Είναι μοναδικό να βλέπεις ένα καλλιτέχνη που έχεις συνηθίσει να κινείται σε μονοπάτια πιο γνώριμα σε σένα αλλά και σε αυτόν να δοκιμάζει κάτι τελείως διαφορετικό που ούτε θα μπορούσες να φανταστείς ότι μπορεί να κάνει. Ο Σταμάτης Κραουνάκης σημαίνει για τον καθένα από μας κάτι διαφορετικό. Είναι οι προδομένοι έρωτες που αφού ναυάγησαν βρήκαν την ανάστασή τους σε νύχτες αιώνια παγωμένες, μας έριξαν στα πατώματα και μας κάνανε κομμάτια. Είναι τα πιο ωραία λαϊκά του που χορέψαμε με φίλους και έκαναν τις μέρες μας αλησμόνητες μα και τα φιλιά που δώσαμε και σαλπάραμε χαμένοι σε μέρη όπου η ψυχή δεν κρύβεται μα λυτρώνεται.
Για μένα όμως πάνω από όλα ο Σταμάτης Κραουνάκης είναι το θέατρο. Μουσικές με σφραγίδα που δεν χαράζει νότες σε χαρτί αλλά γραμμές στο κορμί, γραμμές που οδηγούν κατευθείαν στη ψυχή. Όσες φορές και αν ακούσω το Του Έρωτα Μέγα Κακό δεν θα συνηθίσω τη διαπεραστική του μουσική, τον υπέροχο τρόπο που μελοποιήθηκε από τον άνθρωπο αυτό που κάνει τα έργα των συγγραφέων ακόμα πιο εύγλωττα από όσο μπορεί να είναι. Στην Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών είχαμε την ευκαιρία να δούμε τον καλλιτέχνη Κραουνάκη να γεννά ποίηση και με μαεστρία να δημιουργεί ένα μυσταγωγικό σύμπαν όπου ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα είχε τον πρώτο λόγο.
Σε ένα σκοτεινό, μισοφωτισμένο από κεριά περιβάλλον, ο Σταμάτης Κραουνάκης ανέλαβε να μεταφέρει τα λόγια του Λόρκα από τη διάλεξη την οποία έδωσε ο ποιητής στο Μπουένος Άιρες το 1934. Ο Κραουνάκης δεν έγινε ο Λόρκα αλλά έγινε το μέσο μέσα από το οποίο πέρασαν τα λόγια του ποιητή στην πλατεία. Και πέρασαν υπέροχα. Δεν έμεινε σε μια στείρα ανάγνωση της διάλεξης του ποιητή αλλά με την εκφραστικότητά του και τον χρωματισμό των λέξεων της έδωσε ψυχή, της έβαλε φωτιά και ο ίδιος φάνηκε να φλέγεται από το duende γύρω από το οποίο χτίζεται το έργο.
Το duende δεν ορίστηκε ποτέ επακριβώς παρά μόνο περιγράφηκαν οι μαγικές του ιδιότητες και η επίδρασή του στον άνθρωπο. Ίσως να είναι η φλόγα που δυναμιτίζει ένα καλλιτέχνη και τον οδηγεί στο να ξεπεράσει τον εαυτό του, ίσως να είναι μια μαγική δύναμη που βρίσκει τις ρίζες της στο παρελθόν και βοηθάει για τον προσδιορισμό του μέλλοντος, ίσως πάλι να είναι η συζήτηση του ανθρώπου – και καλλιτέχνη – με τον ίδιο τον θεό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η παράσταση κατάφερε να διαχειριστεί ένα κείμενο δύσκολο στη φύση του, απαιτητικό και ιδιαίτερο με ένα τρόπο που επέτρεψε στη σκέψη του Λόρκα να πάρει τον χώρο της χωρίς το αποτέλεσμα να είναι μονοδιάστατο ή απλοϊκό.
Πολύτιμοι αρωγοί σε αυτή τη προσπάθεια του Κραουνάκη υπήρξαν οι δύο ερμηνευτές Χρήστος Γεροντίδης και Κώστας Μπουγιώτης οι οποίοι απέδωσαν τα μελοποιημένα ποιήματα του Λόρκα μοναδικά και εξέπληξαν με την ευαισθησία τους και τον χειρισμό του λόγου του ποιητή. Ο Βασίλης Ντρουμπογιάννης στο πιάνο και ο Γιώργος Ταμιωλάκης στο τσέλο υπηρέτησαν υπέροχα τη συγκλονιστική μουσική του Κραουνάκη, η οποία ήταν άλλοτε ευαίσθητη και άλλοτε περισσότερο σκληρή ανάλογα με το λόγο του ποιητή. Τόσο η σκηνογραφία, με το λιτό εκκλησιαστικό περιβάλλον (ένα τραπέζι και καρέκλες περιτριγυρισμένα από κεριά), όσο και τα μαύρα επιβλητικά κοστούμια συνέβαλαν στη δημιουργία της ιδιαίτερης τελετουργικής ατμόσφαιρας.
Δεν μπορώ να μην ξεχωρίσω τη σκηνή του φινάλε κατά την οποία ο συνθέτης μαζί με τους δύο ερμηνευτές κατακερματίζουν ραβδιά κανέλας χτυπώντας τα πάνω στο τραπέζι και εκτοξεύοντάς τα σε όλο το σκηνικό περιβάλλον. Η συγκεκριμένη σκηνή, η οποία οδηγεί και στις τελευταίες αράδες της παράστασης, νομίζω ότι αιχμαλώτισε όλη την ουσία του έργου του ποιητή και δημιούργησε αναμφίβολα μια δυνατή θεατρική εικόνα.
Το duende του Κραουνάκη είχε καλλιτεχνικό πάθος, δίψα για αναζήτηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ποιητικό οίστρο και φλόγα που καίει και δεν σβήνει. Ίσως και ο ίδιος να άφησε πίσω τον Άγγελο και τη Μούσα και να επέτρεψε να μιλήσει ό,τι συνομιλεί με τη ψυχή του. Το άσβηστο, ανεξέλεγκτο duende του. Είναι δίκαιο να πούμε ότι ο Σταμάτης Κραουνάκης φλέγεται από duende.
Δικαίως καταχειροκροτήθηκε το Duende του Σταμάτη Κραουνάκη στο Θέατρο της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών. Θρίαμβος ενός Κραουνάκη που φλέγεται από την άσβηστη φωτιά του duende.
.
Δείτε & αυτά:
Φωτογραφικό υλικό
