Πήγαμε θέατρο Καλαμαριάς, είδαμε «Χαλασοχώρηδες», περάσαμε καλά και σχολιάζουμε αναλυτικά την παράσταση…
Τις καθιερωμένες πλέον «Θεατρικές Συναντήσεις» στο θέατρο Μ. Μερκούρη της Καλαμαριάς, εγκαινίασε βθές βράδυ η παράσταση «Χαλασοχώρηδες», ένα όχι ιδιαίτερα γνωστό έργο του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Και για να κυριολεκτούμε, πρόκειται για ένα διήγημα που δημοσιεύτηκε το 1892, όπου «ο Παπαδιαμάντης σατιρίζει τα πολιτικά και εκλογικά ήθη της εποχής και προβάλλει τις παθογένειες του νέου ελληνικού κράτους, παρουσιάζοντας με κωμικό τρόπο την αναστάτωση και τον εκφυλισμό της τοπικής κοινωνίας τις ημέρες των εκλογών», όπως διαβάζουμε στο σημείωμα της παράστασης. Το πλέον εντυπωσιακό βέβαια της υπόθεσης είναι ότι η συγκεκριμένη «ηθογραφία» του 1892, σήμερα 122 χρόνια μετά (!), μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ, τηρουμένων των αναλογιών…
«Οι Χαλασοχώρηδες – μικρά μελέτη», αναγγέλλει ο ηθοποιός και βλέπουμε στο βάθος της σκηνής το βεστιάριο και τους 7 ηθοποιούς να φορούν τα ρούχα του πρώτου ρόλου, μεταξύ των πολλών που υποδύθηκαν, περνώντας από τον ένα στον άλλο με απίστευτη ετοιμότητα. 7 πρόσωπα – αναγνωρίσιμοι χαρακτήρες της τοπικής κοινωνίας του νησιού με κυρίαρχους τους 2 υποψήφιους άρχοντες και την εκάστοτε αυλή ή… πελατεία τους, σε περίοδο εκλογών ενός κράτους νεοσύστατου που ψάχνει ταυτότητα και πορεία μέσα από… περίεργα πολιτικά μονοπάτια. Στο έργο εκτυλίσσονται σκηνές «απείρου κάλλους» μεταξύ υποψηφίων και ψηφοφόρων, μεταξύ των δύο αντιπάλων, μεταξύ των ετερόκλητων ψηφοφόρων… Το ρουσφέτι, η δωροδοκία, η ίντριγκα, το παρασκήνιο, η διαπλοκή σε όλο τους το μεγαλείο, σε μια χώρα που έδειξε ότι «η καλή μέρα από το (πολύ) πρωί φαίνεται!» Όπου η αγοραπωλησία της ψήφου, καθαρά ως «προϊόν» ΟΠΟΙΑΣΔΗΠΟΤΕ συναλλαγής, μοιάζει απόλυτα αποδεκτή, πλήρως συμβατή με τα ήθη της εποχής και η όποια ένσταση αφορά στην… κοστολόγησή της. Αν θα τα βρουν στο παζάρι ο πολιτικάντης με τον ψηφοφόρο – πελάτη. Πέντε πάνω, πέντε κάτω, βάλε και ένα ζευγάρι τσαρούχια συν μια τρίχινη κάπα κι… έκλεισε η δουλειά! Κάθε είδους θεμιτό και –κυρίως- αθέμιτο μέσο στην υπηρεσία της φιλοδοξίας του πολιτικού, που σοφά κατά τον συγγραφέα είναι προνόμιο του χορτάτου και όχι του πεινασμένου.
Το κείμενο καθεαυτό διαθέτει πολλές αρετές με προεξάρχουσα βέβαια την χαρακτηριστική γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Αυτή τη υπέροχη, ιδιαίτερη καθαρεύουσα, ενίοτε αρχαϊζουσα, με τη μοναδική δύναμη να γίνεται «δηλητηριώδης», απίστευτα σκωπτική, ευθύβολη, εξαιρετικά ειρωνική. Πέρα από το άψογο συντακτικό και τον ρυθμό της που… ευφραίνει τα αυτιά ακόμη και των αμύητων. Γιατί είναι άλλο να πει ο υποψήφιος βουλευτής: «έχασα τα μαλλιοκέφαλα μου να πληρώνω τους βλάκες να με ψηφίσουν» και άλλο: « απώλεσα τους της κεφαλής μου βοστρύχους ίνα εξαργυρώνω δια χρήματος την ψήφον των στερουμένων ευφυίας»… Όμως εκτός από την ιδιαίτερη γλώσσα, υπήρχε ενδιαφέρουσα πλοκή, καθαροί χαρακτήρες εποχής, καθαρό μήνυμα και στόχος: η στηλίτευση των διεφθαρμένων πολιτικών ηθών. Υπήρχε όμως και έξυπνο χιούμορ με τη μορφή μιας αυθεντικής σάτιρας που έβγαζε γέλιο μέσα από καταστάσεις και όχι με τις ευκολίες του σήμερα μέσα από βωμολοχίες, χυδαιότητες ή καραγκιοζιλίκια.
Εκεί όμως που αξίζει να σταθούμε όσον αφορά στην παράσταση, είναι η σκηνοθεσία του Κώστα Παπακωνσταντίνου. Μια σκηνοθεσία πραγματικά εμπνευσμένη, με έξυπνα ευρήματα, με ζωντανό ρυθμό, με πλήρη αξιοποίηση των εκφραστικών μέσων όλων των ηθοποιών. Το εγχείρημα σκηνοθετικά, μόνο εύκολο δεν ήταν! Να παίρνεις ένα πεζό διήγημα, μια επίπεδη αφήγηση με ελάχιστους διαλόγους και να δημιουργείς θεατρική δράση ενδιαφέρουσα για τον θεατή, απαιτεί ταλέντο, γνώση και ευφυία. Γιατί ο Παπακωνσταντίνου μετέτρεψε έξυπνα την αφήγηση σε παραστατική… πρόζα εν είδει «διαλόγου» μεταξύ των χαρακτήρων, παρόλο που αρχικά μας ξένισε μέχρι να μπούμε στο πνεύμα και να καταλάβουμε ποιος αφηγείται τί. Εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο τη δυναμική των ταλαντούχων ηθοποιών, το ευρηματικό σκηνικό, τον φωτισμό, τις γρήγορες εναλλαγές ρόλων και καταστάσεων δίνοντας ένα σχεδόν άρτιο αποτέλεσμα. Το «σχεδόν» αφορά στον πλατειασμό, την επανάληψη, την χαλαρότητα σε κάποια σημεία λόγω του μεγάλου αφηγηματικού μέρους. Βέβαια αυτό έχει να κάνει με το κείμενο, όπου μια διασκευή του και ένα «συμμάζεμα» ίσως βοηθούσε για ένα σύνολο πιο σφιχτό και περιεκτικό. Γιατί είναι αλήθεια ότι σε ορισμένα σημεία ειδικά στο δεύτερο μέρος κούρασε, αδικώντας μια πραγματικά αξιόλογη προσπάθεια. Μετά δε την παρεμβολή πριν το τέλος ενός μονολόγου – μηνύματος που προδιέθετε για φινάλε και τελικά ακολούθησε νέα – επαναλαμβανόμενη- δράση, σαν να χάθηκε κάτι από το μέχρι τότε ενδιαφέρον.
Και βέβαια σημαντικό κομμάτι της επιτυχίας ανήκει δικαιωματικά στους εξαιρετικούς ηθοποιούς που στο σύνολό τους απέδωσαν άψογα τους ρόλους τους σε μια απαιτητική σκηνοθεσία με γρήγορους ρυθμούς, πολλές αλλαγές, πολλή κινητικότητα. Με καθαρή αίσθηση ενός λεπτού χιούμορ , αυθορμητισμό, αμεσότητα, μελετημένη κίνηση, σπιρτάδα… Με λίγα λόγια ταλαντούχοι όλοι τους, δεμένοι σαν ομάδα που είναι φανερό ότι… ίδρωσαν πολύ την φανέλα (κυριολεκτικά και μεταφορικά) και μπράβο τους! Πολύ ευρηματικό και λειτουργικό όπως είπαμε και το αφαιρετικό σκηνικό, αποτελούμενο από ξύλινα ανομοιόμορφα τραπέζια και τραπεζάκια που με μια κίνηση μετατρέπονταν από πόρτες σε… βάρκες και από σκηνικό καφενείου σε σκηνικό εκλογικού κέντρου. Σημαντική επίσης η συμβολή του επιτυχημένου φωτισμού και λιγότερο της μουσικής στα λίγα σημεία που χρειάστηκε για να τονώσει το ενδιαφέρον. Συγχαρητήρια τέλος αξίζουν στην επιμέλεια της κίνησης, περιλαμβανομένης και της εύστοχης παντομίμας, ως σημαντικά έως και καθοριστικά κομμάτια της δράσης και της κωμικότητας που επιτεύχθηκαν με τον καλύτερο τρόπο.
ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ:
ΘΕΤΙΚΑ(+):
Εξαιρετικό κείμενο, Παπαδιαμάντης γαρ…, επίκαιρη θεματολογία, εύστοχη σάτιρα, ευρηματική σκηνοθεσία, ζωντάνια, ταλαντούχες ερμηνείες, έξυπνο σκηνικό, άψογη κινησιολογία.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ(-):
Σε κάποια σημεία πλατειασμός, κουραστικές επαναλήψεις, εν μέρει σύγχυση μεταξύ αφήγησης και διαλόγου, μερική χαλαρότητα στο δεύτερο μέρος και αποδυνάμωση του ρυθμού.
Και θα κλείσουμε στη αγαπημένη γλώσσα του Παπαδιαμάντη, τιμής ένεκεν: « Το αρκούντως ικανοποιητικόν, από πλευράς προσελεύσεως κοινόν, επεβράβευσεν δια θερμών παλαμοκροτημάτων την αξιόλογον παράστασιν, ήτις προεκάλεσε ενίοτε ηχηρούς γέλωτας εις τινάς, υπέρ του δέοντος εξωστρεφείς θεατάς. Ομολογουμένως, έν σταθερόν μειδίαμα κατά το μάλλον ή ήττον γλυκόπικρον δια την αιώνιον κατάντιαν ημών, εθεάτο εις τας όψεις του συνόλου των θεατών, οίτινες απεχώρησαν πλήρεις ευφορίας και σκέψεων»…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
6 στα 10
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:
Παίζουν: Ελισσαίος Βλάχος, Παύλος Εμμανουηλίδης, Ροζαμάλια Κυρίου, Αγγελική Μαρίνου, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, Κώστας Παπακωνσταντίνου, Παναγιώτης Σούλης.
Συντελεστές: Σκηνικά-κοστούμια: Λυδία Κοντογιώργη, Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου, Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου, Επιμέλεια κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα, Φωτογραφίες: Studio 112.
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
ΣΗΜΕΡΑ Σάββατο 26 Απριλίου, ΩΡΑ 9ΜΜ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς “Μελίνα Μερκούρη”, Μεταμορφώσεως 7-9, Καλαμαριά.
Έναρξη παραστάσεων: 9 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων: κανονικό 12 €, μειωμένο (φοιτητών, ανέργων, κλπ.) 8 €.
Προπώληση:
• ταμείο Θεάτρου “Μελίνα Μερκούρη” (τηλ. 2310.458591): 11-2 & 6-9
• βιβλιοπωλείο “Ιανός” (Αριστοτέλους 7): 9 π.μ.- 9 μ.μ.
Τηλεφωνικές κρατήσεις:
πρωί 11-2: τηλ. 2310.860708 & 2310.458591, απόγευμα 6-9: τηλ. 2310.458591
Φωτογραφικό υλικό
