Είδε και σχολιάζει η Χρύσα Καρδαρά, Φιλόλογος – Θεατρολόγος
Σε κλίμα ενθουσιασμού παρουσιάστηκαν οι Όρνιθες του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη, στον τελευταίο σταθμό της περιοδείας τους, το κατάμεστο θέατρο της Επιδαύρου (9 και 10 Αυγούστου).
Ο Αριστοφάνης μας καταθέτει ένα από τα λεγόμενα «δράματα φυγής» όπου ο κοινωνικός ρεαλισμός συνδυάζεται με την φαντασία και την ουτοπία. Ο Αριστοφάνης έγραφε και παρουσίαζε στο δεύτερο μισό του 5ου αι, τον καιρό της ακμής της ρητορικής και της σοφιστικής καθώς επίσης πολλές κωμωδίες του γράφτηκαν παράλληλα με τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Έκανε κριτική στα νέα ήθη της εποχής του, στη διαφθορά των ηθών και των παραδοσιακών αξιών, στην παρακμή της παραδοσιακής εκπαίδευσης και της δημοκρατίας. Δεν δίσταζε όμως να αναγνωρίζει στα έργα του τη γοητεία των νέων ιδεών.
Ταυτόχρονα ο Άρης Μπινιάρης μέσα από τις Όρνιθες παρεμβαίνει στο αρχαίο κείμενο έτσι ώστε να παραδώσει μια σύγχρονη παράσταση με στόχο να μπορέσει ο Αριστοφάνης να κάνει κριτική και στο σήμερα. Ο Αριστοφάνης δεν δύναται εύκολα να μιλήσει στο σύγχρονο κοινό χωρίς επίκαιρες παρεμβάσεις στο αρχαίο κείμενο, οι οποίες μάλιστα στις Όρνιθες του Μπινιάρη συνέθεταν επίκαιρα επαναστατικά μηνύματα.
Τα σκηνικά (Πάρις Μέξης) λιτά και απέριττα, αποτελούνταν από ψηλές πολύχρωμες φωλιές πουλιών ενώ παράλληλα έμοιαζαν με δέντρα. Οι φωλιές των πουλιών, στο σκηνικό της δράσης, άλλοτε με τα παιχνίδια του φωτισμού παρέπεμπαν σε ανθρώπινο πρόσωπο θέλοντας να συμβολίσουν τους ανθρώπους πουλιά όπως ο Τηρέας, ο μυθικός βασιλιάς που έγινε τσαλαπετεινός και ήταν ο κορυφαίος του χορού των ορνίθων. Ο Τηρέας ντυμένος με μαύρο σακάκι σε αντίθεση με τα υπόλοιπα πουλιά που φορούσαν ανοιχτόχρωμα σακάκια.
Τα κοστούμια των πουλιών (κοστούμια Πάρις Μέξης) με φτερά στο κεφάλι και πολύχρωμες γήινες πινελιές πάνω σε λευκό ύφασμά, συμφωνούν με την πολύχρωμη παρουσία των πουλιών, έτσι όπως αξιοποιείται από τον γνωστό μύθο. Η επιλογή του λευκού – μπεζ φόντου στο χρώμα των κοστουμιών των Ορνίθων, πιθανά, θα μπορούσε να δείχνει την αγνότητα των πουλιών σε σχέση με τον κόσμο των ανθρώπων.
Ο ρυθμός της κίνησης ήταν σε αρμονία με το λόγο των ηθοποιών καθώς επίσης κίνηση και λόγος ακολουθούσαν αρμονικά τη μουσική. Τα μέλη του χορού διατηρούσαν την ατομικότητα τους μέσα στη συνολική κινησιολογία αφού ο χορός θεωρητικά απαρτίζεται από διαφορετικά είδη πουλιών. Η κινησιολογία ήταν σύγχρονη, ωστόσο όμως κατάλληλη για ενσάρκωση αρχαίου δράματος.
Η παράσταση είχε ρυθμό άλλοτε με έντονη γρήγορη κίνηση κι άλλοτε με μελαγχολικές αργές μελωδίες, κατάφερνε να πάρει το θεατή μαζί της. Η μουσική σύνθεση του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη μελωδική, ταξιδιάρικη σχεδόν μυστηριακή σε ορισμένα σημεία πάντρευε το τελετουργικό με τα σύγχρονα ακούσματα.
Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος στο ρόλο του Πεισθέταιρου, μας έχει συνηθίσει σε ιδιαίτερες και δυνατές ερμηνείες , είχε πολύ δυνατή κίνηση και είχε προσαρμόσει το ηχόχρωμα της φωνής του στις ανάγκες μιας κωμωδίας που παρουσιάζεται σε υπαίθριο χώρο. Ο Γιώργος Χρυσοστόμου, στο ρόλο του Ευελπίδη, πολύ δυνατός, με τη βροντερή φωνή του, ανταπεξήλθε με επιτυχία στις κωμικές απαιτήσεις του ρόλου.
Οι θεοί του Ολύμπου που φτάνουν στη πόλη των πουλιών για να κάνουν διαπραγματεύσεις, φορούν τεράστιες άχρωμες μάσκες ως μια εικαστική παρέμβαση που τους παρουσιάζει, σύμφωνα με το έργο, ως απρόσωπους, αδιάφορους και σκληρούς εκπρόσωπους της ηθικής και θεϊκής τάξης της εποχής.
Οι Όρνιθες του Άρη Μπινιάρη είναι μία σύγχρονη παράσταση Αριστοφάνη που κατάφερε να μιλήσει σε αυτούς που έχουν ανάγκη από φτερά για να πετάξουν στο όνειρο.
1η κριτική, διαβάστε εδώ
Η παράσταση θα επαναληφθεί στο θέατρο Δάσους, Δευτέρα 9 και Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου.
