Βιωματική εμπειρία η 6η θεατρική KULTUROβραδιά στο καθηλωτικό «Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» από το Θέατρο του Άλλοτε.
-φωτό-βιντεο-ρεπορτάζ
Όταν χαρακτηρίζεις ένα βίωμα ως «εμπειρία ξεχωριστή», προφανώς αποδίδεις ήδη ένα φορτίο βαρύ. Με την έννοια του πρωτόγνωρου, του διαφορετικού, του αντισυμβατικού, του καινοφανούς, του καταλυτικού… Όλα αυτά και άλλα τόσα σηματοδότησε η «εναλλακτική» παράσταση «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» από το «Θέατρο του Άλλοτε», αποκλειστικά για τους θεατές της 6ης Θεατρικής Κουλτουροβραδιάς. Μιας βραδιάς που ΔΕΝ έμοιαζε με καμιά άλλη και αυτό την έκανε μοναδικά ξεχωριστή σε όσους φανατικούς (πλέον!) προσήλθαν υπερβαίνοντας τη χωρητικότητα! Πού συνέβησαν αυτά; Στο Μπενσουσάν Χαν, ένα παλιό εβραΪκό χάνι στο ιστορικό κέντρο της πόλης που προσφέρεται ιδανικά για εναλλακτικές πολιτιστικές δραστηριότητες και ενώ η δυνατότητα ομαλής θέασης αφορά σε 30 άτομα περίπου, εμείς φθάσαμε τους 47… Όμως ας πάρουμε το νήμα από την αρχή γιατί αυτό το κουβάρι έχει μακρύ δρόμο!
Και η αρχή του νήματος έγινε με έναν τρόπο απρόβλεπτο, καθώς, ενώ περιμέναμε χαλαρά στο δρόμο, βλέπουμε ξάφνου να κατεβαίνει από το «χάνι» μια φουριόζα «γριά», να περιδιαβαίνει στο πεζοδρόμιο και να δίνει βουβά το σήμα της έναρξης. Ακολουθώντας την ανεβήκαμε υπό το φως κεριών τα σκοτεινά σκαλιά για να μπούμε σε μια σάλα – σκηνή… Πριν ακόμη ξεκινήσει η όποια δράση, ήδη η ατμόσφαιρα και η ενέργεια ενός παλιού οικήματος ως φυσικό σκηνικό, απόλυτα συμβατό με την εποχή και το ύφος του έργου, μας είχε υποβάλλει στο μέγιστο. Στηθήκαμε όρθιοι ολόγυρα στο κεντρικό τραπέζι της σάλας, προσπαθώντας να βολευτούμε στις γωνιές, όντες ήδη υπεράριθμοι, ενώ η δράση ξεκινούσε σε απόσταση αναπνοής με τις δύο υπηρέτριες του σπιτιού να μας βάζουν στο κλίμα του έργου. Του αριστουργηματικού, κλασικού έργου του Λόρκα…
Που με κεντρικές ηρωίδες, μια αυταρχική μάνα και τις πέντε καταπιεσμένες κόρες της δίνει ένα έξοχο ψυχογράφημα με προεκτάσεις κοινωνικο- πολιτικές μέσα από μια δυνατή θεατρική πλοκή. Όπου με αφορμή το πένθος από το θάνατο του πατέρα, η μάνα επιβάλλει στις κόρες την απόλυτη απομόνωση, καταδικάζοντές τες σε μαρασμό μέσα σε ένα σπίτι σφραγισμένο, ερμητικά κλειστό στη ζωή του έξω κόσμου… που τραγουδά, γελά, ερωτεύεται, αγωνιά, ονειρεύεται… και μόνο ο μακρινός απόηχος της ζωής φτάνει με κόπο έξω από τα κλειστά παράθυρα των 5 κοριτσιών – θυμάτων μιας μάνας τυραννικής , θύμα και η ίδα μιας κοινωνίας αποπνικτικής μέσα στο συντηρητισμό, τις προκαταλήψεις και τα ανδροκρατούμενα στερεότυπά της. Χωρίς να αντιλαμβάνεται την «αρρώστια» που προκαλεί η τυραννία της, τον αλληλοσπαραγμό των πρόωρα μαραμένων κοριτσιών όταν η καρδιά σκιρτά ερωτικά, που θα οδηγήσει μοιραία στην τραγωδία…
Ένα έργο από τα πιο δυνατά του θεατρικού ρεπερτορίου, με ισοδύναμους ρόλους – πρόκληση που εν προκειμένω υπηρετήθηκαν από ερμηνείες εξαιρετικές. Με κάθε ρόλο να δένει απόλυτα με τη μορφή και την αύρα της ηθοποιού, ενώ θαυμάσαμε συνολικά την εκφραστικότητα/ ακρίβεια/ άνεση/ απόλυτη αυτοσυγκέντρωση κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Ένα έργο επίσης στο οποίο η σκηνοθέτιδα Βαρβάρα Δουμανίδου έδωσε μια διάσταση άκρως ενδιαφέρουσα. Αφενός ανέδειξε εντυπωσιακά την ατμόσφαιρα με την επιλογή του συγκεκριμένου χώρου- φυσκού σκηνικού που έδινε επακριβώς την αίσθηση του παλιού σπιτιού και αναπτύσσοντας τη δράση στα γύρω δωμάτια, συνοδεία των θεατών. Αφετέρου έφερε ηθοποιούς και θεατές σε επαφή που πιο… στενή δεν γίνεται! Τόσο που να αγγίζονται, να μοιράζονται ανάσες, να μπαίνει ασυναίσθητα ο ένας στο χώρο του άλλου…. Επιπλέον, ενώ ακολούθησε πιστά και ρεαλιστικά το υπέροχο κείμενο, στο φινάλε έκανε μια απρόβλεπτη παρέμβαση- προσθήκη. Δίνοντας κάποια στοιχεία για τον δολοφονημένο από το καθεστώς συγγραφέα και κάποιες σκέψεις περί φασισμού, ανέτρεψε την πλοκή, «καθαίρεσε» την Μπερνάντα από την τυραννική της εξουσία και η επανάσταση των κοριτσιών οδήγησε στην ελευθερία… Με το φινάλε να γράφεται κάτω στο… δρόμο όπου ακολουθήσαμε τις απελευθερωμένες κόρες χειροκροτώντας, ενώ οι ανύποπτοι περαστικοί έτριβαν τα μάτια…
Μετά την «απελευθέρωση» ξανανεβήκαμε στη σάλα όπου μας περίμενε η συνέχεια της Κουλτουροβραδιάς, με τα εξής… πολύτιμα: καρέκλες για να ξαποστάσουμε… φορητή σόμπα για να ζεσταθούμε… μπόλικο κρασί για να λυθούμε… και πάνω απ’ όλα μια υπέροχη συζήτηση με την ομάδα! Τις 8 ηθοποιούς και τη σκηνοθέτιδα που επίσης έπαιξε έναν ολιγόλεπτο, έντονα δραματικό ρόλο. Χαλαρώντας πια, αφήσαμε πρώτο το συναίσθημα να εκφραστεί αυθόρμητα για μια παράσταση δυνατή που μας άγγιξε έντονα, για ερμηνείες που μας έκαναν να ξεχάσουμε κρύο και ορθοστασία, για ένα κείμενο διαχρονικά επίκαιρο μέσα στην τραγικότητά του…. Μετά το πρώτο συναίσθημα, τη σκυτάλη πήρε η ανταλλαγή απόψεων για την πρωτόγνωρη εμπειρία.
Κάποιοι ομολόγησαν ότι οι συνθήκες θέασης τους δυσκόλεψαν σε διάφορα επίπεδα. Δεν ήταν τόσο η κούραση λόγω ορθοστασίας ή το κρύο στο οίκημα. Ήταν ο αριθμός των θεατών που υπερέβαινε τις δυνατότητες του χώρου, με συνέπεια το μοιραίο στρίμωγμα, την αίσθηση της ενόχλησης στη μετακίνηση των ηθοποιών, την αμηχανία μπαίνοντας στο ζωτικό τους χώρο, τη δυσκολία στις μεταβάσεις στα δωμάτια… Πρακτκά ζητήματα που ωστόσο για κάποιους λειτούργησαν ως αποσυντονισμός, διάσπαση της προσοχής, τεμαχισμός του συναισθήματος και του ενιαίου ρυθμού, απώλεια στιγμών, από μια παράσταση που δεν ήθελες να χάσεις την παραμικρή έκφραση! Οφείλουμε όμως να πούμε ότι αυτή η «προβληματισμένη» μερίδα θεατών υπήρξε ισχνή μειοψηφία.
Διότι η συντριπτική πλειοψηφία, είτε δεν ενοχλήθηκε από τις συνθήκες, είτε βρήκε την εμπερία ενδιαφέρουσα ως θεατρική πρόταση, κάτι που βεβαίως υπερασπίστηκε θερμά η ομάδα και η σκηνοθέτιδα. Κάνοντας λόγο για πειραματισμούς, έξω από συμβατικά καλούπια, που άλλωστε αποτελούν το διακριτό στίγμα του «Θεάτρου του Άλλοτε» και θέλοντας τον θεατή ενεργό συμμέτοχο στα δρώμενα και όχι «βολεμένο» ή αποστασιοποιημένο. Φυσικά έγινε μεγάλη κουβέντα για την εν λόγω διαδραστικότητα και όχι μόνο στη συγκεκριμένη παράσταση, για απρόοπτα και ευτράπελα, αμήχανες ή υπέροχες στιγμές, ενώ σύσσωμη η ομάδα ομόλογησε ότι όχι μόνο δεν ενοχλείται από τη στενή επαφή των θεατών, αλλά νιώθει ζεστασιά, μοίρασμα και παίρνει από αυτό πολύτιμη εκπαίδευση, άγνωστη στον κόσμο του συμβατικού θεάτρου.
Κάναμε επίσης λόγο για την απρόβλεπτη παρέμβαση του τέλους, πάλι με διχασμένες γνώμες… Μια άποψη να λέει ότι το εμβόλιμο κομμάτι για τον συγγραφέα και τον φασισμό, ξένισε μέσα στο συνολικό κείμενο, έβγαλε εκτός κλίματος και γλίστρησε σε ένα διδακτισμό περιττό και η άποψη της σκηνοθέτιδας που θέλησε μέσα από αυτό να δώσει χρήσιμη πληροφόρηση και ένα μήνυμα για τη δυναμική αντιμετώπιση του φασισμού μέσα από την εξέγερση του καταπιεσμένου…
Άνετες, γελαστές, φιλικές όλες τους, με χιούμορ και φρεσκάδα – ΚΥΡΙΩΣ η Όλγα Καλαμάρα, καταπληκτική στο ρόλο της Μπερνάντα Άλμπα – μας μίλησαν για την 4χρονη επιτυχημένη πορεία της ομάδας, τις προηγούμενες εμπειρίες τους, τα όνειρά τους, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, π.χ. σε επίπεδο παραγωγής ή χορηγών. Όταν, με αφορμή τις επιτυχίες τους, ρωτήθηκαν «γιατί δεν κατεβαίνετε στην Αθήνα», η απάντηση ήταν αφοπλιστική, δηλώνοντας ότι αγαπούν να δημιουργούν στην πόλη τους, εδώ νιώθουν οικεία παρά τα προβλήματα, ενώ στην Αθήνα βρίσκουν το κλίμα ασφυκτικό. Κάθε μια, είτε παλιό μέλος είτε νεοεισερχόμενη, εξέφρασε με θερμά λόγια την εμπειρία της από τη συγκεκριμένη παράσταση που ακόμη αποζητούν οι θεατές και από τη συνεργασία με μια σκηνοθέτιδα αγαπημένη αλλά πολύ… απαιτητική, ενώ η Μαρία Ράπτη, εκ των ιδρυτικών στελεχών, ανακαλύψαμε ότι αποτελεί τη συγγραφική πένα της ομάδας. Δίνοντας όλες τους μια ξεκάθαρη, συγκινητική αίσθηση σύμπνοιας και συλλογικότητας…
Μετά από όλο αυτό το εξαιρετικό που ζήσαμε… ξέρετε πότε φύγαμε; Όταν πλέον άδειασε και το τελευταίο… μπουκάλι κρασιού από ένα ολόκληρο κιβώτιο! Την ώρα που γέμιζε η ψυχή μας…
Πότε είναι άραγε η… επόμενη Κουλτουροβραδιά;
.
Μικρά βινεοαποσπάσματα: παράσταση- αυλαία – συζήτηση –προσοχή: ερασιτεχνική λήψη.
.
.
– Φωτογραφικό υλικό από την “Κ-βραδιά, Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2015, εδώ
.
-Ευχαριστούμε όλους τους συντελεστές της παράστασης, το Μπενσουσαν Χαν για την φιλοξενία και ειδικά την Βαρβάρα Δουμανίδου για την αμέριστη συμπαράσταση της στις “Κ-βραδιές”.
.
-Ευχαριστούμε θερμά το εστιατόριο Ζύθο – Ντορέ–Τσιρογιάννη 7 (Λευκός Πύργος) για τα κρασιά και τα τραγανά τους κριτσίνια.
Τέλος,
-Ευχαριστούμε και όλους εσάς τους φίλους της “Κ” για την παρουσία σας προχθες βράδυ, οσονούπω νέα KULTUROβραδιά σας περιμένει με νόημα και ουσία.
–ΘΕΑΤΡΙΚΑ KULTUROβραβεία ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, κάντε like στη σελίδα, εδώ
.
Και μη ξεχνάτε, ΨΗΦΙΣΤΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΤΑΙ καθόλη τη διάρκεια της σεζον 2014 – 15 σε όλη την Θεσσαλονίκη στις 13 ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΚΑΛΠΕΣ τις “Κ” που έχουν τοποθετηθεί. Για πρώτη φορά –πανελλαδικά- δίνεται η δυνατότητα στους θεατές να ανακηρύξουν με την ψήφο τους την καλύτερη παράσταση της Θεσσαλονίκης. Αναλυτικές πληροφορίες, πως και που ψηφίζεις εδώ
-δείτε και αυτό:
Φωτογραφικό υλικό