Είδε και σχολιάζει για την Κουλτουρόσουπα.
.
Είναι γεγονός ότι το θέατρο (και όχι μόνο) τίμησε δεόντως την επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή με πληθώρα σχετικών παραστάσεων, εκ των οποίων οι περισσότερες επιδοτούμενες, και βεβαίως άριστα έπραξε… καθώς πρόκειται για κορυφαίο ιστορικό γεγονός που άλλαξε καθοριστικά τη φυσιογνωμία της χώρας, μια εθνική τραγωδία σε πολλά επίπεδα, που η θεατρική τέχνη έχει άπειρα κίνητρα, αιτίες, ερεθίσματα να αντλήσει έμπνευση και μάλιστα σε μια επέτειο- ορόσημο…
Με ανάλογες προσδοκίες, διαβάζοντας για την μουσικο-θεατρική παράσταση «Μικρασία», βασισμένη σε «αφηγήσεις- τραγούδια- μνήμες» εκείνης της εποχής κι εκείνου του τόπου, σε δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του Λεωνίδα Παπαδόπουλου, προσήλθαμε στο θέατρο Αμαλία…
Επί σκηνής δύο μουσικοί (Νίκος Τουρνάκης, Απόστολος Μωραίτης) με έγχορδα- κιθάρα, λαούτο, λύρα, μπαγλαμάς- και στο υπόλοιπο εντελώς άδειο κομμάτι, μερικά αραδιασμένα ξύλινα κουτιά- κύβοι, όπου ανάμεσά τους έκαναν σταδιακά την εμφάνισή τους οι ηθοποιοί… για να πουν δυο- τρεις «ποιητικές- συμβολικές» ατάκες ο καθένας ως φόρο τιμής στην μεγάλη απώλεια σε στατική διάταξη «εν χορώ», εν συνεχεία να αποσυρθούν αργά και να αρχίσουν να βγαίνουν ένας- ένας με τη σειρά για να αφηγηθούν την προσωπική τους πονεμένη μαρτυρία από τον ξεριζωμό, τις συνθήκες του φευγιού, τους αγαπημένους που έχασαν, τις ανελέητες σφαγές, την άτακτη υποχώρηση του στρατού, τα ιστορικά γεγονότα της εποχής, τις μνήμες από την κοσμοπολίτικη Σμύρνη, με ενδιάμεσα μικρασιάτικα τραγούδια παιγμένα από τους μουσικούς και τραγουδισμένα είτε από τους ίδιους είτε από μέλη του θιάσου… για να κλείσουν πάλι όλοι μαζί όπως ακριβώς στην έναρξη, με φιλολογικές ατάκες και ομαδικό τραγούδι…
Μία βασικά αρνητική λέξη (-) αποδίδει το πνεύμα της παράστασης, όπως αναφέρεται στον τίτλο: «ανέμπνευστη» εντελώς! Που μπορεί να συμπληρωθεί και με άλλες παρεμφερείς λέξεις, απορρέουσες από την πλήρη έλλειψη έμπνευσης, φαντασίας, φροντίδας, που φυσικά καταλογίζουμε στον δημιουργό και σκηνοθέτης της Λεωνίδα Παπαδόπουλο… Ο οποίος επέλεξε την πλέον βολική και άκοπη οδό για να στήσει ένα αποτέλεσμα βαρετά συμβατικό και επίπεδο- τύπου σχολικής παράστασης, με συνεχείς στατικές αφηγήσεις χωρίς θεατρική δραματοποίηση και μόνες σκηνοθετικές οδηγίες το «μπες-βγες» αργά και τελετουργικά και το «ανέβα- κατέβα- κάτσε» στο ξύλινο κουτί κι από κει και πέρα ό,τι μπορούσε να δώσει κάθε ηθοποιός με την προσωπική του ερμηνεία… σε μια σκηνή γυμνή που απουσίαζε εντελώς το θέαμα ως δομικό θεατρικό στοιχείο, με μια ατμόσφαιρα «λειψή» που πάσχιζαν φιλότιμα να διαμορφώσουν μόνοι τους οι φωτισμοί και το τραγούδι (όχι με τις καλύτερες ενορχηστρώσεις), με κείμενα που «μηρύκαζαν» μονότονα το ίδιο θλιβερό μοτίβο σαν διαρκές μοιρολόι, με χιλιοειπωμένες ιστορίες και πασίγνωστα γεγονότα που πια… εμπέδωσαν και οι πέτρες!
Αναγνωρίζουμε την έρευνα που προηγήθηκε σε αρχεία και ντοκουμέντα για την εξεύρεση των μαρτυριών, καθώς και την ανάδειξη μη γνωστών τραγουδιών από τις αλησμόνητες πατρίδες, όμως- και φυσικά με ΟΛΟ τον σεβασμό στην Ιστορία και τους μάρτυρες της εποχής- το να συρράψει απλά κάποιος ομοιόμορφες αφηγήσεις παρεμβάλλοντας ανάμεσα τραγούδια και προσθέτοντας στην αρχή και το τέλος κάποιες εξεζητημένες ατάκες ως «κουλτουριάρικη» πινελιά, ΔΕΝ λέγεται θεατρική τέχνη! Πολύ δε περισσότερο που μέσα σε όλη την προχειρότητα δεν φρόντισε ο δημιουργός να δώσει έναν ελάχιστο όγκο στους μονολόγους, με κάποιο οπτικό- εικαστικό ερέθισμα ή συμβολικό εύρημα ή ηχητικό περιβάλλον κλπ. παρά άφησε τους ηθοποιούς απογυμνωμένους και ακίνητους να γεμίσουν μάταια το κενό… Όταν επιπλέον οι αφηγήσεις τους κινούνταν επαναληπτικά πάνω στον ίδιο τραγικό άξονα με παρόμοιο περιεχόμενο και παρόμοιες εκφράσεις, που αντί συγκίνησης εξέπεσαν λόγω κατάχρησης σε κουραστικό, μελό κλισέ και μόνη διαφοροποίηση ένα στιγμιότυπο από καφέ Σαντάν της Σμύρνης, που επίσης βαρεθήκαμε να ακούμε «πόσο όμορφη και πλανεύτρα ήταν», καθότι πασίγνωστο και στον πλέον αδαή, όπως άλλωστε και η στάση των ξένων, οι πολιτικές διαπλοκές, το ιστορικό της σφαγής…
Όσον αφορά στους ηθοποιούς (Θεοδώρα Σιάρκου, Κωνσταντίνος Κάππας, Νίκη Παλληκαράκη, Αλέξανδρος Καλπακίδης, Στέλλα Κρούσκα, Δώρα Θωμοπούλου) και δεδομένης της ανύπαρκτης σκηνοθετικής έμπνευσης και καθοδήγησης, προσπάθησαν με τις ερμηνείες τους κατά το δοκούν να αποδώσουν το πνεύμα των αφηγήσεων, μόνο που οι περισσότεροι γλίστρησαν στην υπερβολή προσθέτοντας περίσσιο στόμφο κι αναδεικνύοντας τον μελοδραματισμό… σε σημείο που κάποιες στιγμές η αφήγηση έμοιαζε με πομπώδη απαγγελία αρχαίας τραγωδίας στα «παλαιάς κοπής» πρότυπα, στερώντας την αμεσότητα του προσωπικού (υποτίθεται) βιώματος…
Ειδικότερα: επιτηδευμένα πομπώδης και μελοδραματική η Θ. Σιάρκου, αμήχανος, άνευρος και… κακόφωνος ο Κ. Κάππας, ευαίσθητη, λυρική και εξαιρετικά καλλίφωνη η Ν. Παλληκαράκη, λιτός και συναισθηματικός ο Α. Καλπακίδης, με εμφανείς τάσεις υπερβολής οι Σ. Κρούσκα και Δ. Θωμοπούλου… Όσο για τη συμμετοχή της Ελένης Ροδά και με σεβασμό στη μακρά τραγουδιστική διαδρομή της, ομολογουμένως την προτιμούμε για τις επαρκείς και με μέτρο υποκριτικές της δυνατότητες και όχι πλέον για τις τραγουδιστικές απόπειρες που την καταπονούν…
Κλείνοντας (=) και παίρνοντας τη συγκεκριμένη άτεχνη παράσταση ως αφορμή για γενικότερο σχόλιο σχετικά με τα θεατρικά αφιερώματα στην επέτειο, θα πούμε το εξής: Ούτε μας έλειψε όλα αυτά τα 100 χρόνια και ούτε περιμένουμε από μια θεατρική παράσταση την… ενημέρωση επί των γεγονότων! Η συντριπτική πλειοψηφία εξ ημών, είτε έχουμε διδαχθεί την Ιστορία, είτε έχουμε διαβάσει λίγα ή πολλά σχετικά βιβλία, είτε έχουμε δει θαυμάσια ντοκιμαντέρ και εκδηλώσεις για την εποχή, είτε ως απόγονοι προσφύγων (σαν τη γράφουσα) έχουμε ακούσει ζωντανές διηγήσεις παππούδων και γιαγιάδων από πρώτο χέρι, έχοντας ζήσει τη λαίλαπα… ΔΕΝ μας λείπει λοιπόν μια ΑΚΟΜΑ «ενημερωτική παράσταση- ντοκουμέντο» για όσα ήδη γνωρίζουμε από ποικίλες πηγές… αυτό που μας λείπει και αναζητάμε στην Τέχνη είναι η αυθεντική συγκίνηση, το πολύτιμο συναίσθημα, το άγγιγμα ψυχής με τον μαγικό τρόπο που μόνο αυτή μπορεί να πετύχει και βέβαια ΟΧΙ με αυτονόητα, με χιλιοειπωμένα κλισέ, με διαρκή θρήνο και μελό που τη φτηναίνουν..
Διότι η Τέχνη διαθέτει δικά της μοναδικά, ευφάνταστα «όπλα» για να αγγίξει βαθιά κι αυθεντικά, αρκεί φυσικά ο εμπλεκόμενος μαζί της να ξέρει ή να θέλει να τα αξιοποιεί… κι όχι να ξεπετάει παραστάσεις στο πόδι χωρίς ελάχιστο παίδεμα…
.
Βαθμολογία:
2,3/10
.
—
11α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2022
ΤΕΤΑΡΤΗ 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
Ώρα προσέλευσης: 19:00 – Ώρα έναρξης: 20:00
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
.
Δείτε & αυτά:
Φωτογραφικό υλικό
