«Κουκλόσπιτο»: Αφουγκραστείτε την σιωπηλά. Είδαμε & σχολιάζουμε.
Βρεθήκαμε στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων Λευτέρης Βογιατζής για την παράσταση Κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν (1897). Στην ολιστική επιμέλεια του αριστουργήματος ο Γιώργος Σκεύας (μετάφραση/ δραματουργική επεξεργασία/σκηνοθεσία) ενώ τη θρυλική Νόρα ερμηνεύει η Αμαλία Μουτούση. Τόρβαλντ Χέλμερ ο Άρης Λεμπεσόπουλος και μαζί τους οι Μαρία Ζορμπά (Κριστίνα Λίντε), Γιώργος Συμεωνίδης (Νιλς Κρόγκσταντ), Νικόλας Παπαγιάννης (Γιατρός Ρανκ).
Κουκλόσπιτο και ο Χένρικ Ίψεν έγραψε ένα αριστουργηματικό έργο που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων (ευρωπαϊκά) αναφορικά με την πόρτα που κλείνει πίσω της μια γυναίκα για λόγους ηθικής ευθιξίας, στην καταγωγή της ευαισθησίας και στο κύτταρο της ευθύνης που φέρνει αυτή που γεννά και ανατρέφει (και προορίζεται να μην έχει μελλοντικές ψευδαισθήσεις). Σύζυγος μάνα και γυναίκα σε μια πλοκή λυρική που αν και γράφτηκε πριν εκατόν σαράντα χρόνια, έως σήμερα εξακολουθεί να ενοχλεί, απλά γιατί πάντοτε ο συζυγικός κόσμος κατανοείται με το διάφορο των φύλων και των υποχρεώσεων και όχι της ένωσης των ψυχών. Σε κάθε περίπτωση το έργο αν και θίγει ένα γάμο εκείνο τον αρχετυπικό, δεν θα πάψει ποτέ να είναι ο ένας ύμνος/κραυγή της ανάγκης για ουσιαστική ψυχική ένωση έναντι στο ηθικό/κοινωνικό περίβλημα έκαστου γάμου και της ηχηρής αποχώρησης, όσο χτυπάει μια πόρτα που κλείνει, όταν τούτο δε μπορεί να επιτευχθεί.
Ατομική/λυρική ποίηση και ο Γιώργος Σκεύας κατανοεί τη γραφή του Ίψεν και αποδίδει με τονικότητα το λόγο του, εμμένοντας σε αυτόν, και ως ηχητική και ως σωματική και ως οπτική και ως ερμηνευτική κατασκευή/οικοδόμημα της παράστασης. Ναι έχουν μουσικότητα οι λέξεις, ναι φέρει μελωδία και μια συγγραφική πλοκή, πόσο μάλλον όταν είναι Ιψενική. Η σκηνοθεσία του είναι σύγχρονη με μια αδιαμφισβήτητη νίκη υπέρ της εστέτ οπτικής (εστετισμός) και απευθύνει, δίνει την προβληματική του γάμου και της Νόρας σε μια λιτή κατασκευή που αναδεικνύει τις ερμηνείες και την όποια σχεσιακή προβληματική, γυμνή. Αυτή την οπτική των ρόλων που φέρουν μουσικότητα και παραμένουν στο διηνεκές, μόνο η αρχαία λυρική ποίηση (7ος αιώνας) το κατανόησε και το απέδωσε πολύ πριν το Νορβηγό συγγραφέα. Και καταγράφουμε την ποίηση γιατί η ίδια η σκηνοθεσία του Γιώργου Σκεύα φέρνει μελωδίες στα αυτιά, αυτές των συλλαβών, αναδεικνύοντας ήρωες που έχουν πολλά να πουν και θεατρικά να αφηγηθούν. Και αν η αισθητική της παράστασης είναι στα πλαίσια ενός εστέτ-ισμού με έντονα επίσης ερμηνευτικά στυλιζαρίσματα, χαμηλές αφηγήσεις, βλεμματικές επαφές (συγκρουσιακές, συζυγικές και ατομικές) ο πειραματισμός πέτυχε και εγγράφεται.
Αγάπη των πολλών μου χρόνων και το ζεύγος Αμαλία Μουτούση και Άρη Λεμπεσόπουλου είναι σε ένα διαρκή έντεχνο αλληλό σχηματισμό (πολύωρο). Η ερμηνευτική τους βασίζεται στα έντονα στυλιζαρίσματα (σωματικά), στα υποκοριστικά ως όφειλε ενός κουκλόσπιτου, στις χαμηλόφωνες θερμοκρασίες, και κυρίως στην πειθώ που καταθέτουν πολύωρα και ειδικότερα στο δεύτερο μέρος της παράστασης. Η Αμαλία Μουτούση ως Νόρα γράφεται στη μνήμη μας με άνεση και αποδίδει την θρυλική ηρωίδα εκφραστικά και μόνο (πρόσωπο/ άρθρωση/ εκφορά λόγου) συναρπάζοντας/αρπάζοντας μαζί της και το συμπρωταγωνιστή της ή μάλλον δεν τον αφήνει ολομόναχο επί σκηνής. Ερμηνευτική σχεσιακή, μουσικότητα σωματική, συμφωνία ρόλου και προσώπου βιωματική και κυρίως συναισθηματική/αισθηματική αλληλό συσχέτιση με τα άπαντα στη σκηνή. Ο Άρης Λεμπεσόπουλος αποτελεί/τελεί από μόνος του κεφαλαίο/ρόλο στη σκηνή και ενσαρκώνει αμίμητα το αρσενικό μέρος της ένωσης που ασφυκτιά και πεθαίνει κάθε μέρα μαζί. Άξιος.
Ερμηνευτικά ο υπόλοιπος θίασος κινήθηκε σε άλλες θερμοκρασίες αναφορικά με το άνωθεν ζευγάρωμα και υπογραμμίζεται για την ησυχία και την επικουρία που πρόσφερε στους πρωταγωνιστές αλλά το καλοπροαίρετο δεν είναι σύνολο παράστασης (σκηνοθεσία). Η στιβαρότητα της Μαρία Ζορμπά, το έκπληκτο βλέμμα του Γιώργου Συμεωνίδη, η φυσική ευγένεια του Νικόλα Παπαγιάννη.
Στα συν [+] της παράστασης:
1. Η αισθητική της παράστασης.
2. Η ολιστική φροντίδα του Γιώργου Σκεύα και η σκηνοθετική του οπτική σε ένα κείμενο υψηλής ευαισθησίας και αντοχής-λεκτική μουσικότητα.
3. Η ερμηνείες των Αμαλία Μουτούση και Άρη Λεμπεσόπουλο .
4. Τα σκηνικά της Εύας Μανιδάκη και ειδικότερα το Γ επί σκηνής ως συμβολή και επιτομή μια Γυναικός/Νόρα ή ενός συμβολικού γυναικωνίτη (συνειδητά ή ασυνείδητα) και όσων εξελίσσονται σε αυτόν.
5. Οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη.
6. Η μουσική-σύνθεση ήχων της Σήμης Τσιλαλή.
Στα πλην [-] της παράστασης:
1. Τα κοστούμια του Άγγελου Μεντή που δεν κατανόησαν την άνωθεν αισθητική αλλά παρέμειναν σε μια χρονολόγηση.
2. Η διαφορά ερμηνευτικής θερμοκρασίας ανάμεσα στο θρυλικό ζεύγος Νόρα –Τολβαντ και στον υπόλοιπο θίασο (σκηνοθεσία). Οφειλόταν μια συγχρονισμένη απόδοση.
Εν κατακλείδι [=]
Η παράσταση Κουκλόσπιτο είναι για μια σύγχρονη σκηνοθετική οπτική που κινείται στην αισθητική του εστετισμού (esthétisme) και για την ερμηνευτική προσέγγιση των Αμαλία Μουτούση και Άρη Λεμπεσόπουλο που πλέον εγγράφεται στη θεατρική μας μνήμη.
Βαθμολογία
7 στα 10
.
Αναλυτικές πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ
Φωτογραφικό υλικό
