Είδε ο Γιώργος Μπαστουνάς και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα...
Μία από τις πιο αναμενόμενες παραστάσεις αυτού του καλοκαιριού, με τον πολιτισμό να παίρνει και πάλι τα πάνω του και το κοινό να «διψάει» για τα πολιτιστικά δρώμενα, που κάνουν την εμφάνισή τους στη Θεσσαλονίκη, ήταν η παράσταση «Οι πεταλούδες είναι ελεύθερες». Το συγκεκριμένο έργο του Αμερικανού συγγραφέα Leonard Gersheαποτελεί ένα διαχρονικό κείμενο, με την πρώτη παράσταση να τοποθετείται στο 1969. Η επιτυχία της παράστασης έδωσε το έναυσμα να γίνει μετέπειτα ταινία (το 1972), η οποία απέσπασε πλήθος βραβείων, υποψηφιοτήτων και θετικών εντυπώσεων. Στην Ελλάδα πρωτοπαρουσιάστηκε το 1970 σε διασκευή του Μάριου Πλωρίτη και σε σκηνοθεσία του Κώστα Μπάκα, με το δίδυμο των Γιάννη Φέρτη και ΞένιαςΚαλογεροπούλου.
Η παράσταση πραγματεύεται την φυγή του Ντον Μπέηκερ, ενός τυφλού μουσικού, από το πατρικό του σπίτι και την υπερπροστατευτική του μητέρα, προκειμένου να εγκατασταθεί σε δικό του σπίτι στο Μανχάταν και να διεκδικήσει το όνειρό του, να γίνει ένας επαγγελματίας μουσικός. Εκεί γνωρίζει τη γειτόνισσά του Τζιλ Τάννερ, νεαρή ηθοποιό με εκκεντρικό στυλ και χαρακτήρα, την οποία και ερωτεύεται. Οι ισορροπίες, όμως, ανατρέπονται με την άφιξη της μητέρας του και του σκηνοθέτη της αμφιβόλου ποιότητας παράστασης στην οποία η Τζιλ Τάννερ βασίζει την επαγγελματική της ανέλιξη.
Αρχικά, στα θετικά (+) στοιχεία της παράστασης θα τοποθετούσαμε το κείμενο του LeonardGershe, σε διασκευή της Ρέινας Εσκενάζυ. Το κείμενο, παρότι γραμμένο πριν από αρκετά χρόνια αποτελεί ένα διαχρονικό δημιούργημα, καθώς θίγει ζητήματα καίρια και αναλλοίωτα στον χρόνο, όπως ο έρωτας, οι σχέσεις, η κοινωνική αντιμετώπιση των ατόμων με μία αναπηρία, το χάσμα των γενεών, κ.λπ. Παρότι χαρακτηρίζεται ως μία κωμωδία, η παράσταση θα λέγαμε, πως περισσότερο προσιδιάζει σε μία κομεντί με το ρομαντικό στοιχείο, αλλά και τις συγκινησιακές στιγμές να είναι έντονες. Οι στιχομυθίες είναι πολύ ωραία δημιουργημένες με το κείμενο να επιδιώκει κάτι να πει, όχι απαραίτητα άμεσα, αλλά κυρίως έμμεσα. Το δυνατότερο στοιχείο του είναι τα σημεία αυτοσαρκασμού, τα οποία δίνουν μία πολύ εύστοχη κωμική χροιά, χωρίς να απλουστεύουν τη θεματική γύρω από την οποία περιστρέφεται το έργο.
Παράλληλα, η παράσταση αποτελεί ένα πολύ καλά οργανωμένο δημιούργημα, χωρίς πρόχειρες και ευκαιριακές λύσεις. Φαίνεται η δουλειά, η οποία έχει γίνει στα δευτερεύοντα στοιχεία της παράστασης, τα οποία εμπλουτίζουν το περιεχόμενο και δίνουν μία πολύ ανανεωτική ματιά. Το θέαμα είναι πολύ φρέσκο, καλαίσθητο και δυναμικά αυξανόμενο στην πορεία της παράστασης.
Το σκηνικό της παράστασης του Γιώργου Λυντζέρη είναι πολύ όμορφα διαμορφωμένο, αναπαριστώντας το σπίτι του πρωταγωνιστή, με το ιδιόμορφο κρεβάτι του και την πόρτα, η οποία το ενώνει με το σπίτι της γειτόνισσας. Το σκηνικό γέμιζε την σκηνή, προσφέροντας μία ωραία εναλλαγή των σημείων τοποθέτησης των ηρώων και ένα έξυπνο εύρημα σε σχέση με τον τυφλό ήρωα. Τα κοστούμια διατήρησαν το ύφος της εποχής σε μία καθημερινή απεικόνιση των ηρώων.
Οι φωτισμοί της Σεμίνας Παπαλεξανδροπούλου ήταν ζωντανοί και συνεχώς εναλλασσόμενοι, καταφέρνοντας να απεικονίσουν αποτελεσματικά τις μεταπτώσεις των ηρώων και τις στιγμές της ανάπαυλας στη διαδοχή των σκηνών. Οι μουσικές επιλογές του Σταμάτη Γιατράκου ακολούθησαν ανάλογη πορεία, ανανεώνοντας την παράσταση και προσφέροντας ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Φυσικά πρέπει να μείνουμε και στο τραγούδι της παράστασης του Σταμάτη Κραουνάκη, το οποίο βλέπουμε να το συνθέτει σταδιακά στην πορεία της παράστασης ο πρωταγωνιστής. Δανείζοντας τον τίτλο του και το ύφος του από τον τίτλο της παράστασης προσέφερε μία επιπλέον ευαίσθητη και συναισθηματική χροιά στο κείμενο της παράστασης.
Ως προς του πρωταγωνιστές σαν ένα γενικό σχόλιο θα λέγαμε, πως μεταξύ τους είχαν αρκετή χημεία με αποτελεσματική αλληλεπίδραση. Αρχικά, ο Αναστάσης Ροϊλός κατάφερε να σηκώσει το βάρος του ρόλου, ισορροπώντας σε μία ερμηνεία χωρίς υπερβολές και ξεσπάσματα. Στιβαρή ερμηνεία, η οποία ξεκίνησε λίγο πιο δειλά στο πρώτο μέρος για να απογειωθεί στο δεύτερο μέρος.
Αντίστροφη πορεία ακολούθησε η Εριέττα Μανούρη, η οποία στο πρώτο μέρος με πιο διευρυμένο ρόλο ανταπεξήλθε πολύ αποτελεσματικά, σε αντίθεση με κάποια σημεία υπερβολής του δεύτερου μέρους. Ο Κωνσταντίνος Ελματζίογλου έκανε ένα πολύ μικρό (5λεπτο) πέρασμα με τον ρόλο του μεν να είναι κομβικός στην εξέλιξη της υπόθεσης, αλλά την απόδοση να είναι κάπως διεκπεραιωτική. Θα μπορούσε το κομμάτι εκείνο να διευρυνθεί κάπως σεναριακά.
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στην Πέμη Ζούνη, η οποία πήρε στους ώμους της το βάρος του δεύτερου μέρους. Η ίδια εμφανίστηκε μετά από 1 ώρα(τόσο διήρκησε το πρώτο μέρος με τους 2 πρωταγωνιστές) στην παράσταση, εντείνοντας την αναμονή του κοινού. Ισχυρή παρουσία με επιβλητική ματιά, που μετέβη αποτελεσματικά από το πιο κωμικό στο πιο δραματικό στοιχείο της παράστασης, χωρίς εντάσεις και υπερβολές. Η χημεία της με τον ΑναστάσηΡοϊλό ήταν απολαυστική, συμπυκνώνοντας το κοινωνικό νόημα του έργου, που σε αρκετές στιγμές είχε εκτοπιστεί.
Στα αρνητικά (-) στοιχεία της παράστασης, πρωταρχικώς θα βάζαμε την σκηνοθεσία της Ρέινας Εσκενάζυ, η οποία ήταν σε πολλά σημεία κάπως άχρωμη και άνευρη. Οι ήρωες περιφέρονταν χωρίς όμως να υπάρχει κάποια πιο αποτελεσματική κατεύθυνση, που θα μπορούσε να αναδείξει καλύτερα το κείμενο και το ύφος της παράστασης. Η τόσο προσεγμένη διαμόρφωση των λοιπών στοιχείων του χώρου θα έπρεπε να ενισχύσει το πρωταγωνιστικό στοιχείο της σκηνοθεσίας. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Μάλλον καλύφθηκαν οι ατέλειές της…
Ακόμη, το κείμενο παρά τη θεματική, την οποία προσπάθησε να θίξει δεν φάνηκε να το καταφέρνει στο έπακρον. Φάνηκε να μην έχει μία απολύτως ξεκάθαρη κατεύθυνση, με το πρώτο μέρος διάρκειας 1 ώρας (!) να στρέφεται καθαρά στο ρομαντικό στοιχείο της υπόθεσης, στερώντας χρόνο και βάρος από τα λοιπά στοιχεία, που όφειλε να θίξει. Μία πιο μετρημένη χρονικά απόδοση του πρώτου μέρους θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο το πιο δυνατό δεύτερο μέρος. Η κοινωνική αποδοχή ή απόκρουση των ατόμων με τύφλωση, οι δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν, η ανάγκη τους να αντιμετωπίζονται σαν αυτόνομες προσωπικότητες, ο ρατσισμός, που βιώνουν σε αρκετές πτυχές της ζωής του δεν θίχτηκαν όσο θα μπορούσαν. Επίσης, υπήρχαν κάποιες ευκολίες ως προς τη λύση των ζητημάτων και ως προς το φινάλε της παράστασης, το οποίο δεν φάνηκε να φέρνει την επιζητούμενη κάθαρση στρέφοντας την προσοχή του στο πιο σίγουρο και εμπορικό ρομαντικό στοιχείο.
Συνολικά (=), θα λέγαμε, πως η παράσταση αποτέλεσε μία ευχάριστη έκπληξη. Προσεγμένη απόδοση, ικανοποιητικό αποτέλεσμα, ταιριαστή συνύπαρξη ηθοποιών, σημαντικό θέμα. Σκηνοθετικά θα μπορούσε να αξιοποιήσει το τιθέμενο πλαίσιο και τα διευρυμένα νοήματα του κειμένου, χωρίς να δίνεται τόση βαρύτητα στο ρομαντικό στοιχείο, που σε στιγμές κούρασε.
Βαθμολογία:
6,1/10
-Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ
-«Οι Πεταλούδες είναι Ελεύθερες» Θέατρο Κήπου (αποσπάσματα - ερασιτεχνική λήψη)
-Πέμη Ζούνη & Αναστάσης Ροϊλός μιλούν για την παράσταση
.
Δείτε & αυτά:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ:
Θέατρο Δάσους & Γης 2021 
