Θα σου ξεκαθαρίσω από την αρχή πως αυτή είναι η δεύτερη συνεχόμενη εβδομάδα που δε μου βγαίνει το κείμενο αβίαστα. Δε νιώθω πως στερούμαι έμπνευσης, το αντίθετο μπορώ να πω. Δεν Είναι Πως Δεν Έχω Θέματα, Απλώς Δεν Έχω Όρεξη Να Γράψω… Για κάποιον περίεργο λόγο νιώθω πως έχω ήδη πει πολλά. Δεν το λέω από άποψη «έκθεσης», απλώς είμαι σε μία φάση που μου φαίνεται πως δεν έχει νόημα. Δεν ξέρω τι μου φταίει… Κάτι που είδα πως το άρθρο μου που είχε τις περισσότερες αναγνώσεις μέχρι τώρα ήταν αυτό με την λέξη «Ντάνος» στον τίτλο, κάτι που το δεύτερο σε αναγνώστες ήταν το «Μπούτι Ή Στήθος»… Τα έγραψα και στο προηγούμενο άρθρο, το περίμενα και είμαι ΟΚ, δεν κάνω παράπονα. Το αντίθετο, χαίρομαι. Με τον ένα τρόπο ή τον άλλο βλέπω πως διαβάζομαι από κόσμο, υπάρχει ενδιαφέρον, έχω feedback, «περνάω» το μήνυμα που θέλω, όλα καλά… Αλλά…
Μία από τις «ανταποκρίσεις» που είχα σε σχέση με ένα άρθρο μου, με έβαλε σε διαδικασία να σκέφτομαι πολλά για το ποια είναι τελικά η ουσία της ανταπόκρισης μιας και τελικά «ο δέκτης» δεν κατάλαβε τίποτα από αυτά που έγραψα. Ναι, θα πεις, δεν μπορεί όλοι να πιάσουν αυτό που θέλεις να πεις, κάποιος δε θα το πιάσει, κάποιος θα διαφωνήσει… Με αυτόν που θα διαφωνήσει δεν έχω κανένα πρόβλημα. Καθένας είναι υπεύθυνος για τις απόψεις του αρκεί να μην προσβάλλουν κάποιον. Δεν ξέρω αν είναι πείσμα, εγωϊσμός ή ό,τι άλλο, αλλά αυτός ο ένας εμένα με προβληματίζει. Κυρίως επειδή δεν είναι παντελώς άσχετος με τον χώρο μου ή με αυτά που γράφω και θεωρώ (και περίμενα) πως θα έπρεπε να έχει καταλάβει. Όχι να συμφωνήσει, να καταλάβει.
Έχω ήδη ξεκινήσει δύο άρθρα, προχωρώντας όμως με οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα. Πως με κάποιον τρόπο προσπαθώ «να πείσω» ένα μέρος του αόρατου κοινού μου πως ο ηθοποιός αξίζει περισσότερα από όσα του συμβαίνουν και αυτό –ως προς το περιεχόμενο της στήλης- δεν είναι καθόλου στις προθέσεις μου. Αν δε σου αναγνωρίσει κάποιος την αξία σου από μόνος του, τότε ό,τι και να σου αναγνωρίσει είναι λιγότερο από αυτό που αξίζεις. Και δε μιλάω για εμένα προσωπικά ως ηθοποιό, μιλάω για τον ηθοποιό ως επάγγελμα.
Πρόσεξε τώρα αναγωγές… Ο ηθοποιός τι είναι; Η τέχνη του, το θέατρο. Και θέατρο δεν είναι μόνο ο ηθοποιός, είναι και το κοινό. Και το κοινό (τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος του) εκτιμά και σέβεται και τιμά το θέατρο, είτε γενικά, είτε ως μέρος αυτού. Διάβαζα όμως ένα άρθρο (της κυρίας Τασούλα στο www.iefimerida.gr)το οποίο με εξόργισε. Όχι το άρθρο, η κατάσταση. Δεν είναι το πρώτο που διαβάζω γι’ αυτό το θέμα αλλά είναι το αυτό που οπτικοποίησε το πρόβλημα και που δεν αφήνει άλλα περιθώρια για αναβλυτικότητα, αναστολές, περιστροφές, ενδιασμούς, σκέψεις, επισκέψεις, διασκέψεις ή ό,τι άλλο… Αναφέρομαι στην απαξίωση του Θεατρικού Μουσείου, την απίστευτη αδιαφορία και την κατάντια μας. Τρία σε ένα.
Τι; Δεν ήξερες πως υπάρχει Θεατρικό Μουσείο;;; Δεν είναι παράλογο. Γιατί να το ξέρεις; Εδώ και έξι χρόνια είναι κλειστό άλλωστε. Ιδρύθηκε το 1938 για να επιβιώσει από τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο, να κλείσει το 2012 και να ηττηθεί από κλέφτες που εισβάλλουν κάθε τρεις και μία. Είναι κλειδωμένο, σαπίζει στην υγρασία και τη μούχλα και οι μόνοι μόνιμοι επισκέπτες του είναι έντομα και ζώα που η ζωή τους τελειώνει εκεί μέσα και γίνονται κι αυτά παράδοξα εκθέματα μιας νεκρώσιμης παράστασης που δεν έπρεπε να παιχτεί ποτέ. Αυτό είναι το θέατρο του παραλόγου.
Η σπουδαιότητα και η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός μουσείου είναι ιδιαζούσης σημασίας για τη διάσωση της ιστορίας ενός τόπου και τους ανθρώπους του αλλά και τον κόσμο γενικά. Η αναγνώριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και η προφύλαξή της, η προσπάθεια διαιώνησής της είναι αναγκαία για τους επόμενους. Δεν έχει να κάνει με ιστοριολαγνεία και παρελθοντολογία, πρόκειται για ΙΣΤΟΡΙΑ και η διαφορά είναι μεγάλη. Ειδικά για το θέατρο, να μου επιτρέψετε, που είναι η πιο ζωντανή από τις τέχνες και η μόνη που δεν μπορεί να διασωθεί αυτούσια, παρά μόνο μέσα από χειρόγραφα, κείμενα και αντικείμενα, αρχειακό έντυπο υλικό και ευτυχώς πλέον με την τεχνολογία, στεγνά από ατμόσφαιρα και συναίσθημα βίντεο. Και στη χώρα που γεννήθηκε το θέατρο, αυτό δεν είναι δυνατό να γίνει. Δεν είμαστε ικανοί να τα σώσουμε…
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 2 – ΣΕΛΙΔΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ
Διάβασα κι άλλα άρθρα, βρήκα τη σελίδα του μουσείου στο facebook και πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω πώς και γιατί καταλήγουμε στο σήμερα. Όλα αυτά τα χρόνια που το μουσείο είναι κλειστό, υπήρξαν άρθρα που έλεγαν πως το μουσείο θα μεταφερθεί στην Λυρική, στο Μέγαρο, σε διάφορα μέρη. Δεν ξέρω πού κόλλησαν. Τώρα γράφουν πως τα βιβλία θα μεταφερθούν και θα αποθηκευτούν σε κούτες στην ΕΡΤ. Θα αποθηκευτούν! Τα βιβλία μόνο. Για τα εκθέματα δε διάβασα κάτι. Διάβασα κι άλλο ένα άρθρο (συγγνώμη που δεν τα αναφέρω όλα αποδίδοντας τα εύσημα στους γράφοντες…) που αναφέρει πως υπάρχουν πάνω από 1640 εγκαταλελειμμένα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Και θα μου πεις, εδώ το Υπουργείο Πολιτισμού δε φρόντισε να πληρώνει το ενοίκιο του υπογείου στο οποίο ήταν χωμένο το μουσείο, θα ανακατασκευάσουν κτίριο για τη φιλοξενία του; Το να παραχωρηθεί ένα κτίριο και να δωθεί σε όποιον έχει τα χρήματα και τη διάθεση να αναλάβει να το κάνει μουσείο είναι κάτι που δεν πέρασε από το μυαλό κανενός… Και πόσες γραφειοκρατικές ζωές θα έπρεπε να περάσουν για να γίνει κάτι τέτοιο; Δεν ξέρω αν το μυαλό μου είναι τόσο φτωχό, αλλά δεν υπάρχει κανείς που θα μπορούσε να αναλάβει έτσι κι αλλιώς; Η Εθνική Τράπεζα, το Ίδρυμα Ωνάση ή το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Κάποιος… Κάπου… Το μουσείο επίσης απασχολούσε 14 υπαλλήλους, τους μισθούς των οποίων κανείς δεν μπορεί να πληρώνει. Αλλά παράλληλα υπάρχουν άπειροι δημόσιοι υπάλληλοι εν αχρηστεία, που πληρώνονται για να κάθονται (στην καλύτερη περίπτωση εκεί που είναι διορισμένοι κι όχι στα σπίτια τους) εναντίον δεκατεσσάρων που έκαναν αποδεδειγμένα τρομακτική δουλειά. Προφανώς η πραγματική εργασία δεν είναι το ζητούμενο…
Το υλικό που υπάρχει είναι ανεκτίμητο. Είχα επισκεφτεί το μουσείο κάποτε για να δώσω κάποια θεατρικά προγράμματα. Πέραν από την ψηφιοποίηση 26,915 τεκμηρίων (αφισών, προγραμμάτων, φωτογραφιών, χειρογράφων 1.000 ωρών οπτικοακουστικού υλικού με πολύ υλικό διαθέσιμο στην τότε ιστοσελίδα του Μουσείου) και υπήρχαν τόσο σημαντικά εκθέματα, τα οποία μου είναι αδιανόητο πως γίνονται προσφορά στον όποιον αποφασίσει να μπουκάρει στο μουσείο και να τα σηκώσει, έτσι, για το γούστο…
Προσωπικά αντικείμενα και κοστούμια μυθικών ηθοποιών, σκηνογραφικές μακέτες, πίνακες… Η Θεατρική Βιβλιοθήκη –μοναδική στο είδος της– απαρτιζόμενη από χιλιάδες τόμους για το Ελληνικό και το ξένο θέατρο, που χρονολογούνται από το 1736 και εκατοντάδες χειρόγραφα από το 1860… Μάσκες των Δελφικών Γιορτών του 1927, η μάσκα του Κύκλωπα από την παράσταση «Κύκλωψ» του 1930, μία επιστολή του Νικηταρά προς τον Παπαφλέσσα του 1823, στην οποία ζητούσε το τζαμί που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του Ναυπλίου να γίνει θέατρο… Στο μουσείο υπήρχαν ανακατασκευασμένα τα καμαρίνια των: Κυβέλης Ανδριανού, Κατερίνας Ανδρεάδη, Βασίλη Αργυρόπουλου & Γιώτας Λάσκαρη, Αιμίλιου Βεάκη, Σοφίας Βέμπο, Αλίκης Βουγιουκλάκη, Μαρίας Κάλλας, Τζένης Καρέζη, Μάνου Κατράκη, Μαρίκας Κοτοπούλη, Έλλης Λαμπέτη, Βασίλη Λογοθετίδη, Μελίνας Μερκούρη, Δημήτρη Μυράτ, Χριστόφορου Νέζερ, Κατίνας Παξινού & Αλέξη Μινωτή, Ελένης Παπαδάκη και Δημήτρη Χορν. Κάμποσους τους ξέρεις κάποιους δε θα τους μάθεις ποτέ. Ποιος τους έκανε έξωση; Και έξωση σε ποιους; Και από πού; Από τις ζωές μας; Από τη μνήμη μας;
Κι όλα αυτά δεν μπορεί πλέον να τα δει και να τα χαρεί κανείς μας. Δεν ξέρω ποιος νομίζει πως του ανήκουν και πως μπορεί να τα κάνει ό,τι θέλει. Δεν ξέρω ποιος είναι αυτός που μπορεί να αποφασίζει πως ό,τι γεννιέται εδώ πέρα, το σκοτώνουμε εδώ πέρα, ποιος είναι αυτός που αποφασίζει για το ρίξιμο της αυλαίας… Διάβασα μόνο πως ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, κύριος Κώστας Γεωργουσόπουλος και ο αντιπρόεδρος, κύριος Γιώργος Μιχαλακόπουλος, είναι και οι δύο αντιμέτωποι με δέσμευση της προσωπικής τους περιουσίας και 20 μήνες φυλάκιση με αναστολή έκαστος, εξαιτίας των χρεών του μουσείου ελλείψει χρηματοδότησής του από το Υπουργείο. Λες κι όσα έχουν προσφέρει τόσα χρόνια καθένας στον τομέα του δεν ήταν αρκετά… Και πού θα βρεθούν τα απαιτούμενα χρήματα για την συντήρηση του μουσείου; Πάλι με το φτωχό μου το μυαλό θα πω από το ίδιο το θέατρο. Στα εισιτήρια υπάρχει ένας φόρος 6%. Το ίδιο το θέατρο θα μπορούσε να συντηρήσει την ιστορία του. Αλλά αυτά είναι μαθηματικά που μόνο εγώ αντιλαμβάνομαι ως λογικά…
Δεν ξέρω ποιος είναι ο υπεύθυνος για όλα αυτά, αλλά όποιος κι αν είναι έχει κάτι που τον βαραίνει, την ΕΥΘΥΝΗ. Και η ευθύνη δεν είναι απλά μια λέξη με έξι γράμματα. Έχει πολλές υποχρεώσεις. Όταν η αξία κάποιων πραγμάτων περνάει στο «ανυπολόγιστο», υποθέτω πως δεν υπάρχουν λογικές συγκρίσεις. Άρα, πόσο λιγότερο σημαντικό είναι όλο αυτό το υλικό από οτιδήποτε αρχαίο π.χ.; Γιατί αυτή η συλλογή δε χρήζει άμεσης διάσωσης;
Είναι τραγικό να ακούω μία ζωή ολόκληρη και για το οτιδήποτε πως η Ελλάδα γέννησε αυτό, η Ελλάδα γέννησε εκείνο, στην Ελλάδα εφεύραμε το τάδε και να καπηλευόμαστε ουσιαστικά μια Ελλάδα που έζησε εκατοντάδες χρόνια πριν από εμάς και ΠΟΤΕ δε θα είμαστε πραγματικά αντάξιοί της. Όχι μόνο δε γεννάμε, δεν μπορούμε έστω να διατηρήσουμε και να συντηρήσουμε. Ο πολιτισμός μας αργοπεθαίνει μπροστά στα μάτια μας.
Υ.Γ.1 Αυτή τη φορά, ακόμα περισσότερο από τις υπόλοιπες, δε με αφορούν τα like, ο αριθμός αναγνωστών και κοινοποιήσεων. Αλλά πέραν από οποιοδήποτε προσωπικό όφελος που μπορεί να θεωρείς πως έχω (κι ας μην έχω…), το να κοινοποιήσεις αυτό το άρθρο είναι ως και υποχρέωσή σου. Ως ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Το ό,τι έχει να κάνει με το θέατρο, μπορείς να το θεωρήσεις τυχαίο, μπορείς και όχι. Και κόπος δεν είναι και είναι πολύ σημαντικό να ακουστεί και να διαβαστεί και να γίνει γνωστό στους πάντες. Πολύ περισσότερο από τι μουσικό όργανο ή ποιος Ολύμπιος Θεός είσαι… Κι αν δε θες να κοινοποιήσεις το δικό μου, θα βρεις πολύ εύκολα κάποιο άλλο. Κάν’ το. Και κάν’ το για σένα.
Υ.Γ.2 …κι αφού δεν πέθανε εντελώς τη Δευτέρα, ήρθε την Τρίτη. Μα ήταν Τετάρτη κι αυτός κουρασμένος σαν από Πέμπτη. Την Παρασκευή φάνηκε πάλι. Δε βρήκε κανέναν κι έφυγε για Σαββατοκύριακο… Τετάρτη τον βρήκε.
Κάτι όχι δικό μου, για κάτι δικό μου..
.
….
Το άρθρο γράφτηκε ακούγοντας: Κόκκαλα να τρίζουν. Μόνο.
Φωτογραφικό υλικό
