Είδαμε και σχολιάζουμε.
Τιμώντας φέτος τα 100 χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση ως ορόσημο στην παγκόσμια ιστορία, μια παράσταση με σημείο αναφοράς τον ρώσο ποιητή Μαγιακόφτσκι, μοιάζει άριστα ενταγμένη στο πνεύμα της επετείου. Καθότι είναι γνωστό ότι ο εν λόγω συγγραφέας/ ποιητής δημιούργησε καλλιτεχνικά στα χρόνια της επανάστασης, της οποίας υπήρξε ένθερμος οπαδός, και στο συγκεκριμένο έργο, αυτό που κυρίως αναδεικνύεται είναι η ανθρώπινη, ευάλωτη πλευρά του στις ιστορικές συγκυρίες, όπως την εισπράξαμε στην παράσταση «Λίλια» του Χρήστου Χαρτοματζίδη και σε σκηνοθεσία Χάρη Ευστρατίου, που παρακολουθήσαμε στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς.
.
Το έργο προσεγγίζει κατά βάση το ερωτικό κομμάτι της ζωής του συγγραφέα, όπου κυριαρχεί το μοιραίο πρόσωπο της Λίλια Μπρικ, με ιδιαίτερο συμβολισμό. Μια γυναίκα απελευθερωμένη, αντισυμβατική, με έντονη προσωπικότητα, και παράλληλα σύζυγος του εκδότη και φίλου του συγγραφέα Όσιπ, αποτελώντας οι τρεις τους ένα ιδιότυπο ερωτικό τρίγωνο που προκαλεί… γύρω τους η επανάσταση και τα όργανά της εξυφαίνουν την αποκαθήλωση του πρώην «αγαπημένου παιδιού» Βλαντιμίρ Μαγιακόφτσκι με τα ιδιαίτερα προνόμια, ενώ η ερωμένη Λίλια που στοιχειώνει τη ζωή του παθιασμένου συγγραφέα, θα δείξει το σκοτεινό της αδηφάγο πρόσωπο και όλοι μαζί θα τον οδηγήσουν στη μοιραία απόφαση… να δώσει τέλος στη ζωή του ως μόνη αξιοπρεπής διέξοδος, αφήνοντας ένα απέριττο συγκινητικό σημείωμα…
Ξεκινώντας από τα θετικά στοιχεία της παράστασης (+), θα σταθούμε αρχικά στο έργο του Χ. Χαρτοματζίδη, με την έννοια ότι πρόκειται για ιστορικό ντοκουμέντο, ίσως από τα λιγότερο γνωστά, ως κομμάτι βιογραφίας μιας ιστορικής συγγραφικής φυσιογνωμίας, που έδρασε σε ταραγμένα, επαναστατικά και αμφιλεγόμενα χρόνια. Η επιλογή να εστιάσει σε έναν καταλυτικό έρωτα που λειτούργησε ταυτόχρονα ως έμπνευση (μούσα) και ως καταστροφή (κατάρα), σε ευθεία αντιπαραβολή/ εύστοχο συμβολισμό με την επανάσταση, προσδίδει αμεσότητα, συναίσθημα και προβληματισμό στο εγχείρημα, ενώ η κριτική πολιτική στάση, όπως έμμεσα διαφαίνεται στην εξέλιξη, αποπνέει αληθοφάνεια και αντικειμενικότητα- άλλωστε πρόκειται για καταγραφή πραγματικών γεγονότων. Αυτό που ωστόσο θα παρατηρούσαμε σε ένα κείμενο γενικά καλογραμμένο και με ζωντανούς, ρεαλιστικούς διαλόγους, είναι μια έλλειψη συνοχής στην πλοκή, καθώς παρεισφύουν πρόσωπα και καταστάσεις ελαφρώς ασύνδετα, και επίσης μια έλλειψη καθαρότητας στους χαρακτήρεςπου σε σημεία μοιάζουν θολοί…
Ομολογουμένως, το πλέον θετικό στοιχείο της παράστασης είναι η ατμόσφαιρά της, στην οποία συνέβαλε τα μέγιστα η εξαιρετική μουσική με άκρως εμπνευσμένες επιλογές, που δεν βασίστηκαν καθόλου στα αναμενόμενα ή «της εποχής», αλλά έδωσαν υποβλητικά το συναίσθημα με ιδιαίτερα ψαγμένα ακούσματα και σπάνια συναντούμε τέτοιο δέσιμο εικόνας – δράσης- ήχου. Ομοίως συνέβαλαν το καλοφτιαγμένο, προσεγμένο σκηνικό με ρεαλιστική απόδοση εσωτερικού χώρου, καθώς και οι μελετημένοι, εύστοχοι φωτισμοί. Όσον αφορά στα κοστούμια, παρότι κατάλληλα για τις περιστάσεις και τους ήρωες, παρέπεμπαν περισσότερο σε μια ουδέτερη, «διαχρονική» ενδυματολογία και λιγότερο σε κοστούμια εποχής με τις χαρακτηριστικές λεπτομέρειες, εξαιρώντας τις αληθοφανείς στρατιωτικές στολές.
Όσον αφορά στην σκηνοθεσία του Χάρη Ευστρατίου και μένοντας στα θετικά, είναι γεγονός ότι διακρίναμε κάποια στοιχεία ευρηματικά, με καλλιτεχνικό ενδιαφέρον και αλληγορία, όπως πχ. ο ευφυής σκηνοθετικός χειρισμός της επανάστασης ως «πανταχού παρούσα», με συνεχή βουβά περάσματα ή απρόβλεπτες εφορμήσεις αξιωματούχων σε όλη τη διάρκεια, αποτυπώνοντας συμβολικά και ευφάνταστα με την ανάλογη κινησιολογία, την κυριαρχία της στις ζωές των ανθρώπων. Όπως επίσης εκτιμήσαμε την ατμοσφαιρική και εμπνευσμένη σκηνή της αυτοκτονίας στο φινάλε.
Ωστόσο το στοιχείο που αδίκησε κατάφωρα το αποτέλεσμα (-) ήταν τα απανωτά, μεγάλα χάσματα μέχρι τέλους, σε σημείο που οι νεκροί χρόνοι να καταλαμβάνουν χωρίς υπερβολή, κοντά στο ένα τρίτο της συνολικής διάρκειας και να αναρωτιέσαι πώς είναι δυνατόν τέτοιο ατόπημα να πέρασε απαρατήρητο από τον σκηνοθέτη! Είναι αδιανόητο να διακόπτεται η ροή, ο ρυθμός, η συνέχεια της παράστασης με απόλυτο σκοτάδι και απόλυτη σιωπή ανά 5-10 λεπτά διαρκώς, τεμαχίζοντάς την σε άπειρα κομμάτια «πάζλ» που έμοιαζαν ξεκρέμαστα και λειτουργώντας ως κανονικό σκωτσέζικο ντουζ για το θεατή! Με αποτέλεσμα, όχι μόνο την απώλεια του όποιου συναισθήματος ή συνοχής στην πλοκή, αλλά επιπλέον τον εκνευρισμό. Πραγματικά άξιο απορίας σε τόσο ακραία εκδοχή…
Το επόμενο που υστερούσε ήταν οι δύο πρωταγωνιστικές ερμηνείες, ξεκινώντας από τον Νίκο Τσολερίδη στον ρόλο του Μαγιακόφτσκι… του παθιασμένου, απογοητευμένου, τραγικού ποιητή και αυτόχειρα με το έντονο ταμπεραμέντο και τις αντισυμβατικές επιλογές, που αποδόθηκε από τον ηθοποιό εντελώς επιδερμικά έως άτεχνα, αγγίζοντας σχεδόν την ανωριμότητα ή αμηχανία ερασιτέχνη, χωρίς να πείσει στο ελάχιστο για την τραγικότητα και το ιστορικό εκτόπισμα του ήρωα ή να διαπεράσει την εύκολη εξωτερική φόρμα, δίνοντας σε στιγμές μια αίσθηση εκτός ρόλου και κλίματος, περίπου σαν αφηγητής ή παρατηρητής της ζωής του…
Δίπλα του η Νικολέτα Παπαδοπούλου ως Λίλια, παρά τη φιλότιμη προσπάθειά της, επίσης δεν κατάφερε να αρθεί στο ύψος του ιδιαίτερου και απαιτητικού ρόλου μιας καταλυτικά μοιραίας γυναίκας, «υποβιβάζοντάς» την με την συμβατική ερμηνεία της σε μια συνήθη ερωμένη καθημερινών διαστάσεων, χωρίς να αγγίξει τη «φλεγόμενη» και συνάμα σκοτεινή προσωπικότητά της…
Ο Νίκος Βατικιώτης στον ρόλο του Όσιπ, με περισσότερες καλές στιγμές παρά αμήχανες ή στημένες, γενικότερα έπεισε και στάθηκε αξιοπρεπώς, και στο ίδιο περίπου επίπεδο κινήθηκαν και οι υπόλοιπες ερμηνείες, λιγότερο ή περισσότερο επαρκείς και πάντως με εμφανείς αδυναμίες.
Καταλήγοντας (=) και συνοψίζοντας, η ουσία είναι ότι εκτιμήσαμε ένα ιστορικό έργο και μια προσεγμένη παραγωγή, απολαύσαμε ιδιαίτερα την υπέροχη μουσική της, και λυπηθήκαμε ειλικρινά που… μας τα χάλασαν μια ατυχής σκηνοθεσία και ερμηνείες σαφώς κατώτερες των περιστάσεων.
ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ:
5 ΣΤΑ 10
.
Πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ
,
————————————————
Όλες οι νέες παραστάσεις (πρεμιέρες) που θα δοθούν από 20/9/2017 έως 31/05/2018 στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αυτόματα συμμετέχουν για τα 3 Βραβεία Κοινού καθώς και για τα Βραβεία Κριτικής Επιτροπής στα 8α Θεατρικά (Κουλτουρο) Βραβεία Θεσσαλονίκης 2018 που θα πραγματοποιηθούν πρώτο 15νθήμερο Ιουνίου 2018
Φωτογραφικό υλικό
