Όταν η πραγματική ιστορία ενός ιστορικού προσώπου παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον με βαθύτερο διαχρονικό μήνυμα, είναι λογικό να εμπνέει τη συγγραφή ενός θεατρικού έργου με «σταθερές» εγγυήσεις, όσον αφορά τουλάχιστον στην ουσία του περιεχομένου του. Από κει και πέρα, μένει να παρασταθεί επί σκηνής ώστε να εκτιμηθούν η συγγραφική πλοκή και φόρμα, οι χαρακτήρες, η σκηνοθετική άποψη, η ατμόσφαιρα, οι ερμηνείες… Πάνω λοιπόν στην τραγική ιστορία μιας γαλλίδας γλύπριας με ιδιαίτερη προσωπικότητα, γεννημένης το 1864, βασίστηκε η παράσταση «Camille Claudel Mudness» σε κείμενο Γιάννη Λασπιά και σκηνοθεσία Πάνου Κούγια, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Αυλαία κατά τη θεσσαλονικιώτικη πρεμιέρα του.
Στη σκηνή τρία πρόσωπα… μία πιανίστρια καθισμένη σταθερά στο πιάνο της να συνοδεύει μελωδικά όλη την παράσταση και οι δύο κεντρικές ηρωίδες: η γλύπτρια και ζωγράφος Καμίγ Κλωντέλ, που μετά από ένα ξέσπασμα «παράνοιας» καταστρέφοντας όλα τα γλυπτά της, η «καθωσπρέπει» οικογένειά της οδήγησε δια της βίας σε ψυχιατρικό άσυλο για εγκλεισμό, και η ψυχίατρος Κονστάνς Πασκάλ, ρουμάνα μετανάστρια και πρώτη γυναίκα με παρόμοια ειδικότητα, που αναλαμβάνει την περίπτωση της «ασθενούς». Μέσα από τις συναντήσεις τους, θα αναπτύξουν μια ιδιαίτερη, ζεστή σχέση εμπιστοσύνης και θα μοιραστούν πολλά βιώματα που θα αποδειχθούν κοινά, καθώς και οι δύο γυναίκες εκείνης της εποχής στις αρχές του 20ου αιώνα, πάλεψαν για την πολύτιμη αυτονομία/ αυτοδιάθεση, χωρίς η τότε κοινωνία να τους το «συγχωρήσει». Η Καμίγ, προδομένη από τον συνεργάτη και εραστή της γλύπτη Ροντέν, που κλέβοντας τις δικές της ιδέες για τα έργα του έγινε πλούσιος και διάσημος ενώ εκείνη έμεινε στην αφάνεια, μη αντέχοντας το άδικο ξεσπά με ακραίο τρόπο και προκειμένου η οικογένεια διπλωματών να αποφύγει το σκάνδαλο, την κλείνει στο άσυλο, χωρίς ποτέ κανείς να νοιαστεί για την άθλια τύχη της…
Στην ενδιαφέρουσα παράσταση με την έντονη θεατρικότητα (+) θα ξεκινήσουμε από το πρώτο δυνατό στοιχείο της που αφορά στη σκηνοθεσία του Πάνου Κούγια, έχοντας στα χέρια του ένα «στατικό» κείμενο, αποτελούμενο από αφηγήσεις/ αναμνήσεις και τυπικούς διαλόγους, ωστόσο με ενδιαφέρον (και βοηθητικό) σκηνικό στοιχείο, αυτό της παράνοιας. Και εδώ επικεντρώθηκε το όλο στήσιμο, αποδίδοντας την ψυχική διαταραχή μέσω μιας έντονης ερμηνείας και κινησιολογίας ή μέσω κάποιων ευρημάτων με καλλιτεχνική αισθητική, η οποία κυριάρχησε στο σύνολο ως ατμόσφαιρα. Και σε αυτό συνέβαλαν τόσο το σκηνικό με εμφανή σφραγίδα ότι πρόκειται για εικαστική καλλιτέχνιδα- με σταθερή προβολή ενός γλυπτού στο βάθος, όσο και η επιλογή της ζωντανής μουσικής πιάνου με κατάλληλα λυρικά ακούσματα που συνόδευαν υποδειγματικά το συναίσθημα και τις κορυφώσεις του. Για την ακρίβεια το πλεονάζον συναίσθημα σε ποικίλες εκδοχές, από τη απάθεια και παραίτηση μέχρι την οργή και πόνο, με αποκορύφωμα τις έντονες ψυχικές εξάρσεις, που ισορροπούσαν εν μέρει από τον «επαγγελματισμό» της ψυχιάτρου. Επίσης ισορροπημένα κινήθηκε επί σκηνής το δίδυμο των δύο ηρωίδων με τις σχεδόν παράλληλες ζωές, που παρατέθηκαν μέσα από τις αφηγήσεις τους, ενώ πειστικά αποδόθηκε η κλιμάκωση της σχέσης τους, ακολουθώντας φυσικό ρυθμό με σημεία εντάσεων και συχνές παρεμβολές ηχογραφημένης ανδρικής φωνής από το «παρελθόν». Κάποιες παρατηρήσεις θα αναφερθούν παρακάτω…
Στον τομέα των ερμηνειών, η Μάνια Παπαδημητρίου είναι γεγονός ότι αποτελεί ένα σπουδαίο θεατρικό «κεφάλαιο» και οι ερμηνείες της διακρίνονται από την ποιότητα μιας εξαίρετης ηθοποιού με προσωπικό στίγμα. Αρετές που επέδειξε και στον ρόλο της Καμίγ με όλη την ένταση, ψυχικό πόνο, διαταραχή της ηρωίδας, συνδυάζοντας την σχεδόν κοριτσίστικη αθωότητα και την τραγικότητα μοιραίας γυναίκας που τη διακρίνουν. Μόνο που εν προκειμένω θεωρούμε ότι αφενός το κείμενο ήταν «λίγο» για την μεγάλη ερμηνευτική της γκάμα και αφετέρου λόγω σκηνοθετικής καθοδήγησης σε κάποια σημεία η πληθωρικότητα υπερέβαλε (πχ. μεγάλες κινήσεις χεριών ή μελοδραματισμός), καταφεύγοντας ενίοτε σε «ευκολίες» (πχ. κλισέ απόδοση παράνοιας), που κάθε άλλο παρά μας έχει συνηθίσει… Ωστόσο υπήρξαν ερμηνευτικές στιγμές που φυσικά έλαμψε το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της. Η Αγγελική Καρυστινού ως Κονστάνς, ανταποκρίθηκε επάξια, πείθοντας απόλυτα με τον επαγγελματισμό, τη σοβαρότητα, την ισορροπία, τη γλυκύτητα για το ρόλο της ψυχιάτρου με τις ιδιαίτερες ευαισθησίες και βιώματα, αλλά και ξεσπάσματα.
Εξαιρετική η πιανίστρια Μαρίνα Χρονοπούλου με εύστοχες, ατμοσφαιρικές μουσικές επιλογές και άψογα συγχρονισμένη με τα δρώμενα εκτέλεση, καθώς και τα φροντισμένα κοστούμια, πολύ σοφά μελετημένα για τους δύο χαρακτήρες των γυναικών, το «χειραφετημένο» κοστούμι της επιστήμονος- γιατρού και το «καλλιτεχνικό» αέρινο ρούχο της γλύπτριας, ενώ οι φωτισμοί συμμετείχαν επιτυχημένα στις έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις και την καλλιτεχνική/υποβλητική ατμόσφαιρα.
Ποιες ήταν οι αδυναμίες (-); Ξεκινώντας από το κείμενο του Γιάννη Λασπιά και αφού επαινέσουμε την ενδιαφέρουσα αρχική ιδέα ενός φανταστικού διαλόγου μεταξύ δύο υπαρκτών ιστορικά γυναικών, οφείλουμε να εντοπίσουμε κάποια σημεία «προβληματικά» κατά τη γνώμη μας. Το γεγονός ότι καταπιάστηκε σχεδόν ισοδύναμα με δύο παράλληλες ζωές- παρά το προβάδισμα στην τραγική ζωή της Κλωντέλ, είχε ως αποτέλεσμα να αποδυναμώσει νοηματικά τη δεύτερη και πρωταγωνιστική, να την περιπλέξει ενώ από τις καταστάσεις ήταν ήδη πολυσύνθετη, εν τέλει να πλατειάσει και να χάσει την κυρίαρχη εστίαση. Επιπλέον κατέφυγε σε αρκετές επαναλήψεις, ενώ ο λόγος σε κάποια σημεία των αφηγήσεων γινόταν άλλοτε επεξηγηματικός και επίπεδος χάνοντας το ενδιαφέρον του κι άλλοτε μελοδραματικός «φτηναίνοντας» το αποτέλεσμα και παρασύροντας αντίστοιχα τις ερμηνείες. Επίσης η επαγγελματική λειτουργία της ψυχιάτρου εδώ, θεωρούμε ότι αντίκειται στη δεοντολογία, με αντιδράσεις και σχέση με την ασθενή εν πολλοίς ασύμβατες με το λειτούργημα.
Στο σκηνοθετικό κομμάτι, που όντως είχε να διαχειριστεί ένα κείμενο με «προβληματικές» ιδιαιτερότητες, η βασική μας ένσταση αφορά στην ουσία του έργου, με την έννοια ότι η παρούσα ιστορία αναφέρεται σε εγκλεισμό σε ψυχιατρικό άσυλο. Που σημαίνει ότι θα περίμενε κανείς κάτι από την αίσθηση μιας ανάλογα «ιδρυματικής» ή «αποπνικτικής» ή «παρακμιακής» ατμόσφαιρας ενός ασύλου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ενώ εδώ επελέγη μια «άχρονη» καλλιτεχνική- εικαστική ατμόσφαιρα, εστιάζοντας στο παρελθόν της ηρωίδας και όχι στο παρόν του έργου, με αποτέλεσμα το όλο κλίμα να μη πείθει ή να μη δίνει αίσθηση εγκλεισμού σε ίδρυμα, αφήνοντας τις ερμηνείες «εκτεθειμένες»… πέρα από κάποια σημεία υπερβολών που έμοιαζαν τεχνητά στημένα, ενώ εκτιμούμε ότι λιγότερη εξωστρέφεια και περισσότερη εσωτερικότητα, θα πρόσθετε δύναμη στις τραγικές στιγμές.
Μετά το τέλος της παράστασης και το έντονο χειροκρότημα, οι συντελεστές μαζί με τον σκηνοθέτη πρότειναν να ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό, όπου οι θεατές εκφράστηκαν με κολακευτικά σχόλια για όσα προηγήθηκαν, επαινώντας ιδιαίτερα την ερμηνεία της Μ. Παπαδημητρίου, ενώ σε ερωτήματα σχετικά με την πραγματική ιστορία της Κ. Κλωντέλ, δόθηκαν αρκετές ενημερωτικές πληροφορίες και διευκρινίστηκαν σημεία της παράστασης. Βέβαια ακούστηκαν και αφελή ερωτήματα προς την Μ. Παπαδημητρίου του τύπου «πόσο δύσκολο είναι να υποδύεστε την τρελή;»(!) ή «πώς γίνεται πριν να παίζατε την ψυχοπαθή και τώρα να είστε τόσο ήρεμη;» (!)… πάνω εκεί, προσωπικά αποχώρησα, χωρίς περαιτέρω σχόλια…
Καταλήγοντας (=) ομολογούμε ότι οι απόψεις «διϊστανται»… ναι μεν πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα τραγική ιστορία που αποδόθηκε με ατμοσφαιρική θεατρικότητα, ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε κάποιες κατά βάση συγγραφικές και εν μέρει σκηνοθετικές αδυναμίες…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
5,5 ΣΤΑ 10
.
Πληροφορίες για τη παράσταση, διαβάστε ΕΔΩ
,
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/04/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν TΡΙΤΗ 22 ΜΑΙΟΥ 2018
==========================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=========================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
==============================
Kάντε like στη σελίδα του Kulturosupa.gr στο facebook και ακολουθήστε μας στο twitter για να βλέπετε πρώτοι όλη την ροή πληροφοριών και να μαθαίνετε όλους τους νέους διαγωνισμούς προσκλήσεων
Φωτογραφικό υλικό
