Είδε και σχολιάζει η Πίτσα Στασινοπούλου.
«Ήθελα να γράψω για τον φόβο του αναπότρεπτου βυθίσματος στη λήθη…» σημειώνει η συγγραφέας και μέσα από μια «αληθινή» μυθοπλασία – σαν αυτές που γράφει η ζωή των ανθρώπων της διπλανής ή της… δικής μας πόρτας, μας έκανε κοινωνούς ενός σύγχρονου δράματος που ακούει στο όνομα «Αλτσχάιμερ». Τόσο οικείο από συχνά προσωπικά βιώματα και συνάμα τόσο ξένο από μαρτυρίες τρίτων που αδυνατούν να μεταφέρουν όλη του την έκταση… Μια νόσος με βαθύ συναισθηματικό – ψυχολογικό υπόβαθρο, με καταλυτική επίδραση στον περίγυρο, με κοινωνικές προεκτάσεις, που ένα συγκινητικό «δείγμα» της εισπράξαμε στην παράσταση «Τελευταία φορά» της Γεωργίας Βεληβασάκη και σε σκηνοθεσία Κώστα Αθυρίδη, στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς Μ. Μερκούρη, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρίας Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών και με την υποστήριξη πολιτιστικών φορέων…
«Αυτός» είναι ένας καταξιωμένος επιστήμονας μέσης ηλικίας με μια σημαντικότατη έρευνα για την «παραγωγή βροχής», που μετά την παρουσίασή της σε συνέδριο, αρχίζει να παρουσιάζει κενά μνήμης… Τα οποία σταδιακά και με την πάροδο των μηνών επιδεινώνονται, καθώς έχει προσβληθεί από τη νόσο αλτσχάιμερ, φθάνοντας στο τελικό στάδιο με πλήρη απώλεια της μνήμης και της ταυτότητάς του… Δίπλα του «αυτή», η γυναίκα του, βιώνει το δράμα του δικού της ανθρώπου, με όλη τη γκάμα των ανάλογων συναισθημάτων, περνώντας από την αρχική έκπληξη και ψυχική κούραση, στον πόνο μιας τραγικής «απώλειας» και στην κατάθλιψη, μέχρι την τελική αποδοχή και βαθιά αγάπη, που επιπλέον τροφοδοτείται από μια συγκινητική ενέργεια του άνδρα της μόλις διαπίστωσε το πρόβλημά του … Γύρω από το ζευγάρι κινούνται ο γιατρός με τη διάγνωση της ασθένειας, ο διευθυντής της εταιρίας που δούλευε ο επιστήμονας κι επιχειρεί να καρπωθεί τη μελέτη εκμεταλλευόμενος την κατάστασή του, ο γιος που αρνείται να αποδεχθεί το γεγονός ότι ο πατέρας του δεν τον γνωρίζει, ένας τρόφιμος του Κέντρου Ανοϊκών που συντροφεύει τον ασθενή και προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τον δικό τους τρόπο…
Ένα ευαίσθητο, τρυφερό, συγκινητικό έργο (+) της Γεωργίας Βεληβασάκη για «τον φόβο της λήθης» που στοιχειώνει πλήθος ανθρώπων δίπλα μας και με την αλήθεια που μεταφέρει ρεαλιστικά κι απέριττα καταφέρνει να αγγίξει βαθιά. Όσοι δεν έχουμε εμπειρία της νόσου από το οικείο περιβάλλον ή ανάλογες γνώσεις ώστε να αξιολογήσουμε τα τεκταινόμενα με βιωματική ή επιστημονική ακρίβεια, εισπράξαμε μια έντονα φορτισμένη συναισθηματικά εκδοχή, που απέδωσε με πειστική κλιμάκωση την κατάρρευση του ασθενή, τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της συζύγου, τις επιπτώσεις στον περίγυρο… Επιλέγοντας ως ήρωα όχι το συμβατικό στερεότυπο ενός ηλικιωμένου αποτραβηγμένου από τη ζωή, αλλά έναν ενεργό επιστήμονα στην παραγωγική φάση της καριέρας του, που βεβαίως επιτείνει την τραγικότητα και επιπλέον καταφεύγοντας στο απρόσωπο «αυτός» – «αυτή» που αφορά στον καθένα… Πέραν του ρεαλισμού στην ανάδειξη ενός σοβαρού προβλήματος, αυτό που αγγίζει ιδιαίτερα είναι η ευαίσθητη συναισθηματική προσέγγιση που σε στιγμές αποπνέει ποιητικότητα με τη δύναμη του απλού- αφαιρετικού λόγου, χωρίς καθόλου να εκπέσει στην παγίδα της μελό- υπερβολής. Μπορεί σε επίπεδο πλοκής να εκφράσουμε κάποιες παρατηρήσεις, ωστόσο αξιολογούμε ότι η όποια πλοκή εδώ λειτουργεί κατά βάση ως «αφορμή» για να ειπωθεί κάτι πολύ βαθύτερο για τη χαμένη ταυτότητα και το δοκιμαζόμενο συναίσθημα…
Σχολιάζοντας τη σκηνοθεσία του Κώστα Αθυρίδη, τα επίθετα που θεωρούμε της ταιριάζουν είναι μεστή, ουσιαστική, λειτουργική, με αίσθηση του μέτρου και πληθωρική απόδοση συναισθήματος… Το αφαιρετικό πνεύμα με το οποίο προσέγγισε το έργο, αποφεύγοντας περιττά «γεμίσματα» και εστιάζοντας στην ουσία, τόνισε την εσωτερική δύναμη ενός αυθεντικού τραγικού βιώματος, ενώ η εμφανής ευαισθησία μέσα από στιγμές με απλότητα και αλήθεια- σαν την υπέροχη σκηνή του χορού, ανέδειξαν εξαιρετικά μια συγκινητική τρυφερότητα. Επιπλέον απέδωσε εύστοχα, μελετημένα, με προσεγμένες λεπτομέρειες, τόσο την κλιμάκωση της ασθένειας μέχρι την τραγική κατάληξη, όσο και τις παράλληλες συναισθηματικές διακυμάνσεις της συντρόφου, εντάσσοντας ευφυώς στο σκηνικό πλάνο ένα πολύ ενδιαφέρον οπτικό εύρημα… το μεταβαλλόμενο κάδρο με τις αυθεντικές αυτοπροσωπογραφίες κάποιου πραγματικού ασθενή, που ζωγράφιζε τον εαυτό του στις διάφορες φάσεις της νόσου όπως τον αντιλαμβανόταν ο ίδιος στον καθρέφτη, κάτι που λειτούργησε ως ατμοσφαιρικό, ρεαλιστικό και ταυτόχρονα συμβολικό ερέθισμα. Επίσης διαχειρίστηκε με μικρά έξυπνα ευρήματα και σκηνική οικονομία τους υπόλοιπους τέσσερεις χαρακτήρες που εμπλέκονται- ενσαρκωμένοι από τον ίδιο ηθοποιό- σε ένα αποτέλεσμα φροντισμένο, συμπαγές στο ρυθμό του, ευεργετικά λιτό, συγκινητικά αληθινό…
Σε επίπεδο ερμηνειών, ο «ασθενής» Σπύρος Σαραφιανός, για άλλη μια φορά με το ταλέντο και τον επαγγελματισμό του, κατέθεσε μια αξιοθαύμαστη ερμηνεία σε έναν ρόλο με σημαντικές δυσκολίες αλλά και παγίδες- ευκολίες, βεβαίως για έναν άπειρο. Ο έμπειρος όμως καλλιτέχνης εδώ, «ζωγράφισε» τον ρόλο αποδίδοντας με εξαιρετική αληθοφάνεια, ακριβείς λεπτομέρειες, τραγικότητα, όλη τη σταδιακή καταρράκωση από το «ξεχασιάρης» μέχρι το «άνθρωπος χωρίς ταυτότητα», πείθοντας απόλυτα με τη σπουδαία επίδοσή του…
Η Βανέσσα Μπαρέ στον εξίσου ή ίσως περισσότερο τραγικό ρόλο της συζύγου που τον φροντίζει, είναι άξια επαίνου γιατί παρότι νεαρότατη, κατάφερε να «μεγαλώσει» δεκαετίες μέσα από την ωριμότητα μιας απαιτητικής ερμηνείας, υποδυόμενη μια γυναίκα που η μοίρα της φέρθηκε σκληρά, ακολουθώντας άψογα, με δωρικότητα και ουσία, τις αναταράξεις του ψυχισμού της…
Ο Δημήτρης Ελιάς, επιφορτισμένος με τέσσερεις εντελώς διαφορετικούς ρόλους (διευθυντής, γιατρός, ασθενής, γιος) ανταπεξήλθε επάξια στην πρόκληση και μπράβο του, κερδίζοντας ωστόσο σε πειστικότητα κυρίως στον απαιτητικό ρόλο του ασθενή που υποδύθηκε άριστα, με πλέον αδύναμο τον ρόλο του διευθυντή λόγω ελαφράς υπερβολής…
Το σκηνικό με τα «στοιχειώδη» έπιπλα – αντικείμενα ενός τυπικού σαλονιού που καταλήγει έξυπνα να μεταλλαχθεί σε δωμάτιο κλινικής, υπηρέτησε λειτουργικά και εύστοχα το λιτό σκηνοθετικό πνεύμα, επιπλέον με την ενδιαφέρουσα πινελιά του κάδρου να δεσπόζει στο φόντο… Θαυμάσια μελετημένοι οι φωτισμοί ακολουθώντας τη συναισθηματική διαδικασία και σηματοδοτώντας τις αλλαγές σκηνών, εξαιρετικά ευαίσθητη και λυρική η πρωτότυπη μουσική του Κ. Αθυρίδη με την ιδιότητα του συνθέτη, σωστά επιλεγμένα τα κοστούμια για τις ανάγκες των ρόλων, με μια μικρή λεπτομέρεια: καθώς ανάμεσα στις σκηνές βάσει πλοκής μεσολαβεί διάστημα μηνών, θα ήταν καλό η σύζυγος να αλλάζει κάποιο ρούχο, ώστε να αποδοθεί πιο πειστικά το χρονικό άλμα, αντί μιας αίσθησης συνέχειας στον παρόντα χρόνο…
Όσον αφορά σε κάποιες επισημάνσεις (–) σχετικά με την πλοκή του έργου – παρότι η δυνατή ουσία που πραγματεύεται παραμένει «σταθερή αξία» – έχουν να κάνουν με δύο – τρεις παραμέτρους που κατά τη γνώμη μας (και λεπτολογώντας) θα μπορούσαν να αναδειχθούν περαιτέρω… Με την έννοια μιας πιο στέρεας δομής με μεγαλύτερη εσωτερική συνοχή και αληθοφάνεια σε επιμέρους σημεία, καθώς επιλογές σαν αυτές πχ του επιστήμονα – «βροχοποιού» ή του διευθυντή – «άρπαγα» ή του φακέλου – «από μηχανής θεού», μοιάζουν να παρουσιάζονται κάπως απλουστευτικές έως τραβηγμένες για τα κοινά μέτρα, ενώ ο χαρακτήρας του γιου που θα μπορούσε να μετέχει προσδίδοντας επιπλέον δύναμη, έμεινε ελαφρώς ακατέργαστος στο περιθώριο…
Καταλήγοντας (=) επιλέγουμε βεβαίως να εστιάσουμε στη δυνατή αλήθεια που μοιράζεται το έργο για ένα πλήγμα του καιρού μας και στο έντονο συναίσθημα που αποπνέει μια καλοστημένη παράσταση με θαυμάσιες ερμηνείες…
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6,2/10
.
Τυχαία βιντεο – αποσπάσματα από την παράσταση.
Προσεχώς στην «Κ»: «Συζητώντας με τους συντελεστές για τη παράσταση «Τελευταία Φορά» της Γ. Βεληβασάκη» (βίντεο)
..
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
«ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΟΡΑ» της Γεωργίας Βεληβασάκη.
Δράμα
Στο έργο παρακολουθούμε ένα ζευγάρι, Αυτόν και Αυτήν, καθώς βουλιάζουν σ’ έναν κόσμο λησμοσύνης, χάνοντας σιγά-σιγά την επαφή τους με την πραγματικότητα. Αυτός, επιστήμων-βροχοποιός, μετατρέπεται σ’ έναν άνθρωπο χωρίς μνήμη και χωρίς ταυτότητα. Δίπλα του Αυτή, τον φροντίζει και τον ακολουθεί στην καταβύθισή του. Ο Γιος, ο Προϊστάμενος, που αναζητά ένα χαμένο επιστημονικό αρχείο μεγάλης σημασίας, ο Γιατρός, και ο κύριος Τάδε, τρόφιμος του Κέντρου Ανοϊκών συμπληρώνουν το μωσαϊκό των χαρακτήρων.
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: 1, 2, 3/3. Ώρα έναρξης: 21.30
.
-k-
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2018 έως 20/05/2019 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 9α Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης 2019 που θα πραγματοποιηθούν Τρίτη 11 Ιουνίου 2019.
.
Φωτογραφικό υλικό
