Γράφει ο Ιωάννης Κυφωνίδης για την Κουλτουρόσουπα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτήθηκα γιατί η σπουδαία και αγαπημένη ηθοποιός Μαρία Φωκά δεν κλήθηκε να δώσει συνέντευξη στην τηλεόραση για τη ζωή και την καριέρα της.
Γιατί τόσο η ζωή της ήταν πολυτάραχη, όσο και πολυσχιδής η καριέρα της στο Θέατρο, το ραδιόφωνο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Βέβαια τα τελευταία χρόνια της ζωής της είχε θέματα με την καρδιά της κι ίσως απέφευγε τις μετακινήσεις ή δεν ήταν άνθρωπος των συνεντεύξεων.
Πάντως την εποχή που έδινε ρεσιτάλ ως Όλγα Μαρκάτου στη σειρα του Mega Ντόλτσε βίτα θα μπορούσε κατά τη γνώμη μου να εμφανιστεί στο Ενώπιος Ενωπίω με το Νίκο Χατζηνικολάου καθώς πολλά είχε να πει. Πάντα κατά την ταπεινή μου υποκειμενική γνώμη.
Γεννήθηκε στο Αργοστόλι με γονείς τους Νικόλαο Θ. Φωκά (πλοίαρχος) και Καικιλία Κουντούρη
. Ήταν ηθοποιός και αγωνίστρια της Αριστεράς που διακρίθηκε σε ρόλους ενσάρκωσης ισχυρών χαρακτήρων.
Στη δεκαετία του 1950 απείχε από το σανίδι, σχεδόν για 8 χρόνια, εξαιτίας της καταδίκης της ως κατασκόπου, στην δίκη του Νίκου Μπελογιάννη. Είχε καταδικαστεί σε ισόβια με ψήφους 3-2, αλλά αργότερα μετατράπηκε σε κάθειρξη 10 ετών με στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων.
Το 1951 συνελήφθη επειδή μετέφερε 1.600 λίρες από το Παρίσι για την ενίσχυση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, που βρισκόταν εκτός νόμου από την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου κι έτσι κατηγορήθηκε για κατασκοπεία.
Μετά την αποφυλάκισή της στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 επανεκκίνησε την καριέρα της, συμμετέχοντας σε παράσταση με τον θίασο του Λάμπρου Κωνσταντάρα.
Στη θεατρική της διαδρομή συνεργάστηκε με τους θιάσους του Κώστα Μουσούρη, της Έλλης Λαμπέτη, της Αλίκης Βουγιουκλάκη, της Τζένης Καρέζη, του Μάνου Κατράκη, του Νίκου Σταυρίδη, του Κούλη Στολίγκα κ.ά.
Έως το 1979, που έκλεισε τον κύκλο της στον κινηματογράφο με την ταινία του Βασίλη Βαφέα «Ανατολική Περιφέρεια», έπαιξε σε πολλές ταινίες, κυρίως σε κωμωδίες («Οικογένεια Παπαδοπούλου», «401 Καναρίνια», «Ένας ιππότης για τη Βασούλα», «Αγάπη μου παλιόγρια», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση», ” Ο Μικες παντρεύεται “.
Ήταν Πρόεδρος του ΣΕΗ (1977). Υπήρξε παντρεμένη με τον επίσης ηθοποιό Λυκούργο Καλλέργη.
Προσωπικά τη θυμάμαι από δύο γεγονότα.
Το πρώτο όταν το Φεβρουάριο του 1983 την είδα στο Θέατρο Αυλαία στην παράσταση του ΚΘΒΕ “Το Φιντανακι” του Παντελή Χορν σε ένα πραγματικό ρεσιτάλ ερμηνείας.
Και το δεύτερο γεγονός ήταν το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς, όπου αναμένοντας στις αφίξεις του αεροδρομίου Μακεδονία μαζί με τους γονείς και την αδελφή μου το θείο μου το Γιώργο από το Λονδίνο , την είδα να παίρνει τις βαλίτσες της. Μου είχε κάνει εντύπωση ότι φορούσε τζιν παντελόνι σε φαρδιά γραμμή. Ήταν πάντα τόσο κλασική και συντηρητική ενδυματολογικά στους ρόλους της που με εξέπληξε αυτή η νεανική της εμφάνιση. Και τότε που ήταν 67 χρονών ήταν σπάνιο να βλέπει κανείς μια γυναίκα αυτής της ηλικίας να ντύνεται έτσι το 1983 στην Ελλάδα.
Υποκριτικά εξελίχθηκε σε μία από τις διασημότερες γιαγιάδες της ελληνικής τηλεόρασης, καθώς χαρακτηριστικοί ήταν οι ρόλοι της στις σειρές Εκμέκ παγωτό και Ντόλτσε βίτα. Στο τελευταίο δε, σημείωσε τεράστια επιτυχία ερμηνεύοντας, όπως προανέφερα, το ρόλο της Όλγας Μαρκάτου.
Η τελευταία της τηλεοπτική εμφάνιση ήταν στη σειρά Οι θειοσεβούμενοι το 2000.
Πέθανε στο Λονδίνο στις 15 Ιουνίου του 2001, μετά από επέμβαση μπαι πας στο Πόρτσμουθ, όπου κι ετάφη, καθώς εκεί ζει η κόρη της Ισμήνη Καλλέργη.
Πρόσφατα της έκανε αφιέρωμα η Finos Film
