Σαγκάλ-ική σκηνοθεσία στην “Πρόβα νυφικού” του Εθνικού.
Είδαμε και Σχολιάζουμε.
Βρεθήκαμε στην σκηνή του Εθνικού θεάτρου για τη συζητημένη παράσταση “Πρόβα νυφικού” σε σκηνοθεσία του Σωτήρη Χατζάκη η οποία και όπως φυσικά το πανελλήνιο γνωρίζει, βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της Ντόρας Γιαννακοπούλου [1993]. Στην θεατρική διασκευή η Ντόρα Γιαννακοπούλου & Θανάσης Νιάρχος,ενώ τη δραματουργική επεξεργασία της παράστασης υπογράφουν οι Κωνσταντίνος και Αντώνης Κούφαλης. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους οι Ευγενία Δημητροπούλου, Θέμις Μπαζάκα, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου, Άλκης Κούρκουλος, Δανάη Σκιάδη, Γιώργος Κοτανίδης/Δημήτρης Αρώνης και πολυπληθής θίασος.
Η υπόθεση του έργου είναι γνωστή ήδη από την δεκαετία του ’90 και την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά σε σκηνοθεσία του Κώστα Κουτσομύτη και αναφέρεται στο “θρυλικό” γάμο της Αγγελικής Δελή με τον Απόστολο Πετρόπουλο.
“Η δράση του έργου τοποθετείται στην ελληνική επαρχία το 1939, παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στον αρραβώνα του Απόστολου με τη Αγγελική όλοι είναι χαρούμενοι εκτός από εκείνη. Έχει λάβει την ίδια μέρα ένα ανώνυμο γράμμα που γκρεμίζει την ευτυχία της. Είναι αλήθεια ή ψέμα ότι ο Απόστολος την απατά; Για να ξεφύγει από το μαρτύριο της αμφιβολίας, η Αγγελική στρέφεται στον οικογενειακό φίλο, αστυνόμο Πέτρο Μανιά, και του ζητά να μάθει την αλήθεια.
Η σιωπή του αστυνόμου εξαιτίας του έρωτα που νιώθει για την Αγγελική, την οδηγεί τελικά στο γάμο με τον Απόστολο, παρά τα άσχημα προαισθήματά της. Το ξέσπασμα του πολέμου που ακολουθεί θα σαρώσει τα πάντα. Μαζί με τις κακουχίες της Κατοχής και τις διώξεις των Εβραίων, η συμπεριφορά του Απόστολου ξεπερνά κάθε όριο και τα ένοχα μυστικά του παρελθόντος που έρχονται στο φως οδηγούν αναπόφευκτα στη σύγκρουση”[κατά το δελτίο τύπου]. 
Και σαφώς τα ερωτήματα είναι αρκετά και θανατηφόρα ως προς τη σκοπιμότητα ή τη χρησιμότητα της θεατρικής αναπαράστασης του συγκεκριμένου έργου και μάλιστα από την σκηνή του Εθνικού και το ίδιο το Καλλιτεχνικό διευθυντή του(& σκηνοθέτη),ωστόσο όσο κι αν επιθυμούμε διακαώς μια avant garde στις σκηνές του Εθνικού η συγκεκριμένη παράσταση μας άρεσε.
Η ιδέα του Σωτήρη Χατζάκη (όπως ο ίδιος μας σημειώνει) να σκηνοθετήσει την συγκεκριμένη υπόθεση έχοντας υπόψη του τα “ιπτάμενα νυφικά-γάμους” του “Σαγκαλικού” εικαστικού τοπίου* μόνο σύμφωνους μας βρίσκει και ως προς τις πρόσφατες καταστροφές του τόπου μας (Κατοχή και Εμφύλιος) και ως προς το παραμύθι ενός ευτυχισμένου και πολλά υποσχόμενου γάμου. Η σκηνοθεσία που σκέφτεται το πινέλο του Σαγκάλ για να αφηγηθεί, είναι ένα φιλόδοξο πείραμα και μια σύλληψη αρκετά “τολμηρή” που μπορεί να μη βρήκε στη συγκεκριμένη παράσταση την απόδοση που της άξιζε, ωστόσο σε συνδυασμό με τη διάχυτη καυστικότητα των ερμηνειών έδωσε ένα καλό αποτέλεσμα.
Η γρήγορη σκηνική παρουσία των ηθοποιών, ο αυτοσαρκασμός των ρόλων ως “ελληνιστικών” καταλοίπων και φυσικά η ίδια η ροή του κειμένου και της υπόθεσης, έφεραν τη σκηνή κοντά στην πλατεία και δημιούργησαν μια γειτονιά με θεατές και πρωταγωνιστές. Φταίει κάπως το θέμα του ανορθόδοξου αυτού γάμου, φταίει και το μεταξύ μας που γνωρίζουμε, ώστε το θέμα που είδαμε να διασκεδάσει τόσο ομαλά την πλατεία και να προσφέρει οικειότητα και δύο ώρες που έτρεξαν ως εμφύλιο και ομοούσιο νεράκι.
Τεχνικά ωραία τα σκηνοθετικά -στατικά καδραρίσματα συνεπικουρία ενός υπέροχου φωτισμού(Αντώνης Παναγιωτόπουλος),αλλά βρήκαμε [-] ελλιπέστατα τα σκηνικά (Έρση Δρίνη σκηνικά κοστούμια) άστοχα ως προς την όλη δράση και χωρίς την απαραίτητη παλέτα (Σαγκάλ) με φοβερά εκνευριστικό τον ήχο των ξύλινων δαπέδων.
Οσκαρικό έπαινο ωστόσο για τα κουστούμια που από μόνα τους υπήρξαν αφηγηματικά.
Μεγάλη παραφωνία της παράστασης [-] Νη ερμηνεία από την όμορφη Ευγενία Δημητροπούλου (Αγγελική Δελή) που φαινόταν να αγνοεί και την παρουσία των συναδέλφων της και να αδυνατεί να ανταποκριθεί στο πετσί μιας Αγγελικούλας πλανεμένης και προοδευτικά εξεγερμένης.
Δυνατά χαρτιά [+] η παρουσία της Δανάης Σκιάδη ως Ρηνούλας Μάντακα και του Άλκη Κούρκουλου στο ρόλο του Απόστολου Πετρόπουλου που δεν άφησε τίποτα μεμπτό και κατάπτυστο το οποίο ως ήρωας να μην πράξει.
Εξαιρετική και η παρουσία των Κατερίνα Γιαμαλή (υπέροχη και στα τραγούδια και στο ρόλο της) και Θέμης Πάνου.
Στα μεγάλα συν [+] της παράστασης…
το δίπολο των πρωταγωνιστριών Θέμις Μπαζάκα και Αλεξάνδρα Παλαιολόγου. Η πρώτη ως μητέρα(Αθηνά Δελή) και η δεύτερη ως αμαρτωλή νύφη(Όλγα Δελή) κατόρθωσαν ερμηνευτικά και ουσιαστικά να κρατήσουν την όλη “περιφορά” του νυφικού ή αν θέλετε του κορμού της υποθέσεως και να αποδώσουν στην όλη δραστηριότητα το αλάτι που της έλειπε μέσω αντιθέσεων και αντι-ρόλων Η Θέμις Μπαζάκα με εκείνη την αποστασιοποιημένη οικειότητα που μοναδικά και εγχώρια τη χαρακτηρίζει και η Αλεξάνδρα Παλαιολόγου με μια ερμηνεία συναισθηματική ως κομψότητα που θυμίζει γάντι σε χέρι ακριβό.
Εν κατακλείδι[=]
η παράσταση “Πρόβα νυφικού” είναι για τις αυτοσαρκαστικές ερμηνείες των ηθοποιών, τουλάχιστον όσων τα κατάφεραν, για μια υπόθεση/βιβλίο που ήδη αγαπήθηκε πολύ και για μια Σαγκάλ-ική σκηνοθετική προσπάθεια. Εμείς ευελπιστούμε η πορεία του Εθνικού θεάτρου να ενστερνιστεί κάτι και από την πορεία του πολυτάλαντου ζωγράφου Μαρκ Σαγκάλ που κατόρθωσε την ασφυκτική παράδοση να την μετασχηματίσει/σηματοδοτήσει σε (ως) μείζον σύγχρονο γεγονός.
Βαθμολογία
7 στα 10
ΥΓ1: Ο σκηνοθέτης της παράστασης Σωτήρης Χατζάκης σημειώνει για την παράσταση:
«Η Πρόβα νυφικού’ είναι μια νωπογραφία των πεπτωκότων αγγέλων της εποχής των δακρύων, λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της Κατοχής μέχρι την απελευθέρωση. Ένα αφόρετο νυφικό ίπταται –αδεία Σαγκάλ– πάνω από τα όνειρα, τις υποσχέσεις, τις προδοσίες, τις μεγάλες προσδοκίες και τις μικρές ζωές των δικών μας αγίων, των παππούδων ή και των πατεράδων μας. Σαν να μοιάζει η γαμική ευτυχία με χαρταετό που έχει κοπεί το σκοινί του και πλανιέται με αίσθημα δυστυχισμένης ελευθερίας σε έναν ουρανό που σκοτεινιάζει από τα σύννεφα του πολέμου. Κάτω στη γη, σε ένα επαρχιακό ζαχαροπλαστείο, ένα ζευγάρι αμυγδαλένιων νιόπαντρων φυτεμένο πάνω σε μια τούρτα γάμου. Και πιο κει, στην ιχνογραφία ενός χαμένου παιδιού – ίσως της Ευανθούλας του έργου: άντρες, γυναίκες, παιδιά, σπιτάκια, δρόμοι, πατριώτες, Γερμανοί, θάνατοι και γέννες, έρωτες, φιλιά, ηδονές και οδύνες, άνθρωποι χρωματισμένοι με τη σαφήνεια που τους πρέπει. Καταδικασμένοι να ζήσουν και ελεύθεροι να πεθάνουν. Με απόλυτα συναισθήματα επιλέγουν το τραγικό, γιατί αυτή είναι η μοίρα των πεπτωκότων αγγέλων. Όμως εκεί, στον ουρανό, το ιπτάμενο νυφικό ταξιδεύει πέρα από τα σύνορα της χώρας και, γιατί όχι, περνά από την ‘αναμονή ελέγχου’, εκεί όπου ο Βάλτερ Μπένγιαμιν γράφει στο σημειωματάριό του:
Υπάρχει ένας πίνακας του Klee που ονομάζεται Angelus Novus. Απεικονίζει έναν άγγελο που μοιάζει έτοιμος να απομακρυνθεί από κάτι στο οποίο έχει στυλώσει το βλέμμα του. Τα μάτια του είναι γουρλωμένα, το στόμα του ανοιχτό, τα φτερά του αναπεπταμένα. Έτσι πρέπει να είναι η όψη που κατ’ ανάγκην έχει ο άγγελος της ιστορίας. Έχει το πρόσωπό του στραμμένο στο παρελθόν. Εκεί όπου παρουσιάζεται σ’ εμάς μια αλληλουχία γεγονότων, εκείνος βλέπει μόνο μία και μοναδική καταστροφή, η οποία δεν παύει να σωρεύει ερείπια επί ερειπίων και να τα εκτοξεύει μπρος στα πόδια του. Ο άγγελος θα ήθελε βεβαίως να χρονοτριβήσει, να αφυπνίσει τους νεκρούς και να συνενώσει ό, τι είναι θρυμματισμένο. Όμως από τη μεριά του παραδείσου πνέει μια θύελλα που παγιδεύεται στα φτερά του, μια θύελλα τόσο δυνατή που ο άγγελος δεν μπορεί πια να τα ξανακλείσει. Αυτή τον σπρώχνει ακαταμάχητα προς το μέλλον, στο οποίο έχει στραμμένη την πλάτη του, ενώ ο σωρός των ερειπίων μπροστά του φτάνει ως τον ουρανό. Αυτή η θύελλα είναι ό, τι εμείς αποκαλούμε πρόοδο’».
Michael Löwy, Walter Benjamin: Προμήνυμα κινδύνου, Μια ανάγνωση των θέσεων «Για τη φιλοσοφία της ιστορίας», εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 2004.
Ταυτότητα της παράστασης
Διασκευή: Ντόρα Γιαννακοπούλου-Θανάσης Νιάρχος
Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης
Σκηνικά-Κοστούμια: Έρση Δρίνη
Χορογραφίες: Κική Μπάκα
Φωτισμοί: Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Μουσική σύνθεση- επιμέλεια: Βασίλης Δρογκάρης
Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Ανδρομάχη Δαυλού
Βοηθός σκηνογράφου: Στέλλα Ρότσιου
Δραματουργική επεξεργασία: Κωνσταντίνος και Αντώνης Κούφαλης
Διανομή (με σειρά εμφάνισης)
Ευανθούλα: Ελεάνα Στραβοδήμου
Αγγελική Δελή: Ευγενία Δημητροπούλου
Αθηνά Δελή: Θέμις Μπαζάκα
Θείος Οδυσσέας: Γιώργος Κοτανίδης/Δημήτρης Αρώνης
Ρηνούλα Μάντακα: Δανάη Σκιάδη
Γιώργος Δελής: Νικόλας Παπαγιάννης
Όλγα Δελή: Αλεξάνδρα Παλαιολόγου
Τασία: Κατερίνα Γιαμαλή
Πέτρος Μανιάς: Θέμης Πάνου
Χριστόδουλος Φραγγέλης: Νίκος Μαγδαληνός
Αλέξανδρος Δεμάρης: Γρηγόρης Σταμούλης
Λάμπρος Κατσιώτης: Δημήτρης Κοτζιάς
Κα Θάλεια: Ντίνα Αβαγιανού
Κος Αρβανιτάκης: Πέτρος Πετράκης
Κα Αρβανιτάκη/Ματίνα: Τζένη Σκαρλάτου
Λένα Ιακωβίδου: Ανδρομάχη Δαυλού
Κος Πετρίδης/Προπομπός Α/ Μιχάλης/Γερμανός Β: Στέλιος Πετράκης
Χανς Ρούτεν/Γιαννάτος: Γιώργος Δεπάστας
Αντώνης/Ασφαλίτης/Γερμανός Α: Αντώνης Χαντζής
Αλεξάνδρα/Προπομπός Β/ Αντιγόνη: Αλεξάνδρα Ταβουλάρη
Αλίκη/ Σερβιτόρα: Μαρίνα Μυρτάλη
Δις Νενέ/ Μοδιστράκι/Πόρνη/ Σερβιτόρα: Σεβίλλη Παντελίδου
Απόστολος Πετρόπουλος; Άλκης Κούρκουλος
Μουσικοί:
Βασίλης Δρογκάρης Ακορντεόν
Βασιλική Μαζαράκη Βιολί
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΘΕΑΤΡΟ REX-ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ», Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210.3305074, 5288170-171, 210.7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας) και στο www.n-t.gr
«Πρόβα νυφικού» της Ντόρας Γιαννακοπούλου, σκηνοθεσία Σωτήρης Χατζάκης
Τετάρτη, Σάββατο 17.30 και 20.30
Πέμπτη , Παρασκευή 20.30
Κυριακή 19.00
Τιμές εισιτηρίων: 20Euro, 15Euro,10Euro (φοιτητικό)
κάθε Τετάρτη (απογευματινή) και Πέμπτη ενιαία τιμή 13 Euro
Φωτογραφικό υλικό
