Ήταν σειρά της Φιλίτσας, της άλλης αγαπημένης μικρής μου φίλης, να με συνοδεύσει στην Κυριακάτικη έξοδο που δεν θα μπορούσε να περιλαμβάνει κάτι διαφορετικό από παιδικό θέατρο. Προτού μπούμε στο θέατρο Σοφούλη με ρώτησε τι θα δούμε. Αυτό ήταν το δικό της ζέσταμα. Της είπα λοιπόν ότι θα κάνουμε ένα ιδιαίτερο ταξίδι στο χρόνο. ‘Δηλαδή πού θα πάμε;’, με ρώτησε γεμάτη απορία. ‘Δεν ξέρω πού θα πάμε γιατί αυτό το έχουν σχεδιάσει αυτοί που θα μας ταξιδέψουν. Είμαι σίγουρη όμως ότι θα είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ταξίδι και χαίρομαι που θα το κάνουμε μαζί’, απάντησα όσο πιο απλά μπορούσα. Απλές, ξεκάθαρες και σταθερές πρέπει να είναι οι απαντήσεις μας στις ερωτήσεις των παιδιών.
Όσο περιμέναμε μέχρι να ξεκινήσει η παράσταση, παρατηρούσα τη μικρή μου φίλη και συνειδητοποιούσα πως όσο πιο πολλά γνωστικά ερεθίσματα έχει ένα παιδί τόσο πιο περίεργο γίνεται. Περίεργο με τη θετική έννοια. Περίεργο να μάθει, να ανακαλύψει και να εξερευνήσει τον κόσμο. Να γίνει κι αυτό ένας ταξιδιώτης. Ένας ταξιδιώτης στον κόσμο της γνώσης και ευρύτερα της ίδιας της ζωής. Η αυλαία ή κουρτίνα, όπως την έλεγαν τα παιδιά, ήταν κλειστή. Αυτό φούντωνε την περιέργεια όλων μας. Ασφαλώς και τη δική μου. Αυτό ήταν το δικό μου ζέσταμα. Ήθελα πολύ να δω τι υπήρχε από πίσω. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό της δουλειάς μου να θέλω να βλέπω τι υπάρχει από πίσω κυριολεκτικά και μεταφορικά.
‘Το ταξίδι στο χρόνο’ αποδείχθηκε από τις πρώτες κιόλας σκηνές μια εξαιρετική επιλογή. Χάρηκα τόσο πολύ για την επιλογή που είχα κάνει. Λένε πως είμαστε το άθροισμα των επιλογών μας. Αν είναι έτσι, τότε οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τις επιλογές μας. Τι θα δούμε, πού θα πάμε, τι θα προσφέρουμε στο παιδί μας. Και η Φιλίτσα είχε το προνόμιο να παρακολουθεί μια πολύ προσεγμένη παράσταση που περνούσε στο κοινό τρυφερά μηνύματα συνδυάζοντας το γέλιο, την περιπέτεια, την τέχνη και τη διδαχή. Γέλιο γιατί υπήρχαν στιγμές που γελάσαμε αβίαστα και αυθεντικά. Περιπέτεια γιατί ένα ταξίδι εμπεριέχει πάντα ένα βαθμό περιπέτειας. Κι όταν αυτό το ταξίδι περιλαμβάνει ρίσκο, γίνεται ακόμα πιο περιπετειώδες. Τέχνη γιατί υπήρχαν καταπληκτικές παρενθέσεις τεχνικών που δεν είχα ξαναδεί ή που δεν είχα φανταστεί ότι μπορούν να σταθούν σε μια θεατρική σκηνή και να καθηλώσουν την προσοχή του θεατή. Διδαχή γιατί αυτό το έργο άγγιζε ζητήματα όπως η εργατικότητα και η τεμπελιά, η ηθική, το ψέμα και η ειλικρίνεια, η συνεργασία και πολλά άλλα.
Όσο εξελισσόταν η πλοκή, σκεφτόμουν πού θα ήθελα να ταξιδέψω αν μου δινόταν η ευκαιρία να κάνω ένα τέτοιο ταξίδι. Η βοηθός της μάγισσας είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει στο μέλλον για να φέρει εις πέρας μια ειδική αποστολή. Πού θα ήθελα να πάω αλήθεια; Στο μέλλον ή στο παρελθόν; Αυτή ήταν μια ερώτηση που έκανα στη Φιλίτσα μετά το τέλος. Η απάντησή της ήταν τόσο τρυφερή. ‘Θα ήθελα να πάω στο χωριό’. Τόσο απλά. Τόσο όμορφα. Θα ήθελε να πάει εκεί που περνά καλά. Εκεί που έχει την αυλή για να παίζει. Εκεί που νιώθει ελεύθερη. Εκεί που απολαμβάνει με τις ώρες την ξεγνοιασιά. Τι σημασία έχει ο χρόνος για ένα παιδί; Καμία απολύτως. Το μόνο που το ενδιαφέρει είναι να βρίσκεται κάπου όπου θα περνά καλά. Και έτσι θα έπρεπε να είναι για κάθε παιδί αυτού του κόσμου.
Γέλιο γιατί υπήρχαν στιγμές που γελάσαμε αβίαστα και αυθεντικά. Περιπέτεια γιατί ένα ταξίδι εμπεριέχει πάντα ένα βαθμό περιπέτειας.
Κι η αλήθεια ήταν ότι η μικρή μου φίλη περνούσε πολύ καλά βλέποντας αυτή την παράσταση που κατάφερε να αγγίξει τις καρδιές των θεατών χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Πέρασε ακόμα καλύτερα λίγο πριν το τέλος όταν οι πρωταγωνιστές προσκάλεσαν τα παιδιά στη σκηνή για να δημιουργήσουν από κοινού μια εμπειρία που θα έμενε για καιρό στο μυαλό τους. Τουλάχιστον αυτό έγινε με τη Φιλίτσα που αναρωτιέται πότε θα πάμε ξανά θέατρο και πότε θα ανεβεί στη σκηνή. Το ωραιότερο όμως φινάλε ήταν όταν γνώρισα τη συγγραφέα του έργου, την Αναστασία Αστερίου, και μοιράστηκα μαζί της τα συναισθήματα που ένιωσα κατά τη διάρκεια της παράστασης. Τελικά ποια ωφελήθηκε πιο πολύ; Η Φιλίτσα ή εγώ, αναρωτιόμουν ανεβαίνοντας τα σκαλιά και βγαίνοντας έξω.
Βγαίνοντας από το θέατρο είχε ακόμη φως. Δεν είχε νυχτώσει. Φως είχε και στις καρδιές μας. Με το φως λοιπόν που κουβαλούσαμε μέσα μας και τη ζεστασιά που νιώθαμε έχοντας μοιραστεί ένα τόσο πολύτιμο δώρο, πήραμε το δρόμο για πίσω. Αποφάσισα να περπατήσουμε κατά μήκος της Σοφούλη μέχρι να κουραστούμε. Η Φιλίτσα με κρατούσε από το χέρι και σιγοτραγουδούσε. Ήταν χαρούμενη. Χαρούμενη και γεμάτη. Της ζήτησα να διαλέξει τον αγαπημένο της πρωταγωνιστή από το έργο που είχε μόλις δει. Χωρίς δισταγμό μου είπε ‘όλους’. Θέλησα να μάθω πώς κι έτσι κι εκείνη μου εξήγησε πως ήταν όλοι πολύ καλοί, ευγενικοί και χάρηκε που τους γνώρισε και από κοντά. Δεν θέλουν πολλά τα παιδιά για να είναι χαρούμενα, μονολογούσα μέχρι να φτάσουμε στο σπίτι. Θέλουν ασφάλεια, συνέπεια και διαθεσιμότητα του ενήλικα. Μόλις τα έχουν αυτά στη ζωή τους, είναι ευτυχισμένα.
Όσο για εσένα που σκοπεύεις να παρακολουθήσεις αυτό το έργο, αξιοποίησε στο βαθμό που θέλεις, κάποιες ιδέες που παραθέτω ευθύς αμέσως. Κι αυτό γιατί η ουσιαστική μάθηση ξεκινά μετά την παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης. Έχει να κάνει με αυτά που θα συζητήσεις με το παιδί σου και με το πόσο πιο μακριά θα το πας.
Βγαίνοντας από το θέατρο είχε ακόμη φως. Δεν είχε νυχτώσει. Φως είχε και στις καρδιές μας.
Ιδέες για εφαρμογή μετά την παράσταση
- Ζήτησε από το παιδί σου να σου πει ποια σκηνή ξεχώρισε από όλο το έργο και για ποιο λόγο.
- Μίλησε με το παιδί σου για το ρόλο του φύλακα του μουσείου. Ζήτησε να σου πει με ποιες λέξεις θα περιέγραφε το φύλακα.
- Ζήτησε από το παιδί σου να γράψει ένα γράμμα στο διευθυντή του μουσείου εξηγώντας τι συνέβη και προσπαθώντας να βοηθήσει το φύλακα.
- Μίλησε περισσότερο για την έννοια της τεμπελιάς και της εργατικότητας δίνοντας παραδείγματα από το σχολικό περιβάλλον και αποφεύγοντας οποιαδήποτε αρνητική κριτική.
- Ζήτησε από το παιδί σου να σου πει πού θα ήθελε να ταξιδέψει το ίδιο αν του δινόταν η ευκαιρία να κάνει ένα ταξίδι στο χρόνο.
- Ζήτησε από το παιδί σου να γράψει μια ιστορία με πρωταγωνιστή τον ίδιο και μια αποστολή που θα του αναθέσεις.
- Μίλησε με το παιδί σου για τα μουσεία και προγραμμάτισε να επισκεφτείτε τα μουσεία της πόλης σας.
- Ζήτησε από το παιδί σου να ζωγραφίσει κάτι που να συνδέεται με το έργο που είδε.
Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν αρκεί να συνοδεύεις το παιδί σου με τη φυσική σου παρουσία αλλά να μην είσαι ουσιαστικά εκεί. Μοιράσου μαζί του την όλη εμπειρία, για να μάθει κι αυτό να μοιράζεται με τη σειρά του. Δείξε αληθινό ενδιαφέρον, για να μάθει κι αυτό να ενδιαφέρεται με τη σειρά του. Σεβάσου τους κανόνες που ισχύουν μέσα στην αίθουσα θεάτρου, για να μάθει κι αυτό να τους σέβεται και να τους τηρεί με τη σειρά του.
Όσο για εμάς θα συναντηθούμε ξανά μέσα από αυτή τη στήλη με μια καινούργια πρόταση… σε 15 μέρες να με ‘διαβάσεις’… αγαπάμε πολύ το παιδικό θέατρο… κι οι δυο φίλες μου, η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο και μετά μοιράζονται μαζί σας το βίωμά τους μέσα από τα άρθρα μου…
“Η Φιλιώ και η Κατερίνα πάνε θέατρο” κάθε δεύτερη Παρασκευή στην Κουλτουρόσουπα
