Παρά τις βωμολοχίες οι Bάτραχοι του Εθνικού κατάφεραν να μην μας απογοητεύσουν εντελώς…
Είδαμε + σχολιάζουμε…
Το Εθνικό Θέατρο παρουσιάζει για τη θερινή καλλιτεχνική περίοδο 2013-2014 μία από τις πιο πρωτότυπες και ευρηματικές κωμωδίες του Αριστοφάνη, τους «Βατράχους», σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα. Χθες η παράσταση ανέβηκε στο θέατρο Δάσους που ήταν σχεδόν άδειο λόγω –και- του άσχημου καιρού που επικρατούσε στην πόλη…
Λίγα λόγια για το έργο : Ο Διόνυσος, προβληματισμένος από την έλλειψη ποιητών ικανών να διδάξουν ήθος στους Αθηναίους, αποφασίζει να κατέβει στον Άδη, με στόχο να φέρει στη γη τον Ευριπίδη. Μαζί του θα πάρει τον δούλο του, τον Ξανθία. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, θεός και δούλος θα αλλάξουν αρκετές φορές ρόλους για να αποφύγουν κακοτοπιές, που όλες οδηγούν σε κωμικές παρεξηγήσεις. Φτάνοντας στον προορισμό τους, οι ταξιδιώτες θα γίνουν μάρτυρες μιας σύγκρουσης ανάμεσα στον Ευριπίδη και τον Αισχύλο, που μάχονται για το θρόνο της τραγωδίας στον Άδη. Ο Διόνυσος, θεός του θεάτρου, ορίζεται ως κριτής. Η μάχη είναι αμφίρροπη. Η τελική απόφαση του Διόνυσου θα ξαφνιάσει, αφού, αν και ξεκίνησε το ταξίδι του με σκοπό να φέρει τον Ευριπίδη στη γη, φεύγει από τον Άδη παίρνοντας μαζί του τον Αισχύλο.
Και τι είδαμε…
Περιμέναμε ότι θα δούμε για ακόμα μια φορά από την καλοκαιρινή περιοδεία του Εθνικού μια διασκευή κειμένου που θα εμπεριείχε βωμολοχίες, σεξουαλικά υπονοούμενα, φθηνό χιούμορ, θηλυπρεπείς άντρες και μισόγυμνες γυναίκες με δερμάτινα ρούχα. Τελικά τα είχε όλα αυτά! Η διαφορά όμως σε αυτό το θεατρικό ανέβασμα ήταν ότι το έργο είχε και όμορφα, δουλεμένα μέρη που σε ενθουσίαζαν! Μέχρι και που κέρδιζαν το αυθόρμητο χειροκρότημα του κοινού κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Η σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα είναι πάντα πληθωρική και έντονη, όπως ακριβώς και στο συγκεκριμένο έργο. Πολυπληθής θίασος πάνω στην σκηνή να ερμηνεύουν, να χορεύουν, να τραγουδάνε. Όλοι τους φορώντας εντυπωσιακά κοστούμια (από την Εύα Νάθενα), είτε έχοντας αναμμένα κεριά πάνω τους, είτε φτερωτά μαύρα πουλιά, είτε μεγάλα ιδιαίτερα πέπλα στο κεφάλι τους.
Στα συν(+) της σκηνοθεσίας και γενικά ολόκληρου του έργου ήταν τα κομμάτια του χορικού που αναπαριστούσαν δεήσεις με πρωταγωνίστρια την ιέρεια (Εβελίνα Παπούλια) αλλά και τα πιο σύγχρονα μέρη όπου ο χορός απήγγειλε ποιήματα από τους ποιητές της νεότερης εποχής. Ακούστηκε Ρίτσος, Αναγνωστάκης, Λειβαδίτης, Δημουλά. Εξαιρετική σκηνοθετική προσθήκη η σύμπτυξη παλαιών και νέων ποιητών με σκοπό την ανάδειξη της παιδείας ως το μοναδικό μέσο που θα επιφέρει την αλλαγή στον κόσμο.
Στα μείον(-) τώρα του έργου, όπως αναφέραμε και πριν ήταν όλα αυτά τα στοιχεία που περισσότερο ταιριάζουν σε μια φθηνή επιθεώρηση παρά σε κωμωδία του Αριστοφάνη. Ας αντιληφθούν επιτέλους ότι ο κόσμος δεν γελάει μόνο με κραγμένους ομοφυλόφιλους, με βρισιές και φυσικά με τον πρωταγωνιστή να αερίζεται (ναι, το είδαμε και αυτό!).
Το σκηνικό της παράστασης, από τον Μανόλη Παντελιδάκη, ιδιαίτερα εντυπωσιακό συνδυάζοντας το τότε με το τώρα, δηλαδή σπασμένους κίονες από τη μία και από την άλλη μια στοίβα από υπολογιστές. Στην μέση ακριβώς υπήρχε ένα πάτωμα σε στυλ σκακιέρας ως κεντρική σκηνή και από πίσω εμφανιζόταν ένα υπερυψωμένο αρχαϊκό δόμημα.
Στις ερμηνείες είδαμε πολλά και γνωστά ονόματα όπως Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Γιάννης Ζουγανέλης, Φάνης Μουρατίδης, Εβελίνα Παπούλια, Πάνος Βλάχος και Σπύρος Μπιμπίλας! Κανείς δεν ήταν κακός αλλά και κανείς δεν θα μπορούσε να ήταν υπερβολικά καλός λόγω του κειμένου του. Ταλέντο στην κωμικότητα είχαν όλοι αλλά ως εκεί!
Αναρωτιόμαστε γιατί ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος τα τελευταία χρόνια επιλέγει να παίζει μόνο τέτοιου είδους ρόλους με τον τρόπο ενός θηλυπρεπή άνδρα; Απορούμε γιατί ακρωτηριάζει το ταλέντο του; Από όλες τις πρωταγωνιστικές ερμηνείες οφείλουμε να ξεχωρίσουμε αυτή της Εβελίνας Παπούλια, που είναι αναμφισβήτητα μια ηθοποιός με θεατρική παιδεία που φαίνεται πάνω στην σκηνή. Ερμηνεία, κίνηση, τραγούδι! Ήταν πολύ καλή σε όλα και η παρουσία της μέσα από τον ρόλο της ιέρειας εξέλιξε το έργο.
Καταλήγοντας[=]
Φέτος τα Εθνικό έκανε μια προσπάθεια να μετριάσει λίγο τις οργιώδεις διασκευές κειμένων των προηγούμενων χρόνων και σε κάποιο βαθμό τα κατάφερε. Το παιδιάστικο και ξεπερασμένο πλέον χιούμορ υπήρχε ακόμα μόνο που αυτή τη φορά υπήρχαν και κομμάτια που είχαν πραγματικά κάτι να σου πουν. Να ασκήσουν κριτική σε όλα τα κακώς κείμενα της εποχής και να προβληματίσουν. Ευχόμαστε του χρόνου ακόμα ένα βήμα παραπέρα διότι το συγκεκριμένο θέατρο και έχει τα κονδύλια αλλά και μπορεί! Κλείνουμε με λίγες γραμμές από το ποίημα «Ποιητική» του Μανόλη Αναγνωστάκη, που ακούστηκε κατά τη διάρκεια του έργου…
–Τὸ τί δὲν πρόδωσες ἐσὺ νὰ μοῦ πεῖς
Ἐσὺ κι οἱ ὅμοιοί σου, χρόνια καὶ χρόνια,
Ἕνα πρὸς ἕνα τὰ ὑπάρχοντά σας ξεπουλώντας
Στὶς διεθνεῖς ἀγορὲς καὶ τὰ λαϊκὰ παζάρια
Καὶ μείνατε χωρὶς μάτια γιὰ νὰ βλέπετε, χωρὶς ἀφτιὰ
Ν᾿ ἀκοῦτε, μὲ σφραγισμένα στόματα καὶ δὲ μιλᾶτε.
Γιὰ ποιὰ ἀνθρώπινα ἱερὰ μᾶς ἐγκαλεῖτε;
Ξέρω: κηρύγματα καὶ ρητορεῖες πάλι, θὰ πεῖς.
Ἔ ναὶ λοιπόν! Κηρύγματα καὶ ρητορεῖες.
Σὰν πρόκες πρέπει νὰ καρφώνονται οἱ λέξεις
Νὰ μὴν τὶς παίρνει ὁ ἄνεμος.
Βαθμολογία
5.5 στα 10
Σκηνοθεσία – Μετάφραση -Απόδοση Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά Μανόλης Παντελιδάκης
Κοστούμια Εύα Νάθενα
Μουσική Σταύρος Γασπαράτος
Κίνηση – Χορογραφίες Χρήστος Παπαδόπουλος
Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης
Μουσική διδασκαλία Μελίνα Παιονίδου
Βοηθός σκηνοθέτη Νουρμάλα Ήστυ
Βοηθοί σκηνογράφου Ελίνα Δράκου, Αλέγια Παπαγεωργίου
Βοηθοί ενδυματολόγου Εβελίνα Δαρζέντα, Δάφνη Κολυβά
Δραματολόγος παράστασης Εύα Σαραγά
Διανομή:
Ιέρεια Εβελίνα Παπούλια
Πλάσμα Ιέρειας Έντυ Λάμε
Διόνυσος Βασίλης Χαραλαμπόπουλος
Ξανθίας Πάνος Βλάχος
Ηρακλής Λαέρτης Μαλκότσης
Αποθανών Σπύρος Μπιμπίλας
Χάρων, Βοηθός Ευριπίδη Στέλιος Ιακωβίδης
Αιακός Βαγγέλης Χατζηνικολάου
Πανδοκεύτρα Α΄ Αγορίτσα Οικονόμου
Πανδοκεύτρα Β΄ Μαρία Κωνσταντάκη
Πλαθάνη Σωκράτης Πατσίκας
Αισχύλος Γιάννης Ζουγανέλης
Ευριπίδης Φάνης Μουρατίδης
Χορός Βατράχων, Χορός Μυστών, Νεκρώσιμος ακολουθία, Παράβαση, Ρόλοι στον Άδη, Χορικά του Ποιητικού Αγώνα Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Μυρτώ Γράψα, Στέλιος Ιακωβίδης, Κωνσταντίνος Κουνέλλας, Λάμπρος Κτεναβός, Μαρία Κωνσταντάκη, Έντυ Λάμε, Αλέξανδρος Λασκαράτος, Λαέρτης Μαλκότσης, Σπύρος Μπιμπίλας, Ειρήνη Μπούνταλη, Πάολα Μυλωνά, Αγορίτσα Οικονόμου, Αλεξάνδρα Ούστα, Εβελίνα Παπούλια, Σωκράτης Πατσίκας, Ιβάν Σβιτάιλο, Αντώνης Στρούζας, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αγγελική Τρομπούκη, Γιωργής Τσουρής, Βαγγέλης Χατζηνικολάου
Ορχήστρα που άδει στον Άδη Λαέρτης Μαλκότσης, Σωκράτης Πατσίκας, Γιωργής Τσουρής
Τα τραγούδια της παράστασης ερμηνεύουν οι Μαρία Κωνσταντάκη, Λαέρτης Μαλκότσης, Εβελίνα Παπούλια, Ιβάν Σβιτάιλο, Γιωργής Τσουρής
Φωτογραφικό υλικό