Όταν είδαμε το «Γράμμα σ’ ένα παιδί» τώρα που επαναλαμβάνεται στο θέατρο Αυλαία.

15 χρόνια Κουλτουρόσουπα 2007 – 2022

Θυμηθείτε μαζί μας.

.

Για να θυμηθούν όσοι είδαν παλιότερα αλλά και όσοι θεατές σκοπεύουν να δουν το νέο κύκλο παραστάσεων (Τετάρτη 23 – Κυριακή 27 Φεβρουαρίου στις 21.00, θέατρο Αυλαία), αναδημοσιεύουμε την τότε κριτική που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2018.

Με συγκίνηση και σκεπτικισμό «παρελήφθη» το «Γράμμα σε ένα παιδί». Eίδαμε και σχολιάσουμε… (2018)

.

Ούτε πρώτο, ούτε δεύτερο, αλλά τρίτο ανέβασμα της παράστασης στο κοινό της Θεσσαλονίκης, γεγονός που πιστοποιεί την ευρεία αποδοχή της. Καθότι πρόκειται για ένα γνωστότατο πλέον έργο, που το δυνατό συναισθηματικό του υπόβαθρο μοιραία αγγίζει, ενώ οι ηθικοί προβληματισμοί που θέτει μπορούν να πυροδοτήσουν ατέλειωτες συζητήσεις- ίσως χωρίς σαφείς απαντήσεις, ωστόσο η τροφή για σκέψη είναι δεδομένη. Ο λόγος για την παράσταση «Γράμμα σε ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ», βασισμένο στο πρωτότυπο κείμενο της Οριάννας Φαλάτσι, σε επεξεργασία Μάρως Μπουρδάκου και σκηνοθεσία Μάνου Πετούση, που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Αυλαία, με την Ζέτα Δούκα επί σκηνής…

 

Όπως μαρτυρά ο τίτλος, πρόκειται για όσα απευθύνει μια γυναίκα – σαν να έστελνε «γράμμα»- στο αγέννητο παιδί της, που έχασε λόγω άτυχης εγκυμοσύνης. Στον δραματικό της μονόλογο, παρακολουθούμε βήμα- βήμα την εξέλιξη των συναισθημάτων και των προβληματισμών της, από τη στιγμή που μαθαίνει ότι κυοφορεί, ενώ ο απών σύντροφος αποποιείται των ευθυνών του… όπου μέσα της συγκρούονται από τη μια η λαχτάρα, η προσμονή, η αγάπη για τη νέα ζωή που κουβαλά στα σπλάχνα της, και από την άλλη ο φόβος του άγνωστου, η ανασφάλεια, οι κοινωνικές προκαταλήψεις για μια ανύπαντρη μητέρα, οι ενδοιασμοί για όλους του περιορισμούς που καλείται να υποστεί σε επίπεδο υγείας, αυτονομίας, θυσίας μιας επιτυχημένης καριέρας… Βιώνοντας σταδιακά την ανάπτυξη του εμβρύου, καλλιεργεί μαζί του στενότατη σχέση, καθώς μοιράζεται με αυτό τα βαθύτερα εσώψυχά της, άλλοτε με τρυφερότητα και στοργή κι άλλοτε με θυμό κι αγωνία… Μέχρι που μια παράτολμη απόφασή της αγνοώντας τις ιατρικές υποδείξεις, θα οδηγήσει στην απώλεια του εμβρύου και το δικό της σπαραγμό, νιώθοντας τις ενοχές  να την «δικάζουν» στα πρόσωπα του περιβάλλοντός της…

 

Ένα έργο με βαθύ ανθρώπινο περιεχόμενο (+) και δυνατή προβληματική που η θεματολογία του αγγίζει στον πυρήνα της την υπαρξιακή αγωνία. ‘Όπου η γυναίκα ως φορέας ζωής και με τραγική αφορμή την απώλεια, καλείται στις παρούσες συνθήκες να απολογηθεί- στη συνείδησή της και τους άλλους- για την κατηγορία της «φόνισσας». Είχε δικαίωμα να ρισκάρει την απώλεια του παιδιού, παραβαίνοντας τις συστάσεις του γιατρού της, στο όνομα της «αυτοδιάθεσης»; Είχε δικαίωμα να βάλει τα προσωπικά της θέλω, την ανεξαρτησία  της, την στρωμένη καριέρα της, οτιδήποτε δικό της, πάνω από το παιδί που περίμενε; Είχαν δικαίωμα οι όποιοι άλλοι- γιατροί, πρώην σύντροφος, φίλοι, γονείς κλπ- να τη «δικάσουν» με ετυμηγορία «ένοχη» ή «αθώα»; Κρίσιμα ηθικά διλήμματα βαθύτατης ουσίας, που το κείμενο μέσα από την διασκευή της Μάρως Μπουρδάκου, πραγματεύεται ρεαλιστικά, συγκινητικά, με ευρύτερες  κοινωνικές αναφορές στο σήμερα- ενίοτε ποιητικές, ερευνώντας διεξοδικά τον γυναικείο ψυχισμό στη συνθήκη «μέλλουσα μητέρα» και επιπλέον με ολοκληρωμένη θεατρική δομή. Έστω και με κάποιες ενστάσεις, όπως θα πούμε παρακάτω…

 

Η σκηνοθετική προσέγγιση από τον Μάνο Πετούση, προσέφερε ένα αξιέπαινο αποτέλεσμα, προβάλλοντας το έντονο συναίσθημα ως κυρίαρχο στη σκηνή, σε όλες τις (ενίοτε αντικρουόμενες) εκφάνσεις του. Από την αμφιβολία στην αποφασιστικότητα, από την οργή στην τρυφερότητα, από την αγωνία στον σπαραγμό, από την ενοχή στη δικαίωση, καθώς τις ήρεμες γλυκές στιγμές διαδέχονταν ξεσπάσματα σε έναν διαρκή «διχασμό» με τη μορφή εσωτερικής πάλης… Πετυχαίνοντας εξαιρετική, αληθοφανή κλιμάκωση μέχρι την τελική κορύφωση του θρήνου και τονίζοντας εμφατικά τα κομβικά σημεία, με τη χρήση ήχου-φωτός. Σε όλη τη διάρκεια διατήρησε μια ομαλή ροή- με ελάχιστα μικρά χάσματα- δημιούργησε μια πειστική, συχνά υποβλητική ατμόσφαιρα, κράτησε το ενδιαφέρον με τις συχνές εναλλαγές και μεταπτώσεις της ηρωίδας, προσέφερε στον μονόλογο θαυμάσια θεατρικότητα και όγκο, ενώ το εύρημα της «μανόλιας»- τόσο συγγραφικά όσο και σκηνοθετικά- αξιοποιήθηκε άριστα, προσθέτοντας μια ιδιαίτερα ευαίσθητη και ταυτόχρονα συμβολική- ποιητική πινελιά στο σύνολο. Επιπλέον οι συνδέσεις μεταξύ των σκηνών υπήρξαν  εύστοχα μελετημένες με τις φυσικές μεταβάσεις δίνοντας την αίσθηση μιας αδιάλειπτης συνέχειας, σε μια προσεγμένη σκηνοθετική διαχείριση, με ευαισθησία, δραματικές εντάσεις, σκηνικό ενδιαφέρον…

 

Η ανώνυμη και ένεκα τούτου καθολική ή διαχρονική τραγική ηρωίδα, ενσαρκώθηκε από τη Ζέτα Δούκα με τρόπο εν πολλοίς αξιοθαύμαστο, δεδομένου ότι πρόκειται για ρόλο ιδιαίτερα απαιτητικό και πολυσύνθετο, τόσο από την ουσία του καθεαυτή, όσο και από τη θεατρική δομή του. Καθώς η ηρωίδα πέραν του προσωπικού της βιώματος- δράματος με τις συνεχείς παλινδρομήσεις και εντάσεις, κλήθηκε περιστασιακά να «υποδυθεί» και τα πρόσωπα που την περιβάλλουν, ήτοι τον γιατρό, τον σύντροφο, τη φίλη, τους γονείς της… Πρόκειται για υψηλό βαθμό δυσκολίας για την ηθοποιό, η οποία με τη σωστή καθοδήγηση, το ταλέντο, τη δουλειά και την εμπειρία της, κατάφερε να αποδώσει μια ερμηνεία μεστή, καλοδουλεμένη, άκρως συγκινητική και ευαίσθητη, πείθοντας για τις εσωτερικές συγκρούσεις- διχασμούς της και παράλληλα «μπαίνοντας» επιτυχώς στους ετερόκλητους ρόλους τρίτων- κάτι ιδιαίτερα δύσκολο όταν προηγείται και ακολουθεί έντονη προσωπική φόρτιση και της αξίζουν «μπράβο», παρά τη μικρή δόση υπερβολής στον θρήνο…

 

Μένοντας στα θετικά, οφείλουμε να επαινέσουμε τους προσεγμένους φωτισμούς που συνέβαλαν καθοριστικά στην ατμόσφαιρα, καθώς και τη μουσική υπόκρουση που υπογράμμισε εύστοχα το συναίσθημα. Ομοίως το σκηνικό με την απλότητα και επάρκειά του, εξυπηρέτησε λειτουργικά τις ανάγκες και η κούνια από «κλαδιά μανόλιας» που δέσποζε στο κέντρο, έδωσε εικαστικά αυτό το ποιητικό «κάτι» που έκανε τη διαφορά μέσα στο συμβατικό περιβάλλον και με το συμβατικό λευκό φόρεμα που στο φινάλε αποβάλλεται…

 

Η λέξη σκεπτικισμός του τίτλου, εκφράζει εν προκειμένω ελαφρώς αρνητική χροιά (–), με αφετηρία το κείμενο, στο οποίο, πέρα από τις αδιαμφισβήτητες αρετές και τη βαθιά ουσία του, διακρίναμε μια μικρή φλυαρία, κάποιες εσωτερικές αντιφάσεις ως σύγχυση προτεραιοτήτων και μια εμφανή μεροληψία κατά του ανδρικού φύλου συλλήβδην… Οι αντιφάσεις εντοπίζονται ανάμεσα στο συγκεκριμένο γυναικείο πρότυπο όπως προβάλλεται και τις ακραία δραματικές αντιδράσεις του, καθώς το δυναμικό, ανεξάρτητο, αποφασιστικό προφίλ μιας γυναίκας με καριέρα που για χάρη της ρισκάρει την απώλεια του παιδιού δηλώνοντας κυνικά «αν θέλεις να ζήσεις ζήσε- αν θέλεις να πεθάνεις πέθανε», δεν αιτιολογεί πειστικά τον βαρύ μελοδραματικό της θρήνο, μη καταφέρνοντας να ιεραρχήσει μέχρι τέλους τις προτεραιόητές της… Ενώ η απαξίωση του ανδρικού φύλου σε πολλά επίπεδα και σημεία σε ένα έργο έντονα φεμινιστικό, κάποιες στιγμές ενοχλεί με ένα είδος «μικροψυχίας» και αναπαραγωγή κλασικών στερεότυπων- ξεπερασμένων σήμερα σε μεγάλο βαθμό.

 

Εν κατακλείδι (=) είναι γεγονός ότι απολαύσαμε μια καλοστημένη παράσταση με έντονο συναίσθημα και δυνατό περιεχόμενο, έστω κι αν κάποια στοιχεία μας προβλημάτισαν τροφοδοτώντας συζητήσεις, κι αυτό κάθε άλλο παρά κακό είναι, τουναντίον…

.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 

6,6 ΣΤΑ 10 

,

-k-

 

ΑΥΛΑΙΑ

«Γράμμα σ’ ένα παιδί» της Οριάνας Φαλάτσι.

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

-2α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2012: Βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας Ζέτα Δούκα & 1ο  Βραβείο Κοινού.

Είδαμε βαθμολογήσαμε με 6,6 και σχολιάζουμε εδώ

-Η Ζέτα Δούκα μλά στην “Κ”, εδώ

 

Αν ζούσες και η μανούλα σου, σου διάβαζε το παραμύθι, θα γελούσες όπως όλα τα παιδιά όταν το πρωτακούν. Εμείς τώρα το συνειδητοποιήσαμε αλλά δεν μπορούμε να γελάσουμε, γιατί δεν είμαστε πια παιδιά».

 

Σκηνοθεσία: Μάνος Πετούσης.

Ερμηνεύουν: Ζέτα Δούκα

.

Ήμερες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 23 – Κυριακή 27 Φεβρουαρίου στις 21.00

 -Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε εδώ

  

ΔΕΙΤΕ & ΑΥΤΟ:

Αποδόθηκαν τα βραβεία σε Ζέτα Δούκα & Μάνο Πετούση για το «Γράμμα σε ένα παιδί» από τα ΘΒΘ