Είδε και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα.
Θύμα των καιρικών συνθηκών (και) η συγκεκριμένη παράσταση που κατόπιν αναβολής άλλαξε ημερομηνία και χώρο επιλέγοντας το Θέατρο Γης και ευτυχώς τούτη τη φορά η «καιρική» τύχη ήταν με το μέρος της χωρίς κανένα απρόοπτο… Πολύς ο κόσμος που ανηφόρισε προς τα εκεί γεμίζοντας σε μεγάλο βαθμό το τεράστιο θέατρο, κάτι αναμενόμενο για μια παράσταση ιστορικής και συναισθηματικής μνήμης, βασισμένη σε ένα πολυδιαβασμένο βιβλίο και πλαισιωμένη από ένα καστ άξιων συντελεστών…
Μιλάμε βεβαίως για τα «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου και σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη, μια παράσταση αφιερωμένη στον εορτασμό των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, που παρακολουθήσαμε στο Θέατρο Γης…
Για όσους δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο, πρόκειται για ένα σκληρό, πονεμένο οδοιπορικό στα χώματα των αλησμόνητων πατρίδων που βάφτηκαν με αίμα αθώων και στοίχειωσαν τη μνήμη πολλών γενεών, μέσα από τη δραματική αφήγηση του Μικρασιάτη Μανώλη Αξιώτη… ο οποίος ξεκινά την εξιστόρηση από την ήρεμη αγροτική ζωή του σε ένα χωριό του Αϊδίνίου και πώς αυτή ανατράπηκε τραγικά όταν κλήθηκε να ακολουθήσει τα «Τάγματα Εργασίας» (Αμελέ Ταμπουρού) με συνθήκες άγριες και εξοντωτικές, πώς βρέθηκε στη δούλεψη ενός Τούρκου γαιοκτήμονα, πώς ερωτεύτηκε και πώς προδόθηκε, ενώ μετά την πανηγυρική άφιξη του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη, συμμετείχε στα μέτωπα του πολέμου με τις απίστευτες βαναυσότητες εκατέρωθεν, αντικρίζοντας με απελπισία το κρυμμένο κτήνος στον άνθρωπο, την προδοσία των συμμάχων, τη μάχη των συμφερόντων, τα τραγικά πολιτικά λάθη των ηγεσιών… μέχρι να φτάσει στην ασύλληπτη σφαγή της πυρπολημένης Σμύρνης και την προσφυγιά ενός εκατομμυρίου διαλυμένων ψυχών, αφημένων στην κατάμαυρη μοίρα τους…
.jpg)
Ένα εμβληματικό έργο (+) της Διδώς Σωτηρίου με σπουδαία ιστορική και λογοτεχνική αξία που δίκαια αγαπήθηκε όσο λίγα, καθώς μεταφέρει στον σημερινό αναγνώστη τα καταλυτικά γεγονότα μιας εποχής που σημάδεψε την ελληνική ιστορία και για την οποία πλέον, 100 χρόνια μετά, εκλείπουν οι ζωντανές μαρτυρίες όσων τα έζησαν από κοντά… οπότε βιβλία σαν αυτό και πέραν της λογοτεχνικής υφής τους, λειτουργούν ως διαρκής ιστορική παρακαταθήκη εν είδει γραπτών «ντοκουμέντων», για να μεταφέρουν στις μελλοντικές γενιές και μάλιστα από «πρώτο χέρι» κορυφαία κομμάτια της ιστορίας… ειπωμένα επιπλέον με τον λυρισμό, την αυθεντικότητα, τη συναισθηματική ματιά, την ευαισθησία μιας γυναίκας ντόπιας, που παιδούλα τότε βίωσε την τραγωδία κι εντούτοιςη αντικειμενική κριτική της σκέψη αντιμετωπίζει με εντυπωσιακή αμεροληψία τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές…
Ερχόμενοι στην παράσταση και τα θετικά της, αξίζει να μνημονεύσουμε αρχικά το δουλεμένο, λειτουργικό σκηνικό, που παρότι απλό και αφαιρετικό χωρίς κάτι εντυπωσιακό, έδωσε σκηνοθετικές λύσεις στη δράση και με τα φυσικά υλικά του έμοιαζε άριστα ενταγμένο στο κλίμα, με εμπνευσμένο στοιχείο τη «βάρκα»…Επίσης φροντισμένα, εύστοχα, σωστά μελετημένα τα πολλά κοστούμια εποχής, επαρκείς οι φωτισμοί αν και μπορούσαν να συμβάλλουν πολύ περισσότερο και τέλος η ζωντανή μουσική από ηλεκτρική κιθάρα και ντραμς έντυσε μεν με σύγχρονο υποβλητικό ήχο τα δρώμενα, ωστόσο η δυνατή ένταση κάλυπτε συχνά τον λόγο…
.jpg)
Εν συνεχεία θα μνημονεύσουμε οπωσδήποτε τις ερμηνείες του πολυπρόσωπου θιάσου, ξεχωρίζοντας βεβαίως τον πρωταγωνιστή Μιχάλη Σαράντη στον ρόλο του κεντρικού ήρωα Μανώλη Αξιώτη… ένας ηθοποιός με έντονο ταμπεραμέντο, ενέργεια και πάθος, αεικίνητος έως σαρωτικός στη σκηνή, καταπόνησε το σώμα και κατέθεσε την ψυχή του στον χειμαρρώδη ρόλο- έστω κι αν σε παρόμοιες περιπτώσεις η έλλειψη μέτρου λειτουργεί ενίοτε αρνητικά και η καταιγιστική εξωστρέφεια στερεί την πολύτιμη εσωτερικότητα στην ερμηνεία…ωστόσο εδώ οι τραγικές συνθήκες που ξεπερνούσαν τα ανθρώπινα μέτρα, εν μέρει δικαιολογούσαν την υπερβολή και ο άξιος Μ. Σαράντης επί 2,5 ώρες βίωσε όλη τη συναισθηματική γκάμα στον υπερθετικό βαθμό…
Ο Αντίνοος Αλμπάνηςσε μικρότερο αλλά χαρακτηριστικό ρόλο, υπήρξε εκφραστικότατος, δυναμικός, παθιασμένος, δραματικός με υποκριτική ωριμότητα και συγκινητική ερμηνεία…
Πολύ καλοί επίσης και ερμηνευτικά σχεδόν ισοδύναμοι οι υπόλοιποι 11 ηθοποιοί – Θάνος Αλεξίου, Στέλιος Δημόπουλος, Μαρία- Νεφέλη Δούκα, Τζένη Κόλλια, Φώτης Λαζάρου, Δάφνη Λιανάκη, Ευθύμης Ξυπολυτάς, Παναγιώτα Παπαδημητρίου, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος, Κώστας Φυτίλης, Αντώνης Χρήστου- ως ένα σωστά δεμένο και συντονισμένο σύνολο, που άλλοτε υποδύονταν πολλαπλούς ρόλους ο καθένας κι άλλοτε λειτουργούσαν ομαδικά ως είδος «χορού» αρχαίας τραγωδίας, ανταποκρινόμενοι επάξια τόσο στις ατομικές όσο και στις ομαδικές απαιτήσεις στα πλαίσια της συγκεκριμένης σκηνοθεσίας… Βεβαίως εντοπίστηκαν κάποιες επιδόσεις πιο αδύναμες από άλλες, ωστόσο ως σύνολο απέδωσαν επιτυχώς το κλίμα και την τραγικότητα των γεγονότων, με στιγμές συγκίνησης, οδύνης, απελπισίας, αγριότητας, πολέμου, προδοσίας κι ένα αναπάντητο «γιατί» να αιωρείται πάνω από τις κατεστραμμένες ζωές τους…
.jpg)
Τέλος, ο Νικήτας Τσακίγογλουσε ρόλο αφηγητή ως γέροντας Αξιώτης που αναθυμόταν τη ζωή του, απλά διάβαζε αποσπάσματα του βιβλίου στα ενδιάμεσα των δραματοποιήσεων καθισμένος 2,5 ώρες στην καρέκλα χωρίς την παραμικρή σκηνοθετική παρέμβαση και με περιττό στόμφο, όμως το χειρότερο ήταν ότι ζήτημα να ακούστηκε το 1/4 των λεγομένων του λόγω απαράδεκτων προβλημάτων ήχου…
Κι εδώ αρχίζουν τα αρνητικά (-) ξεκινώντας από τη σκηνοθεσία του Γιώργου Παλούμπη που καταπιάστηκε με ένα όντως δυσκολότατο εγχείρημα, μεταφέροντας στη σκηνή πολυσύνθετα ιστορικά γεγονότα πολλών χρόνων σε συνδυασμό με προσωπικές ιστορίες, καταιγιστικές εξελίξεις, πολέμους, καταστροφές… Κι επειδή τόσο η ίδια η Ιστορία όσο και το βιβλίο της Σωτηρίου είναι ευρέως γνωστά στη μεγάλη πλειοψηφία του κοινού- που σημαίνει ότι εκλείπει η «αγωνία» για τα τεκταινόμενα- όλο το στοίχημα εν προκειμένω για τον σκηνοθέτη είναι ο εμπνευσμένος τρόπος προσέγγισης, ώστε να υπερβεί την πεπατημένη μιας συμβατικής δραματοποίησης και να δώσει μια δική του καλλιτεχνική διάσταση στη δημιουργία… Κάτι που ΔΕΝ συνέβη ως συνολικό όραμα- στίγμα, πέρα από ελάχιστες στιγμές έμπνευσης, καταλήγοντας σε μια σκηνοθεσία άχαρη, κουραστική, συχνά «στημένη», με δόσεις υπερβολής, με ξεχειλώματα και κοιλιές, ενίοτε με εκβιασμένο συναίσθημα, με πρακτικές αδυναμίες… όπως ας πούμε τα απανωτά φλας μπακ από το ’22 και προς τα πίσω, αναγράφοντας απλά τις χρονολογίες στην οθόνη προβολής, χωρίς καμιά σκηνοθετική ένδειξη αλλαγής-μεταφοράς στο χρόνο, γεγονός που δημιουργούσε σύγχυση χωρίς λόγο…
Επίσης το οπτικό κομμάτι των προβολών που μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην ατμόσφαιρα, δεν αξιοποιήθηκε ανάλογα, περιοριζόμενο σε αναγραφή χρονολογίας και ελάχιστες γνωστές εικόνες, όπως δεν αξιοποιήθηκε σκηνοθετικά ο εντελώς στατικός, αποστασιοποιημένος αφηγητής… Επιπλέον τα χάσματα εμπόδισαν την ομαλή ροή σε μια παράσταση που της έλειπε ο σφιχτός ρυθμός και σε συνδυασμό με σημεία του κειμένου που πλατείασαν με φλυαρία ενώ μπορούσαν άνετα να παραλειφθούν, οδήγησαν τη διάρκεια σε 2,5 κουραστικές ώρες χωρίς να προσθέσουν τίποτα σημαντικό στην ουσία…
Και φυσικά με μεγάλο μείον τα τεχνικά προβλήματα του ήχου, καθώς πέραν του αφηγητή που μόνον ο ίδιος άκουγε όσα διάβαζε αναγκάζοντας τον κόσμο να φωνάζει διαρκώς «πιο δυνατά, δεν ακούμε, φτιάξτε τον ήχο!», πολλά χειλόφωνα των ηθοποιών επίσης λειτουργούσαν περιστασιακά με συνέπεια να χάνουμε τα μισά τους λόγια, όντες υποχρεωμένοι οι άμοιροι να ξελαρυγγίζονται για να ακουστούν στο χάος! Κα σαν να μην έφτανε αυτό, δεν είχαν ρυθμίσει επιπλέον την ένταση της μουσικής, που ερχόταν με τη σειρά της να καπελώσει τον λόγο τους! Θέμα υποδομής ή προχειρότητας; Ποιος ξέρει…
Εν κατακλείδι (=), μάλλον τρέφαμε ή μας καλλιέργησαν υψηλές προσδοκίες και εν τέλει αρκεστήκαμε σε μια φιλότιμη μεν, αλλά συμβατική (και προβληματική) προσπάθεια δραματοποίησης σκηνών ενός εξαιρετικού βιβλίου για την εθνική τραγωδία…
Βαθμολογία:
5,9/10
.
Δείτε & αυτά:
1 Comments
ΠΑΥΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ
13 July 2022 | 4:37 pm |