«ΣΤΟΝ ΠΑΛΜΟ ΤΩΝ ΦΟΥΑΓΙΕ»
Γράφει η Πίτσα Στασινοπούλου για την Κουλτουρόσουπα.
Ναι ξέρω… είναι άκρως ρομαντικό να φαντασιώνεσαι μια ειδυλλιακή θεατρική βραδιά, κάτω από έναστρο καλοκαιρινό ουρανό, με ένα φεγγάρι να σε λούζει στο υποβλητικό φως του, ένα απαλό αεράκι να σε δροσίζει απολαυστικά, ένα πανέμορφο φυσικό σκηνικό να πλαισιώνει τη σκηνή, ίσως κάποιο αηδόνι να σε συντροφεύει με τις γλυκές τρίλιες του, κάποιο γιασεμί να γεμίζει ευωδιά τον αέρα, καθισμένος αναπαυτικά «πρώτη θέση… πίστα» (σκηνή εννοώ), με συνθεατές προσηλωμένους όπως εσύ στα δρώμενα, απολαμβάνοντας με όλες τις αισθήσεις σου κυριολεκτικά μια καλοκαιρινή παράσταση σε υπαίθριο χώρο… και μόνο η φαντασίωση με παρόμοιες συνθήκες σε ταξιδεύει, σε σημείο που ακόμα κι αν η παράσταση αποδειχθεί μια ανούσια μετριότητα, εσύ φεύγεις με γεύση απόλαυσης από την «αισθησιακή» εμπειρία!
Ωστόσο το θέμα είναι πόσες πιθανότητες υπάρχουν να συμπέσουν όλα τούτα τα ειδυλλιακά και με ποια συχνότητα;;; Διότι αν μιλήσουμε ρεαλιστικά κι όχι ρομαντικά πετώντας σε ροζ σύννεφα, το να πετύχεις παρόμοιες συνθήκες μία φορά στη διάρκεια του θεατρικού καλοκαιριού, θεωρείται ήδη μέγιστη τύχη… αν δε τις πετύχεις και δεύτερη, τρέχεις κατευθείαν στο προ-πο της γειτονιάς και συμπληρώνεις δελτίο με βεβαιότητα για τη νίκη σου, καθότι έχεις τρανταχτό σημάδι ότι «σε θέλει» η άτιμη η τύχη! Όσο για τη συντριπτική πλειοψηφία των άτυχων που ζήτημα να πετύχουν κανα- δυο ευνοϊκούς παράγοντες (και αν) στη θερινή θεατρική τους εξόρμηση, απλά συμβιβάζονται με τη μοίρα τους και είτε υπομένουν στωικά λογής «κατάρες» κατά τη θέαση, είτε περιμένουν καρτερικά το φθινόπωρο και την προστατευμένη θεατρική αίθουσα για να απολαύσουν «ανθρώπινα» την αγαπημένη τους παράσταση, δεδομένου ότι φεγγάρια, αστέρια, δροσούλες, γιασεμιά κι αηδόνια παίζουν μόνο στις φαντασιώσεις—παραισθήσεις τους!
Διότι το πρώτο σημαντικό που χάνεις στην υπαίθρια παράσταση είναι η ασφάλεια και προστασία του κλειστού χώρου από τις καιρικές συνθήκες… εκεί όπου προσηλώνεσαι απερίσπαστος στη σκηνή κι ΟΧΙ στον ουρανό κοιτώντας διαρκώς με αγωνία τη μαυρίλα, ψάχνοντας με λαχτάρα για ανοίγματα μήπως γλιτώσεις τη μπόρα, αναζητώντας πρόβλεψη της ΕΜΥ στο κινητό, μετρώντας τις ψιχάλες μέχρι να γίνουν καρεκλοπόδαρα, τρέχοντας αλαφιασμένος να καλυφθείς και φυσικά αποχωρώντας μουσκεμένος με βρισίδια, ενώ στο μεταξύ και για όσο παρέμεινες δεν υπήρξες θεατής αλλά… οιωνοσκόπος, καθώς η μελέτη του ουρανού δεν επέτρεψε να ρίξεις ούτε βλέφαρο στη σκηνή! Αυτά βέβαια αν σε βρει το μπουρίνι ξαφνικά κι απροειδοποίητα- όπως κάθε καλοκαιρινό που σέβεται τον εαυτό του- διαφορετικά, αν δώσει προηγούμενα σημάδια, απλά θα υποστείς απανωτές αναβολές κι αλλαγές εισιτηρίων, μέχρι να σπάσουν τα νεύρα όλων, τόσο τα δικά σου όσο και των άμοιρων συντελεστών…
Η επόμενη «απώλεια» αφορά στην τάξη και πειθαρχία ενός περιορισμένου, ελεγχόμενου κοινού που θα συναντήσεις σε κλειστή αίθουσα… διότι στους ανοιχτούς χώρους με τις τεράστιες χωρητικότητες των χιλιάδων ατόμων, δεν περιμένεις βέβαια μέσα σε όλο αυτό το ετερόκλητο πλήθος – όχι απαραίτητα θεατρόφιλων- να επικρατεί ευταξία, σεβασμός για το θέαμα και τον διπλανό, προσήλωση, συνειδητότητα για τις συνθήκες παρακολούθησης κλπ… Το πιθανότερο είναι να συγχρωτιστείς στις κερκίδες με κάθε καρυδιάς καρύδι που κέρδισε τυχαία μια πρόσκληση χωρίς να τον ενδιαφέρει καν για πού και η «ελευθεριότητα» του ανοιχτού χώρου θα λειτουργήσει ως άριστο πρόσχημα να βγάλει ανενόχλητα όλη την καφρίλα του, χαζογελώντας με την παρέα του, τρωγοπίνοντας με κράτσα- κρούτσα, καπνίζοντας ασύστολα στη μούρη σου, μετακινούμενος πέρα- δώθε, απλώνοντας την πραμάτεια του, στέλνοντας μηνύματα στο κινητό, καθότι ανεξέλεγκτος χωρίς καμιά επιτήρηση φυσικά στο χάος, πέρα από τα μπινελίκια των δύστυχων διπλανών…
Όμως το ακόμα πιο σημαντικό που χάνεις είναι η ιδιαίτερη ατμόσφαιρα κάθε παράστασης, ως καθοριστικό στοιχείο της μαγείας της! Το υποβλητικό κλίμα που διαμορφώνουν οι φωτισμοί, η μουσική, το ηχητικό περιβάλλον, οι σιωπές, η τελετουργία… Κι αν πρόκειται για καμιά ελαφριά κωμωδιούλα της πλάκας, λες μικρό το κακό, ας πάει και το παλιάμπελο… αν όμως πρόκειται για σοβαρή παράσταση με τραγικότητα ή παράσταση αρχαίου δράματος ως καλοκαιρινό και μη εξαιρετέοmust, το να συνοδεύεται από κόρνες, γκαζωμένα μηχανάκια, πτήσεις αεροπλάνων, γαυγίσματα σκύλων ή την πιο τραγική στιγμή της κορύφωσης να ακούς αίφνης «Ξημερώματα δίνεις δικαιώματα» από παρακείμενο μπαρ ή «Χτυπά η καρδιά μου δυνατά-τα-τα-τα» από διερχόμενο κάγκουρα ή «είναι μέλι τα καρπούζια του Βαγγέλη» από πλανόδιο μανάβη… ΔΕΝ το λες ό,τι καλύτερο, για την ακρίβεια η απόλυτη καταστροφή τινάζοντας τη μυσταγωγία στον αέρα, με την τραγικότητα να μεταλλάσσεται αυτοστιγμεί σε φαιδρότητα κι εσύ ο θεατής να νιώθεις βίαια πεταμένος «εκτός»… διότι πήγες για τραγωδία και βιώνεις τραγελαφική παρωδία τύπου Σεφερλή!
Όπως επίσης μεγάλη «χασούρα» θεωρώ προσωπικά την απόσταση… μιλίων που σε χωρίζει από τη σκηνή, διότι πόσοι τυχεροί θα προλάβουν τις πρώτες σειρές, είναι αναπόφευκτο ότι το μεγάλο πλήθος θα καθίσει μέχρι τις τελευταίες κερκίδες τέρμα Θεού και μόνο με κιάλια θα καταφέρει να διακρίνει πρόσωπα και ποιος είναι ποιος… Οπότε το να περιμένεις να δεις εκφράσεις, αδιόρατες κινήσεις, λεπτές ερμηνευτικές αποχρώσεις και λοιπά ουτοπικά, ανήκουν ασφαλώς στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, που σημαίνει ότι στερείσαι εκ των πραγμάτων τη μισή και βάλε απόδοση των ηθοποιών, αρκούμενος σε ένα «χοντρό» περίγραμμα…εξ ου και η σκηνοθεσία σε χαώδεις ανοιχτούς χώρους προσαρμόζεται ανάλογα στις συνθήκες, επιλέγοντας μεγάλες ορατές κινήσεις, έντονη εξωστρέφεια, δυνατή εκφορά του λόγου, αποφεύγοντας εκείνες τις ποιοτικές λεπτομέρειες στην ερμηνεία που κάνουν την ουσιώδη διαφορά και απολαμβάνεις σε περιορισμένο χώρο, αλλά δυστυχώς χάνονται στην τεράστια απόσταση…
Για να μη μιλήσω για την εξίσου σημαντική για κάποιους «ευπαθείς» απώλεια της πρακτικής άνεσης, όντες αναγκασμένοι να βγάλουν δίωρο και τρίωρο σε ζεματιστές τσιμεντένιες κερκίδες εν είδει μπάρμπεκιου των… οπισθίων, με τη μέση στον αέρα να χρειάζεσαι μετά μυοχαλαρωτική αγωγή κι ολόκληρο σωληνάριο voltaren για ανακούφιση, με τον αποπνικτικό λίβα σε συνδυασμό με την κάψα του τσιμέντου ολημερίς στον ήλιο να φέρνουν λιγοθυμιά, με τα αιμοσταγή κουνούπια να προβαίνουν σε ακατάπαυστες αφαιμάξεις, με τα παρακείμενα μασκοφορεμένα ζόμπι να ρίχνουν φαρμακερές ματιές κάνοντας κρυφά βουντού και γενικώς… είμαστε μια ωραία ειδυλλιακή ατμόσφαιρα που τύφλα να ΄χουν οι εξωτικοί παράδεισοι κι όλες μαζί οι ρομαντζάδες των παραισθήσεων!
Γι αυτό σου λέω φίλε μου ότι έτσι και σου λάχει άνετο κάθισμα σε μπροστινή σειρά, πολιτισμένο κοινό, δροσούλα, ανέφελος ουρανός μ’ αστέρια, ησυχία και γαλήνη και στο καπάκι σούπερ παράσταση, είναι βέβαιο ότι έχεις τον πρώτο αριθμό τζόκερ στο τσεπάκι και ΔΕΝ το ξέρεις… όπως (δεν) σε βλέπω και (δεν) με βλέπεις και μη καθυστερείς λεπτό, τρέχα!
.
Δείτε & αυτά:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ: Θέατρο Δάσους & Γης – Φεστιβάλ Καλοκαιριού Θεσσαλονίκης – Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών – Φεστιβάλ Επταπυργίου
ΜΟΥΣΙΚΗ: Καλοκαίρι στο Μέγαρο Μουσικής