«Στα 50 της συνάντησε τη θάλασσα» και εμείς… μια παράσταση τρυφερή, λυρική, αλλά κουραστική. Είδαμε στο θέατρο Φαργκάνη και σχολιάζουμε…
Και είναι αλήθεια δύσκολο να ζυγίσεις αν ήταν πιο βαριά η τρυφεράδα και το συναίσθημα από την κούραση… Στο θέατρο Φαργκάνη βρεθηκαμε για την παράσταση «Στα πενήντα της συνάντησε τη θάλασσα» της Ντενίζ Σάλεμ σε μετάφραση Μόνας Κιτσοπούλου και σκηνοθεσία Δημήτρη Βαλσαμίδη.
Το στίγμα της οποίας δίνεται ιδιαίτερα ποιητικά στο δελτίο τύπου που μεταξύ άλλων αναφέρει: «Μια μάνα και μια κόρη κάνουν ένα; Μαζί κι απέναντι, χτίζουν και γκρεμίζουν μικρές συμπαγείς στιγμές, χαρές και λύπες, φως και σκοτάδι, ακούσια υπηρετώντας την μοίρα τους κι αυτό που τους κληροδότησε η φύση, η πρώτη μάνα από καταβολής ανθρώπου. Μάνα και κόρη. Τύραννοι ή θύματα; Μάνα και κόρη. Ίδιο ή αλλιώτικο;»
Και πάνω στη σκηνή δυο γυναίκες. Η μάνα και η κόρη. Πιασμένες από το χέρι να ατενίζουν βουβά τη θάλασσα και ανεπαίσθητα να αφήνουν τα χέρια, να απομακρύνονται, να χάνονται. Σκοτάδι. Και ξάφνου μια σπαρακτική κραυγή και φως στην κόρη που σπαράζει και θρηνεί για το χαμό της μάνας… για ένα φουστάνι τόσο γρήγορα θαμμένο… για μια αγάπη που δεν βρήκε το δρόμο… για αναμνήσεις που στο τώρα πονούν πολύ…
Θυμάται «μικρές συμπαγείς στιγμές» μιας συμβατικής καθημερινότητας με τη μάνα που βλέπουμε να «χτίζονται και να γκρεμίζονται» σε μια σχέση ίδια με παλλοιριακό κύμα που πάει κι έρχεται… Φουσκώνει με αγάπη, νοιάξιμο, τρυφεράδα, μοίρασμα και στη στιγμή αδειάζει ξερνώντας βαθιά απωθημένα και κρυμμένους φόβους.
Με τον πατέρα πεθαμένο και τον αδελφό φευγάτο από χρόνια, απέμειναν μονάχες να παλεύουν η κάθε μια το δικό της «θηρίο»: η μάνα τη μοναξιά και η κόρη την ανεξαρτησία. Μια κοινή πορεία – σκωτσέζικο ντουζ με εναλλαγές ζεστής συντροφικότητας και παγωμένης αποστασιοποίησης που σε στιγμές κορύφωσης φτάνουν μέχρι την κατάρα. «Καταραμένη η στιγμή που σε γέννησα», όταν η κόρη ζητά να αφήσει τη φωλιά. Και πάλι αντάμωμα κι αλληλοστήριξη και πάλι σύγκρουση κι αντιδικίες μέχρι το μοιραίο τέλος. Που μαζί με τον πόνο της απώλειας θα φέρει τη συνειδητότητα (;) για το «ίδιο» ή το «αλλιώτικο» των δύο γυναικών.
Αξιολογώντας, οφείλουμε να πούμε ότι κατά τη γνώμη μας, σε κάθε ένα από τα στοιχεία της παράστασης αντιστοιχούν «ισόποσα» θετικά και αρνητικά σημεία και εξηγούμε:
Αξίζουν εύσημα (+) :
– Κατ’ αρχήν στο κείμενο της μετάφρασης που σε στιγμές ειδικά μονολόγων, ο λυρισμός του άγγιζε την ποίηση. Διάλογοι φυσικοί και ζωντανοί με λόγο καθημερινό αλλά χωρίς τετριμμένα κλισέ, παρόλο που κάποιες κλασικές ατάκες μεταξύ μάνας και κόρης είναι αναμενόμενες. Στο σύνολό του υπήρξε ένα κείμενο έντονα συναισθηματικό που έρρε αβίαστα.
– Το θέμα καθεαυτό, η δυαδική σχέση μάνας – κόρης, παρότι κοινότυπη και «πολυφορεμένη» θεατρική ιδέα, εντούτοις είχε κάποια στοιχεία ιδιαίτερα και ενδιαφέροντα σαν προβληματική, που βασικά αποτυπώνονται στα τελευταία μόλις λεπτά και κερδίζουν τις εντυπώσεις.
– Η σκηνοθεσία υπήρξε σε στιγμές εμπνευσμένη, δίνοντας π.χ. με φυσικό και αβίαστο τρόπο τις αναδρομές στο παρελθόν (flash back) ή τονίζοντας με σωματικότητα τις συναισθηματικές εντάσεις ή καθοδηγώντας σωστά τις ηθοποιούς στο χώρο και στο χρόνο. Προσφέροντας επίσης και κάποια εύστοχα ευρήματα σαν τις «παγωμένες εικόνες», τη «δραματοποιημένη αλληλογραφία», την εκόνα της θάλασσας σε video wall, το κάψιμο των γραπτών… Επίσης η εναλλαγή κοστουμιών πάνω στη σκηνή, συνέβαλε επιτυχημένα σε μια σκηνική οικονομία χωρίς κενά.
– Μεταξύ των ερμηνειών των δύο καλών ηθοποιών, ξεχώρισε εμφανώς η ταλαντούχα Άννα Γιαννακίδου στο ρόλο της μάνας. Με μια ερμηνεία μεστή, πειστική στη δραματικότητά της, με ιδανική ισορροπία συναισθημάτων, αμεσότητα, σκηνική άνεση, απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών της μέσων. Μια ηθοποιός με ερμηνευτική ωριμότητα και σκηνικό «εκτόπισμα», εντελώς «μέσα» στο ρόλο και στο κλίμα του έργου.
Στον αντίποδα, αυτά που μας κούρασαν (-):
– Οι συνεχείς επαναλήψεις και ο τραβηγμένος μελοδραματισμός του κειμένου σε πολλά σημεία, οδηγώντας σε έναν πλατειασμό άνευ λόγου και αδικώντας τις αρετές του. Ένας βαρύς συναισθηματισμός που παρότι ποιητικά εκφρασμένος, φορτώθηκε πολύ και τράβηξε αδικαιολότητα σε ένταση και έκταση, αποδυναμώνοντας την ουσία.
– Σε σχέση με τη θεματολογία, μας κούρασε η συμβατική ανάπτυξη πάνω σε γνωστά στερεότυπα και με αναμενόμενες εξελίξεις στο σύνολο σχεδόν της παράστασης, με εξαίρεση τα τελευταία λεπτά της απρόβλεπτης κατάληξης με την έντονη θεατρικότητα.
– Κυρίως όμως μας κούρασε ο αργός… εξαιρετικά αργός ρυθμός της σκηνοθεσίας. Η κουραστική επανάληψη αφηγήσεων με μεγάλες παύσεις και νεκρούς χρόνους όπου ΔΕΝ συνέβαινε τίποτα ενδιαφέρον επί σκηνής που να προχωρά τα πράγματα παρακάτω… το στριφογύρισμα στο ίδιο σημείο… ο συνεχής, επίμονος θρήνος που συχνά έφτανε να ακυρώνει τη δραματικότητα… κάποιες επίσης «απροσεξίες» σε λεπτομέρειες σχετικά με την αληθοφάνεια. Μια παράσταση μιαμισης ώρας που η μισή της σχεδόν διάρκεια «χάθηκε» λόγω επαναλήψεων και βραδύτητας.
– Η Μαρίνα Αλεξία Ιακωβίδου στο ρόλο της κόρης, αν και κατέβαλε έντονη προσπάθεια και δείχνει καλή ηθοποιός με ποιότητα, προσόντα και δυνατότητες, εντούτοις θεωρούμε ότι αφενός αδίκησε το συγκεκριμένο ρόλο κι αφετέρου αδικήθηκε από αυτόν. Γιατί τόσο μελό που κλήθηκε να δώσει στην τραβηγμένη ερμηνεία της αδικεί και τον ρόλο και τον ηθοποιό. Με επιπλέον αδυναμία τα «άτεχνα» χέρια, σημαντικό εκφραστικό μέσο που οφείλει να δουλευτεί.
– Επίσης η μουσική, σε κάποια σημεία έδενε ατμοσφαιρικά, ενώ σε αρκετά έβγαζε εκτός κλίματος. Όσο για το απέριττο σκηνικό και τους φωτισμούς, θεωρούμε ότι θα μπορούσαν να ανταποκριθούν πολύ καλύτερα, ενώ βρήκαμε τα (πολλά) κοστούμια εντελώς επιτυχημένα.
Καταλήγουμε (=) εν ολίγοις να πούμε ότι πρόκειται για μια παράσταση με μοιρασμένες στη μέση αρετές και ενστάσεις. Βασισμένη πάνω στην προαιώνια, καρμική, σχεδόν μυστηριακή σχέση δυο γυναικών άρρηκτα δεμένων, της μάνας και της κόρης, δοσμένη με έντονο λυρισμό, που ωστόσο αν περιόριζε το μελοδραματικό στοιχείο, τις κουραστικές επαναλήψεις και τον αργό ρυθμό, θα κέρδιζε πολύ περισσότερο… Τελικά είναι «ίδιες ή αλλιώτικες;» Θα σας το πουν τα τελευταία εξαιρετικά λεπτά που «καταξιώνουν» την παράσταση.
Βαθμολογία
5,5 στα 10
-αναλυτικές πληροφορίες για τη παράστση θα βρείτε εδώ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ THN ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΨΗΦΙΖΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΚΑΛΠΗ ΤΗΣ «Κ» ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ. ΑΝ ΟΧΙ, ΨΗΦΙΣΤΕ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ 13 ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ αρκεί ΝΑ ΜΗ ΠΕΤΑΞΕΤΕ ΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΣΑΣ, δείτε που τι και πως… κλικ στο banner….
Φωτογραφικό υλικό
