10 κλασικά ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΚΛΙΣE ως δόλωμα… Από τον «ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ» της Π. Στασινοπούλου
Είναι αυτές οι μικρές και συχνά «πονηρές» φράσεις που συνοδεύουν … 11 στις 10 φορές μια παράσταση, είτε στο δελτίο τύπου της, είτε σε συνέντευξη συντελεστών, είτε απλά ως «περιρρέουσα» φήμη σχολίων… Φράσεις- στερεότυπα, ενταγμένες στο θεατρικό μάρκετινγκ, που μόνο όταν βάλεις «τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων», θα μπορέσεις να επιβεβαιώσεις αν πρόκειται για αλήθεια ή χοντρά παραμύθια! Μέχρι εκείνη τη στιγμή, λειτουργούν ως εντυπωσιακό δόλωμα που μπορείς να καταπιείς αμάσητο, ενώ την ώρα της κρίσης είναι πια αργά να φτύσεις το αγκίστρι… Ας δούμε όμως 10 γνωστά και μη εξαιρετέα θεατρικά κλισέ- δολώματα και η αξιολόγηση σε σένα αναγνώστη…
« Όπου παίζεται η παράσταση είναι sold out…»
Το πλέον πολυπόθητο που φιλοδοξεί λογικά ως «σφραγίδα» το θεατρικό σύμπαν! Μόνο που ενίοτε δεν αρκείται στη φιλοδοξία, μοστράρει το σλόγκαν φαρδύ- πλατύ, είτε ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, είτε όχι. Κι όταν μεν ανταποκρίνεται, δεν εγγυάται απαραίτητα ότι η παράσταση… βλέπεται, οπότε θα αντιμετωπίσεις σοβαρή κρίση ταυτότητας, αναρωτώμενος τι βρήκε το άπειρο πλήθος που εσύ ούτε για δείγμα κι αν είναι στραβός ο γιαλός ή εσύ στραβά αρμενίζεις. ‘Όταν πάλι δεν ανταποκρίνεται, θα τσιμπήσεις και θα πας με προσδοκίες, για να διαπιστώσεις ότι στους «τρεις κι ο κούκος» είσαι ο κούκος και θα τιμωρήσεις τον εύπιστο εαυτό σου που «δεν πρόκειται να ξαναπιαστεί κορόιδο» κατά… συρροή!
«Μια παράσταση που υμνήθηκε από τους κριτικούς…»
Δεν θα βρεις παράσταση γενικώς… μη «υμνημένη»! Δεν ενδιαφέρει αν ο ύμνος είναι πληρωμένος στα πλαίσια του προμόσιον, έχει ιδιοτελή κίνητρα, «ξοφλάει» ανταποδοτικά «υποχρεώσεις», αποτελεί κομμάτι δημοσίων σχέσεων, αν τέλος διαθέτει σοβαρότητα, αντικειμενικότητα, γνώση ή βεβαίως… θέαση της παράστασης- κάτι καθόλου αυτονόητο για τους «εντεταλμένους»! Οπότε ή θα αναφερθεί η υμνολογία γενικώς και αορίστως ως εύσημο ή θα παρατεθούν και αποσπάσματα, εκπληρώνοντας το στόχο του δολώματος. Και δεν αποκλείεται να διαπιστώσεις δια ζώσης ότι η «υμνημένη» είναι απλά για… τα μπάζα, οπότε κάτι αρχίζεις να ψυλλιάζεσαι…
«Περνάμε καλά στα παρασκήνια και βγαίνει προς τα έξω…»
Το παρόν είπα να το παραλείψω λόγω «υπερκατανάλωσης» σε βαθμό αηδίας, αλλά πώς να παραλείψεις το νούμερο ένα κλισέ στο στόμα κάθε μέλους του θιάσου; Λες και ως θεατή με αφορά το παρασκήνιο, οι λυκοφιλίες του και το «είμαστε μια ωραία ατμόσφαιρα»- που ενίοτε μετά το πέρας της συνεργασίας αποδεικνύεται ότι «ξεκατινιαστήκαμε μέχρι ξεφτίλας»! Όσο για το προσκήνιο που με αφορά και το «τί βγαίνει προς τα έξω», αφήστε με να το κρίνω ως θεατής και… όλο και κάτι θα πιάσει το ένστικτό μου, άσχετα αν εσείς στα καμαρίνια καλοπερνάτε ή μαλλιοτραβιέστε…
«Η παράσταση είχε 5… 15… 125 αυλαίες!»
Κλασικό των θεατρικών σχολίων, όπου επί της ουσίας συμβαίνει το εξής: υποκλίνεται στο φινάλε ο θίασος, χειροκροτείται και αποχωρεί(1η αυλαία)… το χειροκρότημα συνεχίζει εμφανώς υποτονικά αλλά ξαναβγαίνει, οπότε δυναμώνει (2η αυλαία)… το χειροκρότημα σχεδόν σταματά πλην ελάχιστων σκόρπιων, ωστόσο ο θίασος ματα-ξαναβγαίνει, οπότε αναγκαστικά ψιλοζωηρεύει (3η αυλαία)… έμειναν δυο-τρεις ξεχασμένοι, αλλά οι ηθοποιοί δεν χάνουν την ευκαιρία για ένα ακόμα «με το στανιό» χειροκρότημα από ελάχιστους φιλότιμους (4η αυλαία)… αυτό το τροπάρι με τους δυο-τρεις ξεχασμένους χειροκροτητές και το μπες-βγες μπορεί να επαναληφθεί μέχρι να αδειάσουν τα καθίσματα και ο θίασος να μετρά με καμάρι τις 25 «αυλαίες» του!
«Ένα διάσημο αγαπημένο έργο σε διασκευή του/της…»
Μια πονεμένη και «σκοτεινή» ιστορία, καθότι θα διαπιστώσεις τα εξής τινά, εφόσον γνωρίζεις το πρωτότυπο: α) ότι το έργο έμεινε ανέπαφο κι άντε να βρεις τις δυο-τρεις φράσεις- εάν κι εφόσον «διασκεύασε», αυτός που επιθυμεί να γίνει «χαλίφης στη θέση του χαλίφη» και καρπώνεται έναν τίτλο από το πουθενά, β) ότι του άλλαξε κυριολεκτικά τα φώτα και δεν αναγνωρίζεις το «διάσημο έργο», απορώντας γιατί επέλεξε να κακοποιήσει ένα ξένο και όχι δικό του, γ) να πετύχεις ως… νούμερο στο ΛΟΤΤΟ, μια επιτυχημένη, ευφάνταστη διασκευή με σεβασμό στο πρωτότυπο, οπότε υποκλίνεσαι…
« Ο θεατής θα περάσει καλά και θα γελάσει μέχρι δακρύων…»
Καλά θα κάνει ο (θεατρόφιλος) θεατής, όταν ακούει το παρόν κλισέ, 9,5 στις 10 φορές να μην παίρνει μαζί του ούτε καν μικρό καλάθι! Όσα χωράει η χούφτα και πολύ είναι! Εκτός αν ως «καλοπέραση» ερμηνεύεται η βαρεμάρα με τάσεις υπνηλίας για τους πάσχοντες από αυπνίες και το «γέλιο μέχρι δακρύων» σε κανένα σκόρπιο χάχανο στην καλύτερη περίπτωση και στη χειρότερη, το μόνο που επιβεβαιώνεται είναι το «δακρύων» για τα πεταμένα ευρώ. Όσο καλοπερασάκιας ή χάχας κι αν είσαι – και καλά κάνεις!- συνήθως οι περιπτώσεις που σου τα υπόσχονται- πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, εννοούν φτηνό καραγκιοζιλίκι και φαντάζομαι με εννοείς…
«Μια εντελώς πρωτοποριακή σκηνοθεσία…»
Εδώ κι αν πρέπει αγαπητέ θεατή να φυλαχτείς από δέκα μεριές! Και να πας προετοιμασμένος για οτιδήποτε, γιατί κανείς δεν σου εγγυάται την ψυχική σου υγεία, ούτε ότι θα βγεις από την παράσταση όπως μπήκες! Ξέρεις ότι πρόκειται για ρίσκο και εξαρτάται από τις προσωπικές σου αντοχές, διότι μπορεί να συναντήσεις από αριστούργημα με διαβολεμένη φαντασία (αν σου τύχει, πάρε λαχείο!), μέχρι την εγκεφαλική τρικυμία του σκηνοθέτη επί σκηνής βαφτισμένη «πρωτοπορία» και μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου, ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Θα ήταν καλό για την εσωτερική σου ηρεμία και πριν το μοιραίο, να πάρεις μια σχετική γνώμη από κάποιον που εμπιστεύεσαι. Καλού- κακού και κάποιο υπογλώσσιο, αχρείαστο να ‘ναι…
«Το θέμα είναι εξαιρετικά επίκαιρο στο σήμερα…»
Αλίμονο… δεν υπάρχει περίπτωση να απευθύνεις τη σχετική ερώτηση και να μη πάρεις θετική απάντηση! Οποιαδήποτε κυριολεκτικά θεματολογία- ακόμα κι αν αφορά π.χ. στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων, τον Τρωικό πόλεμο, το σκλαβοπάζαρο στις φυτείες και γενικώς… ό,τι μπορεί να γράφτηκε από καταβολής γραπτού λόγου, οι συντελεστές θα ισχυρισθούν ότι «βεβαίως και αγγίζει το σήμερα» και για όποιον δεν πείθεται και θεωρεί το θέμα ιστορικό, θα τραβηχτεί μέχρι ξεχειλώματος ώστε… πού θα πάει, θα αγγίξει! Στο χέρι του είναι; Και οι «εμπνευσμένες» διασκευές γιατί υπάρχουν;
«Μέσα από την παράσταση περνάμε σπουδαία μηνύματα…»
Τώρα αν τα μηνύματα αφορούν στα πιο βαρετά, ανούσια, χιλιοειπωμένα στερεότυπα και αν σου προσφέρονται με απωθητικές ηθικολογίες και κηρύγματα, δεν σημαίνει ότι η παράσταση αθέτησε την υπόσχεσή της. Επίσης αν εσύ δεν βλέπεις πουθενά στον ορίζοντα να ίπταται μήνυμα, φταίνε οι χαλασμένες κεραίες και το φτωχό σου μυαλό, που δεν μπορεί να συλλάβει τα βαθιά νοήματα και τράβα εκεί που «θα περάσεις καλά και θα γελάσεις μέχρι δακρύων», αφήνοντας την κουλτούρα για τους γνώστες. Αστοιχείωτε, που θες να το παίζεις και ντεμέκ θεατρόφιλος…
«Η παράσταση παίζεται για… 18 συνεχείς σεζόν!»
Είναι λογικό να εντυπωσιάζεσαι και να τσιμπάς, από τα έτσι κι αλλιώς αμετροεπή δελτία τύπου, όπου συνήθως το πιο μετριοπαθές είναι ένας ύμνος και τα επίθετα στον υπερθετικό πάντα βαθμό δίνουν ρέστα για μια απόλυτη μετριότητα! Μόνο που δεν δευκρινίζεται ότι με τον όρο «σεζόν», συνήθως εννοούν 5-6 παραστάσεις τη χρονιά, επί όσα χρόνια συνεχίζεται το «πακέτο» και δεν αποκλείεται οι 18 σεζόν, ζήτημα να συμπληρώνουν 100 όλες κι όλες παραστάσεις. Όσες δηλαδή περιλαμβάνει ένας γεμάτος χειμώνας. Προφανώς όμως το δόλωμα «18 σεζόν», δεν συγκρίνεται ούτε γι αστείο με το «100 παραστάσεις» και στο μάρκετινγκ δεν είναι χθεσινοί…
Μόνο που υποτιμούν τον υποψιασμένο πια θεατή, ο οποίος «όταν καεί στο χυλό, φυσά και το γιαούρτι» και έχουμε τσουρουφλιστεί από μπόλικους χυλούς… οπότε πριν δοκιμάσουμε το γιαούρτι θα το καρατσεκάρουμε φίλτατοι! Η εμπειρία μας δίδαξε ότι όλα τα παραπάνω σπανιότατα απηχούν μια πραγματικότητα και τα αληθινά διαμάντια πιστοποιούνται στη σκηνή και όχι στις μεγαλοστομίες…
———————————————————————————————————————————
#Κουλτουρόσουπα #kulturosupa #Θεατρομανία #ΣτονΠαλμόΤωνΦουαγιέ #ΠίτσαΣτασινοπούλου #ΘεατρικάΚλισέ #ΠροώθησηΠαράστασης #ΘεατρικάΔελτίαΤυπου
#ΠαραπλάνησηΘεατή
Φωτογραφικό υλικό
