Είδε και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα.
Όταν μια εντελώς ξεχωριστή, δυνατή, καταξιωμένη προσωπικότητα της τέχνης, σαν τον κορυφαίο Έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά με ζωή πολυτάραχη σαν μυθιστόρημα, ζωντανεύει στη θεατρική σκηνή, το ενδιαφέρον για το εγχείρημα είναι δεδομένο…
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ελάχιστα- τα πλέον βασικά- για τον δημιουργό της πασίγνωστης «Κοιμωμένης» και όχι μόνο, πέραν του ότι η παράσταση υποσχόταν βαθύτερη προσέγγιση του ταραγμένου ψυχισμού του κι επομένως είχαμε πολλούς, σοβαρούς λόγους να επισκεφθούμε το θέατρο Σοφούλη για την παράσταση «Κοιμώμενος Χαλεπάς ο Σαλός Άγιος» του Άγγελου Ανδρεόπουλου σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Λιακόπουλου, με επιπλέον δέλεαρ την Κουλτουροβραδιά που ακολουθούσε… (ότι συζητήθηκε σύντομα στην «Κ»).
Όπου συναντούμε τον καλλιτέχνη έγκλειστο στο ψυχιατρείο της Κέρκυρας επί 14 χρόνια, σε πλήρη κατάρρευση να βιώνει το απόγειο της «τρέλας» του σε συνθήκες εξαθλίωσης και πρωτόγονου «σωφρονισμού» στα τέλη του 19ου αιώνα, με ξύλο, σκληρές τιμωρίες, απάνθρωπη μεταχείριση, σημαδεύοντας ανεξίτηλα το μυαλό και την ψυχή του…
Στο ασφυκτικό περιβάλλον εγκλεισμού που οδηγήθηκε από τους γονείς του επειδή έδειξε «περίεργα» σημάδια ψυχικής διαταραχής εισπράττοντας την χλεύη και απόρριψη του περίγυρου στο χωριό του στην Τήνο, μόνη του διέξοδος είναι τα ταξίδια του μυαλού… φέρνοντας στη μνήμη εικόνες των παιδικών χρόνων στο νησί, την οικογένειά του με τα αδέλφια, τον τυπικό πατέρα- έμπορο μαρμάρων, την δεσποτική μητέρα που τον ξυλοκοπούσε για να τον αποτρέψει από την γλυπτική καταστρέφοντας τα πρώτα έργα του από πηλό καθώς θεωρούσε την τέχνη υπεύθυνη για το «σάλεμά» του, το νεανικό του ερωτικό σκίρτημα για μια νησιωτοπούλα που οι γονείς της αρνήθηκαν το σμίξιμό τους, την τρυφερή του σχέση με τον παπά του χωριού που παράλληλα με την καλλιέργεια της πίστης ενθάρρυνε την καλλιτεχνική του κλίση, τα ταξίδια του στο εξωτερικό, τις σπουδές του με υποτροφία δίπλα σε σπουδαίους δασκάλους που όμως παρά τις βραβεύσεις του δεν τον αποδέχθηκαν απόλυτα, την ιστορία για τη δημιουργία της περίφημης «Κοιμωμένης», την εποχή της καταξίωσης και αυτήν της μοιραίας θλιβερής πτώσης…
Το πρώτο που θαυμάσαμε (+) είναι το εξαιρετικό κείμενο του Άγγελου Ανδρεόπουλου, το οποίο συνδύασε με τρόπο αρμονικό, λυρικό, λογοτεχνικό, τα βασικά βιογραφικά στοιχεία της ζωής του γλύπτη με στοιχεία έντεχνης μυθοπλασίας, φιλοσοφικού στοχασμού, ψυχολογικής εμβάθυνσης και πληθωρικού συναισθήματος, προσφέροντας ένα ελκυστικό αποτέλεσμα με ποιητικότητα και δύναμη… Μέσα από τις αναμνήσεις του έγκλειστου καλλιτέχνη αναδεικνύονται με γλαφυρότητα οι σημαντικοί σταθμοί της πορείας του, ενώ το σπαρακτικό παραλήρημα στο ζοφερό παρόν του ψυχιατρείου, αναδεικνύει σε όλο του το μέγεθος τον ευάλωτο ψυχισμό ενός ιδιαίτερα ευαίσθητου ανθρώπου, που τα στερεότυπα μιας αναχρονιστικής εποχής, η καταπίεση της τοπικής κοινωνίας, ο αυταρχισμός μιας μάνας με λαθεμένα πρότυπα «αγάπης», οδήγησαν στην κατάρρευση, παρότι στα μικρά του «φωτεινά» διαλείμματα βρήκε τη δύναμη για εξαίρετη δημιουργία ως ιδιοφυής καλλιτέχνης… Με επιπλέον αξιοσημείωτο «εύρημα» του έργου το γεγονός ότι «αποτύπωσε» στην αγιοποιημένη μορφή του Χαλεπά, την κοινή μοίρα όλων των «σαλών» καλλιτεχνών που κάποτε απορρίπτονταν ως «σαλεμένοι» ή «αλαφροίσκιωτοι» και κλείνονταν στα ψυχιατρεία, ενώ σήμερα απολαμβάνουν τη γοητεία του «εκκεντρικού» ή «αιρετικού» ή απλά «διαφορετικού»…
Σε επίπεδο σκηνοθεσίας από τον Αλέξανδρο Λιακόπουλο, ομολογουμένως έφερε με επιτυχία σε πέρας το δύσκολο εγχείρημα ενός στατικού, ψυχολογικού κατά βάση μονολόγου, βασισμένου στο εξομολογητικό «σπάραγμα» μιας ταραγμένης ζωής… Η προσέγγισή του- παρά τις μικρές ενστάσεις παρακάτω- ανέδειξε κατά κύριο λόγο και σε υπερθετικό βαθμό το ψυχοπαθολογικό πρόσωπο του ήρωα στις απάνθρωπες συνθήκες εγκλεισμού, με πληθωρικές εντάσεις, χαρακτηριστική κινησιολογία, ασθμαίνοντα ρυθμό, καταιγιστικό συναίσθημα, διατηρώντας επί 70 λεπτά το σκηνικό ενδιαφέρον με τον απαραίτητο ερμηνευτικό «όγκο», ενώ απέδωσε εύστοχα και ξεκάθαρα τις αναδρομές στο παρελθόν μέσω αναμνήσεων, με τις κατάλληλες, ατμοσφαιρικές εναλλαγές φωτισμού, μουσικής, ρυθμού, όπου η αφήγηση «γλύκαινε» με νοσταλγική ομαλή ροή του λόγου και τα μουσικά ακούσματα εποχής έδεναν αρμονικά με τα γεγονότα… εξίσου αρμονικά έδεσε το αφαιρετικό σκηνικό με τα λευκά πανιά και την «πολυμορφική» πτυσσόμενη καρέκλα, όπως και το απολύτως ταιριαστό λευκό ένδυμα του Χαλεπά ως στολή τροφίμου ψυχιατρείου… Εν ολίγοις, μια καλοδουλεμένη, σφιχτή, αποτελεσματική σκηνοθεσία, εστιασμένη στον ιδιαίτερο, τραυματισμένο ψυχισμό…
Όσον αφορά στην ερμηνεία του Γιώργου Κοντοπόδη, οφείλουμε καταρχάς και πέραν των όποιων παρατηρήσεων, να αποδώσουμε εύσημα για έναν ρόλο πραγματικά εξοντωτικό σωματικά και ψυχικά με έντονη καταπόνηση… Πιθανώς ο ρόλος του «τρελού» να παρέχει σε έναν ηθοποιό κάποιες κλισέ ευκολίες τύπου «μανιέρας», ωστόσο εδώ η υπερβάλλουσα δραματικότητα από τραγικά βιώματα που άφησαν αγιάτρευτες πληγές, η συνεχής ματαίωση, η μητρική απόρριψη, η κοινωνική καταδίκη, το στίγμα του «σαλεμένου», η αμφισβήτηση από δασκάλους κλπ. αποδόθηκαν με ειλικρινή κατάθεση ψυχής, αυθεντικό συναίσθημα, δουλεμένο λόγο και κίνηση, αγγίζοντας συγκινητικά πολλές στιγμές και αναδεικνύοντας κάποια «διαμαντάκια» του κειμένου με σκηνές εξαιρετικής ποιότητας, σαν αυτήν που αφορά στη δημιουργία της «Κοιμωμένης»…
Οι μικρές ενστάσεις μας (-) έχουν να κάνουν με μια δόση υπερβολής που εντοπίσαμε σκηνοθετικά και ερμηνευτικά, καθώς θεωρούμε ότι πλεόνασαν οι εντάσεις, με αρκετές κραυγές, συνεχές αγκομαχητό, καταιγιστική εκφορά του λόγου χωρίς ανάσα και αρκετά σημεία που υπέπεσαν στην παγίδα του μελοδραματισμού… κάτι που όχι μόνο δεν χρειάζεται αλλά «φτηναίνει» ένα δραματικό έργο με αυθεντική αλήθεια, καθώς αυτή από μόνη της έχει τη θαυματουργή δύναμη να προκαλεί βαθιά εσωτερική συγκίνηση, χωρίς εκβιασμό του θυμικού από τραβηγμένα μελό «τερτίπια» για επιπλέον θεαματική τραγικότητα… Επίσης θα βρίσκαμε περισσότερο ενδιαφέρουσα μια υποτυπώδη έστω κλιμάκωση στην ψυχική διαταραχή που σε όλη τη διάρκεια κινούνταν στο αποκορύφωμά της, ενώ θα εκτιμούσαμε λίγο μεγαλύτερο «παίδεμα» στο σκηνικό και τη μουσική υπόκρουση σε κομβικά σημεία- πέραν των συνδέσεων στις χρονικές μεταβάσεις…
Καταλήγοντας (=) και συνυπολογίζοντας την πολύ ενδιαφέρουσα και διαφωτιστική συζήτηση που ακολούθησε στην Κουλτουροβραδιά και θα αναφερθούμε προσεχώς, απολαύσαμε 70 μεστά λεπτά μιας καλοστημένης παράστασης με δυνατό κείμενο και ερμηνεία, που φώτισε άγνωστες πτυχές ενός κορυφαίου «σαλού» καλλιτέχνη…
Βαθμολογία:
6,4/10
ΣΟΦΟΥΛΗ
«Κοιμώμενος Χαλεπάς... ο σαλός Άγιος» του Άγγελου Ανδρεόπουλου.
Το έργο, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πραγματεύεται την ζωή του Έλληνα καλλιτέχνη, ξεκινώντας ενώ είναι εσώκλειστος στο ψυχιατρείο και μέσα από τα διαρκή ταξίδια του μυαλού του, βλέπουμε όλη του τη ζωή, την Τήνο, την αυταρχική μητέρα και τον τυπικό πατέρα, τα αδέρφια... τον μεγάλο έρωτα της ζωής του, μα πιο πολύ... την έμπνευση, την μανία δημιουργίας... για να φτάσουμε μέχρι τα σημαντικά έργα του, τα όνειρα, τους εφιάλτες του... και να καταλήξουμε στο τελικό ερώτημα...
Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Λιακόπουλος. Ερμηνεύουν: Γιώργης Κοντοπόδης.
Ήμερες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη 30 & Παρασκευή 31 Μαρτίου, Σάββατο 01 Απριλίου στις 21.15
.
-Κ-
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν έως 14/05/2023 στην Θεσσαλονίκη, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 12α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2023
.
Δείτε & αυτά:
-Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα, κλικ εδώ.
-Οι νέες ταινίες της εβδομάδας και σε ποιες αίθουσες προβάλλονται, κλικ εδώ.
.
-Θέατρο: Είδαμε & Σχολιάζουμε, εδώ.
-Συναυλίες: Είδαμε & Σχολιάζουμε, εδώ.
-Σινεμά: Είδαμε & Σχολιάζουμε, εδώ.
-Βιβλίο: Διαβάσαμε & Σχολιάζουμε, εδώ.
-Κερδίστε προσκλήσεις - Βιβλία, εδώ.