Νίνα 2: Μια παράσταση που χάθηκε στη μετάφραση. Είδαμε & Σχολιάζουμε… Aπο τον Νίκο Γρυλλάκη.
Ξεκινώντας για το Θέατρο Αυλαία αναλογιζόμουν πόσοι μονόλογοι με έχουν κάνει στο παρελθόν να συγκινηθώ και να ζήσω ίσως τις δυνατότερες θεατρικές εμπειρίες. Είναι περίεργο το πώς οι περισσότερες τέτοιες εμπειρίες τύχαινε να είναι μονόλογοι. Είναι δύσκολο πράγμα ο μονόλογος. Παίρνει το ρίσκο όλο πάνω του ένας άνθρωπος. Αν πετύχει, την δόξα σαφώς την απολαμβάνει ο ένας που έχει επωμιστεί και την τόση δουλειά. Αλλά αν αποτύχει; Πώς έρχεσαι αντιμέτωπος με τον καθρέφτη και πώς λες στον ίδιο σου (και μόνο) εαυτό ότι απέτυχες;
Μονόλογος λοιπόν και το Νίνα 2. Παράσταση που υπόσχεται πολλά. Και μόνον ο τίτλος ετοιμάζει τον θεατή για κάτι σίγουρα όχι ίσο με την μία και μοναδική Νίνα του Τσέχωφ αλλά κάτι που θα φέρει λίγη από την μαγεία της και θα αφήσει στο χώρο του θεάτρου τη μυρωδιά της αύρας της. Δυστυχώς, κάτι τέτοιο δεν συνέβη στο Αυλαία. Ας τα δούμε.
Ποια είναι, λοιπόν, η Νίνα; Η Νίνα είναι μια ηθοποιός η οποία βρίσκεται στη δύση της και που ενώ όλα καταρρέουν έρχεται να εξιστορήσει τη ζωή της, τα παράπονά της, να καταθέσει και να αποδαιμονοποιήσει τους δαίμονές της. Βουτώντας στα άδυτα της ψυχής της επιδιώκει να εκφράσει τα γιατί της. Γιατί δεν κατάφερε να παίξει μεγάλους ρόλους του κλασικού ρεπερτορίου, γιατί δεν επέλεξαν αυτή και επέλεξαν άλλες, γιατί άφησε το χρόνο να περάσει χωρίς να τον αξιοποιήσει διαφορετικά.. Γιατί, γιατί, γιατί..
Το κείμενο φέρει την υπογραφή της ηθοποιού που καλείται και να το ερμηνεύσει, της Κάτιας Σπερελάκη, στο οποίο εντοπίζεται η αρετή της παράστασης που ωστόσο δεν αξιοποιήθηκε σωστά. Κείμενο μετρημένο, σε συνεχή διάλογο με τα μεγάλα κλασικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας, ένα χωνευτήρι θεατρικού πολιτισμού. Χωνευτήρι που δεν κατάφερε όμως να κάνει την παράσταση αυτή αλησμόνητη.
Ενώ, λοιπόν, στο κείμενο οι διακυμάνσεις της Νίνας εκφράζονται άλλοτε λιτά και άλλοτε έντονα, ένιωσα ότι η Σπερελάκη περιορίστηκε σε ερμηνεία άνευρη και πεζή. Δεν είδα εντάσεις, δεν είδα εκφράσεις απόγνωσης ή απελπισίας, οργής και αγανάκτησης. Ο μονόλογός της περιορίστηκε σε μια καθαρή μεν και σωστή στην άρθρωση ερμηνεία αλλά χωρίς ψυχή, χωρίς πάθος. Και ήταν έργο που το πάθος είναι η κινητήρια δύναμη για τα πάντα. Το πάθος είναι αυτό που παρακινεί την Νίνα να ξεσπάσει, να αναπτύξει ένα πελώριο «κατηγορώ» εναντίον σκηνοθετών και κλικών, εναντίον θεσμών και ανθρώπων.
Και στην ερμηνεία της Σπερελάκη συντονίστηκαν ακούρδιστα σκηνοθεσία και φωτισμοί. Εξίσου άνευρη ήταν η σκηνοθετική ματιά του Θέμη Μουμουλίδη που φάνηκε να μην έχει ιδιαίτερη έμπνευση στη συγκεκριμένη δουλειά. Περιορίστηκε στην καθήλωση σχεδόν της Νίνας στο κέντρο της σκηνής και κράτησε δέσμια του μονολόγου την ηθοποιό, χωρίς να της δώσει την ομορφιά της κίνησης πάνω στο σανίδι, την δυνατότητα να εκφράσει τα παράπονά της και με το σώμα της. Όσο για τους φωτισμούς, πεζό λευκό στο μεγαλύτερο μέρος της παράστασης με εξαίρεση τα εμβόλιμα μέρη όπου η Νίνα ενσάρκωνε κλασικούς ρόλους. Η συγκεκριμένη επιλογή, ωστόσο, να χρωματίζονται δηλαδή τα εμβόλιμα αυτά μέρη και να μένουν λευκά τα υπόλοιπα, μοιάζει ξαναειπωμένη και κουραστική λόγω της επανάληψης. Ενώ επιδιώκει να δώσει στην παράσταση εναλλαγή, καταλήγει να γίνεται προβλέψιμη και να δίνει στατικότητα.
Και ίσως το μεγαλύτερο μειονέκτημα αυτού που είδαμε, η μουσική ή μάλλον η μη ύπαρξη της. Προσωπικά, ένα από τα κίνητρα για να παρακολουθήσω την παράσταση ήταν το γεγονός ότι την μουσική επιμέλεια υπέγραφε ο Κώστας Θωμαΐδης, τον οποίο εκτιμώ πολύ καλλιτεχνικά. Ωστόσο, σε αυτήν την παράσταση έμεινα με την απορία γιατί χρειάστηκε να αναφερθεί ακόμα και το όνομά του στους συντελεστές. Η μουσική ήταν κυριολεκτικά ανύπαρκτη και ακόμα αναρωτιέμαι το γιατί. Οι εντάσεις της Νίνας και τα συναισθήματά της θα περνούσαν στην πλατεία πολύ πιο άμεσα με τη χρήση ωραίων ήχων και μελωδιών.
Συμπερασματικά [=], ενώ το κείμενο είχε κάποιες αρετές και ενώ η παράσταση είχε τα φόντα να είναι μια συμπαγής δουλειά με ουσία, περιορίστηκε σε τετριμμένες τεχνικές που την ζημίωσαν. Ήταν μια παράσταση που είχε όλη την καλή διάθεση να περάσει κάτι αλλά χάθηκε στην μετάφραση αυτού του κάτι που επεδίωκε να εκφράσει.
Βαθμολογία:
4/10
Αναλυτικές πληροφορίες για τη παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ
Φωτογραφικό υλικό