;
Ναι, υπάρχουν δύο παραστάσεις που επηρέασαν τη δημιουργία της Αγορομάνας. Η πρώτη είναι το Tell me Love is Real του Zachary Oberzan, την οποία παρακολούθησα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση το 2016, και η δεύτερη είναι το Nanette της Hannah Gadsby, που είδα στο Netflix. Στην πρώτη, με γοήτευσε η δομή της παράστασης: ο καλλιτέχνης φέρνει στη σκηνή την προσωπική του ιστορία, συνδυάζοντάς την με άλλες αφηγήσεις, οι οποίες φαίνονται αρχικά αποσπασματικές αλλά τελικά συνδέονται μεταξύ τους. Έχει πολύ προσωπικό ύφος και πρωτότυπη φόρμα, γεμάτη χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Από την άλλη, το Nanette ξεκινά ως κλασικό stand-up comedy, χωρίς ιδιαίτερη πρωτοτυπία στη δομή, μέχρι τη στιγμή που ανατρέπει τα πάντα και μετατρέπεται σε δραματική αφήγηση μέσα από την προσωπική εμπειρία της Gadsby. Η φεμινιστική προσέγγιση της παράστασης με ενέπνευσε, ιδιαίτερα ο τρόπος που η καλλιτέχνιδα χτίζει πάνω στη δική της έκθεση, καθώς και η ξαφνική και ριψοκίνδυνη στροφή στη δραματουργία.
- Ποιο είναι το κίνητρο που σας ωθεί να αγγίζετε κοινωνικά θέματα μέσω της τέχνης σας;
Αυτά τα θέματα με απασχολούν, πώς θα μπορούσα να μιλήσω για κάτι άλλο;
- Πώς ισορροπείτε τον κωμικό και τον δραματικό τόνο σε παραστάσεις με σοβαρή θεματολογία;
Αυτό είναι το αγαπημένο μου. Το παιχνίδι ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό μπορώ να το παίζω για πάντα και δεν θα κουραστώ ποτέ να το εξερευνώ. Πιστεύω στη δύναμη που κρύβεται στις αντιθέσεις καθώς και στο ότι όλα είναι πολύ σοβαρά ή και καθόλου, ανάλογα πως θα τα δεις.
- Τι θα συμβουλεύατε νέους καλλιτέχνες που θέλουν να ασχοληθούν με τον κοινωνικό ακτιβισμό μέσω του θεάτρου;
Θα τους συμβούλευα, αν μπορώ να δώσω μια συμβουλή, να μην πάνε προς την καταγγελία αλλά προς την ποίηση.
- Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά σας σχέδια ή όνειρα;
Τα καλλιτεχνικά μου σχέδια κινούνται προς δύο κατευθύνσεις. Η μία είναι να συνεχίσω το δρόμο που έχω πάρει χωρίς να λοξοδρομήσω. Αυτό σημαίνει ότι κάνω δουλειές που μου αρέσουν με ανθρώπους που εκτιμώ χωρίς να κάνω εκπτώσεις σε αυτά που πιστεύω και που θέλω να πω. Ο άλλος είναι, έχοντας αποδεχτεί τη μοίρα της απόφοιτης λυκείου και γνωρίζοντας πια όλες τις δυσκολίες, να καταφέρω μέσω της οικονομικής βιωσιμότητας της Scratch να δημιουργήσω ιδανικές συνθήκες εργασίας για την ομάδα. Σαν οι σπουδές μας, οι κόποι μας, οι αμέτρητες ώρες απλήρωτης εργασίας μας και τα όνειρά μας να έχουν κάποια αξία.
SUREAL
«Αγορομάνα» της Αφροδίτης Μητσοπούλου.
Πρεμιέρα: Δευτέρα 04/11, 21:00
– Χορηγός επικοινωνίας: Kulturosupa.gr
Μια νέα μητέρα διαπιστώνει ότι η ανατροφή παιδιών σε συνθήκες κοινωνικής πίεσης και αδιάκοπων «καλοπροαίρετων» οδηγιών καταλήγει να είναι μια επίπονη, εντατική και μοναχική εργασία. Μόνο εκείνη το βιώνει έτσι; Είναι κακή μητέρα;
Σκηνοθεσία: Ιάκωβος Μολυμπάκης, Αφροδίτη Μητσοπούλου. Ερμηνεύουν Ιάκωβος Μολυμπάκης, Αφροδίτη Μητσοπούλου.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Δευτέρα 4, Τρίτη 5, Τετάρτη 6 Νοεμβρίου στις 21:00.
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ
