“Η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο” κάθε δεύτερη Παρασκευή.
Πρεμιέρα στη στήλη σήμερα και με μια πρεμιέρα έργου κάνω κι εγώ την αρχή καλωσορίζοντας σας σε μια δεκαπενθήμερη συνάντηση που θα ανανεώνουμε κάθε δεύτερη Παρασκευή. Πήρα λοιπόν από το χέρι τη μία από τις δύο μικρές φίλες μου, την Κατερίνα, και κατευθύνθηκα προς το θέατρο Αμαλία με μεγάλη ανυπομονησία για να δούμε τον ‘Εγωιστή Γίγαντα’. Διάλεξα να δούμε αυτό το έργο καθώς εκτιμώ ιδιαιτέρως τις παραγωγές της θεατρικής ομάδας ‘Μικρός Βορράς’ και κάθε φορά περιμένω με λαχτάρα αυτό που θα μας δείξουν. Διάλεξα όμως το συγκεκριμένο έργο και για άλλον ένα λόγο. Τα μηνύματα αυτής της ιστορίας είναι ιδανικά για ένα παιδί προσχολικής και σχολικής ηλικίας μια που ζητήματα όπως τα όρια, ο εγωϊσμός και η ομαδικότητα απασχολούν διαχρονικά γονείς και παιδιά.
Από τα πρώτα κιόλας λεπτά διέκρινα για άλλη μια φορά την ευρηματικότητα με την οποία ενσάρκωναν οι ηθοποιοί διαφορετικούς ρόλους και το μοναδικό τρόπο με τον οποίο περνούσαν από μία κατάσταση στην επόμενη χωρίς να χάνεται η ροή και χωρίς να μειώνεται το ενδιαφέρον των θεατών.
Η Κατερίνα ενθουσιάστηκε με τη συμμετοχή της στο αρχικό ‘εργαστήρι’ που ήταν ένα καταπληκτικό ζέσταμα για την παράσταση αλλά και για την ίδια την ιστορία. Η πρόσκληση προς τα παιδιά να ανεβούν στη σκηνή για να βοηθήσουν στο στήσιμο του σκηνικού ευφυέστατη. Η παρότρυνση να γίνουν οι βοηθοί για να φτιαχτεί καλύτερα ο κήπος του Γίγαντα ιδανική αφορμή για να συνεργαστούν και να μοιραστούν. Αυτό το τελευταίο ήταν και η υπόθεση του έργου. Πώς παίζουν τα παιδιά μαζί; Πώς τα παιδιά μπορούν να μοιραστούν τον κήπο με τον Εγωϊστή Γίγαντα; Κι αυτό που συνέβαινε μπροστά στα μάτια μας ήταν να βλέπουμε τους μικρούς θεατές να παίζουν μαζί, να δημιουργούν μαζί και να ανήκουν στον κήπο του Γίγαντα.
Η Κατερίνα ήθελε να μάθει καλύτερα τι θα γινόταν αν τα παιδιά θα πήγαιναν ξανά στον κήπο χωρίς να ρωτήσουν τον Εγωϊστή Γίγαντα. Με ευκολία γύρισα πίσω την ερώτηση δίνοντας της την ευκαιρία να σκεφτεί και να μου απαντήσει μετά από σκέψη πως η ίδια δεν θα πήγαινε ποτέ στον κήπο γιατί θα φοβόταν. Ακούγοντας την απάντηση της μικρής μου φίλης σκέφτηκα τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο κάθε παιδί ανταποκρίνεται σε μια υποθετική κατάσταση ή σε μια πραγματική πρόκληση. Άλλα παιδιά επιλέγουν να συμμορφωθούν με τους κανόνες είτε από φόβο για τις συνέπειες που θα έχει το αντίθετο είτε από άποψη που έχει διαμορφωθεί μέσα τους με τη βοήθεια των μηνυμάτων που έχουν δεχθεί από τους γονείς τους. Άλλα παιδιά πάλι επιλέγουν να επαναστατήσουν πηγαίνοντας κόντρα στις γονεϊκές εντολές και δοκιμάζοντας προφανώς τα όρια τους.
Η Κατερίνα ένιωθε ασφαλής, χαρούμενη και περίεργη κατά τη διάρκεια του έργου και αυτό επιβεβαίωνε μέσα μου πως η επιλογή ήταν πολύ καλή. Αρχικά ένιωσε περιέργεια να δοκιμάσει, να πειραματιστεί και να γνωρίσει ένα καινούργιο περιβάλλον. Όταν την προσκάλεσαν να ανεβεί στη σκηνή για να γίνει κι αυτή με τη σειρά της ένας μικρός βοηθός, είπε ‘όχι’. Το πρώτο της όχι το διαδέχθηκε ένα μεγάλο ‘ναι’ και γρήγορα είχε ήδη βρει τη θέση της ανάμεσα σε άλλα παιδιά που κι εκείνα αφηνόντουσαν στη μαγεία της στιγμής και στο ψυχικό ζέσταμα που τόσο όμορφα συντόνιζαν οι συντελεστές της παράστασης. Κι όσο περνούσε η ώρα, παρατηρούσα τη μικρή μου φίλη και τις αντιδράσεις της. Ζωγράφιζε, χρησιμοποιούσε τα υλικά που υπήρχαν μπροστά της, άκουγε με πολλή προσοχή την κοπέλα που έδινε οδηγίες και πού και πού μου έριχνε μια κλεφτή ματιά στην οποία ανταποκρινόμουν με ένα πελώριο χαμόγελο και ένα ζωηρό χαιρετισμό. Αυτό της ήταν αρκετό για να συνεχίσει το παιχνίδι της. Αυτό είναι αρκετό από μόνο του για κάθε παιδί σε αυτόν τον κόσμο. Θέλει να ξέρει ότι υπάρχει ένας ενήλικας πίσω τον οποίο μπορεί να εμπιστευθεί και στον οποίο μπορεί να απευθυνθεί αν χρειαστεί κάτι. Ο ενήλικας αυτός μπορεί να είναι ο γονιός, ένας συγγενής, ένας οικογενειακός φίλος ή ένας δάσκαλος. Ο ενήλικας αυτός γίνεται εκείνη την ώρα η ‘ασφαλής βάση’ του μικρού παιδιού που αντιλαμβάνεται πως μπορεί να επιστρέψει σε αυτήν οποτεδήποτε νιώσει την ανάγκη μέχρι να φύγει πάλι. Έτσι λοιπόν η Κατερίνα ένιωσε στην αρχή ενδιαφέρον και περιέργεια, αμέσως μετά ασφαλής και τέλος χαρούμενη καθώς το πρώτο πράγμα που μου είπε κατεβαίνοντας από τη σκηνή ήταν ότι είχε φτιάξει ένα όμορφο λουλούδι, το οποίο κρέμασε στον κήπο του Γίγαντα.
Ο Εγωϊστής Γίγαντας αποδείχθηκε μια εξαιρετικά διδακτική φιγούρα για όλους μας. Μας έδειξε πως άλλο να βάζεις όρια και άλλο να απομονώνεσαι. Άλλο να ζητάς το σεβασμό των γύρω σου όταν αυτοί μπαίνουν στον προσωπικό σου χώρο και άλλο να μην επιτρέπεις σε κανέναν την είσοδο προκειμένου να μην κάνει ζημιά. Κι αν τελικά η παρουσία ενός παιδιού συνδυάζεται συχνά με τη ζημιά και την αταξία, είναι κι αυτό μέσα στο παιχνίδι. Γιατί το παιδί έχει απεριόριστη ενέργεια και αυτό είναι κάτι που οφείλει να έχει στο μυαλό του κάθε γονιός. Η απεριόριστη ενέργεια του παιδιού άλλοτε διοχετεύεται στο παιχνίδι και άλλοτε καταπνίγεται με συνέπεια να επηρεάζεται αρνητικά ο αυθορμητισμός και η δημιουργικότητά του. Δεν είναι σίγουρα εύκολο για ένα γονιό να ακολουθεί την ενέργεια του παιδιού του αλλά αυτό είναι, μεταξύ άλλων, το ζητούμενο.
Η μία σκηνή μετά την άλλη έδινε άπειρη τροφή για σκέψη. Ερωτήματα που αναδείχθηκαν τουλάχιστον μέσα μου ήταν τα εξής:
·Είναι εγωϊσμός να περιμένεις από τον άλλον, είτε είναι παιδί είτε ενήλικας, να ζητήσει την άδεια σου για να μπει στο χώρο σου ή να χρησιμοποιήσει τα αντικείμενά σου;
·Είναι αγένεια και έλλειψη σεβασμού να μπαίνει κανείς, είτε είναι παιδί είτε ενήλικας, σε έναν ξένο χώρο και να εκμεταλλεύεται την απουσία του ιδιοκτήτη του προκειμένου να κάνει το δικό του;
·Είναι εύκολο να αναλάβεις την ευθύνη σου, είτε είσαι παιδί είτε είσαι ενήλικας, και να ζητήσεις συγνώμη κάνοντας ένα βήμα προς τη συμφιλίωση με την άλλη πλευρά;
Πάντως είδαμε ότι τα άκαμπτα όρια δεν βοηθούν πουθενά και ποτέ. Είναι άκαμπτα σαν τον τοίχο που είχε κτίσει ο Εγωϊστής Γίγαντας για να κρατήσει έξω από τον κήπο του τα σκανδαλιάρικα παιδιά. Φόβος και θυμός υπάρχει πίσω από τα άκαμπτα όρια. Αυτό ισχυρίζεται η Πία Μέλοντυ για τα πολύ αυστηρά όρια που δύσκολα κάμπτονται. Η Κατερίνα και οι υπόλοιποι μικροί θεατές είχαν να σκεφτούν πολλά και να μάθουν ακόμα περισσότερα. Όσο για τους μεγάλους θεατές είχαν να απαντήσουν σε αρκετές ερωτήσεις ή να διευκολύνουν συζητήσεις που θα ακολουθούσαν της παράστασης.
Βγαίνοντας από το θέατρο, ήθελα πολύ να ξέρω τι κράτησε η φίλη μου από αυτήν την παράσταση. Τι έμαθε και τι θα θυμόταν ώστε να το περιγράψει την επόμενη μέρα στις φίλες της στο σχολείο. Μου απάντησε λοιπόν ότι της άρεσε πολύ που συμμετείχε στο στήσιμο του σκηνικού και συμπάθησε πολύ τους πρωταγωνιστές με τους οποίους ασφαλώς θέλησε να φωτογραφηθεί μετά το τέλος της παράστασης. Απλά λόγια, απλές σκέψεις, απλές επιθυμίες. Τα περισσότερα παιδιά αυτής της ηλικίας, λίγο πριν τα 6, αλλά και λίγο μεγαλύτερα δεν θέλουν πολλά. Θέλουν ειλικρίνεια, αμεσότητα και ενδιαφέρον. Κι αυτά τα τρία τα είχε εισπράξει σίγουρα.
Όσο για εσάς που σκοπεύετε να παρακολουθήσετε αυτό το έργο, αξιοποιήστε στο βαθμό που θέλετε, κάποιες ιδέες που παραθέτω ευθύς αμέσως. Κι αυτό γιατί η ουσιαστική μάθηση ξεκινά μετά την παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης. Έχει να κάνει με αυτά που θα συζητήσετε με τα παιδιά σας και με το πόσο πιο μακριά θα το πάτε.
Ιδέες για εφαρμογή μετά την παράσταση
·Ζήτησε από το παιδί σου να γράψει ένα γράμμα στον Εγωϊστή Γίγαντα. Αυτό το γράμμα θα περιγράφει πώς ένιωσε απέναντι του και τι θα ήθελε ενδεχομένως να τον ρωτήσει, να του ζητήσει ή να του πει.
·Ζήτησε από το παιδί σου να γράψει ένα γράμμα στα παιδιά που μπήκαν στον κήπο του Εγωϊστή Γίγαντα χωρίς να πάρουν την άδειά του. Τι θα ήθελε να τους πει για να τους βοηθήσει; Τι θα ήθελε να τους ρωτήσει ή να τους ζητήσει;
·Ζήτησε από το παιδί σου να περιγράψει με δικά του λόγια τη σκηνή που ξεχώρισε από το έργο. Μπορεί να σου πει γιατί την ξεχώρισε, δηλαδή τι του άρεσε ή τι του κίνησε το ενδιαφέρον.
·Ζήτησε από το παιδί σου να σου πει τι θα ήθελε διαφορετικό στην πλοκή του έργου. Μήπως θα ήθελε, για παράδειγμα, ένα άλλο τέλος;
·Ζήτησε από το παιδί σου να ζωγραφίσει κάτι που να συμβολίζει την ιστορία που άκουσε.
·Εξήγησε στο παιδί σου τι σημαίνει ‘εγωϊσμός’ αποφεύγοντας οποιαδήποτε αρνητική κριτική ή συναισθηματική τοποθέτηση.
·Εξήγησε στο παιδί σου τη σημασία των ορίων και θύμισε του πως τα όρια είναι σωματικά και συναισθηματικά. Με άλλα λόγια κανείς δεν επιτρέπεται να αγγίζει το σώμα του χωρίς την άδειά σου/του ή να το προσβάλλει με λέξεις ή πράξεις.
·Εξήγησε στο παιδί σου την αξία της ομαδικότητας και της συνεργασίας δίνοντας του το παράδειγμα που προηγήθηκε του έργου. Πολλά άγνωστα μεταξύ τους παιδιά συνεργάστηκαν για να ολοκληρώσουν τη διακόσμηση του κήπου.
·Μίλησε με το παιδί σου για τα φρούτα που ακούστηκαν στην παράσταση (π.χ. φράουλες), για τα δέντρα (π.χ. μηλιά) ή για τα καιρικά φαινόμενα (π.χ. χαλάζι, αέρας) και εν συνεχεία ζήτησε του να φτιάξει μια νέα ιστορία με αυτούς τους πρωταγωνιστές.
Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν αρκεί να συνοδεύεις το παιδί σου με τη φυσική σου παρουσία αλλά να μην είσαι ουσιαστικά εκεί. Μοιράσου μαζί του την όλη εμπειρία, για να μάθει κι αυτό να μοιράζεται με τη σειρά του. Δείξε αληθινό ενδιαφέρον, για να μάθει κι αυτό να ενδιαφέρεται με τη σειρά του. Σεβάσου τους κανόνες που ισχύουν μέσα στην αίθουσα θεάτρου, για να μάθει κι αυτό να τους σέβεται και να τους τηρεί με τη σειρά του.
Όσο για εμάς θα συναντηθούμε ξανά μέσα από αυτή τη στήλη με μια καινούργια πρόταση… σε 15 μέρες να με ‘διαβάσεις’… αγαπάμε πολύ το παιδικό θέατρο… κι οι δυο φίλες μου, η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο και μετά μοιράζονται μαζί σας το βίωμά τους μέσα από τα άρθρα μου…
.
Δείτε & αυτά:
.
Φωτογραφικό υλικό
