«Το Δέντρο του Οιδίποδα» και οι ματωμένες ρίζες του. Είδαμε στα Χανιά της Κρήτης και σχολιάζουμε…
“Αν προσέξεις δεν θα δεις άνθρωπο που όταν τον διώκει θεός μπορεί να ξεφύγει.”
Γνωστή σε όλους μας είναι η ιστορία του τυφλωμένου Βασιλιά, η ιστορία της καταστροφής του γένους ενός ανθρώπου ο οποίος αδικήθηκε από τη μοίρα και είδε ολόκληρη την οικογένειά του να καταλήγει στον όλεθρο. Του βασιλιά ο οποίος έγινε έρμαιο της τύχης και εν αγνοία του σκότωσε τον πατέρα του και σύναψε ερωτική σχέση με την μητέρα του. Του βασιλιά που καταράστηκε τα παιδιά του να αλληλοσκοτωθούν και που επέλεξε ο ίδιος να εγκαταλείψει τη ζωή. Ο λόγος, φυσικά, για τον Οιδίποδα, τον γιο του Λάιου και της Ιοκάστης.
Την εξιστόρηση αυτής της πολύ σπουδαίας ιστορίας ανέλαβε η γνωστή πλέον στα θεατρικά δρώμενα Ομάδα Ιδέα, μια ομάδα η οποία βάζει απαιτητικούς στόχους και δεν απογοητεύει. Είναι πολύ δύσκολο να αποφασίσει κανείς να διαχειριστεί έστω και ένα μόνο έργο απ’ τον Θηβαϊκό κύκλο, καθότι και οι τέσσερις τραγωδίες που αναφέρονται στο γένος του Οιδίποδα είναι εξαιρετικά απαιτητικές. Όταν, δε, αποφασίσει ένας σκηνοθέτης να διαχειριστεί ταυτόχρονα και τις τέσσερις τότε το εγχείρημα εκτός από εξαιρετικά απαιτητικό φαντάζει και εξαιρετικά επικίνδυνο.
Και όμως, οι «παραμυθάδες» της ομάδας Ιδέα δεν επέλεξαν να μας εξιστορήσουν μόνο ένα από τα τέσσερα έργα αλλά είδαμε στη σκηνή του Θεάτρου Κερά στα Χανιά να ξετυλίγονται σκηνές από όλες τις τραγωδίες. Η στιγμή κατά την οποία ο Οιδίπους αντιλαμβάνεται την ορθότητα του τραγικού θεϊκού χρησμού που αφορά στους γονείς του από το «Οιδίπους τύραννος», η κατάρα του στον Πολυνείκη από το «Οιδίπους επί Κολωνώ», η σύγκρουση των δύο αδερφών απ’ το «Επτά Επί Θήβας» του Αισχύλου αλλά και ο τραγικός θάνατος της κόρης του, Αντιγόνης, απ’ το έργο του Σοφοκλή «Αντιγόνη» ήταν κάποιες από τις σκηνές που μας παρουσιάστηκαν.
l
Έχοντας παρακολουθήσει άλλες δύο δουλειές της συγκεκριμένης ομάδας (Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο, Αριστοφανιάδα) μπορώ να πω ότι οι παραστάσεις τους έχουν το στίγμα τους και εύκολα μπορεί ο οποιοσδήποτε ανυποψίαστος να τις αναγνωρίσει. Σκηνοθεσία γρήγορη, ρυθμός καταιγιστικός, σωματικό θέατρο, μουσική, στοιχεία κουκλοθεάτρου και commedia dell’ arte, χιούμορ και εκμετάλλευση πολλών διαφορετικών σκηνικών αντικειμένων. Είναι ομάδα που της αρέσει να πειραματίζεται και που κάνει κάτι πολύ συγκεκριμένο που δεν το συναντάμε πολύ συχνά. Δημιουργικό πνεύμα σε καιρούς καλλιτεχνικής άπνοιας, εν ολίγοις. Για την παράσταση, τώρα.
Στα θετικά (+) Το κείμενο που συνυπογράφει η Ομάδα αλλά και η σκηνοθετική προσέγγιση του Κώστα Γάκη είχαν τα στοιχεία που προανέφερα. Υπηρέτησαν ένα άλλου τύπου θέατρο, πιο δημιουργικό, πιο ελεύθερο, πιο αυθόρμητο, το οποίο όμως σεβόταν την παραδοσιακή αξία της τραγωδίας, καθιστώντας την πιο ανάλαφρη αλλά και εύπεπτη για το κοινό. Οι λέξεις «πανηγύρι» και «μυσταγωγία» που χρησιμοποιήθηκαν στο δελτίο τύπου είναι οι πλέον κατάλληλες για να εκφράσουν αυτό που παρακολουθήσαμε σκηνοθετικά. Οι επιλογές του Κώστα Γάκη να δώσει το εύπλαστο στοιχείο στα σώματα των ηθοποιών, πράγμα που παρέπεμπε σε μαριονέτες, καθώς και η χρήση των σχοινιών, κρίνονται απολύτως στοχευμένες. Όχι μόνο υπενθύμιζαν στο κοινό ότι το γένος του Οιδίποδα ποδηγετείται από τους θεούς αλλά δημιουργούσαν και μια πολύ ωραία θεατρική εικόνα για το μάτι του θεατή.
Η παράσταση σε γενικά πλαίσια ευτύχησε και στις ερμηνείες. Δεν μπορεί κανείς να μην ξεχωρίσει αυτή του Κωνσταντίνου Μπιμπή (ο οποίος πήρε το φετινό Βραβείο Χορν, καθόλου τυχαία). Η αίσθηση που μου έδωσε ο συγκεκριμένος ηθοποιός, τόσο στη συγκεκριμένη παράσταση όσο και στο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο» είναι ότι είναι ηθοποιός πολυεργαλείο. Είναι από αυτούς τους λίγους ηθοποιούς που μπορείς να τους δώσεις πραγματικά οτιδήποτε και να ανταπεξέλθουν εξίσου ικανοποιητικά σε κάθε απαίτηση. Όσον αφορά τον Οιδίποδά του, στάθηκε εξαιρετικός, αποδίδοντας τα αλληλοσυγκρουόμενα αισθήματά του, τον φόβο του μπροστά στην πιθανότητα να σκότωσε τον πατέρα του, την οργή του, την λύπη του, την απελπισία του. Εξίσου ικανοποιητικός στάθηκε και στον λειτουργικό ρόλο του φύλακα, όπου η κωμικότητά του αλλά και η ικανότητά του να μεταμορφωθεί για λίγο σε «παλιάτσο» τον έκανε να λάμψει.
Και οι υπόλοιπες ερμηνείες υπήρξαν διεκπεραιωτικές και απέδωσαν ένα ικανοποιητικό σύνολο, άλλες περισσότερο (Αθηνά Μουστάκα) και άλλες λιγότερο (Κώστας Μαγκλάρας). Όσον αφορά την πρώτη, η ερμηνεία της στο ρόλο της Αντιγόνης υπήρξε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς και αυτή, όπως και ο Μπιμπής, είναι μια ηθοποιός που ξέρει να χρησιμοποιεί το σώμα της και γι’ αυτό ξεχώρισε και στη σκηνή του θανάτου της Αντιγόνης. Όσον αφορά τον Κώστα Μαγκλάρα, ο Κρέοντάς του φάνηκε αποδυναμωμένος, ίσως λόγω του στημένου ύφους σωματικά καθώς και της πεζότητας στην εκφορά του λόγου. Ξεχώρισε, επίσης, η Μυρτώ Γκόνη στο ρόλο της Ιοκάστης. Φυσικό παίξιμο και επιβλητική παρουσία.
Η μουσική του Κώστα Γάκη λειτούργησε όχι μόνο συμπληρωματικά στην εξέλιξη της παράστασης αλλά σχεδόν πρωταγωνίστησε ενώ οι φωτισμοί δημιούργησαν ένα πολύ ωραίο σκηνικό περιβάλλον, ειδικά σε σημεία όπως ο θάνατος κάποιου ήρωα.
Στα αρνητικά (–) Μελανά σημεία υπήρξαν λίγα αλλά ίσως να μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Κοινό σημείο των παραστάσεων της ομάδας είναι η προσθήκη κωμικών στοιχείων, ως κωμική ανακούφιση του θεατή σε ρόλους που ούτως ή άλλως έχουν αυτή την υπόσταση. (βλ. παραμάνα στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, φύλακα στην Αντιγόνη.) Παρά το γεγονός ότι βγάζουν αρκετό γέλιο, ίσως να αποδυναμώνουν το τελικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και να χρειάζονται έναν μικρό περιορισμό. Κάτι ακόμα που φάνηκε παράταιρο στη συνολική εικόνα της παράστασης ήταν ο παραλληλισμός της ανήλικης και ενήλικης ζωής των Ετεοκλή και Πολυνείκη, κάτι που όχι μόνο αποδυνάμωσε τον αντίκτυπο που έχει στον θεατή η ωραιότερη σκηνή του Επτά Επί Θήβας αλλά δεν κατάφερε να επιδείξει και την χρησιμότητά του.
Καταλήγοντας (=) Στο σύνολό της, ήταν μια παράσταση χαρακτηριστική της Ομάδας Ιδέα. Θέατρο καινοτόμο, με αέρα καλλιτεχνικής δημιουργίας, με διάθεση να γκρεμίσει τα πάντα και να τα ξαναχτίσει διαφορετικά, να δει έργα και ήρωες με άλλη ματιά και να δημιουργήσει από το μηδέν. Και το κατάφερε.
Ένα μικρό σχόλιο νομίζω αξίζει για τους ανθρώπους που παλεύουν να φέρουν στην επαρχία την τέχνη και τον πολιτισμό και κάνουν το παν για να καταστεί αυτό δυνατό. Την παράσταση παρακολούθησα στα πλαίσια των Γιορτών Ρόκκας, μιας πρωτοβουλίας των κατοίκων δύο μικρών χωριών των Χανίων, της Ρόκκας και της Κεράς. Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται τέτοιες προσπάθειες. Όμως, ακόμη πιο σημαντικό είναι αυτές οι προσπάθειες να βρίσκουν ευήκοα ώτα. Την παράσταση παρακολουθήσαμε σε συνθήκες θεατρικού τζιχάντ. Παιδιά και μωρά να κλαίνε, κινητά να χτυπάνε, θεατές να πηγαινοέρχονται. Η καλύτερη επιβράβευση για τέτοιες προσπάθειες είναι η απόδοση σεβασμού στις ίδιες. Όχι μόνο η πληρωμή του αντιτίμου του εισιτηρίου.
Βαθμολογία:
6,5/10
#Κουλτουρόσουπα #Kulturosupa #Θεατρομανία #ΕίδαμεκαιΣχολιάζουμε
#ΔέντροτουΟιδίποδα #ΓιορτέςΡόκκαςΧανίων
Δείτε & αυτά:
–ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ 2017. Θέατρο, συναυλίες, φεστιβάλ κ.ά. ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ –ΕΔΩ
–Θέατρο Δάσους & Θέατρο Γης 2017: Θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες –ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές θεατρικές περιοδείες 2017 –ΕΔΩ
–Καλοκαιρινές Συναυλίες 2017 –ΕΔΩ
–Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη ΤΩΡΑ. Πρόγραμμα παραστάσεων –ΕΔΩ
–Τι παίζουν οι κινηματογράφοι στη Θεσσαλονίκη ΤΩΡΑ –ΕΔΩ
–Σινεμά με Θέα 2017 στο Μέγαρο Μουσικής: Πρόγραμμα προβολών – Ταινιών –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ θεατρικές παραστάσεις & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
–ΕΙΔΑΜΕ μουσικές συναυλίες & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ –ΕΔΩ
–Φεστιβάλ Καλοκαιριού 2017 –ΕΔΩ
.
Φωτογραφικό υλικό
