.
Σε περιπτώσεις σαν της διάσημης «Λολίτας» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ανακύπτει μια απορία: Ο θεατής μιας παράστασης βασισμένης σε βιβλίο, το οποίο επίσης ενέπνευσε δύο ταινίες, είναι προτιμότερο να πηγαίνει «διαβασμένος» ή όχι; Θα τον διευκόλυνε η προηγούμενη γνώση ή όχι; Πιθανότατα ναι, ωστόσο προσωπικά διαχωρίζω απολύτως τις τέχνες και αντιμετωπίζω την κάθε μία ως αυτόνομη δημιουργία. Που σημαίνει ότι ακόμα κι αν είχα γνώση για όσα προηγήθηκαν μιας παράστασης, συνειδητά θέλω να τα αγνοώ για να επικεντρωθώ χωρίς περισπασμούς ή συγκρίσεις στο «εδώ και τώρα», ως κάτι διαφορετικό. Εν προκειμένω – και έχει σημασία- τόσο η γράφουσα όσο, ασφαλώς. και μερίδα θεατών δεν είχαμε διαβάσει το διάσημο βιβλίο «Λολίτα» ούτε είχαμε δει σχετική ταινία, και με «παρθενική ματιά» προσήλθαμε στο θέατρο Αριστοτέλειον για την πρεμιέρα της παράστασης “Lolita reserved” σε διασκευή και σκηνοθεσία Χρήστου Καρασαββίδη.
Ο οποίος -σύμφωνα με το δελτίο τύπου- ξαναέγραψε αλλιώς την εμβληματική ερωτική ιστορία που καθιέρωσε τον συγγραφέα της και κατατάσσεται στα κορυφαία λογοτεχνικά έργα, παρότι όπως ήταν φυσικό, αρχικά προκάλεσε θυελλώδεις αντιδράσεις και απαγορεύτηκε, λόγω του τολμηρού αιρετικού του θέματος. Διότι πραγματεύεται το αρρωστημένο πάθος ενός μεσήλικα για τη θετή δεκατριάχρονη κόρη του… όπου στην παρούσα εκδοχή, ένας σαραντάρης σκηνοθέτης νοικιάζει σπίτι και γνωρίζοντας την ανήλικη κόρη της χήρας σπιτονοικοκυράς, έλκεται από αυτήν με τρόπο ακατανίκητο. Φθάνοντας να παντρευτεί τη ερωτευμένη μαζί του μητέρα της, ώστε να παραμένει συνεχώς κοντά της ως πατριός, και όταν η γυναίκα του πεθαίνει, συνάπτει μαζί της ερωτικές σχέσεις με πάθος ανεξέλεγκτο, ενώ η λολίτα- νυμφίδιο το εκμεταλλεύεται και στην πορεία μιας βίαιης ενηλικίωσης οδηγείται στην εκπόρνευση… Ταυτόχρονα εμπλέκονται στις εξελίξεις οι προβολές των χαρακτήρων στο μέλλον, καθώς και ένα τρίτο πρόσωπο από το παρελθόν του ίδιου του Ναμπόκοφ…
Στην εμπνευσμένη παράσταση (+) και αγνοώντας το πρωτότυπο κείμενο, προφανώς εκλαμβάνω τη διασκευή ως αυτούσιο έργο, πολύ ιδιαίτερο – και όχι μόνο ως θεματολογία καθεαυτή που έτσι κι αλλιώς σοκάρει, αλλά κυρίως ως ανάπτυξη των χαρακτήρων σε βαθύ ψυχολογικό και εγκεφαλικό επίπεδο, επιχειρώντας λεπτές ανατομίες, συχνά απρόβλεπτες. Σε σημείο να καθίστανται δυσδιάκριτοι οι ρόλοι θύματος και θύτη, που ενώ κοινωνικά – ηθικά καταδικάζονται, εδώ με έναν περίεργο, ανατρεπτικό τρόπο, μοιάζουν ανθρώπινα να «δικαιώνονται», αφήνοντας αιωρούμενο το ερώτημα «είναι ο πατριός που αποπλάνησε την λολίτα ή η λολίτα εκμεταλλεύτηκε το πάθος του πατριού;» Διότι καθένας από την πλευρά του κουβαλά έναν δικό του « συναισθηματικό ιδεαλισμό» – εκφρασμένο με βαθιά ποιητικότητα– που αιτιολογεί και σχεδόν «απενοχοποιεί» τα ανθρώπινα πάθη… Και σε αυτό το κομμάτι της εσωτερικής αναζήτησης συνεισέφερε το ευφυές συγγραφικό εύρημα των μελλοντικών προβολών, διαχωρίζοντας το «τώρα» της ανίερης σχέσης, από το φαντασιακό μέλλον με τις αποκαλυπτικές, αφηγηματικές σκέψεις και βιώματα των χαρακτήρων, παρότι αυτό σε ένα μέρος του λειτούργησε χαοτικά, όπως θα δούμε παρακάτω…
Όσον αφορά στη σκηνοθεσία, επίσης του Χρήστου Καρασαββίδη, θα την χαρακτηρίσουμε εμπνευσμένη, διότι στηρίχτηκε σε ένα απλό μεν, αλλά ευφυέστατο και άκρως λειτουργικό σκηνικό εύρημα, που δεν ήταν άλλο από μια σκηνή στρωμένη με… άπειρα μαξιλάρια! Τα οποία, πέρα από ιδανικό «υπόστρωμα» με άμεσους συνειρμούς σχετικά με ερωτικό κρεβάτι, καταρχάς οριοθετούσαν το «χώρο δράσης» από τον «έξω κόσμο»… μέσα στον βαμβακένιο όγκο τους, άλλοτε «κατάπιναν» κάτω από στοίβες τους ήρωες κι άλλοτε μέσα από αυτές «αναδύονταν» στην επιφάνεια… άλλοτε χρησίμευαν ως πεδίο ερωτικής δράσης, άλλοτε για τον παιχνιδιάρικο ή οργισμένο μαξιλαροπόλεμο, άλλες φορές για να υψωθούν «φράγματα» ή να διαμορφωθούν «κρύπτες»… Μια εξαιρετικά εμπνευσμένη επιλογή ενός αντικειμένου, που συνδυάζει συμβολικά το ερωτικό και παιδιάστικο στοιχείο, ενώ με την πλαστικότητα και πολυμορφία του προσφέρει ιδανικές λειτουργικές λύσεις για την απόδοση αυτών των συμβολισμών, τόσο απλά και τόσο ευφάνταστα!
Πέραν του καθοριστικού ευρήματος, δύο μικρόφωνα χρησίμεψαν για να τονίσουν την «ένταση» κάποιων λόγων, ενώ σε πρώτο επίπεδο λάμβανε χώρα η ρεαλιστική δράση μεταξύ μεσήλικα -σπιτονοικοκυράς – λολίτας, και σε δεύτερο πλάνο οι προβολές προσώπων στο μέλλον, παρακολουθώντας τις αντιδράσεις τους για όσα προηγήθηκαν καθώς και την ενηλικίωση της λολίτας με σκληρές σκηνές πορνείας που δόθηκαν με εξαιρετικό καλλιτεχνικό ύφος, ένταση και συναίσθημα. Όσον αφορά στα άλλα δύο πρόσωπα των «προβολών», κάπου τα όρια χάθηκαν, όπως θα επισημάνουμε παρακάτω… Ωστόσο στο όλο εγχείρημα εκτιμήσαμε τη μοναδική ευρηματικότητα στους συμβολισμούς, το καλλιτεχνικό ύφος, τη σκοτεινή υποβλητική ατμόσφαιρα για μια «αρρωστημένη συνθήκη», την ανάδειξη ακραίων συναισθημάτων, την πλήρη έλλειψη διδακτισμού/ ηθικολογίας ή «πιασάρικης» προκλητικότητας… Κρατώντας κάποιες εμπνευσμένες σκηνές για την προβολή της ανώριμης σεξουαλικότητας ή της βίαιης εκπόρνευσης, με εμβόλιμες πινελιές από λεπτό σαρκαστικό χιούμορ, σε ένα θέμα που παρά τη φρίκη του δεν βαραίνει, οδηγώντας τον θεατή σε «άλλα» μονοπάτια σκέψης…
Από άποψη ερμηνειών (Κώστας Καζανάς, Μάρω Παπαδοπούλου, Τζωρτζίνα Λιώση, Δώρα Παρδάλη, Τάσος Δέδες, Κρίστελ Καπερώνη), ξεχωρίσαμε αυτήν της λολίτας (Τζωρτζίνα Λιώση) για τις προσεκτικές ισορροπίες ανάμεσα σε αθωότητα και προκλητικότητα, παιδιάστικο νάζι και θηλυκότητα, αποδίδοντας πειστικά μια ακατέργαστη σεξουαλικότητα παιχνιδιάρικου κοριτσιού, με μέτρο, φυσικότητα, εκφραστική κίνηση και λόγο. Επίσης εξαιρετική η μητέρα της- σπιτονοικοκυρά, σε έναν ρόλο που απαιτούσε ερωτισμό, ελαφράδα, κωμικότητα, ρεαλιστική αμεσότητα και συνάμα εσωτερική τραγικότητα, στα οποία ανταποκρίθηκε με άψογο επαγγελματισμό. Ο μεσήλικας πατριός επίσης απέδωσε ικανοποιητικά τον δύσκολο ρόλο, όχι όμως το βαθύ δράμα του ήρωα, καθώς υπολειπόταν σε εσωτερική ένταση, βγαλμένη κυρίως από τη γλώσσα του σώματος, που συμμετείχε υποτονικά στις βασανιστικές συγκρούσεις του… Οι υπόλοιποι τρεις ήρωες, πιθανόν αδικημένοι από το θολό συγγραφικό στίγμα τους, έψαχναν μάταια να βρουν ερμηνευτική ταυτότητα σε ένα απροσδιόριστο, φαντασιακό χάος, καταφεύγοντας συχνά στην υπερβολή ή την αμηχανία, με πιο αδύναμο κρίκο τον ανδρικό ρόλο (Τάσος Δέδες), εγκλωβισμένο σε μια ελάχιστα πειστική/ αποστασιοποιημένη ερμηνεία με «τεχνητές» εντάσεις.
Αξίζει επίσης να τονίσουμε, πέραν του ευφυούς, ευρηματικού σκηνικού των μαξιλαριών, τη συμβολή στην ατμόσφαιρα της θαυμάσια επιλεγμένης μουσικής, απόλυτα δεμένης με το κλίμα, καθώς και τη συμβολή των εύστοχων φωτισμών για την καλλιτεχνική ανάδειξη των επίμαχων σκηνών. Σε σχέση με τα κοστούμια, βρήκαμε επίσης πολύ εύστοχες τις ενδυματολογικές επιλογές, αποδίδοντας με ακρίβεια, είτε ρεαλιστικά είτε συμβολικά, το στίγμα κάθε ρόλου.
Ποιες είναι οι ενστάσεις (-); Βασικά μία κυρίαρχη που επηρέασε την βαθύτερη κατανόηση του έργου και ειδικότερα για τους μη γνώστες. Και έχει να κάνει με την σύγχυση που προέκυψε από την εμπλοκή των μελλοντικών προβολών, με ασάφειες μεταξύ των ρόλων. Διότι, πέραν της ενήλικης λολίτας, για τα άλλα δύο πρόσωπα δεν κατέστη σαφές αν ο ανδρικός ρόλος αφορούσε τον πατριό στο μέλλον ή τον συγγραφέα Ναμπούκοφ και αν ο δεύτερος γυναικείος ήταν παλιά σύντροφος του συγγραφέα ή μια ακόμα «εσωτερική φωνή» της λολίτας, δημιουργώντας θολό τοπίο και αιωρούμενα ερωτήματα… Η καθαρότητα πλοκής/νοημάτων/χαρακτήρων/ στόχου – με όσο υπαινικτικό ή «ψαγμένο» τρόπο κι αν αποδίδονται – ανήκει στα σημαντικά ζητούμενα μιας παράστασης, διαφορετικά καταχωρείται ως αδυναμία ή δηθενιά. Επίσης, παρά τον ποιητικό λόγο και την εκφραστική εκφορά του από την ηθοποιό, ο τελευταίος καταιγιστικός μονόλογος ξέφυγε του μέτρου, κούρασε, αποδυναμώθηκε… Επιπλέον στο τεχνικό κομμάτι, σε κάποια σημεία η ένταση της μουσικής κάλυπτε το λόγο που μετά βίας ακουγόταν…
Καταλήγοντας (=) και παρά το «αλλά» που άφησε συγκεχυμένες εντυπώσεις και μπορούσε να διαχειριστεί αλλιώς, το πρόσημο είναι βεβαίως θετικό για μια εμπνευσμένη σκηνοθετικά παράσταση με ενδιαφέρουσα «αιρετική» θεματολογία.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
6 στα 10
.
.
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/05/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν πρώτο 15νθήμερο Ιουνίου 2018
==========================
Τι παίζουν τα θέατρα στη Θεσσαλονίκη τώρα.
Πρόγραμμα παραστάσεων ΚΛΙΚ ΕΔΩ
=========================
ΕΙΔΑΜΕ & ΣΧΟΛΙΑΖΟΥΜΕ ΕΔΩ
===========================
Θεατρικά Κουλτουροβραβεία Θεσσαλονίκης [σελίδα ανακοινώσεων] ΕΔΩ
Facebook page ΕΔΩ
==============================
Kάντε like στη σελίδα του Kulturosupa.gr στο facebook και ακολουθήστε μας στο twitter για να βλέπετε πρώτοι όλη την ροή πληροφοριών και να μαθαίνετε όλους τους νέους διαγωνισμούς προσκλήσεων.
Φωτογραφικό υλικό
